Een videokaart heeft feitelijk een heel simpele taak: bits omzetten naar beeld, zodat dit getoond kan worden op een scherm. In de tijd dat een computer een veredelde tekstverwerker was, was deze taak vrij eenvoudig. De plaatjes waren 2D en bewogen niet ‘dynamisch’. Nu is dat wel anders. We spelen 3D-spellen, Flash-spellen in een browser en bekijken en bewerken films in HD. De grafische kaart is een aardig complex stuk hardware dat veel voor zijn kiezen krijgt.

Prestatiekroon

Omdat de chips behoorlijk complex zijn, zien we dat er – net als bij processoren – maar weinig partijen hun vingers branden om in deze markt actief te zijn. Er zijn slechts twee hoofdrolspelers: nVidia en AMD (voorheen ATI). En net als bij Intel en AMD is het een eeuwig hanengevecht. Wie heeft de snelste? Ze blijven altijd vechten om de troon, een plek die je verdient door de snelste videokaart in de markt te zetten. Maar die plek is in onze optiek ook een zetel die je verdient door de beste kaart voor het beste geld in de schappen te zetten. Dat gaat niet altijd samen, zeker niet in het topsegment.

Net als dat het voor auto’s, tv’s of huizen geldt: een topproduct is nooit voordelig. Kortom: een supersnelle videokaart is nooit goedkoop. Voor een high-end videokaart ben je meestal rond de € 500 kwijt, afhankelijk van de fabrikant. Sommige fabrikanten brengen overgeklokte versies uit of juist hele stille modellen. Daar betaal je iets meer voor.

Zoek je een ultra-high-end kaart, dan kom je bij de dual-gpu-versies. Deze kosten vaak nog (ruim) € 200 meer. Met zulke bedragen is de prijs-prestatieverhouding snel zoek, zowel bij nVidia als bij AMD. Echter heb je maar zelden zulke pure brute kracht nodig.

Wanneer wel een high-end videokaart?

Wanneer is een high-end videokaart dan wel nodig? Er zijn drie scenario’s te bedenken wanneer een high-end videokaart uitkomst biedt.

Scenario 1: multi-monitor gaming

De eerste is multi-monitor gaming. Stel, je wilt op drie schermen spelen, wat tegenwoordig bij bepaalde spellen kan zoals bijvoorbeeld bij Dirt 3, Hawx, Flight Simulator en Battle Forge. Als je kaart één keer full-hd moet renderen, gaat dat nog wel. Als dat drie keer full-hd wordt, is het wat pittig: 5760 bij 1080 pixels is aardig wat data om te berekenen met rond de 60 frames per seconde. In die gevallen is een zeer krachtige videokaart simpelweg noodzaak.

Scenario 2: 3D-gaming
En tweede scenario is 3D-gaming. Daarmee bedoelen we niet 3D first person shooters, maar échte 3D-technologie, zoals je nu ook bij sommige films ziet. Bij de pc gaat het vaak om de active-shuttervariant, waarbij een actief brilletje om en om een beeld laat zien, zodat er een 3D-effect ontstaat. Zowel AMD (sinds de 6000-serie) als nVidia hebben ondersteuning voor 3D-weergave en kunnen ‘realtime’ spellen omzetten naar 3D. Dit kost echter veel rekenkracht. Dat is ook vrij logisch als je bedenkt dat de videokaart in principe twee keer zoveel beelden berekent als normaal: twee keer 60 frames per seconde in plaats van één keer, er vanuit gaande dat je met v-sync aan speelt. Om met dezelfde grafische instellingen het spel in 3D te spelen, moet de videokaart theoretisch twee keer zo krachtig zijn.

Scenario 3: Videobewerking
Een derde scenario waarbij een high-end videokaart meerwaarde biedt, is bij het gebruik van videobewerkingssoftware die ofwel Cuda (van nVidia) ofwel openCL (Amd en nVidia) ondersteunt. Het gebruik van de videokaart voor het encoderen, decoderen of renderen van video wordt gpgpu genoemd.

De beste deal ligt in het midden

Zoals vaak voor producten geldt: voor scherpe verhoudingen moet je in het middensegment zijn. Vandaar dat daar ook de meeste consumenten zitten. Slechts een fractie van de markt is geïnteresseerd in het hoogst haalbare en bereid om rond de € 500 of meer uit te geven aan een high-end kaart, om vervolgens een jaar later weer een nieuwe te kopen. Het middensegment is waar het echt gebeurt.

Het goede nieuws is dat tegenwoordig het gros van de kaarten in deze klasse prima in staat is om keurige prestaties neer te zetten. Het is gewoon indrukwekkend wat het middensegment tegenwoordig presteert. De middensegmentkaarten kunnen vrij gemakkelijk een nieuw spel op full-hd (1920 bij 1080 pixels) soepel renderen. Niet met de grafische instellingen op medium, maar gewoon op high. Het is in wezen dus helemaal niet nodig om meer dan € 200 uit te geven aan een videokaart als je een spelletje op een full-hd-monitor wilt spelen.

Videokaarten voor videobewerking

Gpgpu maakt zeer efficiënt gebruik van de vele kernen in een gpu (graphical processing unit), omdat een videokaart veel meer kernen heeft dan een processor, bijvoorbeeld 512 bij de GTX 580 of 1536 bij de Cayman-chip van de AMD HD6970. Nvidia heeft andersoortige kernen dan AMD, vandaar het verschil in aantal.

Natuurlijk moeten we al die kernen wel even in perspectief plaatsen: ze zijn lang niet zo complex of krachtig als een X86-core van een processor. Maar met alle krachten gebundeld, zijn ze wel veel sneller klaar met lineaire berekeningen dan een krachtige quad-, hexa-, of octacore processor; vele handen maken nu eenmaal licht werk.

Sneller coderen en decoderen
Hoeveel versnelling mag je verwachten als je een high-end kaart in de pc plaatst? Ongeveer een versnelling van 2 tot 4 keer, en dan hebben we het over de hulp van een behoorlijk rappe GTX 570 of bijvoorbeeld een Radeon HD6870. Dit is overigens ook afhankelijk van het videobewerkingspakket dat je gebruikt, de plugins en de beschikbare hoeveelheid geheugen.

Helaas staat deze technologie nog een beetje in de kinderschoenen. Zo is de selectie kaarten bij bijvoorbeeld Adobe Premiere zeer gering. Om maar te zwijgen over het feit dat je bij Adobe alleen kunt kiezen uit videokaarten van nVidia, omdat dit programma Cuda gebruikt, wat in de nVidia-stal is ontwikkeld (inmiddels is de broncode vrijgegeven, waardoor het binnenkort ook werkt met andere gpu’s).

Officieel ondersteunde videokaarten in Adobe Premiere
Officieel zijn de GTX 285, de GTX 470, GTX 570 en GTX 580 en daarbij nog een handjevol (dure) Quadro-kaarten en een (peperduur) Tesla-model ondersteund voor het gebruik met Adobe Premiere. Onofficieel kunnen alle videokaarten vanaf de GeForce 8800GT gebruikt worden. Je kunt een andere videokaart toevoegen in het cuda_supported_cards.txt-bestand dat in de root staat van de Adobe Premiere-directory. Op deze manier kun je bijvoorbeeld probleemloos een GTX 480 toevoegen aan de lijst.

Videopakketen met OpenCL
Videobewerkingsprogramma's die gebruikmaken van OpenCL, zoals bijvoorbeeld Sony Vegas, ondersteunen alle videokaarten zodat deze kunnen assisteren bij het coderen en decoderen van video-content. Sony geeft echter aan dat ze bij nVidia vanaf de 400-serie en bij AMD vanaf de HD57XX reeks ondersteunen. 

Alleen tikwerk

Wie niet spelletjes speelt of gebruikmaakt van videobewerkingssoftware, heeft eigenlijk genoeg aan gewoon beeld. Immers: wat kun je nog meer doen dat grafische kracht nodig heeft?

Toch vraagt algemeen computergebruik tegenwoordig meer van de videokaart dan vroeger. Denk bijvoorbeeld aan hd-video’s kijken en Flash-video's decoderen. Deze bewerkingen vormen toch een belasting voor de videokaart.

Alle nieuwe geïntegreerde gpu’s van Intel en AMD kunnen prima hd-video renderen en Flash-video decoderen. Wie dus een modernere pc heeft met een on board grafische kaart of een cpu met een geïntegreerde grafische chip, zal geen aparte grafische kaart nodig hebben.

Oude pc upgraden
Wie een oudere pc heeft – ongeveer 5 of 6 jaar oud – met een geïntegreerde grafische chip, zal merken dat deze gpu de 'zware bewerkingen' van tegenwoordig computergebruik niet aankan.

Wil je wel gewoon kunnen blijven computeren op je 'trouwe beestje' dan heb je ruim voldoende aan een instapvideokaart. Met instapkaarten valt weliswaar niet echt een spelletje te spelen, maar ze kunnen prima hd-video afspelen of gebruikmaken van Flash-acceleratie. 

Als je een instapvideokaart voor je oude pc koopt, weet dan wel wat voor slot het moederbord van je pc gebruikt voor de grafische gaart. Tegenwoordig hebben pc's PCIe-sloten voor de videokaart, maar pc's van 5 a 6 jaar oud hebben waarschijnlijk een AGP-slot. Hele oude pc's hebben zelfs een PCI-slot voor de videokaart. In dat laatste geval is de kans klein dat je nog een nieuwe videokaart voor je pc gaat vinden.

Benchmark overzicht: 3DMark

Om je een idee te geven hoe goed de diverse grafische kaarten presteren, hebben we tabellen gemaakt met alle courante videokaarten. Hierin vind je benchmark-resultaten en energieverbruik metingen. Deze videokaarten zijn getest op een Intel X79-platform met een 3960X-cpu en 8 GB ramgeheugen.

GPURichtprijs3DMark Vantage3DMark 2011HD 5970750 euro325817623GTX 580480 euro301917349GTX 480399 euro 225195957HD 6970329 euro261015843GTX 570310 euro254296174HD 6950235 euro229585225GTX 560 TI200 euro224155130HD 6870169 euro200694570GTX 560OEM173393982HD 6850134 euro175193872HD 6790129 euro144943252GTX 550 TI119 euro123982762HD 6770 119 euro 128322903GTS 450119 euro71321777HD 5770109 euro126412877HD 667090 euro92071836HD 657060 euro58271335HD 645038 euro2585604

Benchmark overzicht: Games

Hieronder vind je een tabel met gamebenchmark-resultaten van alle courante videokaarten. Deze videokaarten zijn getest op een Intel X79-platform met een 3960X-cpu en 8 GB ramgeheugen.

GPURichtprijsMafia II Full HD (FPS)Far Cry II Full HD (FPS)Dirt 3 Full HD (FPS)HD 5970750 euro8518295GTX 580480 euro7815586GTX 480399 euro 6412466HD 6970329 euro6712668GTX 570310 euro6413075HD 6950235 euro6011362GTX 560 TI200 euro5812664HD 6870169 euro529854GTX 560OEM428247HD 6850134 euro458446HD 6790129 euro326235GTX 550 TI119 euro316836HD 6770 119 euro 326136GTS 450119 euro163722HD 5770109 euro315936HD 667090 euro203822HD 657060 euro142617HD 645038 euro61313

Energieverbuik overzicht

Hieronder vind je een tabel waarin het energieverbruik vermeld staat van de geteste videokaarten. Let wel dat deze energiemetingen zijn van een volledig systeem en niet alleen van de videokaarten. Deze videokaarten zijn getest op een Intel X79-platform met een 3960X-cpu en 8 GB ramgeheugen.

GPURichtprijsEnergieverbruik belastEnergieverbruik rustHD 5970750 euro416 watt168 wattGTX 580480 euro412 watt150 wattGTX 480399 euro 409 watt160 wattHD 6970329 euro365 watt159 wattGTX 570310 euro405 watt147 wattHD 6950235 euro358 watt152 wattGTX 560 TI200 euro364 watt136 wattHD 6870169 euro285 watt145 wattGTX 560OEM308 watt139 wattHD 6850134 euro267 watt142 wattHD 6790129 euro241 watt138 wattGTX 550 TI119 euro295 watt139 wattHD 6770 119 euro 231 watt139 wattGTS 450119 euro182 watt130 wattHD 5770109 euro230 watt141 wattHD 667090 euro181 watt131 wattHD 657060 euro168 watt128 wattHD 645038 euro159 watt127 watt

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.