Of je foto’s, video’s en muziek nu op je pc staan dan wel op internet, je kunt ze tegenwoordig overal naartoe streamen, in de woonkamer of daarbuiten. Daarvoor heb je natuurlijk een mediastreamer nodig. Maar welke?

Bijna alles wat je tegenwoordig bekijkt of beluistert, doe je op je computer. De digitale wereld wordt steeds groter en belangrijker, maar dat mag jou niet beperken om enkel je computer hiervoor te gebruiken. Je wil toch net zo goed naar je films kijken op je televisie? Of je favoriete muziek in de woonkamer beluisteren? Hoog tijd om al die media los te koppelen van je computer en overal beschikbaar te maken. En wat heb je daarvoor allemaal nodig? Een woord: dlna.

Muziek op één plaats is leuk, maar overal muziek in huis is nog veel fijner als je een muziekliefhebber bent. De meeste multi-roompakketten hebben een pittig prijskaartje, en dat is ook zo bij Sonos. Dat brengt multi-room muziek, streaming audio en draadloze communicatie in een aantrekkelijk pakket. De bediening is bovendien uiterst simpel via een Android of iOS smartphone, of via een aparte afstandsbediening. Met Sonos heb je naast streaming radio ook toegang tot je compete muziekbibliotheek. Je kunt zelfs per luidspreker een ander liedje kiezen, omdat niet iedereen in huis dezelfde muzieksmaak heeft. Een set met twee Play:3 luidsprekers kost € 647.

Let er wel goed op als je Apple TV wilt gebruiken in combinatie met je nas. Omdat Apple TV niet compatibel is met dlna, moet je ervoor zorgen dat je nas Apple TV ondersteunt – meer belangrijk: iTunes-server. Dit is heel belangrijk om te weten, want Apple TV heeft geen harde schijf aan boord waarop je films of muziek kunt opslaan. De reden waarom Apple TV deze optie bemoeilijkt, is hun focus op iTunes. Apple wil namelijk dat je alle films via iTunes bestelt, rechtstreeks op je Apple TV, zonder dat je daarvoor een nas of computer met dlna nodig hebt. Deze optie is voor bepaalde gebruikers voldoende, maar hou er zeker rekening mee.
Naast je televisie is Airplay net zo handig bij luidsprekers. De meeste dockingstations of draadloze luidsprekersets ondersteunen Airplay, waardoor je met een klik al je muziek kunt beluisteren door het hele huis. Airplay luidsprekers heb je in allerlei prijscategorieën, wat benadrukt dat ook muziekfanaten aan hun trekken komen. Prijzen variëren van € 149 tot € 599 euro, en zelfs meer. De JBL On Beat Air (€ 249) zit in het goedkopere segment en de Bowers & Wilkins Zeppelin Air (€ 599 euro) duidelijk in het duurdere.

Films wil je graag op je televisie zien, maar muziek mag er best overal zijn. Om handig muziek vanaf je computer of nas te spelen, kan je een mediastreamer op een home-cinemasysteem aansluiten. Een tweede alternatief hebben we ook al aangehaald bij Airplay, waar je met je iPad, iPhone of iPod Touch draadloos muziek kunt beluisteren. Er zijn voor muziek nog veel meer opties, al dan niet multi-room.
Een gevestigde waarde is Squeezebox. Logitech heeft deze netwerkspecialist gekocht en ondergebracht onder de merknaam Logitech UE. Hun muziekspeler combineert internetradio en je muziekbibliotheek in een handig klein doosje. Het enige wat je nodig hebt, is een (draadloze) internetverbinding. Opnieuw heb je een computer nodig waarop je muziekcollectie staat, of een nas. Er bestaan muziekspelers die je moet verbinden met een bestaande muziekinstallatie, zoals de Pioneer N-30 (€ 349), maar er zijn er ook met ingebouwde luidsprekers, zoals de Logitech UE Smart Radio (€ 179).

Apple staat erom bekend dat het eigen standaarden gebruikt die niet compatibel zijn met andere apparaten. Dat geldt ook in het geval van dlna, want Apple ondersteunt dit protocol helemaal niet. Het bedrijf heeft namelijk een eigen standaard ontwikkeld. Met AirPlay – dat voornamelijk bedoeld is voor het draadloos versturen van audio en video – wordt ongeveer hetzelfde bereikt als met dlna, maar het is bijvoorbeeld ook geschikt voor draadloze speakers. AirPlay is echter niet compatibel met dlna, zodat afspelen van of naar dlna-apparaten vaak niet mogelijk is.
Wat gebeurt er als een belangrijke fabrikant als Apple iets nieuws start? Dan zijn alle accessoirefabrikanten er als de kippen bij. Airplay-toestellen schieten als paddenstoelen uit de grond, van luidsprekers tot mediastreamers. De meest evidente koppeling is met een Apple TV (€ 119) mediastreamer. Dit bijzonder kleine apparaatje kan al je media vanaf je iPhone, iPad of iPod Touch draadloos bereiken en direct op het grote scherm tonen. Ideaal wanneer je bijvoorbeeld een spelletje op het grote scherm wilt spelen, een film wilt afspelen of gewoon wat foto’s wilt tonen vanaf je iOS-toestel.

De interessantste plaats waar je graag al je media wilt bekijken, is waarschijnlijk de woonkamer. Foto’s op een groot scherm tonen, films van je computer afspelen, daarvoor dient tenslotte die mooie grote flatscreen! De meeste flatscreens hebben tegenwoordig een usb-aansluiting waar je een usb-stick met media kunt inpluggen. Handig om af en toe te gebruiken, maar als je regelmatig je televisie wilt inschakelen voor al je media, raden wij je toch aan om een aparte mediastreamer in huis te halen voor een beter gebruiksgemak. Dit is (meestal) een klein toestel dat je rechtstreeks met je televisie verbindt.

Er zijn twee soorten mediastreamers: met en zonder harde schijf. Eentje zonder harde schijf is goedkoper, zoals de Xtreamer TV (€ 129), maar hiermee ben je volledig afhankelijk van je thuisnetwerk of een aparte usb-stick. Heb je je computer waarop de media staat niet aan staan, of heb je geen nas in huis? Dan moet je de computer inschakelen of een usb-stick halen. Zo’n mediastreamer zonder harde schijf is bovendien ook heel klein, waardoor ze de gekste vormen kunnen aannemen. De Boxee Box van D-Link (€ 169) is hiervan het beste voorbeeld.
De mediastreamers met harde schijf zijn een stuk praktischer dankzij hun vaste opslagcapaciteit. Meestal worden ze leeg verkocht, zoals de uitstekende maar dure Popcorn Hour A-400 (€ 309), waardoor je zelf nog kunt kiezen wat voor harde schijf je installeert. Sommige fabrikanten brengen ook een mediastreamer op de markt met een ingebouwde harde schijf, zoals de Western Digital TV Live Hub 1TB (€ 189). Het voordeel van die harde schijf is dat je daarop veel films en foto’s kunt zetten. Heel handig wanneer je geen nas in huis hebt en je niet steeds je computer wilt inschakelen.

Om een vlekkeloze media-ervaring te hebben, is een universele standaard nodig. Sinds 2003 is die er: dlna, opgezet door Sony. Op de verpakking van vrijwel iedere nieuwe televisie, blurayspeler of mediastreamer in de winkel vind je het logo van dlna terug. Maar wat betekent dit logo eigenlijk, en belangrijker: wat hebt je er thuis aan? Kort gezegd is een apparaat dat voorzien is van dlna in staat om andere apparaten met dezelfde functionaliteit te herkennen in een netwerk, zonder extra instellingen. Via het dlna-protocol kan bijvoorbeeld een mediaspeler muziek rechtstreeks afspelen op een televisie, zonder dat de televisie hiervoor zelf bediend hoeft te worden. De enige vereisten om multimedia vanaf een apparaat op een ander apparaat af te spelen, zijn: a) dat het apparaat waar naartoe wordt gespeeld, is ingeschakeld, b) dat het aan een netwerk hangt – bedraad of draadloos – en natuurlijk c) dat het dlna ondersteunt.
Dlna-gecertificeerde apparaten maken gebruik van een netwerkprotocol om elkaar te kunnen vinden en zien binnen een thuisnetwerk. Als je een apparaat met dlna wil gebruiken binnen een netwerk thuis, dan zal je minstens moeten beschikken over een router met dhcp-functionaliteit, zodat alle apparaten die op het netwerk zijn aangesloten, automatisch van een ip-adres worden voorzien.

Dlna-apparaten werken allemaal volgens het universal Plug and Play (upnp)-principe. Via upnp worden toestellen binnen het netwerk herkend aan de hand van de naam van het apparaat en het ip-adres. Zonder universal Plug and Play werkt dlna niet (goed), omdat apparaten binnen een netwerk dan niet gevonden kunnen worden. Een netwerkrouter die upnp ondersteunt, kan het zoeken naar alle upnp-apparaten overigens aanzienlijk versnellen.
Veel mensen realiseren het zich niet, maar ook Windows 7 en Windows 8 zijn dlna-compatibel. Via Windows Media Player 12 is het namelijk mogelijk om van alle dlna-compatibele apparaten in het netwerk de media af te spelen. Apparaten die media kunnen afspelen naar een ander apparaat, kunnen ook gebruikmaken van Windows Media Player om die media op de betreffende computer af te spelen. Ook onderling kan er audio en video van en naar de verschillende Media Players op computers binnen een netwerk worden gestuurd. Microsoft heeft de dlna-functionaliteit van Windows standaard echter uitgeschakeld. Schakel die dus eenmalig in, en Windows onthoudt die wijziging voor altijd.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!