Met de GeForce 9800 GTX zet nVidia in één klap de snelste (single-gpu) grafische kaart op de markt. Schaft u hem aan?

De GeForce 9800 GTX is nVidia's voorlopige toploper, althans, in het betaalbare segment. Uiteraard scoort de GeForce 9800 GX2 hoger, maar dat is niet eerlijk want deze kaart maakt gebruik van twee gpu's, wordt gruwelijk warm en is belachelijk duur. De 9800 GTX kan dus gezien worden als de snelste grafische kaart van dit moment. Met een adviesprijs van € 399 is hij even duur als ATI's Radeon HD 3870 X2, de vraag is of de kaart ook qua prestaties met deze dual-gpu-kaart kan meekomen.

Lekkere omvang
De 9800 GTX is niet klein, sterker nog, hij is even groot als de 9800 GX2 en de 3870 X2. Mensen met een kleine systeemkast kunnen de kaart waarschijnlijk niet kwijt, vooral niet omdat de stroomconnectors ook nog eens aan de achterzijde zitten. Het was handiger geweest als nVidia deze aan de bovenzijde van de kaart had geplaatst, net als bij de GX2. Ook mensen die hun sata-poorten in het verlengde van hun pci-express*16-slot hebben zitten zijn met deze kaart het haasje.

G92, encore
De 9800 GX2 is gebaseerd op de immens populaire G92-chipset, die we inmiddels al kennen van de GeForce 8800 GT en 8800 GTS 512 MB. Deze chipset heeft zichzelf ruimschoots bewezen in eerdere benchmarks, maar echt nieuw is de chipset inmiddels niet meer. De 9800 GTX verschilt dan ook weinig van de 8800 GTS. Er zijn evenveel shaders (128, om precies te zijn) en er wordt op beide kaarten gebruik gemaakt van 512 MB aan gddr3-geheugen op een 256-bit bus. Zelfs de kloksnelheden zijn niet dramatisch verhoogd (zie tabel). Eigenlijk is het grootste verschil alleen voor belang voor die-hard gamers met een goed gevulde beurs: de 9800 GTX heeft niet één maar twee sli-connectors. Dat betekent dus dat de kaart in een triple-sli-opstelling te plaatsen is met twee andere 9800 GTX-kaarten.

Prijzig op jaarbasis
Als enkele kaart in een systeem presteert de 9800 GTX zoals verwacht net iets hoger dan de 8800 GTS 512 MB. Scoort deze laatste in 3DMark06 nog 13396, de 9800 GTX scoort 13833. Ook in games zien we gelijkwaardige stijgingen; in Crysis gaan we op 1280x1024 van 37 naar 42 fps en op 1600x1200 stijgen we van 26 naar 31 fps. We moeten daarbij aantekenen dat het energieverbruik van de 9800 GTX nogal hoog ligt voor een single-cpu-kaart -- onder stressbelasting verbruikt de kaart maar liefst 40 watt meer dan de 8800 GTS. We vragen ons sterk af of dit de marginaal hogere prestaties verantwoordt.

nVidia of ATI
Maar hoe verhoudt de GeForce 9800 GTX zich tot zijn échte concurrent, de ATI Radeon HD 3870 X2? De 9800 GTX is in ieder geval net iets energiezuiniger dan de X2, met ongeveer 20 watt. De prestaties liggen echter ook beduidend lager, want de 3870 X2 scoort zomaar 15873 in 3DMark06 en die score zal de 9800 GTX zonder flinke overklok niet halen. Verder is het spelafhankelijk wie met de beste framerates komt. Zo zijn nVidia-kaarten duidelijk in het voordeel bij World In Conflict, terwijl ATI-kaarten zich beter thuisvoelen op games met de Half-Life 2-engine. Afhankelijk van het soort games zal de ene kaart dus een voorsprong hebben op de andere, maar de algemene conclusie die we kunnen trekken is toch wel dat de X2 niet verslagen wordt.

PluspuntenMinpuntenConclusie

De tijd dat een screensaver nodig was om je computerscherm te beschermen tegen inbranden, ligt ver achter ons. Vandaag is een screensaver vooral een manier om je computer een persoonlijk tintje te geven. Met een eenvoudige tool verander je je vakantiefilmpjes of familievideo's in een levendige screensaver die je scherm vult zodra de pc even pauze neemt.

Stap 1: Download PUSH VideoWallpaper

Voordat je een video als bureaubladachtergrond instelt, is het verstandig om eerst na te denken over de juiste clips. Voor een opvallend en toch rustig effect werkt een korte video die in een lus draait meestal het best. Met PUSH Video Wallpaper kun je bovendien een afspeellijst maken zodat meerdere clips elkaar automatisch opvolgen. Deze Windows-app is eenvoudig in gebruik en levert de beste resultaten. Je kunt video's afspelen vanaf de harde schijf, maar ook geanimeerde gifs en zelfs YouTube-fragmenten zijn mogelijk. Het programma is niet gratis: een licentie voor persoonlijk gebruik kost 9,95 euro en een thuislicentie voor vijf pc's 14,95 euro. Er is wel een gratis proefversie, waarbij alleen een klein watermerk rechtsonder zichtbaar is.

De eerste stap is het downloaden van PUSH Video Wallpaper (26 MB). Na het binnenhalen installeer je de tool met het bestand VideoWallpaper_setup.exe. Aan het einde van de installatie verschijnt een pop-up met de vraag of je PUSH Video Wallpaper meteen wilt starten en of je de app ook als schermbeveiliging wilt instellen. Vink beide opties aan en klik op Voltooien.

Stap 2: Instellingen

Via het pictogram in het systeemvak kun je met de rechtermuisknop de instellingen openen. Klik bovenaan op het kleine voorbeeldscherm om een afspeellijst samen te stellen. Er staan standaard enkele voorbeeldvideo's klaar. Verwijder die en voeg je eigen filmpjes toe die je als screensaver wilt gebruiken. Ga vervolgens terug naar het tandwieltje en schakel de optie Start with Windows uit. Klik ten slotte op Instellen als schermbeveiliging. De ontwikkelaar gaat ervan uit dat je de tool gebruikt als video-wallpaper. De screensaverfunctie is eigenlijk een extraatje. Door het automatisch opstarten uit te schakelen, gebruik je de app uitsluitend als screensaver en niet als dynamische bureaubladachtergrond.

Stap 3: Als schermbeveiliger instellen

Herstart de pc en ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Hier kun je dan PUSH Video Screen Saver selecteren voor schermbeveiliging.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.