Vind je het lastig om een besturingssysteem te kiezen? Gebruik de pc dan als dualboot-systeem! Leer Linux kennen, terwijl je Windows achter de hand houdt. Voordat je twee besturingssystemen op de pc installeert, is het belangrijk om de harde schijf eerst op te delen in bruikbare partities.

01 Schijfbeheer

Als je naast Windows nog een besturingssysteem wilt installeren, heb je hiervoor een lege schijfpartitie nodig. Op veel pc's is die niet aanwezig. Gelukkig maak je met het tooltje Schijfbeheer gemakkelijk ruimte vrij voor een tweede besturingssysteem. Het is verstandig om vooraf voor de zekerheid een back-up van je persoonlijke bestanden te maken, zodat je bij eventuele problemen niets kwijtraakt. Open op de pc het tooltje Schijfbeheer. In XP ga je hiervoor naar Start / Uitvoeren, waarna je diskmgmt.msc typt. Bij recentere Windows-versies gebruik je dit commando als zoekopdracht.

©PXimport

02 Partitie verkleinen

Wanneer je een nieuwe partitie aan het systeem toevoegt, is het eerst nodig om een bestaande partitie te verkleinen. Bekijk in het overzicht van welke partitie je ruimte wilt afsnoepen. Vaak is er een herstelpartitie van de fabrikant aanwezig waarmee je het systeem terugzet naar de fabrieksinstellingen. Hier kun je het beste vanaf blijven. Klik met de rechtermuisknop op de juiste partitie en kies in het contextmenu voor Volume verkleinen. Geef aan met hoeveel MB's je de bestaande partitie wilt reduceren. Bevestig vervolgens met Verkleinen.

©PXimport

03 Partitie toewijzen

In Schijfbeheer staat nu een deel van de harde schijf als "niet-toegewezen". Deze ruimte is tijdelijk buiten gebruik. Je creëert hiervan eenvoudig een nieuwe partitie. Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Nieuw eenvoudig volume. Er opent een wizard op je scherm. Klik op Volgende en stel de grootte in. Doorgaans gebruik je alle niet-toegewezen ruimte voor de nieuwe partitie. Via Volgende koppel je een stationsletter aan het volume. In het volgende scherm kies je als bestandssysteem NTFS (hierover later meer). Bedenk een volumenaam en sluit af met Volgende / Voltooien.

©PXimport

04 Primaire partitie

Ieder besturingssysteem installeer je in principe op een primaire partitie. Controleer in Schijfbeheer of het zojuist aangemaakte volume een primaire partitie is. Is dat niet het geval? Bekijk dan even of er een mogelijkheid is om het aantal partities te verminderen. Op de meeste pc's mag je per fysieke harde schijf namelijk maximaal vier primaire partities aanmaken. De vierde primaire partitie bestaat doorgaans uit een uitgebreide partitie met één of meerdere logische stations. Meer informatie over partitieregels vind je hier.

©PXimport

05 Bestandssystemen

Zeker wanneer je Windows wilt combineren met een ander besturingssysteem, is het belangrijk om te weten welk bestandssysteem je voor de betreffende partitie dient te gebruiken. Het bestandssysteem bepaalt hoe data op het volume worden georganiseerd. Via Schijfbeheer maak je normaliter altijd NTFS-partities aan. Voor Windows XP en later is dit bestandssysteem uitstekend geschikt. Maar wanneer je bijvoorbeeld Ubuntu als dualboot wilt installeren, heb je als bestandssysteem EXT4 nodig. Om dat voor elkaar te krijgen, doe je een beroep op alternatieve partitioneringssoftware.

©PXimport

06 GParted

Staat er nog helemaal geen Windows-versie op je pc? Gebruik in dat geval een externe partitiemanager die geen besturingssysteem nodig heeft. GParted is hier uitstekend voor geschikt. Daarnaast heeft dit tooltje het grote voordeel dat je uit meerdere bestandssystemen kunt kiezen. Handig als je bijvoorbeeld een Linux-distributie op een EXT4-partitie wilt installeren. Houd er wel rekening mee dat bestaande data mogelijk verloren gaat. Download het iso-bestand. Brand het iso-bestand op een lege cd.

©PXimport

07 GParted openen

Zorg nu dat de pc vanaf de GParted-cd opstart. Zet het systeem aan en druk tijdens het opstartproces op een toets om het BIOS te openen. Vaak is dat F2, F10 of Delete. Selecteer de cd/dvd-drive als eerste opstartschijf. Je vervolgt daarna de opstartprocedure door het BIOS te verlaten. Kies in het openingsscherm voor GParted Live (Default Settings). Vervolgens selecteer je Select keymap from full list en kies je in de lijst voor Dutch. Vul 06 in om het programma met de Nederlandse taal te openen. Voer daarna X in en druk op Enter, waarna GParted op je scherm verschijnt.

©PXimport

08 Partities herkennen

Als het goed is, opent de partitioneringssoftware automatisch in de live-omgeving. Zo niet, dan dubbelklik je eerst op GParted. Houd er rekening mee dat het programma niet werkt met Windows-schijfletters. Meestal kun je aan de grootte van het volume wel zien met welke partitie je te maken hebt. Dat is van groot belang om te weten wanneer je bijvoorbeeld een tweede besturingssysteem naast de huidige Windows-versie wilt installeren. Ben je er niet helemaal gerust op, open dan eerst Windows om de schijvenindeling te bestuderen en onderneem pas daarna actie.

©PXimport

09 Partitiegrootte wijzigen

Als het systeem meerdere fysieke schijven bevat, klik je rechtsboven op het pijltje om de gewenste opslagdrager te selecteren. Vervolgens verschijnt hiervan de partitie-indeling in beeld. Selecteer een partitie waarvan je de opslaggrootte wilt wijzigen. Klik bovenaan op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Daarna gebruik je bovenaan de schuifbalk om de grootte te bepalen. Als alternatief kun achter Nieuwe grootte ook handmatig het aantal megabytes invoeren. Klik op Grootte wijzigen/Verplaatsen. Controleer in het overzicht of de partitiegrootte is veranderd. Bevestig met Apply / Apply.

©PXimport

UEFI

UEFI is de opvolger van BIOS. Voordelen hiervan zijn onder meer een betere beveiliging en de ondersteuning voor grotere opslagdragers. Er zijn ook nadelen: UEFI geeft problemen bij de installatie van oude Windows-versies en Linux-distributies. Wanneer je bezig bent om een multiboot-systeem in te richten, is dat natuurlijk irritant. Gelukkig is er meestal een optie aanwezig waarmee je UEFI kunt uitschakelen. Druk tijdens het opstarten van de pc op de juiste sneltoets en zoek de betreffende instelling op (meestal Secure Boot). Zodra UEFI is uitgeschakeld, gebruikt je pc het oude vertrouwde BIOS om de boel op te starten.

©PXimport

10 Partities wissen

Je kunt in GParted gemakkelijk partities wissen, waarna je bijvoorbeeld een nieuwe schijfindeling maakt. Selecteer de gewenste partitie en klik bovenaan op Delete. Via Apply bevestig je de actie. Er verschijnt een waarschuwing in beeld dat je bestaande gegevens mogelijk kwijtraakt. Klik wederom op Apply. Zodra de bewerking is voltooid, sluit je het venster met Close. Bij de vrijgekomen ruimte zie je de melding 'ongebruikt' staan. Deze ruimte heeft momenteel geen functie en is eventueel beschikbaar voor het creëren van nieuwe partities.

©PXimport

11 Nieuwe partities

Wanneer je in GParted ruimte hebt vrijgemaakt, voeg je eenvoudig één of meerdere partities toe aan het systeem. Selecteer de ongebruikte ruimte en kies voor Nieuw. Stel met de schuifknop de gewenste grootte in. Achter Aanmaken als heb je de gelegenheid om Primaire partitie te selecteren. Zeker als je bezig bent om een dualboot-systeem in te richten, is dat de beste keuze. Verder is de keuze achter Bestandssysteem belangrijk. Voor Windows kies je ntfs en voor Ubuntu ext4. Sluit het venster tot slot met Add. Via Apply / Apply / Close voer je de wijziging definitief door.

©PXimport

12 Bestandssysteem wijzigen

Wil je het bestandssysteem van een bestaande partitie wijzigen? Ook dat is mogelijk met GParted. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende partitie en kies vervolgens voor Formatteren als. Dit heet niet voor niets formatteren, je raakt bestaande gegevens op de schijf kwijt! Er verschijnt een lange lijst met bestandssystemen waarvan de opties ntfs (Windows), ext4 (Ubuntu) en hfs+ (Mac OS X) het meest voor de hand liggen. Nadat je een keuze hebt gemaakt, verschijnt het gekozen bestandssysteem meteen in het overzicht. Klik tweemaal op Apply om de wijziging definitief door te voeren.

©PXimport

Na deze stappen kun je Windows en Linux installeren.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.