ID.nl logo
Oude software draaien op Windows 10
© Reshift Digital
Huis

Oude software draaien op Windows 10

Weinigen weten dat Windows 10 Pro de ingebouwde mogelijkheid heeft om andere besturingssystemen te virtualiseren. Windows XP, Windows Vista, Windows 7 en zelfs Linux kun je eenvoudig gebruiken in Windows 10 Pro, zonder extra software van derden te hoeven installeren. Dat is mogelijk met Hyper-V.

Tip 01: Termen

Voordat we beginnen, kan het geheel van virtualisatie en Hyper-V nogal wat overweldigend overkomen. We gaan daarom eerst enkele termen behandelen, zodat het duidelijk is waar we het over hebben en je hopelijk beter snapt wat virtualisatie precies is en wat het wel en niet kan.

Virtuele machine: een virtuele machine is een machine die is geïnstalleerd in een virtuele omgeving die je hardware nabootst. Deze ligt 'boven op' je normaal geïnstalleerde besturingssysteem.

Hypervisor: de virtuele machine draait in een hypervisor. De hypervisor regelt voor elk extra besturingssysteem dat je installeert de toegang tot de processor, grafische kaart, geheugen en schijf, en zorgt ervoor dat de computer niet vastloopt en dat de virtuele machine onafhankelijk van je hoofdbesturingssysteem werkt.

Gast-OS: elk besturingssysteem dat in een hypervisor wordt geïnstalleerd, is een gast op je eigen besturingssysteem, dus noemen we dit logischerwijs een gast-besturingssysteem of kortweg gast-OS.

Host-OS: het besturingssysteem dat je zelf gebruikt, is de 'host', de gastheer. Deze biedt plek voor de extra besturingssystemen die je installeert en die beheerd worden door de hypervisor zelf.

Overzicht van de verschillende lagen bij het draaien van een virtual machine.

Beperkingen van de virtuele machine

Een virtuele machine is handig om oude software te draaien, maar je moet wel rekening houden met een aantal beperkingen. Ten eerste kunnen de prestaties verschillen tussen computers. We raden aan alleen een virtuele machine op te zetten als je minimaal beschikt over 4 GB intern geheugen en een 64bit-processor met ten minste 1,4 GHz. Ook zul je er rekening mee moeten houden dat je deze virtuele machine niet kunt gebruiken voor oude games: Hyper-V kan geen 3D-versnelling toepassen, het is echt bedoeld voor werkapplicaties - waarvoor het dan ook erg goed te gebruiken is.

De computer voorbereiden

Tip 02: Hyper-V inschakelen

Om Hyper-V daadwerkelijk in te schakelen, volg je de volgende stappen. Je opent het configuratiescherm direct op de juiste pagina door met de rechtermuisknop op de startknop te klikken en te kiezen voor Programma's en onderdelen. Links in de zijbalk bevindt zich de optie Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Als je daarop klikt, opent zich een nieuw venster. Vink in deze lijst de optie Hyper-V aan en klik op OK. Windows gaat nu extra onderdelen installeren en opent een extra wizard die op zoek gaat naar de vereiste bestanden. Bij ons nam dit proces zeer korte tijd in beslag. Klik achteraf op Nu opnieuw opstarten om Hyper-V daadwerkelijk aan te zetten. De computer start twee keer opnieuw op en configureert de extra functies.

©PXimport

Hyper-V inschakelen is zo eenvoudig als aanvinken en opnieuw opstarten.

Tip 03: Beheer opzetten

Om daadwerkelijk een ander besturingssysteem te installeren, gaan we nu de Hyper-V-beheerder openen. Open hiervoor het menu Start en typ hyper-v. De optie Hyper-V-beheer verschijnt in beeld. Klik erop om het te openen. Links in de balk zie je je computernaam, onder de optie Hyper-V-beheer. Dat is dus de hostcomputer: je eigen pc. Klik op je computernaam, in ons geval klikken we dus op APOLLO. Er verschijnen nu rechts in beeld verschillende opties. Zie je je computer niet links in beeld? Klik dan rechts op Verbinding maken met server.

Er opent zich een nieuw dialoogvenster. Kies voor Lokale computer en klik op OK. Als het goed is, ben je nu verbonden met de Hyper-V-service en zie je rechts het paneel Acties, met onderdelen zoals Hyper-V-instellingen en Schijf bewerken. Indien je een foutmelding krijgt dat de hypervisor niet actief is, dan kun je nog het volgende proberen: klik met de rechtermuisknop op de startknop en kies voor de optie Opdrachtprompt (administrator). Voer vervolgens het volgende commando in: bcdedit /set hypervisorlaunchtype auto en druk op Enter. Probeer het vervolgens nog een keer.

©PXimport

De computernaam staat onder Hyper-V-beheer in hoofdletters.

Tip 04: Virtuele schijven

Het is nodig om voldoende schijfruimte beschikbaar te hebben voor de virtuele machines die we gaan installeren. Voor Windows 7 raden we minimaal 40 GB aan. Mocht je meerdere harde schijven hebben, dan kan het handig zijn om de virtuele machines te plaatsen op die schijf met de meeste ruimte. Daarvoor kun je de locatie van de virtuele harde schijven instellen. Klik rechts in de Hyper-V-beheer-app (zie tip 3) bij Acties op de optie Hyper-V-instellingen. Bij de bovenste optie die automatisch geopend wordt, genaamd Virtuele harde schijven, kun je op Bladeren klikken om een map te kiezen waar de schijven daadwerkelijk geplaatst moeten worden.

©PXimport

De standaardlocatie van virtuele harde schijven instellen.

Tip 05: Virtual Switch

Voordat we aan de slag kunnen en onze eerste echte virtuele machine aan kunnen maken, moeten we nog even een virtual switch aanmaken. Deze switch is nodig voor onze virtuele machine om verbinding te kunnen maken met het internet. Hiervoor ga je in de Hyper-V-beheer-app naar het menu Acties waar je kiest voor de optie Virtual Switch Manager. Er opent zich een nieuw venster op het tabblad Virtuele switch maken. Kies hierin voor Extern en klik op de knop Virtuele switch maken. Geef een naam aan de virtuele switch, deze is niet zo belangrijk. Selecteer bij Extern netwerk je netwerkkaart.

Heb je een computer met zowel een wifi- als ethernetverbinding, kies dan de verbinding die nu actief is. De overige opties kun je laten zoals ze zijn. Klik op OK om de switch aan te maken. Er verschijnt een melding dat de wijzigingen een korte internetonderbreking kunnen veroorzaken. Heb je nu actieve downloads, wacht dan even totdat de downloads klaar zijn alvorens op Ja te klikken.

©PXimport

Om verbinding te kunnen maken met internet, moet je zelf een virtual switch aanmaken.

Tip 06: Windows downloaden

Het belangrijkste gedeelte van het geheel is natuurlijk: hoe kom je aan een geldige Windows-versie om die te gebruiken als virtuele machine? Als je nog een geldige Windows-licentie hebt liggen die je niet meer gebruikt, dan kun je die nu gebruiken. Heb je dat niet, geen zorgen. Microsoft biedt zelf virtuele machines aan die je 180 dagen kunt gebruiken en waar je zelf je software op kunt installeren. Oorspronkelijk zijn deze machines bedoeld voor webontwikkelaars, maar deze zijn voor iedereen vrij te gebruiken. Je downloadt de virtuele machines door naar deze website te gaan. Kies vervolgens voor Windows en kies bij Virtual machine voor IE11 on Windows 7. Als je zelf liever een andere versie wilt, kan dat ook natuurlijk. Er zijn minieme verschillen tijdens het opzetten waar we je bij de overige tips op zullen wijzen. Selecteer bij platform HyperV_2012 en download rechts het zip-bestand. Open na installatie het zip-bestand en pak in de map Virtual Hard Drives alleen het bestand IE11 - Win7.vhd uit.

©PXimport

Via modern.ie is het mogelijk allerlei Windows-versies kosteloos uit te proberen in een virtual machine.

Virtuele machine installeren & configureren

Tip 07: VM aanmaken

Om een virtuele machine (VM) in Hyper-V aan te maken, ga je terug naar de app Hyper-V-beheer. Klik rechts op Nieuw en kies voor Virtuele machine. Er opent zich een nieuw dialoogvenster. Klik op Volgende, voer in het nu volgende scherm een naam in voor de machine. Wij houden het simpel: Windows 7. Klik op Volgende. We moeten nu een generatie kiezen. De generatie bepaalt welke functies Hyper-V zal gaan gebruiken. Voor Windows 7 en eerder kies je voor Generatie 1, dat is wat wij nu gaan doen. Installeer je Windows 8 op 64 bit of nieuwer, dan kun je gerust Generatie 2 kiezen.

Klik op Volgende en selecteer nu de hoeveelheid intern geheugen voor de VM. Dat is de hoeveelheid geheugen die de VM maximaal kan gebruiken op het moment dat die actief is. Zodra de VM inactief is, wordt dat geheugen vrijgegeven en kan het door Windows zelf weer gebruikt worden. Beschikt je computer over 4 GB RAM en kies je hier 1 GB, dan kan je eigen Windows nog 3 GB gebruiken, waarbij 1 GB dus aan onze VM wordt toegekend. Voor Windows 7 is 1 GB genoeg. Klik op Volgende. We moeten het netwerk configureren en selecteren uit het lijstje de enige optie: onze net aangemaakte netwerkswitch. Installeer je Windows XP? Laat dan de optie Niet verbonden geselecteerd. Klik op Volgende.

Het is nu nodig om een virtuele harde schijf aan te sluiten. We lopen de verschillende opties even met je door. Heb je je eigen installatiemedia? Kies dan voor Een virtuele harde schijf maken en vul een grootte in. Voor Windows 7 en nieuwer raden we ten minste 60 GB aan. Klik Volgende en kies de installatiemedia. Als je een dvd hebt, kies je voor Een besturingssysteem installeren vanaf een opstartbare cd/dvd-rom en kies je het betreffende dvd-station. Je kunt ook een iso-bestand kiezen om vanaf op te starten door voor die optie te kiezen. Heb je in tip 6 het image gedownload van Microsoft, kies dan voor de optie Een bestaande virtuele schijf gebruiken en blader naar het opgeslagen vhd-bestand. Klik op Volgende en Voltooien om de wizard te sluiten.

We moeten nu alleen nog even de netwerkverbinding configureren voor Windows XP. Gebruik je een ander OS, dan kun je deze stappen overslaan. Klik bij Virtuele machines met de rechtermuisknop op Windows XP en kies voor Instellingen. Ga naar de optie Hardware toevoegen en kies voor Legacy netwerkadapter. Klik op Toevoegen. Kies bij de Legacy netwerkadapter bij Virtuele switch voor je zelf aangemaakte switch uit de lijst. Ga vervolgens naar Netwerkadapter links in de lijst en klik op de knop Loskoppelen, omdat we de normale netwerkadapter niet meer nodig hebben.

©PXimport

Als je een dvd hebt, kies je voor Een virtuele harde schijf maken, anders voor Een bestaande virtuele harde schijf gebruiken, met het eerder gedownloade image.

Tip 08: Starten en gebruiken

We gaan nu de virtuele machine starten. Selecteer de machine in de lijst van Virtuele machines en klik rechts op Verbinding maken. Er opent zich een nieuw venster met de melding dat de machine is uitgeschakeld. Klik in de werkbalk boven in dat venster op de tweede knop: de startknop. Windows 7 wordt gestart.

Heb je nu oude software op een cd of dvd die je in Windows 7 wilt kunnen draaien, dan kun je dat als volgt doen. In het venster waarin Windows draait, klik je op Bestand en vervolgens op Instellingen. Ga naar de optie IDE-controller. Daaronder bevindt zich de optie Dvd-station. Klik daarop en kies in dat venster vervolgens voor Fysiek cd-/dvd-station. Kies de juiste stationsletter als je meerdere dvd-stations hebt en klik op OK. Je kunt nu via de Windows Verkenner in Windows 7 de cd of dvd benaderen.

Boven in de werkbalk van de virtuele machine bevinden zich overigens een aantal knoppen waarmee je de virtuele machine kunt uitschakelen (de witte knop met het blokje), afsluiten (de rode knop) en kunt pauzeren (de gele knop).

©PXimport

Op deze plek bevinden zich de opties om een dvd-station te koppelen aan de VM.

Tip 09: Extern bureaublad

Standaard maakt Hyper-V verbinding via zijn eigen interface. Je kunt ook het programma Verbinding met extern bureaublad gebruiken, wat als voordeel heeft dat het geluid dan werkt en de schermresolutie zich automatisch aanpast. In Windows 7 moeten we hiervoor even het IP-adres vinden. Dit kun je eenvoudig doen door het startmenu te openen en op Command prompt of Opdrachtprompt te klikken. Tik nu ipconfig in en druk op Enter. Het IP-adres verschijnt. Open nu Verbinding met extern bureaublad in Windows 10 door dat in te typen in het startmenu. Voer het net gevonden IP-adres in van je Windows-installatie, waarna een aanmeldvenster verschijnt. Voer hier de gebruikersnaam IEUser in en het wachtwoord Passw0rd! en je maakt gebruik van Windows 7 met geluid.

©PXimport

Het IP-adres bevindt zich achter IPv4 Address.

Windows in een VM: hoe veilig is dat?

Malware in de virtuele machine heeft normaliter geen effect op het host-besturingssysteem: de twee zijn gescheiden en malware kan niet zomaar doordringen naar je eigen besturingssysteem. Wel is er malware die virtualisatie-aware is en zich in dat geval niet uitvoert, om beveiligingsonderzoekers te misleiden. Het is echter wel aan te raden een virusscanner in je virtuele machine te installeren, om infecties te voorkomen in de machine zelf. Gratis oplossingen zijn er van onder andere Panda en BitDefender.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

▼ Volgende artikel
Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig
© Queenmoonlite Studio - stock.adobe.com
Huis

Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Dit gaan we doen

Sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie blijven voorlopig onmisbaar, ook nu toegangssleutels opkomen. In dit artikel lees je hoe je veilig en praktisch met wachtwoorden omgaat. Je ontdekt welke gratis tools je helpen – zoals Bitwarden voor cloudbeheer of KeePassXC voor lokale opslag – en hoe je 2FA en authenticatie-apps toevoegt voor extra bescherming. Verder komt aan bod hoe je datalekken opspoort, phishing voorkomt, herstelcodes bewaart en aparte browserprofielen instelt voor gevoelige accounts. Tot slot lees je hoe toegangssleutels werken, de toekomst van wachtwoordloos inloggen.

Lees ook: Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

De webversie van Bitwarden is nog handiger als je ook de browserextensie installeert.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

KeePassXC is een volwaardige wachtwoordmanager, weliswaar offline.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

LessPass: veiliger, maar het luistert nauw en is omslachtiger.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

In onder meer Chrome kun je wachtwoorden (en meer) via je account laten synchroniseren.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Een uitgebreide lijst met diensten die 2FA ondersteunen.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Export van TOTP-codes in Google Authenticator (voor gebruik op een ander apparaat).

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Bij Microsoft kun je slechts één herstelcode tegelijk activeren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Een weinig opbeurend rapport: zestien datalekken gevonden.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

De EU biedt nu ook eigen publieke DNS-filters aan.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Je gebruikt bij voorkeur een afzonderlijk adres voor het wachtwoordherstel.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Overweeg een afzonderlijk browserprofiel voor privacygevoelige online diensten.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Ook bij Google kun je de recentste sessies (en gekoppelde diensten) bekijken.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Voortaan is deze wachtwoordkluis alleen toegankelijk met wachtwoord en token.

Yubikey kopen?

Dan kan gewoon

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Je browserlogins op een presenteerblaadje.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Je kunt meerdere toegangssleutels maken voor diverse apparaten.

View post on TikTok