Vind je het lastig om een besturingssysteem te kiezen? Gebruik de pc dan als dualboot-systeem! Leer Linux kennen, terwijl je Windows achter de hand houdt. Voordat je twee besturingssystemen op de pc installeert, is het belangrijk om de harde schijf eerst op te delen in bruikbare partities.

01 Schijfbeheer

Als je naast Windows nog een besturingssysteem wilt installeren, heb je hiervoor een lege schijfpartitie nodig. Op veel pc's is die niet aanwezig. Gelukkig maak je met het tooltje Schijfbeheer gemakkelijk ruimte vrij voor een tweede besturingssysteem. Het is verstandig om vooraf voor de zekerheid een back-up van je persoonlijke bestanden te maken, zodat je bij eventuele problemen niets kwijtraakt. Open op de pc het tooltje Schijfbeheer. In XP ga je hiervoor naar Start / Uitvoeren, waarna je diskmgmt.msc typt. Bij recentere Windows-versies gebruik je dit commando als zoekopdracht.

©PXimport

02 Partitie verkleinen

Wanneer je een nieuwe partitie aan het systeem toevoegt, is het eerst nodig om een bestaande partitie te verkleinen. Bekijk in het overzicht van welke partitie je ruimte wilt afsnoepen. Vaak is er een herstelpartitie van de fabrikant aanwezig waarmee je het systeem terugzet naar de fabrieksinstellingen. Hier kun je het beste vanaf blijven. Klik met de rechtermuisknop op de juiste partitie en kies in het contextmenu voor Volume verkleinen. Geef aan met hoeveel MB's je de bestaande partitie wilt reduceren. Bevestig vervolgens met Verkleinen.

©PXimport

03 Partitie toewijzen

In Schijfbeheer staat nu een deel van de harde schijf als "niet-toegewezen". Deze ruimte is tijdelijk buiten gebruik. Je creëert hiervan eenvoudig een nieuwe partitie. Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Nieuw eenvoudig volume. Er opent een wizard op je scherm. Klik op Volgende en stel de grootte in. Doorgaans gebruik je alle niet-toegewezen ruimte voor de nieuwe partitie. Via Volgende koppel je een stationsletter aan het volume. In het volgende scherm kies je als bestandssysteem NTFS (hierover later meer). Bedenk een volumenaam en sluit af met Volgende / Voltooien.

©PXimport

04 Primaire partitie

Ieder besturingssysteem installeer je in principe op een primaire partitie. Controleer in Schijfbeheer of het zojuist aangemaakte volume een primaire partitie is. Is dat niet het geval? Bekijk dan even of er een mogelijkheid is om het aantal partities te verminderen. Op de meeste pc's mag je per fysieke harde schijf namelijk maximaal vier primaire partities aanmaken. De vierde primaire partitie bestaat doorgaans uit een uitgebreide partitie met één of meerdere logische stations. Meer informatie over partitieregels vind je hier.

©PXimport

05 Bestandssystemen

Zeker wanneer je Windows wilt combineren met een ander besturingssysteem, is het belangrijk om te weten welk bestandssysteem je voor de betreffende partitie dient te gebruiken. Het bestandssysteem bepaalt hoe data op het volume worden georganiseerd. Via Schijfbeheer maak je normaliter altijd NTFS-partities aan. Voor Windows XP en later is dit bestandssysteem uitstekend geschikt. Maar wanneer je bijvoorbeeld Ubuntu als dualboot wilt installeren, heb je als bestandssysteem EXT4 nodig. Om dat voor elkaar te krijgen, doe je een beroep op alternatieve partitioneringssoftware.

©PXimport

06 GParted

Staat er nog helemaal geen Windows-versie op je pc? Gebruik in dat geval een externe partitiemanager die geen besturingssysteem nodig heeft. GParted is hier uitstekend voor geschikt. Daarnaast heeft dit tooltje het grote voordeel dat je uit meerdere bestandssystemen kunt kiezen. Handig als je bijvoorbeeld een Linux-distributie op een EXT4-partitie wilt installeren. Houd er wel rekening mee dat bestaande data mogelijk verloren gaat. Download het iso-bestand. Brand het iso-bestand op een lege cd.

©PXimport

07 GParted openen

Zorg nu dat de pc vanaf de GParted-cd opstart. Zet het systeem aan en druk tijdens het opstartproces op een toets om het BIOS te openen. Vaak is dat F2, F10 of Delete. Selecteer de cd/dvd-drive als eerste opstartschijf. Je vervolgt daarna de opstartprocedure door het BIOS te verlaten. Kies in het openingsscherm voor GParted Live (Default Settings). Vervolgens selecteer je Select keymap from full list en kies je in de lijst voor Dutch. Vul 06 in om het programma met de Nederlandse taal te openen. Voer daarna X in en druk op Enter, waarna GParted op je scherm verschijnt.

©PXimport

08 Partities herkennen

Als het goed is, opent de partitioneringssoftware automatisch in de live-omgeving. Zo niet, dan dubbelklik je eerst op GParted. Houd er rekening mee dat het programma niet werkt met Windows-schijfletters. Meestal kun je aan de grootte van het volume wel zien met welke partitie je te maken hebt. Dat is van groot belang om te weten wanneer je bijvoorbeeld een tweede besturingssysteem naast de huidige Windows-versie wilt installeren. Ben je er niet helemaal gerust op, open dan eerst Windows om de schijvenindeling te bestuderen en onderneem pas daarna actie.

©PXimport

09 Partitiegrootte wijzigen

Als het systeem meerdere fysieke schijven bevat, klik je rechtsboven op het pijltje om de gewenste opslagdrager te selecteren. Vervolgens verschijnt hiervan de partitie-indeling in beeld. Selecteer een partitie waarvan je de opslaggrootte wilt wijzigen. Klik bovenaan op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Daarna gebruik je bovenaan de schuifbalk om de grootte te bepalen. Als alternatief kun achter Nieuwe grootte ook handmatig het aantal megabytes invoeren. Klik op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Controleer in het overzicht of de partitiegrootte is veranderd. Bevestig met Apply / Apply.

©PXimport

UEFI

UEFI is de opvolger van BIOS. Voordelen hiervan zijn onder meer een betere beveiliging en de ondersteuning voor grotere opslagdragers. Er zijn ook nadelen: UEFI geeft problemen bij de installatie van oude Windows-versies en Linux-distributies. Wanneer je bezig bent om een multiboot-systeem in te richten, is dat natuurlijk irritant. Gelukkig is er meestal een optie aanwezig waarmee je UEFI kunt uitschakelen. Druk tijdens het opstarten van de pc op de juiste sneltoets en zoek de betreffende instelling op (meestal Secure Boot). Zodra UEFI is uitgeschakeld, gebruikt je pc het oude vertrouwde BIOS om de boel op te starten.

©PXimport

10 Partities wissen

Je kunt in GParted gemakkelijk partities wissen, waarna je bijvoorbeeld een nieuwe schijfindeling maakt. Selecteer de gewenste partitie en klik bovenaan op Delete. Via Apply bevestig je de actie. Er verschijnt een waarschuwing in beeld dat je bestaande gegevens mogelijk kwijtraakt. Klik wederom op Apply. Zodra de bewerking is voltooid, sluit je het venster met Close. Bij de vrijgekomen ruimte zie je de melding 'ongebruikt' staan. Deze ruimte heeft momenteel geen functie en is eventueel beschikbaar voor het creëren van nieuwe partities.

©PXimport

11 Nieuwe partities

Wanneer je in GParted ruimte hebt vrijgemaakt, voeg je eenvoudig één of meerdere partities toe aan het systeem. Selecteer de ongebruikte ruimte en kies voor Nieuw. Stel met de schuifknop de gewenste grootte in. Achter Aanmaken als heb je de gelegenheid om Primaire partitie te selecteren. Zeker als je bezig bent om een dualboot-systeem in te richten, is dat de beste keuze. Verder is de keuze achter Bestandssysteem belangrijk. Voor Windows kies je ntfs en voor Ubuntu ext4. Sluit het venster tot slot met Add. Via Apply / Apply / Close voer je de wijziging definitief door.

©PXimport

12 Bestandssysteem wijzigen

Wil je het bestandssysteem van een bestaande partitie wijzigen? Ook dat is mogelijk met GParted. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende partitie en kies vervolgens voor Formatteren als. Dit heet niet voor niets formatteren, je raakt bestaande gegevens op de schijf kwijt! Er verschijnt een lange lijst met bestandssystemen waarvan de opties ntfs (Windows), ext4 (Ubuntu) en hfs+ (Mac OS X) het meest voor de hand liggen. Nadat je een keuze hebt gemaakt, verschijnt het gekozen bestandssysteem meteen in het overzicht. Klik tweemaal op Apply om de wijziging definitief door te voeren.

©PXimport

Na deze stappen kun je Windows en Linux installeren.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.