ID.nl logo
Partitioneren en dualboot instellen op je pc - Deel 1
© PXimport
Zekerheid & gemak

Partitioneren en dualboot instellen op je pc - Deel 1

Vind je het lastig om een besturingssysteem te kiezen? Gebruik de pc dan als dualboot-systeem! Leer Linux kennen, terwijl je Windows achter de hand houdt. Voordat je twee besturingssystemen op de pc installeert, is het belangrijk om de harde schijf eerst op te delen in bruikbare partities.

01 Schijfbeheer

Als je naast Windows nog een besturingssysteem wilt installeren, heb je hiervoor een lege schijfpartitie nodig. Op veel pc's is die niet aanwezig. Gelukkig maak je met het tooltje Schijfbeheer gemakkelijk ruimte vrij voor een tweede besturingssysteem. Het is verstandig om vooraf voor de zekerheid een back-up van je persoonlijke bestanden te maken, zodat je bij eventuele problemen niets kwijtraakt. Open op de pc het tooltje Schijfbeheer. In XP ga je hiervoor naar Start / Uitvoeren, waarna je diskmgmt.msc typt. Bij recentere Windows-versies gebruik je dit commando als zoekopdracht.

©PXimport

02 Partitie verkleinen

Wanneer je een nieuwe partitie aan het systeem toevoegt, is het eerst nodig om een bestaande partitie te verkleinen. Bekijk in het overzicht van welke partitie je ruimte wilt afsnoepen. Vaak is er een herstelpartitie van de fabrikant aanwezig waarmee je het systeem terugzet naar de fabrieksinstellingen. Hier kun je het beste vanaf blijven. Klik met de rechtermuisknop op de juiste partitie en kies in het contextmenu voor Volume verkleinen. Geef aan met hoeveel MB's je de bestaande partitie wilt reduceren. Bevestig vervolgens met Verkleinen.

©PXimport

03 Partitie toewijzen

In Schijfbeheer staat nu een deel van de harde schijf als "niet-toegewezen". Deze ruimte is tijdelijk buiten gebruik. Je creëert hiervan eenvoudig een nieuwe partitie. Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Nieuw eenvoudig volume. Er opent een wizard op je scherm. Klik op Volgende en stel de grootte in. Doorgaans gebruik je alle niet-toegewezen ruimte voor de nieuwe partitie. Via Volgende koppel je een stationsletter aan het volume. In het volgende scherm kies je als bestandssysteem NTFS (hierover later meer). Bedenk een volumenaam en sluit af met Volgende / Voltooien.

©PXimport

04 Primaire partitie

Ieder besturingssysteem installeer je in principe op een primaire partitie. Controleer in Schijfbeheer of het zojuist aangemaakte volume een primaire partitie is. Is dat niet het geval? Bekijk dan even of er een mogelijkheid is om het aantal partities te verminderen. Op de meeste pc's mag je per fysieke harde schijf namelijk maximaal vier primaire partities aanmaken. De vierde primaire partitie bestaat doorgaans uit een uitgebreide partitie met één of meerdere logische stations. Meer informatie over partitieregels vind je hier.

©PXimport

05 Bestandssystemen

Zeker wanneer je Windows wilt combineren met een ander besturingssysteem, is het belangrijk om te weten welk bestandssysteem je voor de betreffende partitie dient te gebruiken. Het bestandssysteem bepaalt hoe data op het volume worden georganiseerd. Via Schijfbeheer maak je normaliter altijd NTFS-partities aan. Voor Windows XP en later is dit bestandssysteem uitstekend geschikt. Maar wanneer je bijvoorbeeld Ubuntu als dualboot wilt installeren, heb je als bestandssysteem EXT4 nodig. Om dat voor elkaar te krijgen, doe je een beroep op alternatieve partitioneringssoftware.

©PXimport

06 GParted

Staat er nog helemaal geen Windows-versie op je pc? Gebruik in dat geval een externe partitiemanager die geen besturingssysteem nodig heeft. GParted is hier uitstekend voor geschikt. Daarnaast heeft dit tooltje het grote voordeel dat je uit meerdere bestandssystemen kunt kiezen. Handig als je bijvoorbeeld een Linux-distributie op een EXT4-partitie wilt installeren. Houd er wel rekening mee dat bestaande data mogelijk verloren gaat. Download het iso-bestand. Brand het iso-bestand op een lege cd.

©PXimport

07 GParted openen

Zorg nu dat de pc vanaf de GParted-cd opstart. Zet het systeem aan en druk tijdens het opstartproces op een toets om het BIOS te openen. Vaak is dat F2, F10 of Delete. Selecteer de cd/dvd-drive als eerste opstartschijf. Je vervolgt daarna de opstartprocedure door het BIOS te verlaten. Kies in het openingsscherm voor GParted Live (Default Settings). Vervolgens selecteer je Select keymap from full list en kies je in de lijst voor Dutch. Vul 06 in om het programma met de Nederlandse taal te openen. Voer daarna X in en druk op Enter, waarna GParted op je scherm verschijnt.

©PXimport

08 Partities herkennen

Als het goed is, opent de partitioneringssoftware automatisch in de live-omgeving. Zo niet, dan dubbelklik je eerst op GParted. Houd er rekening mee dat het programma niet werkt met Windows-schijfletters. Meestal kun je aan de grootte van het volume wel zien met welke partitie je te maken hebt. Dat is van groot belang om te weten wanneer je bijvoorbeeld een tweede besturingssysteem naast de huidige Windows-versie wilt installeren. Ben je er niet helemaal gerust op, open dan eerst Windows om de schijvenindeling te bestuderen en onderneem pas daarna actie.

©PXimport

09 Partitiegrootte wijzigen

Als het systeem meerdere fysieke schijven bevat, klik je rechtsboven op het pijltje om de gewenste opslagdrager te selecteren. Vervolgens verschijnt hiervan de partitie-indeling in beeld. Selecteer een partitie waarvan je de opslaggrootte wilt wijzigen. Klik bovenaan op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Daarna gebruik je bovenaan de schuifbalk om de grootte te bepalen. Als alternatief kun achter Nieuwe grootte ook handmatig het aantal megabytes invoeren. Klik op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Controleer in het overzicht of de partitiegrootte is veranderd. Bevestig met Apply / Apply.

©PXimport

UEFI

UEFI is de opvolger van BIOS. Voordelen hiervan zijn onder meer een betere beveiliging en de ondersteuning voor grotere opslagdragers. Er zijn ook nadelen: UEFI geeft problemen bij de installatie van oude Windows-versies en Linux-distributies. Wanneer je bezig bent om een multiboot-systeem in te richten, is dat natuurlijk irritant. Gelukkig is er meestal een optie aanwezig waarmee je UEFI kunt uitschakelen. Druk tijdens het opstarten van de pc op de juiste sneltoets en zoek de betreffende instelling op (meestal Secure Boot). Zodra UEFI is uitgeschakeld, gebruikt je pc het oude vertrouwde BIOS om de boel op te starten.

©PXimport

10 Partities wissen

Je kunt in GParted gemakkelijk partities wissen, waarna je bijvoorbeeld een nieuwe schijfindeling maakt. Selecteer de gewenste partitie en klik bovenaan op Delete. Via Apply bevestig je de actie. Er verschijnt een waarschuwing in beeld dat je bestaande gegevens mogelijk kwijtraakt. Klik wederom op Apply. Zodra de bewerking is voltooid, sluit je het venster met Close. Bij de vrijgekomen ruimte zie je de melding 'ongebruikt' staan. Deze ruimte heeft momenteel geen functie en is eventueel beschikbaar voor het creëren van nieuwe partities.

©PXimport

11 Nieuwe partities

Wanneer je in GParted ruimte hebt vrijgemaakt, voeg je eenvoudig één of meerdere partities toe aan het systeem. Selecteer de ongebruikte ruimte en kies voor Nieuw. Stel met de schuifknop de gewenste grootte in. Achter Aanmaken als heb je de gelegenheid om Primaire partitie te selecteren. Zeker als je bezig bent om een dualboot-systeem in te richten, is dat de beste keuze. Verder is de keuze achter Bestandssysteem belangrijk. Voor Windows kies je ntfs en voor Ubuntu ext4. Sluit het venster tot slot met Add. Via Apply / Apply / Close voer je de wijziging definitief door.

©PXimport

12 Bestandssysteem wijzigen

Wil je het bestandssysteem van een bestaande partitie wijzigen? Ook dat is mogelijk met GParted. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende partitie en kies vervolgens voor Formatteren als. Dit heet niet voor niets formatteren, je raakt bestaande gegevens op de schijf kwijt! Er verschijnt een lange lijst met bestandssystemen waarvan de opties ntfs (Windows), ext4 (Ubuntu) en hfs+ (Mac OS X) het meest voor de hand liggen. Nadat je een keuze hebt gemaakt, verschijnt het gekozen bestandssysteem meteen in het overzicht. Klik tweemaal op Apply om de wijziging definitief door te voeren.

©PXimport

Na deze stappen kun je Windows en Linux installeren.

▼ Volgende artikel
Schrobben zonder stress: je elektrische tandenborstel als schoonmaakhulp in huis
© ID.nl
Gezond leven

Schrobben zonder stress: je elektrische tandenborstel als schoonmaakhulp in huis

Ga je een nieuwe elektrische tandenborstel kopen? Gooi vooral de oude niet weg! Met een nieuw setje (goedkope) opzetborstels heb je ineens een ultieme schoonmaakhulp in handen. Je krijgt 10 tips voor lastige schoonmaakklusjes waar je nu moeiteloos je tanden in zet.

Dankzij de roterende of trillende borstelkop werkt een elektrische tandenborstel perfect voor schoonmaakklusjes op lastige plekken of bij hardnekkig vuil. Heb je geen oudje meer liggen? Eenvoudige elektrische borstels van het drogisterijhuismerk zijn al prima inzetbaar als slimme schoonmaakhulp.

Lees ook: Dé 15 dingen die je altijd vergeet schoon te maken (maar nu niet meer!)

1. Lichtschakelaars

Bij het normale schoonmaakrondje worden lichtknoppen vaak over het hoofd gezien. Maar na verloop van tijd worden ze toch echt smoezelig, vooral als je ze vaak met vette of natte vingers aan en uit zet. Met een elektrische tandenborstel met een droge(!) opzetborstel maak je de schakelaar eenvoudig schoon: het vuil wordt als het ware losgetrild. De ronddraaiende borstelkop komt ook in de kiertjes rond de schakelaar, waar je met een doek lastig bij komt. Klaar? Neem dan af met een (weer droge) microvezeldoek om echt alle viezigheid weg te vegen.

2. Spoelbakken en werkbladranden

In de kier tussen spoelbak en keukenblad verzamelt zich vuil dat nauwelijks weg te krijgen is met een spons. Gebruik een elektrische borstel met een drupje afwasmiddel of ontvetter om dit randje schoon te maken. Laat de borstelkop rustig draaien langs de randen, spoel na met warm water en droog af.

3. Zolen en randen van sneakers

Witte zolen, rubberen randen en reliëflogo’s op schoenen fris je eenvoudig op met een elektrische tandenborstel en een papje van baking soda en water. Breng het mengsel aan op de vieze plekken en laat de draaiende borstel het vuil loswerken. Zo hoef je niet te schrobben met kracht. Werkt goed bij sportschoenen, sneakers en kinderschoenen.

4. Tussen toetsen of knopjes

Op toetsenborden, afstandsbedieningen en andere elektronische apparaten blijven stof en kruimels hangen. Met een droge borstelkop kun je vuil los trillen tussen de knoppen. Gebruik geen water, maar veeg het losgeborstelde vuil weg met een doek of zuig het op met een stofzuiger met smal mondstuk.

©splitov27

5. Fietsketting

Een elektrische tandenborstel is ook handig bij het onderhoud van je fiets. Smeer de ketting in met een ontvetter die specifiek geschikt is voor fietsonderdelen en laat de borstelkop het opgehoopt vuil, oude smeermiddelen en roest losmaken. Gebruik een opzetkop die je specifiek voor dit soort klussen bewaart. Spoel daarna grondig af en droog. Vergeet niet om daarna de ketting opnieuw in te smeren met een geschikte fietskettingolie of -vet.

6. Randen van douchedeuren of -wanden

Kalkaanslag en zeepresten hechten zich aan de rubbers en randen van douchedeuren. De elektrische tandenborstel werkt deze aanslag moeiteloos weg, vooral in combinatie met schoonmaakazijn. Laat kort inwerken, borstel schoon, en spoel na.

7. Ventilatieroosters

Ventilatieroosters of luchtopeningen zijn lastig schoon te houden. Met een droge borstelkop borstel je stof van de lamellen zonder dat het alle kanten op vliegt. Je kunt de borstel ook licht vochtig maken en daarna alles afnemen met een doek.

8. Sieraden

Sieraden met steentjes of fijne details kun je voorzichtig schoonmaken met een elektrische tandenborstel. Gebruik wat lauw water met een drupje afwasmiddel, laat de borstelkop zacht draaien, en werk vuil uit de randjes. Ideaal voor ringen, oorbellen of kettingen die je niet wilt beschadigen.

9. Kinderstoel

Kruimels, sap en plak verdwijnen niet zomaar uit de kieren van een kinderstoel. Met een elektrische borstel en een beetje afwasmiddel werk je dat vuil er makkelijk uit. Let op: niet te nat maken bij houten stoelen.

10. Douchekoppen, kraanonderdelen en bevestigingen

Op en rondom de douchekraan, de glijstang of de wandbevestiging van de douchekop blijven vaak vette zeepresten zitten. Met een elektrische tandenborstel en wat allesreiniger kom je makkelijk langs de randjes en rubbers. Even borstelen, naspoelen en droogwrijven.

💪 Schrobben zonder stress

Een elektrische tandenborstel met een aparte opzetkop is eigenlijk onmisbaar als je houdt van snel en grondig schoonmaken. Perfect voor randjes, kieren, rubber, profiel en reliëf. Reserveer een borstel alleen voor schoonmaak en je hebt een nieuwe favoriet in het keukenkastje!

▼ Volgende artikel
Uit de hoge hoed: zo genereer je random getallen in Excel
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Uit de hoge hoed: zo genereer je random getallen in Excel

Af en toe heb je in Excel willekeurige getallen nodig voor een steekproef, om formules te testen of om een voorbeeld samen te stellen. Uiteraard kun je zelf wat cijfers op het toetsenbord roffelen, maar veel gemakkelijker is dit door Excel zelf te laten uitvoeren.

In drie stappen laten we zien hoe je Excel random getallen kunt laten genereren:

  • Typ de formule ASELECT in, voor decimalen tussen 0 en 1
  • Pas de waarden aan naar decimalen tussen 1 en 1000
  • Laat Excel gehele getallen genereren door ASELECT met GEHEEL te combineren

Een andere kant van Excel: Lol in Excel: laat het resultaat zien in emoji's

Stap 1: Willekeurige decimalen

Wanneer je in een cel de formule =ASELECT() typt, zal Excel een willekeurig getal tussen 0 en 1 vormen. Sleep die formule naar beneden om de kolom verder te vullen met lukrake getallen tussen 0 en 1. Dit zullen telkens waarden zijn van vijftien decimalen. Als je niet zover na de komma wilt werken, dan kun je de cellen selecteren en in het tabblad Start in de groep Getal de knop Minder decimalen gebruiken.

Wil je andere getallen, druk dan op de functietoets F9 zodat alles opnieuw berekend wordt. Je moet er wel rekening mee houden dat iedere keer dat je iets in dit rekenblad toevoegt of wijzigt, alle random waarden opnieuw worden berekend. Dus als je ergens in een cel bijvoorbeeld Hallo typt en je drukt op Enter, zullen alle ASELECT-waarden wijzigen. Dat los je op door al deze waarden te selecteren, te kopiëren en op dezelfde plaats te plakken met Plakken speciaal / Waarden plakken.

De formule =ASELECT() vormt willekeurige getallen tussen 0 en 1.

Stap 2: Reeks begrenzen

Dit zijn dus allemaal getallen kleiner dan 1. Wil je getallen tussen 1 en 10, dan kun je in de kolom daarnaast de formule =1+9*(A1) toepassen, in de veronderstelling dat het eerste gegenereerde getal van daarnet in A1 staat. Sleep dan het resultaat naar beneden en dan krijg je ook daar een kolom met waarden tussen 1 en 10.

Wil je willekeurige getallen tussen 1 en 100, dan wordt de formule =1+99*(A1). Voor getallen tussen 1 en 1000 is de formule =1+999*(A1) enzovoort.

In kolom C vragen we random waarden tussen 1 en 100, gebaseerd op de waarden van kolom A.

Stap 3: Raster vullen

Wil je gehele getallen tussen twee grenswaarden laten vormen door Excel, dan combineer je ASELECT met GEHEEL. Deze formule zal bijvoorbeeld willekeurige gehele getallen vormen kleiner dan 1000: =GEHEEL(ASELECT()*1000)

Het getal 1000 zal er zelf nooit bij staan. Sleep deze formule naar beneden om de kolom met willekeurige getallen te vullen en in dit voorbeeld hebben we de formule ook naar enkele kolommen daarnaast gesleept.

Ook hier dezelfde opmerking: om de random waarden te fixeren, moet je ze kopiëren en plakken als waarden.

Wanneer we de cellen naar beneden en naar rechts kopiëren, krijgen we een rooster met willekeurige getallen.