Wil je een desktop-pc kopen? Dan heb je er waarschijnlijk speciale plannen mee. Tekstverwerken, e-mailen en internetten kun je immers op bijna elk type computer. Welke componenten zijn belangrijk voor hetgeen jij wilt doen op de pc? Via deze koopwijzer kom je daar achter.

Met zo goed als alle computers kun je tegenwoordig de standaardtaken uitvoeren. Een desktop-pc voor dat gebruik kopen is dan ook niet spannend en misschien zelfs een beetje onzinnig. Internetten of tekstverwerken kan immers ook op een notebook, netbook of tablet. Spannender wordt het als je speciale plannen hebt met je desktop-pc, zoals videobewerken, een hometheater-pc (htpc) plaatsen in de woonkamer of gamen, al dan niet op meerdere schermen. Aan de hand van diverse scenario's leggen we je uit welke componenten het belangrijkst zijn wanneer je een pc met een speciaal doel wilt bouwen.

Koopwijzeruitleg

We nemen een aantal veelvoorkomende gebruikscases en leggen van hieruit uit welke computeronderdelen het belangrijkst zijn. Elke case sluiten we af met een hardwareprioriteitenlijst waarin de belangrijkste componenten bovenaan staan. In deze koopwijzer proberen we je vooral bewust te maken van de componenten in een computer en hun invloed op de mogelijkheden die jij hebt als je de pc gebruikt. Daarnaast proberen we het ‘noemen van specifieke producten’ zoveel mogelijk te vermijden, omdat de ontwikkelingen zo snel gaan dat een paar maanden later deze koopwijzer weer achterhaald zal zijn.

Gamen

Vroeger was gamen gewoon gamen, maar tegenwoordig heb je ‘casual gaming’ en ‘hardcore gaming’. De hardcore games van grote uitgevers, zoals bijvoorbeeld Electronic Arts en Ubisoft, vragen het meeste van een pc en hebben dus ook hogere eisen dan bijvoorbeeld de luchtige ‘zoek-en-vind-games’ van Denda. Houd je van een flinke pot schieten of red je graag de wereld vergezeld van spectaculaire graphics en effecten, dan zien de prioriteiten van je componenten er anders uit dan wanneer je jezelf vooral vermaakt met blokpuzzeltjes en een boerderij onderhouden in bijvoorbeeld Farmville. Daarom verdelen we deze categorie in tweeën. We gaan er bij deze configuraties vanuit dat je wilt gamen op een resolutie van 1920x1080. Dat is tegenwoordig toch wel het minimum.

Casual/budget gaming

Voor casual gaming hoef je niet heel veel meer te investeren dan in een instap pc. Sterker nog, de meeste internetspelletjes zoals je ze bijvoorbeeld op Zylom en Facebook vindt, zullen het prima doen op elke desktop pc. In dit geval gaan we er van uit dat je toch net een beetje meer wilt, en dat je wel eens voor een tientje een spelletje haalt uit de budgetbakken.

Voor casual gamen zijn de tweede generatie Core i-processoren van Intel en de A-serie processoren van AMD prima te gebruiken. Deze processors beschikken over minimaal twee kernen en bevatten een geïntegreerde grafische chip die casual en oudere games (enkele uitzonderingen daargelaten) goed kunnen draaien. Dat scheelt een investering in een videokaart!

Het spreekt dan natuurlijk wel voor zich dat het moederbord beschikt over een video-uitgang zoals vga, dvi of hdmi. Anders kunnen de graphics alsnog niet getoond worden. Bij de A-serie moederborden van AMD (socket FM1) is dat geen probleem. Daar hebben alle moederborden automatisch een video-uitgang. Bij de moederborden voor Intel processor moet je oppassen. Daar is het namelijk niet vanzelfsprekend dat deze poorten op het moederbord zitten.

Wil je toch net wat meer grafische kracht hebben, dan volstaat een videokaart uit de onderste regionen van het middensegment. Denk hierbij aan een investering van ongeveer 100 euro.

Als je voornamelijk via internet games wil spelen, dan heb je eigenlijk nog geen eens een optische drive nodig, maar als je toch van plan bent om bij de lokale games-boer de budgetbakken uit te spitten (en daar zitten soms best wel juweeltjes tussen), dan is op zijn minst een dvd-lezer onontbeerlijk. Qua geheugen is 2 GB aan ramgeheugen vaak genoeg.

Prioriteitenlijst

Hardcore gaming

Hardcore-gaming vereist meer van een pc dan casual gamen. Toch hoef je niet meer het duurste van het duurste te kopen om fatsoenlijk de nieuwste games te kunnen draaien op je pc. Dat komt vooral door het feit dat de consoles zoals de Xbox 360 en de Playstation 3 tegenwoordig de standaard bepalen. Een hoop games die tegenwoordig voor de pc uitkomen, zijn ports van de Xbox 360 versie en deze games, enkele uitzonderingen daargelaten, kan je met middensegment hardware uitstekend op full-hd spelen. Een hoop van deze games zijn zelfs gebaseerd op DirectX 9 technologie terwijl we op pc-gebied al op versie 11 zitten!

Wil je echter niets tekort komen en DirectX 11 games zo mooi mogelijk spelen, dan zul je iets meer moeten investeren, maar zolang je op één monitor met een resolutie van 1920x1080 blijft spelen, hoef je nog steeds niet het duurste van het duurste te hebben.

Geheugen: liever sneller dan meer

Voor hardcore gamen is het geheugen belangrijk. Maar meer is niet altijd beter. Bij gaming is de snelheid van het geheugen het belangrijkst. 4 GB DDR3-1600 geheugen is voor games beter dan 8 GB DDR-1333. Je moet natuurlijk wel goed opletten welk geheugen voor jouw gekozen moederbord geschikt is. Overigens is 4 GB aan ramgeheugen wel het minimale wat je nodig hebt voor games.

Videokaart weer bepalend

Vroeger was de processor de bottleneck van de grafische prestaties van je pc. Een dure videokaart kopen en een goedkope processor was onzin. De processor kon namelijk de videokaart niet bijbenen en zo werd een hoop kracht van de videokaart niet gebruikt. De huidige generatie processors is zo ontzettend snel geworden en game-ontwikkelaars zijn beter gebruik gaan maken van de mogelijkheden van de processor zodat tegenwoordig de limieten van de videokaart nu ook de echte limieten zijn. Wil je alle games moeiteloos kunnen spelen, dan is de nieuwste generatie videokaart in de hogere regionen van het middensegment ruim voldoende. Denk hierbij aan een investering van maximaal 250 euro.

Cores belangrijker dan threads

Processors van nu hebben steeds meer cores, en ook in de games-industrie heeft men dit opgepikt. Steeds meer games maken gebruik van meer dan één processorkern en bij veel games zie je dan ook als minimale eis staan: dualcore gevolgd door een aantal Ghz.

Naast cores, hebben processors vaak ook hyperthreading, zoals de Intel Core i7-2600. Met hyperthreading kunnen per kern twee taken (threads) uitgevoerd worden. Zo kan in theorie de zojuist genoemde processor 8 taken tegelijk uitvoeren en niet 4. Hierdoor zou je kunnen denken dat een processor met hyperthreading 2 keer zo snel is als een processor zonder hyperthreading. Dat is echter niet het geval.

Voor ontwikkelaars is Hyperthreading lastig te implementeren. Het levert namelijk niet altijd een performance voordeel op, omdat de twee taken van dezelfde processorkern gebruik maken en als het ware met elkaar 'vechten' om capaciteit. In het ergste geval kan dat zelfs prestatieverlies opleveren. Veel programmeurs vermijden om die reden het gebruik van Hyperthreading en bij game-ontwikkelaars is dat helemaal het geval. Helemaal nu ze gebruik kunnen maken van meerdere processorkernen. Laat je dus niet gek maken door het praatje dat processors met Hyperthreading 2 keer zo snel zijn als processors zonder Hyperthreading.

Een interessante ontwikkeling is overigens Bulldozer van AMD. Deze nieuwe processorreeks wordt prijstechnisch in het middensegment geplaatst, maar beschikt wel over acht (!) kernen. Bulldozer processors voor de consument - de Zambezi-lijn - is op hett moment van schrijven helaas nog niet beschikbaar.

Voeding en andere zaken

Een goede voeding in de pc is belangrijk. Helemaal als je een flinke grafische kaart wil gebruiken. De meeste 500 watt voedingen zijn goed genoeg om zonder problemen één grafische kaart en overige hardware aan te sturen. Wij geven de voorkeur aan 80plus voedingen. Deze voedingen zijn zuiniger en stiller dan normale voedingen. Wil je gebruik maken van meerdere grafische kaarten, of extreem krachtige kaarten, dan is het noodzakelijk goed te shoppen voor een voeding. Denk hierbij aan een 80plus voeding met een wattage van 750 watt of meer.

Verder is er nog de optische drive. Steeds minder mensen gebruiken dit station nog en eerlijk is eerlijk: als je alleen maar games koopt via online diensten zoals bijvoorbeeld Steam en Direct 2 Drive, dan heb je ook geen dvd-station nodig. Koop je ook nog graag je spellen in de winkel en vind je het fijn om een doosje met disc in je bezit te hebben, dan is een dvd-speler natuurlijk onontbeerlijk. Een dvd-brander is niet heel veel duurder dan een dvd-speler, maar vraag jezelf af: ga je de dvd-brander wel gebruiken? Elke cent besparing is wat ons betreft meegenomen.

Controllertje erbij?

Aangezien een hoop pc-games ports zijn van de console varianten, zie je ook dat het gebruik van een gamepad steeds meer ondersteund wordt. Zelfs first person shooters zoals Left 4 Dead ondersteunen een gamepad. Dé standaard op gamepad-gebied voor de pc is de Xbox 360 controller for Windows. Bijna alle nieuwe games ondersteunen deze controller volledig en vereisen doorgaans ook geen extra configuratie. Controllers die gebaseerd zijn op de Xbox 360 controller zijn ook prima geschikt, zoals bijvoorbeeld de Razer Onza.

Ben je meer van de typische pc-spellen die je met een muis en toetsenbord speelt, dan ga je natuurlijk niet bezuinigen. Fabrikanten Logitech en Razer hebben waanzinnige gametoetsenborden en muizen in hun collectie.

Prioriteitenlijst:

Gamen op meerdere monitoren

Sommige gamers vinden één monitor niet genoeg en willen games spelen met twee of drie monitors. Games als Crysis 2 en H.A.W.X. zien er dan ook geweldig uit op drie schermen. In dat geval is de grafische kaart, of beter gezegd kaarten, en voeding nog veel belangrijker. Je zal minimaal twee hoge middensegment grafische kaarten nodig hebben die met elkaar gekoppeld zijn in SLI (bij nVidia kaarten) of Crossfire (bij AMD kaarten).

Hier is het belangrijk om te weten dat nVidia het aansturen van meerdere monitoren minder goed geregeld heeft dan AMD. nVidia ondersteunt prima het gebruik van twee monitoren, maar voor drie of meerdere monitoren moeten allerlei kunstgrepen uitgehaald worden. AMD kaarten (met Eyefinity technologie) kunnen vanuit zichzelf al drie monitoren aansturen en met meerdere kaarten in Crossfire kunnen dit zelf zes monitoren zijn. Als je op meerdere monitoren wilt gamen, gaat onze voorkeur uit naar AMD. Verder heb je een voeding met een wattage van minimaal 1000 watt nodig.

Vanzelfsprekend zul je nu nog kritischer op je moederbord moeten letten. Deze moet immers wel het gebruik van meerdere grafische kaarten maximaal ondersteunen.

Ook zal er meer gevraagd worden van het ramgeheugen en een minimale hoeveelheid van 8 GB is nodig. Ook hier is de snelheid van het geheugen uiteraard belangrijk. De prioriteitenlijst komt bij een games-pc met drie monitoren er als volgt uit te zien.

Prioriteitenlijst:

3D gaming

Voor 3D gaming is vooral de videokaart belangrijk en natuurlijk moet je monitor in staat zijn 3D games te tonen. Daarnaast zul je een 3D bril moeten kopen van AMD of nVidia, afhankelijk van welk merk videokaart je kiest.

De kosten voor de videokaart zullen aardig oplopen, denk richting 300 euro. Je komt dus in de hogere segmenten terecht, maar deze performance heb je ook nodig omdat bij 3D gaming het beeld twee keer wordt gegenereerd. Je kan ook overwegen twee middensegmentkaarten in SLI of Crossfire te gebruiken, maar voor 3D gaming prefereren wij het gebruik van één videokaart om compatibiliteit met games te garanderen.

Andere belangrijke elementen voor 3D gaming zijn natuurlijk de processor en het geheugen. Hiervoor gelden dezelfde standaarden als hardcore gaming, waarbij we voor het ramgeheugen minimaal 8 GB adviseren, vanwege de dubbele verwerking van textures in games.

Prioriteitenlijst:

Video en beeldbewerking

Een andere hobby waar een flinke pc niet misstaat is video en beeldbewerking. Hoewel een flinke game-pc waarschijnlijk ook wel goed video’s en foto’s kan bewerken, vraagt deze hobby toch andere capaciteiten van je pc dan een spelletje. Zo is de grafische kaart veel minder belangrijk en draait het meer om processorkracht en geheugen hoeveelheid. Ook de harde schijf speelt een veel grotere rol bij het samenstellen van een goede video en beeldbewerkingspc.

Hoe meer cores, hoe beter

De processor is veruit het belangrijkste onderdeel voor beeld- en videobewerking. Ook hier geldt: hoe meer cores hoe beter, maar ook Hyperthreading wordt door veel filmbewerkingspakketten zoals Adobe Premiere, Sony Vegas Pro en Magix Video Deluxe ondersteunt. Hyperthreading heeft bij het transcoderen van filmdata dan ook zeker zin. Aan de andere kant zijn processorkernen nog krachtiger, dus als je moet kiezen tussen meer kernen zonder hyperthreading (AMD) of minder kernen met hyperthreading (Intel), dan gaan wij voor meer kernen.

Geheugen: Meer is beter

Waar bij games vooral de snelheid van het geheugen belangrijk is, is bij videobewerking vooral de hoeveelheid geheugen belangrijk. Films en foto’s moeten voordat ze bewerkt worden eerst ingeladen worden, en je wilt dat dit zoveel mogelijk in het geheugen gebeurt en niet op de harde schijf.

Het voordeel van een videokaart

Tegenwoordig gebruiken bewerkingsprogramma’s steeds meer de capaciteiten van de videokaart. De videokaart wordt voornamelijk gebruikt voor het previewen van video’s en voor het snel in- en uitzoomen van foto’s. Dat kan een behoorlijke tijd schelen! Echter ondersteunt niet elk bewerkingspakket deze mogelijkheid, dus je doet er verstandig aan te controleren of jouw softwarepakket deze feature ondersteunt alvorens je investeert hierin. Momenteel is de CUDA technologie van nVidia nog het best ondersteund voor het assisteren bij video en beeldbewerking. Een grafische kaart van nVidia is dan ook de beste optie. Echter zijn er al alternatieven in ontwikkeling zoals OpenCL die alle gpu's kunnen gebruiken om bewerkingen van films en video te versnellen.

Heb je een flink budget tot je beschikking, dan kun je kiezen voor de Quadro kaarten van nVidia. Deze zijn geoptimaliseerd voor foto en filmbewerking en zijn bij die bewerkingen veel sneller dan de gebruikelijke videokaarten die je bijvoorbeeld gebruikt voor een games-pc. Echter zijn deze videokaarten ongeveer vijf keer zo duur als een ‘normale’ videokaart en dat moet je er wel voor over hebben.

Harde schijf: groot en snel

Ook de harde schijf is van belang. Helemaal als je met HD-films werkt, en wie doet dat tegenwoordig nu niet? Een grote harde schijf is dus zeker geen overbodige luxe. Echter heeft videobewerking ook veel baat bij snelheid. Een SSD is dus zeker het overwegen waard! Echter wat je bij een SSD wint aan snelheid, verlies je weer aan opslagcapaciteit. Daarnaast zijn SSD schrijven op het moment schreeuwend duur! Je moet er dus wel wat voor over hebben. In een ideaalsituatie pleiten wij voor een combinatie. Een SSD schijf van minimaal 240 GB om je films op te bewerken, en een 2 TB harde schijf om je projecten op te bewaren. Wellicht is het hier ook verstandig om twee 2 TB harde schijven in Raid 1 (mirroring) te plaatsen zodat je altijd beschermd bent tegen het crashen van je harde schijf. Je kan daarnaast ook je projecten backuppen naar een extern apparaat zoals bijvoorbeeld een NAS.

SSD te duur?

Mocht je SSD schijven nu echt te duur vinden, dan kun je ook voor ‘normale’ harde schijven kiezen. De snelheid van de schijf (rpm) is dan wel van belang en als alternatief voor SSD zouden wij gaan voor de VelociRaptor schijven van Western Digital. Op dit moment van schrijven kun je 600 GB krijgen voor ongeveer € 260.

Brander: wel of niet?

Of je nog behoefte hebt aan een dvd-brander of zelfs een blu-ray brander is helemaal aan jou. Het is natuurlijk wel leuk als je een disc kan branden van een zelfgemaakte film en deze mee kan geven aan bijvoorbeeld opa en oma. Blu-ray branders zijn tegenwoordig ook betaalbaar geworden, maar desondanks weet blu-ray nog niet de markt te veroveren als 'de standaard' en zijn blu-ray schijfjes flink duurder dan dvd's. Daarnaast hebben de media-adapters de markt overspoeld en begint het streamen van video gemeengoed te worden. Het blijft dus een lastige keuze waarbij je vooral naar je eigen plannen en wensen moet kijken.

Prioriteitenlijst:

Home Theatre pc (htpc)

Een pc is ook ideaal te gebruiken als home theatre systeem, maar dan moet je weer met heel andere zaken rekening houden. Zo is de behuizing erg belangrijk. Niet alleen vanwege de koeling, maar ook vanwege het uiterlijk. De meeste getrouwde mannen zullen niet zomaar een pc mogen koppelen aan de tv. Dat ziet er toch niet uit in de woonkamer. Daarnaast is er nog de vraag of je de pc eventueel wil koppelen aan je receiver met surround sound. En wil je ook dvd's of blu-ray's kunnen afspelen?

Behuizing: stil en energiezuinig

Home Theatre behuizingen zijn tegenwoordig gelukkig volop te krijgen en er is voor ieder wel wat wils. Een nadeel is wel de prijs, want ze zijn behoorlijk prijzig. Daartegenover staat dan wel dat je in de woonkamer gewoon een pc kan hebben staan. Echter heeft de huiskamer ook zo zijn eigen eisen: de pc mag niet teveel (blaas)herrie maken en als je de pc ook gebruikt om films te downloaden, dan wil je ook op energieverbruik bezuinigen. Een goede behuizing met een zuinige voeding is dan ook zeker aan te raden. Verder heb je home theatre behuizingen in allerlei versies: met en zonder info-display of met en zonder afstandbediening. Een goede home theatre behuizing begint qua kosten bij minimaal 125 euro. Merken die uitstekende home theatre behuizingen hebben zijn Antec, Lian Li,  Origen en Zalman.

Een kwestie van platform

Bij een Home Theatre systeem kom je vrijwel onmiddellijk voor de welbekende keuze te staan: Intel of AMD. Beide fabrikanten bieden uitstekende platformen voor een Home Theatre PC. Zo hebben de tweede generatie Core i processors en AMD’s A-serie beiden een krachtige grafische chip geïntegreerd zitten waarmee films moeiteloos in HD afgespeeld kunnen worden. Welke van de twee je uiteindelijk kiest maakt dus eigenlijk niet veel uit, tenzij je merk-trouw bent. Wel is het zo dat op het moment van schrijven de A-serie van AMD net wat beter presteert op grafisch gebied. Als je puur films wil bekijken, dan draait het dus vooral om de features van het moederbord.

Geluidsdilemma

Een beetje home theatre systeem vereist natuurlijk surround sound, maar wellicht heb je al zo'n geluidsinstallatie in de woonkamer staan. Dan ga je natuurlijk niet nog een extra set speakers voor je pc plaatsen. Dan wil je de pc aansluiten op je home cinema systeem. De aansluitmogelijkheden hangen af van je receiver, de audiocapaciteiten van je videokaart of de capaciteit van je geluidskaart of geluidschip van je moederbord.

Als de receiver een vrije hdmi-ingang heeft, dan kun je via de hdmi-uitgang van je grafische kaart de pc aansluiten. Echter betekent dit niet automatisch dat je ook surround sound (DTS-HD) hebt. Dat moet de grafische kaart dan ook zelf ondersteunen. Bij nVidia is dit vanaf de GeForce 400 reeks het geval. Bij alle huidige AMD videokaarten is surround sound standaard ondersteund.

Een andere mogelijkheid is de interne geluidschip van het moederbord gebruiken, maar dan moet deze natuurlijk wel surround sound ondersteunen en digitale uitgangen hebben waarmee de computer verbonden kan worden met de receiver van de homecinema set.

Als laatste optie kun je ook de geluidschip op je moederbord uitschakelen en gebruik maken van een echte geluidskaart, intern of extern. Deze geluidskaart kun je op verschillende manieren aansluiten op de receiver, maar de optisch digitale uitgang zal het meest voor de hand liggen (toslink). Dat een geluidskaart overigens een digitale optische uitgang heeft, betekent overigens ook niet dat surround sound standaard ondersteund wordt. Controleer dit dus voordat je een geluidskaart aanschaft.

Hard schijf: groot en zuinig

Als je geen gebruik maakt van een NAS of als je films wil opnemen of op de pc wil bewaren, dan zul je flink wat opslagcapaciteit nodig hebben. Een terrabyte is toch wel het minste, hoewel wij eerder zullen gaan voor 2 TB. Aangezien er niet veel performance eisen zijn aan een home theatre pc, raden wij een energiezuinige harde schijf aan, zoals de Caviar Green harde schijven van Western Digital.

Toetsenbord: Touchpad bij?

Een element dat je niet moet onderschatten bij het (laten) bouwen van je eigen Home Theatre pc, is de invoer. Je wil natuurlijk niet met een standaard bedraad toetsenbord en muis werken achter je superstrak vormgegeven thuistheater. Als je net iets meer wil dan alleen films bekijken, dan is een draadloos toetsenbord met geïntegreerde touchpad de meest handige oplossing. Deze toetsenborden zijn niet goedkoop, maar wel erg handig. Fabrikanten Logitech en Adesso hebben draadloze toetsenbord met touchpad in hun assortiment zitten.

Prioriteitenlijst:

Home Entertainment PC (home theatre + gaming)

Als je meer wilt dan alleen internetten en multimedia consumeren, maar ook gamen, dan is een hybride oplossing wellicht het beste: Een hometheatre pc met genoeg kracht in zich om games op full hd resolutie (1920x1080) te kunnen spelen.

Wil je gewoon casual gamen, dan kun je jezelf nog wel redden met een 'gewone' hometheatre pc. Is dat je doel, dan neigen wij meer naar AMD omdat de grafische chip in AMD's Fusion processors een stuk krachtiger is dan Intel's chip.

Wil je echter ook bijblijven en de nieuwste games kunnen spelen, dan zul je moeten investeren in een videokaart. Omdat deze pc waarschijnlijk in de woonkamer staat, raden wij een stille videokaart aan uit het middensegment. Deze maken geen herrie en middensegmentkaarten van nu zijn krachtig genoeg om games af te spelen in 1080p resolutie. Wat videokaart betreft, geven wij de voorkeur aan nVidia grafische kaarten omdat de drivers van deze videokaarten het beeld beter scalen voor hd-tv's. Bij de videokaarten van AMD is dat meer werk om te configureren.

Uiteraard moet je nu nóg kritischer zijn bij het aanschaffen van de behuizing, wat het belangrijkste onderdeel blijft van een huiskamer-pc. De behuizing moet nu behalve mooi, ook genoeg inbouwruimte bieden voor een fatsoenlijke grafische kaart. Daarnaast is koeling ook belangrijk, want het kan goed heet worden in de pc. Een behuizing met grote fans (12 cm) is dan ook een must. Hoe groter de fan, hoe minder wentelingen deze hoeft te maken om te koelen en hoe stiller hij dus is. Verder raden we je aan om 4 GB ramgeheugen te plaatsen. De meeste games onder Windows 7 werken hier soepeler mee.

Prioriteitenlijst:

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.