Hoewel de prijs van ssd’s bijna even snel daalt als de opslagcapaciteit toeneemt, voor opslag van echt grote hoeveelheden gegevens is de harde schijf nog altijd ongeslagen. Daarom zit er in elke nas en bijna elke pc minimaal één harde schijf. Ondanks dat we twee dingen zeker weten: ooit gaat die schijf kapot en dat moment komt altijd ongelegen. Wat moet je vooral wel en niet wanneer een harde schijf faalt. En hoe kunnen we vooraf de schade proberen te minimaliseren?

Tip 01: Nog veel schijven

Behalve op de eigen pc kun je bestanden opslaan op een externe schijf, in het netwerk op een nas en online in de cloud. Behalve bij de cloud geldt voor al deze opslag dat je zelf verantwoordelijk bent voor de beveiliging én de hardware. Vooral bij nas’en zal die hardware in bijna alle gevallen een harde schijf zijn, want die biedt nog altijd veel meer opslag tegen een veel lagere prijs dan de ssd. Hoewel de betrouwbaarheid van de harde schijf ook de laatste jaren nog steeds beter is geworden, door de bewegende delen weten we zeker dat elke harde schijf ooit fouten gaat maken of zelfs helemaal zal crashen. Lange tijd drukten hardeschijf-fabrikanten de betrouwbaarheid van een schijf uit in de ‘mean time between failure’ (de gemiddelde tijd tussen storingen), maar dergelijke cijfers zeggen eigenlijk niets. Het is een gemiddelde en een mechanisch apparaat als een harde schijf kan elk moment fouten maken of defect raken.

Tip 02: Welke opslag

Als je wilt weten welke opslag jij gebruikt voor jouw documenten en foto’s, kijk je het best eerst in Windows Verkenner. Start die (Windows-toets+E) en klik op Deze pc. Je ziet nu de indeling van de schijf of schijven. Dat kan één schijf zijn met één partitie, één schijf met meerdere partities en/of meerdere schijven met telkens een of meerdere partities. Veel meer dan een eerste indruk is dit dus niet. Klik daarom met de rechtermuisknop op Deze pc en kies Beheren / Schijfbeheer. Wacht dan even tot de informatie is geladen en kijk in het onderste deel van het midden van het scherm. Daar zie je de echte schijven weergegeven.

Wil je ook zien wat voor merk en model schijven het zijn, download dan de gratis versie van Speccy. Selecteer bij de installatie No thanks, I don’t need CCleaner / Install. Klik op Storage in het linkervenster. Rechts kun je door de verschillende opslagmedia scrollen: belangrijke informatie zijn het merk (kopje Manufacturer) en erboven in blauw het modelnummer. Hierop kun je googelen voor aanvullende informatie.

©PXimport

Tip 03: Gezondheid

Maar hoe gezond is nu elk van deze schijven? Dat lijkt lastig te zeggen, maar gelukkig ondersteunen alle moderne harde schijven ‘self-monitoring, analysis, and reporting technology’, afgekort s.m.a.r.t., als indicatie voor de gezondheid. Dit is een groot aantal metingen die de harde schijf doet en die wanneer een of meer ervan boven een bepaalde waarde komen, aangeven dat de schijf meer fouten maakt en mogelijk binnenkort stuk zal gaan. In Speccy zie je bij elke schijf deze s.m.a.r.t.-status weergegeven en eronder nog de vele meetwaarden die samen deze status bepalen.

Als alternatief kun je de Standard Edition van CrystalDiskInfo downloaden. Ook deze geeft per schijf alle s.m.a.r.t.-statistieken en de algehele gezondheidssituatie. Ook van een externe schijf kun je met tools als Speccy en CrystalDiskInfo de gezondheidsstatus uitlezen. Je sluit de schijf aan en daarna selecteer je hem in het s.m.a.r.t.-hulpprogramma.

©PXimport

Tip 04: Schijven in de nas

Een nas is een behuizing met een of meer harde schijven in het netwerk. De nas biedt functionaliteit vergelijkbaar met een harde schijf in de pc, maar dan voor meerdere pc’s tegelijk. Zo kun je op een nas vanaf elk apparaat in het netwerk bestanden zoals documenten en foto’s opslaan en wordt de nas ook veel gebruikt voor het bewaren van back-ups. Een belangrijk apparaat dus waarvan de harde schijven een essentieel onderdeel zijn. Ook hier is het dus belangrijk te weten welke schijven er in de nas zitten en of deze nog gezond zijn. Om dit te weten te komen log je met een admin-account in op de webinterface van de nas. De meeste nas-apparaten geven al direct bij het inloggen een gezondheidsoverzicht voor de hele nas en dat is inclusief de harde schijven. Is de status gezond, dan zijn dus ook de schijven gezond, maar is de status van de nas ongezond, dan zijn de schijven de eerste om naar te kijken. Kijk dan eerst bij de Meldingen en open daarna het onderdeel Opslagbeheer / HDD. De exacte plek verschilt per nas, maar elke nas biedt deze informatie.

©PXimport

Schijven registreren

©PXimport

Tip 05: Meerdere schijven

De opslag in een nas is op twee belangrijke punten essentieel anders dan de opslag in een pc. In een pc zit doorgaans maar één harde schijf en als er toch meerde harde schijven inzitten, zijn deze bijna nooit aan elkaar gekoppeld. Gaat één schijf stuk, dan heeft dat geen invloed op de andere schijven. In een nas zitten bijna altijd meerdere schijven en deze vormen samen vaak één opslagruimte. Via de nas-software kun je achterhalen hoeveel schijven er in de nas zitten (zie verderop). Of je opent de behuizing van de nas (wanneer deze is uitgeschakeld): het aantal schijven is dan eenvoudig te tellen. Vaak zitten de schijven ook in zogeheten sledes waarmee je ze eenvoudig uit de nas-behuizing kunt halen. Maak de sledes open en trek stuk voor stuk elke schijf eruit en noteer merk, model en opslagcapaciteit. Plaats deze daarna terug en herhaal dit dan met de volgende schijf. Om het via de software te doen, meld je je aan op de nas en kijk je bij het onderdeel Opslagbeheer.

©PXimport

Tip 06: Raid

Als meerdere schijven in een nas samenwerken heet dat een ‘raid’, redundant array of independent (soms ook: inexpensive) disks. De samenwerking kan als doel hebben om de opslag sneller te maken, of juist groter of veiliger. Er zijn meerdere typen raid, elk aangeduid met een cijfer. Welk raid-systeem mogelijk is, hangt af van het aantal schijven in de nas. Raid0 vereist minimaal twee harde schijven en is bedoeld om de nas sneller te maken: het biedt geen enkele bescherming tegen dataverlies. Ook raid1 vereist minimaal twee harde schijven: alle gegevens staan op beide schijven, zodat bij uitval van één schijf je geen gegevens verliest. Bij drie schijven en meer kun je ook kiezen voor raid5: deze vorm beschermt tegen één defecte schijf ongeacht het totale aantal schijven boven drie. Wil je beschermd zijn tegen twee defecte schijven, dan zijn vier schijven in combinatie met raid6 of raid10 nodig.

Zitten er dus twee schijven in de nas en vormen deze een raid-systeem, dan zorgt alleen raid1 ervoor dat je bij het falen van een harde schijf geen gegevens kwijtraakt. Om te zien welke raid-versie in een nas actief is, log je eerst in op de nas. Kies dan RAID of Opslagruimte en selecteer daar de RAID-groep of het Volume.

©PXimport

Jbod en shr/x-raid

©PXimport

Tip 07: Defecte schijf in pc

Geeft een harde schijf in een pc foutmeldingen, stop dan zoveel mogelijk het belasten van de betreffende schijf. Bewaar er geen bestanden meer op en installeer er geen software op. Noteer ook hoeveel gegevens er op de schijf staan en controleer wanneer deze voor het laatst zijn geback-upt. Verwijder de schijf uit de pc en installeer een nieuwe schijf. Zet daar Windows op en plaats dan de defecte schijf als extra schijf terug in de pc of gebruik een usb-dockingstation om de defecte harde schijf met de pc te verbinden. Open Windows Verkenner: is de defecte schijf daar nog te zien? Worden bestanden en mappen nog weergegeven? Kun je bestanden nog openen? Controleer op deze manier kort, zonder heel veel schijfactiviteit te veroorzaken, wat de status van de schijf is.

Nu kun je op de nieuwe (!) harde schijf een s.m.a.r.t.-monitoringtool zoals Speccy of CrystalDiskInfo installeren (zie tip 3) en dan proberen de s.m.a.r.t.-waarden van de defecte schijf uit te lezen. Werkt de defecte schijf nog enigszins gebruik dan Windows Verkenner om de bestanden (de belangrijkste het eerste) naar de nieuwe harde schijf te kopiëren. Of gebruik een back-upprogramma als Acronis True Image om een complete kopie van de schijf in één bestand op te slaan. Controleer vervolgens online de garantiestatus. Op sommige duurdere modellen harde schijven zit soms behalve garantie ook nog een recht op dataherstel. Fabrikant Seagate geeft dit bijvoorbeeld de eerste twee jaar bij elke IronWolf Pro- of BarraCuda Pro-schijf.

©PXimport

Tip 08: Laatste back-up

Ook belangrijk om te controleren is de laatste back-up. Dat geldt voor de gegevens op een computer, maar ook voor de nas (zie tip 9). Is het al lang geleden dan een back-up is gemaakt en staan er echt belangrijke gegevens op de harde schijf, overweeg dan alsnog een nieuwe back-up te maken. Het risico dat dit tot echt verlies van de gegevens op de schijf zal leiden is moeilijk in te schatten, dit verschilt van geval tot geval. Is er nog wel redelijk recent een back-up gemaakt, beredeneer dan welke bestanden en foto’s sindsdien aan de schijf zijn toegevoegd of zijn bewerkt, en kopieer alleen die bestanden via Windows Verkenner naar een nieuwe harde schijf. In Windows 10 is de back-up vervangen door de bestandsgeschiedenis. Of die actief is zie je via Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Back-up. Is hier geen station geconfigureerd, dan is er geen bestandsgeschiedenis. Klik dan op Ga naar Back-up maken en terugzetten (Windows 7) om te kijken of de back-upfunctie van Windows 7 (die ook in Windows 10 zit!) mogelijk gebruikt wordt. Is daar de status ‘Windows Back-up is niet geconfigureerd’ dan is er in elk geval met de standaard back-upfuncties van Windows nog nooit een back-up gemaakt.

©PXimport

Tip 09: Defecte schijf in nas

Raakt een schijf in een nas defect, dan is het afhankelijk van de schijf- en raid-configuratie, wat de impact daarvan is. In alle gevallen is actie nodig. Log in op de nas en zet zo nodig het geluidssignaal uit dat veel nas-apparaten geven wanneer de opslag beschadigd is. Controleer in het Opslagbeheer wat de oorzaak van het falen van de nas is en of het een of meer schijven betreft. In het gunstige geval is er één schijf defect en is de status van de nas dat het opslagvolume beschadigd is. In dat geval kan de defecte schijf worden vervangen door een nieuwe met minimaal dezelfde opslagcapaciteit. Verwijder de defecte schijf en plaats een nieuwe. Controleer in de webinterface van de nas of de nieuwe schijf wordt geaccepteerd.

©PXimport

Tip 10: Pariteit herstellen

Is de vervangende schijf in de nas geplaatst, dan zal de nas die eerst initialiseren. Dat wil zeggen dat de schijf wordt opgenomen in de raid-configuratie. Dit duurt niet heel lang. Wat daarna wel lang duurt (tot wel enkele dagen) is het opnieuw opbouwen van het raid-systeem, het volledig herstellen van de pariteitsconsistentie of de fouttolerantie. Dit gaat erg langzaam en is in de webinterface van de nas via Opslagbeheer te volgen. Belangrijk is de nas hier alle tijd en rust voor te geven. Normaal gebruik is mogelijk, maar plaats liever geen grote hoeveelheden nieuwe data op de nas zolang de partiteitscontrole nog niet is afgerond.

©PXimport

Tip 11: Vraag hulp

Heb je problemen met de nas of werkt het herstel van het raid-systeem niet zoals verwacht, maak dan gebruik van de mogelijkheid de nas-fabrikant op afstand de nas te laten controleren en vaak ook te repareren. Meerdere nas-fabrikanten bieden deze mogelijkheid en zetten daarbij de eigen kennis en kunde van hun product in ten behoeve van de klant. En dit werkt echt. Log in op de nas en ga naar het Ondersteuningscentrum. Meldt hier een probleem, kies Opslagbeheer / Volume vastgelopen als categorie. Geef een duidelijke omschrijving en voeg liefst een of meerdere screenshots toe. Het best doet u de melding in het Engels. Verstuur het bericht en wacht op een mail van de supportafdeling. Deze zal veelal reageren met het aanbod op afstand op de nas te kijken. Hiervoor kun je op de nas de Externe toegang inschakelen en deze met een wachtwoord beveiligen. In veel gevallen zullen de experts erin slagen je verder te helpen en gegevensverlies voorkomen.

©PXimport

Afbeeldingbestanden kunnen behoorlijk groot zijn. Om afbeeldingen te verkleinen, hoef je geen gebruik te maken van externe software. Zowel in Windows 10 als Windows 11 kun je dat doen met de ingebouwde programma’s Paint en Foto’s. Het proces verloopt in beide programma’s vergelijkbaar, maar we tonen het hier in Foto’s.

Formaat van afbeelding wijzigen

Er zijn allerlei redenen waarom je een afbeelding zou willen verkleinen. Meestal wil je op die manier de bestandsgrootte verkleinen om het plaatje te delen via e-mail of via social media. De afmetingen van een foto zijn bepalend voor de bestandsgrootte. Om te beginnen, navigeer je naar de afbeelding waar de afbeelding staat waarvan je het formaat wilt aanpassen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies in het contextmenu de opdracht Openen met / Foto’s. Wanneer deze app al ingesteld is als standaard-applicatie om afbeeldingen te openen, kun je ook dubbelklikken op de afbeelding. Terwijl de afbeelding geopend is in Foto’s klik je op de drie puntjes op de menubalk. Kies Formaat van afbeelding wijzigen.

Via de drie puntjes kom je bij de opdracht Formaat van afbeelding wijzigen.

Via pixelgrootte of percentages

Een dialoogvenster opent, waarin je de huidige afmetingen van de afbeelding leest. Die afmetingen staan weergegeven in pixels. Je kunt het formaat wijzigen door een andere pixelgrootte te typen. Veronderstel dat de afbeelding niet breder mag zijn dan 1200 pixels. Dan typ je deze waarde in het vak Breedte. Je hoeft slechts voor één dimensie een nieuwe maat in te geven. De andere dimensie, in dit geval Hoogte, wordt automatische aangepast. Op die manier respecteert Foto’s de oorspronkelijke beeldverhouding. Het is ook mogelijk om het formaat te wijzigen via een percentage. Als je Percentage aanvinkt en je geeft bij Hoogte de waarde 50% in, dan zal de afbeelding de helft kleiner worden.

Hier passen we de grootte via absolute waarden aan.

Het juiste bestandsformaat

Nog voor je de verkleining bevestigt, lees je onderaan de huidige afmetingen en de nieuwe afmetingen. Het valt daarbij op dat de bestandsgrootte veel kleiner is geworden. Bij Bestandstype kies je de indeling waarin de afbeelding wordt weggeschreven: jpg, png, tif of bmp. Bij de eerste twee opties, jpg en png, wordt compressie toegepast om de bestandsgrootte nog kleiner te maken. Met de schuifregelaar bepaal je de kwaliteit. Houd er rekening mee dat jpg geschikter is voor grafische afbeeldingen met veel kleurovergangen en nuances, zoals foto’s. Png is meer geschikt voor afbeeldingen die ook tekst bevatten.

Bij jpg kun je de sterkte van de compressie regelen.

Hartstikke leuk als je betaalbare smartphone er prachtig uitziet en heel veel kan, maar je hebt er weinig meer aan als hij (te) snel beschadigd raakt door een val of water. Oppo ziet een gat in de markt van budgettoestellen: de 279 euro kostende Oppo A5 Pro 5G kan tegen een stootje en is waterdicht. In deze review lees je hoe de telefoon bevalt.

De propositie van de Oppo A5 Pro is interessant. Robuuste, waterdichte smartphones zijn doorgaans óf prijzig óf komen lomp over. De A5 Pro is geen van beide. Het toestel oogt en voelt als een reguliere betaalbare smartphone en weegt met 194 gram ook niet bovengemiddeld zwaar. Sterker nog, het gewicht valt alleszins mee als je weet dat de A5 Pro een accucapaciteit heeft die groter is dan gebruikelijk. Waar veel toestellen over een 5000 mAh-accu beschikken, zit er in dit Oppo-toestel een 5800 mAh-accu. Waarover zo meteen meer.

De behuizing van de A5 Pro is IP66-, IP68- en IP69-gecertificeerd. Dat wil zeggen dat het toestel geen schade oploopt als je hem onderdompelt of onder een waterstraal houdt. Stof vormt ook geen probleem. Extra prettig is dat het toestel geen klepje nodig heeft voor zijn usb-c-poort. Oppo schermt ook met extra stevig glas, al merken we dat niet direct. Volgens de fabrikant kan de A5 Pro ook overweg met extreme temperaturen, wat in Nederland lastig te testen is maar een fijne gedachte kan zijn als je naar een heel warm land op vakantie gaat.

©Rens Blom

Beter te testen is Oppo's belofte dat het scherm te bedienen is met natte handen, vette vingers en de meeste (motor)handschoenen. Dat lukt alle drie inderdaad. De techniek van Oppo herkennen we uit verschillende OnePlus-smartphones. Oppo en OnePlus zijn dan ook zusterbedrijven.

De valbestendigheid testen is altijd wat spannend met een door de fabrikant uitgeleende smartphone, maar gelet op Oppo's claims hebben we de A5 Pro dan maar een paar keer expres vanaf borsthoogte laten vallen op een houten vloer en vlonderplanken op het dakterras. Dat leverde geen zichtbare schade op. Volgens Oppo is de smartphone zo ontwikkeld dat de binnenkant – voor ons onzichtbaar – ook minder schadegevoelig is dan andere smartphones.

©Rens Blom

De Oppo A5 Pro is valbestendig.

Prima specificaties

De stevige behuizing maakt de Oppo A5 Pro interessant voor wie onhandig is (of genoemd wordt) of veel buiten ontspant of werkt. Maar in al die gevallen wil je niet alleen een robuuste telefoon, maar ook een fijne telefoon. Dat is de Oppo A5 Pro op veel vlakken. Bijster snel is 'ie niet, maar gelet op de prijs kunnen we niet klagen over de prestaties. Het grote werkgeheugen (8 GB) zal helpen. Complimenten aan Oppo voor de ruime opslagcapaciteit van 256 GB; dat zien we nog niet vaak in dit prijssegment.

De 50 megapixel-camera is prima, maar niet bijzonder. De tweede camera is een portretsensor waar je niet veel aan hebt. Het 6,67inch-LCD-scherm is buiten goed afleesbaar, maar oogt met zijn resolutie van 1604 bij 720 pixels minder scherp dan we graag zien. Veel andere toestellen hebben een Full-HD-scherm.

©Rens Blom

Het scherm van de Oppo A5 Pro 5G kan lekker fel, maar oogt niet zo scherp.

Lange accuduur

Door de lagere schermresolutie verbruikt de Oppo A5 Pro wel minder stroom dan concurrerende smartphones. Dat gegeven plus de grotere accucapaciteit resulteert in een uitstekende accuduur. Wij kunnen de Oppo-telefoon bijna twee volle dagen gebruiken. Accustress hebben we daarom niet ervaren. Opladen kan het toestel lekker snel, namelijk met maximaal 45 watt. Je dient wel zelf de juiste adapter te kopen, want in de doos zit alleen een usb-c-kabel.

Zes jaar updates

De tijd dat een betaalbare smartphone maar heel kort updates kreeg, is gelukkig voorbij. Ook Oppo hanteert een prima updatebeleid. De A5 Pro kan rekenen op drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. De Oppo-software oogt wat druk en promoot wel heel graag commerciële apps en games, maar er valt mee te werken.

©Rens Blom

Oppo stopt de software vol commerciële apps en games.

Conclusie: Oppo A5 Pro kopen?

De Oppo A5 Pro is een vreemde eend in de bijt, maar op een positieve manier. Voor een sympathieke prijs koop je een smartphone die tegen een stootje én tegen water kan en erg lang meegaat op een accuduur. Op de specificaties ligt minder nadruk, maar ook die zijn – los van de schermresolutie – prima. Een lang updatebeleid maakt de prettige gebruikerservaring compleet.