Hoewel de prijs van ssd’s bijna even snel daalt als de opslagcapaciteit toeneemt, voor opslag van echt grote hoeveelheden gegevens is de harde schijf nog altijd ongeslagen. Daarom zit er in elke nas en bijna elke pc minimaal één harde schijf. Ondanks dat we twee dingen zeker weten: ooit gaat die schijf kapot en dat moment komt altijd ongelegen. Wat moet je vooral wel en niet wanneer een harde schijf faalt. En hoe kunnen we vooraf de schade proberen te minimaliseren?

Tip 01: Nog veel schijven

Behalve op de eigen pc kun je bestanden opslaan op een externe schijf, in het netwerk op een nas en online in de cloud. Behalve bij de cloud geldt voor al deze opslag dat je zelf verantwoordelijk bent voor de beveiliging én de hardware. Vooral bij nas’en zal die hardware in bijna alle gevallen een harde schijf zijn, want die biedt nog altijd veel meer opslag tegen een veel lagere prijs dan de ssd. Hoewel de betrouwbaarheid van de harde schijf ook de laatste jaren nog steeds beter is geworden, door de bewegende delen weten we zeker dat elke harde schijf ooit fouten gaat maken of zelfs helemaal zal crashen. Lange tijd drukten hardeschijf-fabrikanten de betrouwbaarheid van een schijf uit in de ‘mean time between failure’ (de gemiddelde tijd tussen storingen), maar dergelijke cijfers zeggen eigenlijk niets. Het is een gemiddelde en een mechanisch apparaat als een harde schijf kan elk moment fouten maken of defect raken.

Tip 02: Welke opslag

Als je wilt weten welke opslag jij gebruikt voor jouw documenten en foto’s, kijk je het best eerst in Windows Verkenner. Start die (Windows-toets+E) en klik op Deze pc. Je ziet nu de indeling van de schijf of schijven. Dat kan één schijf zijn met één partitie, één schijf met meerdere partities en/of meerdere schijven met telkens een of meerdere partities. Veel meer dan een eerste indruk is dit dus niet. Klik daarom met de rechtermuisknop op Deze pc en kies Beheren / Schijfbeheer. Wacht dan even tot de informatie is geladen en kijk in het onderste deel van het midden van het scherm. Daar zie je de echte schijven weergegeven.

Wil je ook zien wat voor merk en model schijven het zijn, download dan de gratis versie van Speccy. Selecteer bij de installatie No thanks, I don’t need CCleaner / Install. Klik op Storage in het linkervenster. Rechts kun je door de verschillende opslagmedia scrollen: belangrijke informatie zijn het merk (kopje Manufacturer) en erboven in blauw het modelnummer. Hierop kun je googelen voor aanvullende informatie.

©PXimport

Tip 03: Gezondheid

Maar hoe gezond is nu elk van deze schijven? Dat lijkt lastig te zeggen, maar gelukkig ondersteunen alle moderne harde schijven ‘self-monitoring, analysis, and reporting technology’, afgekort s.m.a.r.t., als indicatie voor de gezondheid. Dit is een groot aantal metingen die de harde schijf doet en die wanneer een of meer ervan boven een bepaalde waarde komen, aangeven dat de schijf meer fouten maakt en mogelijk binnenkort stuk zal gaan. In Speccy zie je bij elke schijf deze s.m.a.r.t.-status weergegeven en eronder nog de vele meetwaarden die samen deze status bepalen.

Als alternatief kun je de Standard Edition van CrystalDiskInfo downloaden. Ook deze geeft per schijf alle s.m.a.r.t.-statistieken en de algehele gezondheidssituatie. Ook van een externe schijf kun je met tools als Speccy en CrystalDiskInfo de gezondheidsstatus uitlezen. Je sluit de schijf aan en daarna selecteer je hem in het s.m.a.r.t.-hulpprogramma.

©PXimport

Tip 04: Schijven in de nas

Een nas is een behuizing met een of meer harde schijven in het netwerk. De nas biedt functionaliteit vergelijkbaar met een harde schijf in de pc, maar dan voor meerdere pc’s tegelijk. Zo kun je op een nas vanaf elk apparaat in het netwerk bestanden zoals documenten en foto’s opslaan en wordt de nas ook veel gebruikt voor het bewaren van back-ups. Een belangrijk apparaat dus waarvan de harde schijven een essentieel onderdeel zijn. Ook hier is het dus belangrijk te weten welke schijven er in de nas zitten en of deze nog gezond zijn. Om dit te weten te komen log je met een admin-account in op de webinterface van de nas. De meeste nas-apparaten geven al direct bij het inloggen een gezondheidsoverzicht voor de hele nas en dat is inclusief de harde schijven. Is de status gezond, dan zijn dus ook de schijven gezond, maar is de status van de nas ongezond, dan zijn de schijven de eerste om naar te kijken. Kijk dan eerst bij de Meldingen en open daarna het onderdeel Opslagbeheer / HDD. De exacte plek verschilt per nas, maar elke nas biedt deze informatie.

©PXimport

Schijven registreren

©PXimport

Tip 05: Meerdere schijven

De opslag in een nas is op twee belangrijke punten essentieel anders dan de opslag in een pc. In een pc zit doorgaans maar één harde schijf en als er toch meerde harde schijven inzitten, zijn deze bijna nooit aan elkaar gekoppeld. Gaat één schijf stuk, dan heeft dat geen invloed op de andere schijven. In een nas zitten bijna altijd meerdere schijven en deze vormen samen vaak één opslagruimte. Via de nas-software kun je achterhalen hoeveel schijven er in de nas zitten (zie verderop). Of je opent de behuizing van de nas (wanneer deze is uitgeschakeld): het aantal schijven is dan eenvoudig te tellen. Vaak zitten de schijven ook in zogeheten sledes waarmee je ze eenvoudig uit de nas-behuizing kunt halen. Maak de sledes open en trek stuk voor stuk elke schijf eruit en noteer merk, model en opslagcapaciteit. Plaats deze daarna terug en herhaal dit dan met de volgende schijf. Om het via de software te doen, meld je je aan op de nas en kijk je bij het onderdeel Opslagbeheer.

©PXimport

Tip 06: Raid

Als meerdere schijven in een nas samenwerken heet dat een ‘raid’, redundant array of independent (soms ook: inexpensive) disks. De samenwerking kan als doel hebben om de opslag sneller te maken, of juist groter of veiliger. Er zijn meerdere typen raid, elk aangeduid met een cijfer. Welk raid-systeem mogelijk is, hangt af van het aantal schijven in de nas. Raid0 vereist minimaal twee harde schijven en is bedoeld om de nas sneller te maken: het biedt geen enkele bescherming tegen dataverlies. Ook raid1 vereist minimaal twee harde schijven: alle gegevens staan op beide schijven, zodat bij uitval van één schijf je geen gegevens verliest. Bij drie schijven en meer kun je ook kiezen voor raid5: deze vorm beschermt tegen één defecte schijf ongeacht het totale aantal schijven boven drie. Wil je beschermd zijn tegen twee defecte schijven, dan zijn vier schijven in combinatie met raid6 of raid10 nodig.

Zitten er dus twee schijven in de nas en vormen deze een raid-systeem, dan zorgt alleen raid1 ervoor dat je bij het falen van een harde schijf geen gegevens kwijtraakt. Om te zien welke raid-versie in een nas actief is, log je eerst in op de nas. Kies dan RAID of Opslagruimte en selecteer daar de RAID-groep of het Volume.

©PXimport

Jbod en shr/x-raid

©PXimport

Tip 07: Defecte schijf in pc

Geeft een harde schijf in een pc foutmeldingen, stop dan zoveel mogelijk het belasten van de betreffende schijf. Bewaar er geen bestanden meer op en installeer er geen software op. Noteer ook hoeveel gegevens er op de schijf staan en controleer wanneer deze voor het laatst zijn geback-upt. Verwijder de schijf uit de pc en installeer een nieuwe schijf. Zet daar Windows op en plaats dan de defecte schijf als extra schijf terug in de pc of gebruik een usb-dockingstation om de defecte harde schijf met de pc te verbinden. Open Windows Verkenner: is de defecte schijf daar nog te zien? Worden bestanden en mappen nog weergegeven? Kun je bestanden nog openen? Controleer op deze manier kort, zonder heel veel schijfactiviteit te veroorzaken, wat de status van de schijf is.

Nu kun je op de nieuwe (!) harde schijf een s.m.a.r.t.-monitoringtool zoals Speccy of CrystalDiskInfo installeren (zie tip 3) en dan proberen de s.m.a.r.t.-waarden van de defecte schijf uit te lezen. Werkt de defecte schijf nog enigszins gebruik dan Windows Verkenner om de bestanden (de belangrijkste het eerste) naar de nieuwe harde schijf te kopiëren. Of gebruik een back-upprogramma als Acronis True Image om een complete kopie van de schijf in één bestand op te slaan. Controleer vervolgens online de garantiestatus. Op sommige duurdere modellen harde schijven zit soms behalve garantie ook nog een recht op dataherstel. Fabrikant Seagate geeft dit bijvoorbeeld de eerste twee jaar bij elke IronWolf Pro- of BarraCuda Pro-schijf.

©PXimport

Tip 08: Laatste back-up

Ook belangrijk om te controleren is de laatste back-up. Dat geldt voor de gegevens op een computer, maar ook voor de nas (zie tip 9). Is het al lang geleden dan een back-up is gemaakt en staan er echt belangrijke gegevens op de harde schijf, overweeg dan alsnog een nieuwe back-up te maken. Het risico dat dit tot echt verlies van de gegevens op de schijf zal leiden is moeilijk in te schatten, dit verschilt van geval tot geval. Is er nog wel redelijk recent een back-up gemaakt, beredeneer dan welke bestanden en foto’s sindsdien aan de schijf zijn toegevoegd of zijn bewerkt, en kopieer alleen die bestanden via Windows Verkenner naar een nieuwe harde schijf. In Windows 10 is de back-up vervangen door de bestandsgeschiedenis. Of die actief is zie je via Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Back-up. Is hier geen station geconfigureerd, dan is er geen bestandsgeschiedenis. Klik dan op Ga naar Back-up maken en terugzetten (Windows 7) om te kijken of de back-upfunctie van Windows 7 (die ook in Windows 10 zit!) mogelijk gebruikt wordt. Is daar de status ‘Windows Back-up is niet geconfigureerd’ dan is er in elk geval met de standaard back-upfuncties van Windows nog nooit een back-up gemaakt.

©PXimport

Tip 09: Defecte schijf in nas

Raakt een schijf in een nas defect, dan is het afhankelijk van de schijf- en raid-configuratie, wat de impact daarvan is. In alle gevallen is actie nodig. Log in op de nas en zet zo nodig het geluidssignaal uit dat veel nas-apparaten geven wanneer de opslag beschadigd is. Controleer in het Opslagbeheer wat de oorzaak van het falen van de nas is en of het een of meer schijven betreft. In het gunstige geval is er één schijf defect en is de status van de nas dat het opslagvolume beschadigd is. In dat geval kan de defecte schijf worden vervangen door een nieuwe met minimaal dezelfde opslagcapaciteit. Verwijder de defecte schijf en plaats een nieuwe. Controleer in de webinterface van de nas of de nieuwe schijf wordt geaccepteerd.

©PXimport

Tip 10: Pariteit herstellen

Is de vervangende schijf in de nas geplaatst, dan zal de nas die eerst initialiseren. Dat wil zeggen dat de schijf wordt opgenomen in de raid-configuratie. Dit duurt niet heel lang. Wat daarna wel lang duurt (tot wel enkele dagen) is het opnieuw opbouwen van het raid-systeem, het volledig herstellen van de pariteitsconsistentie of de fouttolerantie. Dit gaat erg langzaam en is in de webinterface van de nas via Opslagbeheer te volgen. Belangrijk is de nas hier alle tijd en rust voor te geven. Normaal gebruik is mogelijk, maar plaats liever geen grote hoeveelheden nieuwe data op de nas zolang de partiteitscontrole nog niet is afgerond.

©PXimport

Tip 11: Vraag hulp

Heb je problemen met de nas of werkt het herstel van het raid-systeem niet zoals verwacht, maak dan gebruik van de mogelijkheid de nas-fabrikant op afstand de nas te laten controleren en vaak ook te repareren. Meerdere nas-fabrikanten bieden deze mogelijkheid en zetten daarbij de eigen kennis en kunde van hun product in ten behoeve van de klant. En dit werkt echt. Log in op de nas en ga naar het Ondersteuningscentrum. Meldt hier een probleem, kies Opslagbeheer / Volume vastgelopen als categorie. Geef een duidelijke omschrijving en voeg liefst een of meerdere screenshots toe. Het best doet u de melding in het Engels. Verstuur het bericht en wacht op een mail van de supportafdeling. Deze zal veelal reageren met het aanbod op afstand op de nas te kijken. Hiervoor kun je op de nas de Externe toegang inschakelen en deze met een wachtwoord beveiligen. In veel gevallen zullen de experts erin slagen je verder te helpen en gegevensverlies voorkomen.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag richten we onze blik op Chromebooks met een 15,6-inch scherm – ideaal voor wie meer werkruimte wil zonder te diep in de buidel te tasten. We hebben vijf modellen geselecteerd die uitblinken in prestaties, bouwkwaliteit en gebruiksgemak.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2H-32UH)

Deze Chromebook is een stevige allrounder met een prettig groot scherm van 15,6 inch. De Full HD-resolutie in combinatie met een mat IPS-paneel zorgt voor comfortabele kijkhoeken, ook bij langere werksessies. Binnenin draait een Intel Core i3-1315U, een moderne chip met zes rekenkernen die zorgt voor een vlotte ChromeOS-ervaring. Samen met 8 GB LPDDR5X-werkgeheugen en 128 GB snelle ssd-opslag is dit systeem klaar voor een werkdag vol tabbladen, Google Docs en videobellen. Qua connectiviteit zit je goed met onder meer twee usb-c-poorten, een HDMI-poort, een usb-a-aansluiting en een microSD-slot. Dankzij wifi 6E profiteer je van hoge draadloze snelheden. De webcam filmt in Full HD en ondersteunt AI-functies zoals achtergrondvervaging, wat de Plus-status van dit model onderstreept.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2HT)

Dit is de krachtiger en veelzijdiger broer van de CB515‑2H‑32UH hierboven. Beide modellen hebben een groot 15,6-inch Full HD-scherm, 8 GB snel LPDDR5X-geheugen en draaien op de nieuwste versie van ChromeOS. Het verschil zit 'm vooral in de prestaties en gebruiksmogelijkheden. De 2HT‑5789 is uitgerust met een snellere Intel Core i5‑processor, dubbele opslagcapaciteit (256 GB SSD) en een handig touchscreen, wat hem uitermate geschikt maakt voor multitasking, fotobewerking en gebruik van Android-apps. Zoek je een Chromebook met meer rekenkracht en flexibiliteit, dan biedt de 2HT‑5789 net dat beetje extra, zonder in te leveren op draagbaarheid of accuduur.

ASUS Chromebook Flip (CX1500FKA-E80049)

Deze 15,6-inch Chromebook valt op door zijn flexibele ontwerp. Dankzij het 360-gradenscharnier gebruik je het apparaat ook als grote tablet. Het Full HD-scherm is voorzien van aanraakbediening en het toetsenbord is verlicht, wat typerend is voor deze wat luxere instapper. Binnenin zit een energiezuinige Intel Celeron N4500, die in combinatie met 8 GB werkgeheugen prima presteert bij dagelijks gebruik zoals browsen, video's kijken en documenten bewerken. Met 64 GB opslagruimte is er net genoeg plek voor offline bestanden; de rest doe je natuurlijk in de cloud. Wifi 6 zorgt voor een stabiele verbinding, en het geheel weegt net geen 2 kilo. Verwacht geen snelheidsduivel, maar wel een soepele, veelzijdige werklaptop.

HP Chromebook 15a-nb0804nd

Deze HP combineert een modern ontwerp met een degelijke binnenkant. De Core i3-N305-processor is een relatief nieuwe chip met acht zuinige kernen, geschikt voor multitasking zonder oververhit te raken. Je krijgt 8 GB snel werkgeheugen en 128 GB UFS-opslag, dat net wat vlotter werkt dan standaard eMMC. Het IPS-scherm is uiteraard 15,6 inch groot, is gezegend met een Full HD-resolutie en biedt een nette kleurweergave. De behuizing bevat gerecyclede kunststoffen en voelt degelijk aan, met een prettige toetsaanslag. Dankzij wifi 6 en bluetooth 5.3 zit het ook qua verbinding wel goed. Aansluitingen? 2x usb-c, 1x usb-a, een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting en een kaartlezer. Dit is een Chromebook die geschikt is voor serieuze school- of kantoortaken, zonder dat je te veel betaalt.

Lenovo Flex 3 Chrome (15IJL7)

Deze Lenovo is ideaal voor wie zoekt naar een groot scherm en maximale flexibiliteit. Je kunt hem namelijk helemaal omklappen tot een 15,6-inch tablet, met volledig aanraakscherm en 360-gradenscharnier. De Pentium Silver N6000-processor en 8 GB RAM zorgen voor degelijke prestaties bij standaardgebruik, zoals surfen, tekstverwerken of series streamen. De opslagruimte bedraagt 128 GB, en dat is ruim voldoende voor basisbestanden. Lenovo voorziet deze Chromebook van een HDMI-poort, meerdere usb-aansluitingen, een microSD-poort en een koptelefoonaansluiting. Handig is de fysieke afsluiter voor de webcam. De batterij gaat bij lichte taken tot wel 16 uur mee, wat opvallend veel is in deze klasse.

De OnePlus Pad 3 is een enorme tablet met laptopaspiraties. OnePlus verkoopt dan ook een aparte toetsenbordhoes, zodat je de tablet productiever kunt gebruiken. Voor wie is de OnePlus Pad 3 de moeite waard? Je leest het in deze review.

Tablet of laptop?

Met zijn 13,2inch-scherm is de OnePlus Pad even groot als de grootste iPad én heel wat compactere laptops. Het apparaat weegt 675 gram en is net geen 6 millimeter dik. Door het grote scherm is de tablet nauwelijks met één hand te gebruiken. Het lcd-scherm oogt wat minder fraai dan een oledscherm, maar is op alle aspecten wel erg goed. Zo oogt het beeld flink scherp dankzij de resolutie van 3392 x 2400 pixels.

OnePlus verkoopt voor 169 euro een speciale toetsenbordhoes die je aan de tablet kunt klikken. De toetsen tikken erg prettig en het trackpad werkt ook aardig. Zo productief als op een laptop zijn we niet, maar in het vliegtuig en de trein kunnen we zeker goed aan de slag.

©Rens Blom

Dat je toch een tablet voor je neus hebt, merk je bijvoorbeeld aan de beperkte selectie van poorten. De OnePlus Pad 3 heeft één usb-c-poort, en daarmee houdt het op. Je kunt wel een geschikte usb-c-hub aansluiten om meer aansluitingen te creëren, bijvoorbeeld voor een bedrade muis of HDMI-kabel richting je televisie.

©Rens Blom

Uitstekende specificaties

De specificaties van de tablet zijn ruimschoots in orde, wat je gezien de prijs ook mag verwachten. De tablet is razendsnel dankzij de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor, die ook in veel dure smartphones zit. OnePlus verkoopt de Pad 3 in twee configuraties: de ene heeft 12 GB werkgeheugen met 256 GB opslag en in de andere variant zit 16/512 GB. De completere versie kost 100 euro meer, een meerprijs die we gerechtvaardigd vinden, al kunnen we ons voorstellen dat veel mensen (meer dan) genoeg hebben aan de instapversie.

De tablet heeft camera's op de voor- en achterkant. Die zijn kwalitatief niet bijzonder. Een iets betere selfiecamera was op zijn plaats geweest – vooral voor videogesprekken. Ook missen we een vingerafdrukscanner op de tablet.

©Rens Blom

OnePlus stopt een lekker grote accu in de tablet. Dankzij die stevige batterij lukt het ons om de Pad 3, inclusief toetsenbordhoes, langer dan een hele kantoordag te gebruiken voor werkgerelateerde apps, aangevuld met wat sociale media en het kijken van een YouTube-video. Een score waar wij blij van worden. Opladen gaat via de eerder genoemde usb-c-poort. In de doos zit, vanwege EU-wetgeving om consumentenelektronica duurzamer te maken, geen oplaadadapter. Je dient er zelf een te regelen. Kies dan een 100W-OnePlus-adapter voor snelladen of neem genoegen met langzamer opladen met een niet-OnePlus-adapter.

Software-ervaring

De Android 15-software op de tablet is door OnePlus geoptimaliseerd voor het enorme scherm. Zo kun je gebruiksvriendelijk twee apps naast elkaar gebruiken en is het ook mogelijk om een app als zwevend venster boven andere apps te blijven bekijken.

©Rens Blom

Interessant is dat OnePlus zijn OxygenOS-softwareschil heeft uitgebreid met ondersteuning voor macOS – van Apple inderdaad. Je kunt eenvoudig bestanden overdragen en je MacBook vanaf de tablet bedienen, zo is het idee. In de praktijk blijkt de deel-software van OnePlus om wel heel veel machtigingen te vragen, zien we soms Chinese tekst in beeld en werken de deel-functies uiteindelijk matig. We worden er dus (nog) niet zo vrolijk van.

©Rens Blom

©Rens Blom

Grote kans dat de Pad 3 in de nabije toekomst comfortabeler als laptopvervanger zal werken. In Android 16 komt namelijk een volwaardige desktopmodus, speciaal bedoeld voor tablets. Deze software-update komt later dit jaar, ook via OnePlus. Het is in elk geval goed om te zien dat het merk nu al serieus werk heeft gemaakt van software om de Pad 3 productief te gebruiken.

De Pad 3 krijgt drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Een prima updatebeleid, als je het ons vraagt.

Alternatieven

Hoewel onze ervaringen met de OnePlus Pad 3 op veel vlakken positief zijn, heeft deze tablet ook de nodige concurrentie. Samsung biedt met zijn Tab S10-serie ook grote tablets inclusief toetsenbordhoezen aan. Voor Apple geldt hetzelfde: de iPad is met zijn iPadOS-software weliswaar anders in gebruik dan een Android-tablet, maar is in combinatie met een toetsenbordhoes even productief als de OnePlus Pad 3.

Ook het overwegen waard is een laptop met Chrome OS of Windows. Zeker een model met een touchscreen kan een goed alternatief zijn voor de OnePlus Pad 3 als je écht productief wil zijn op het apparaat. Een dergelijke laptop hoeft bovendien niet meer te kosten dan de Pad 3 (tablet + toetsenbordhoes). Wil je echt een tablet en hecht je meer waarde aan entertainment, dan is de Pad 3 jouw apparaat. Ook zonder toetsenbordhoes.

Conclusie: OnePlus Pad 3 kopen?

De OnePlus Pad 3 is een grote en premium tablet die ons goed bevalt, zeker in combinatie met de apart verkrijgbare toetsenbordhoes. Het loont wel om een vergelijking met de concurrentie te maken, met name door de stevige adviesprijs en sommige technische keuzes.