Weinigen weten dat Windows 10 Pro de ingebouwde mogelijkheid heeft om andere besturingssystemen te virtualiseren. Windows XP, Windows Vista, Windows 7 en zelfs Linux kun je eenvoudig gebruiken in Windows 10 Pro, zonder extra software van derden te hoeven installeren. Dat is mogelijk met Hyper-V.

Tip 01: Termen

Voordat we beginnen, kan het geheel van virtualisatie en Hyper-V nogal wat overweldigend overkomen. We gaan daarom eerst enkele termen behandelen, zodat het duidelijk is waar we het over hebben en je hopelijk beter snapt wat virtualisatie precies is en wat het wel en niet kan.

Virtuele machine: een virtuele machine is een machine die is geïnstalleerd in een virtuele omgeving die je hardware nabootst. Deze ligt 'boven op' je normaal geïnstalleerde besturingssysteem.

Hypervisor: de virtuele machine draait in een hypervisor. De hypervisor regelt voor elk extra besturingssysteem dat je installeert de toegang tot de processor, grafische kaart, geheugen en schijf, en zorgt ervoor dat de computer niet vastloopt en dat de virtuele machine onafhankelijk van je hoofdbesturingssysteem werkt.

Gast-OS: elk besturingssysteem dat in een hypervisor wordt geïnstalleerd, is een gast op je eigen besturingssysteem, dus noemen we dit logischerwijs een gast-besturingssysteem of kortweg gast-OS.

Host-OS: het besturingssysteem dat je zelf gebruikt, is de 'host', de gastheer. Deze biedt plek voor de extra besturingssystemen die je installeert en die beheerd worden door de hypervisor zelf.

Overzicht van de verschillende lagen bij het draaien van een virtual machine.

Beperkingen van de virtuele machine

Een virtuele machine is handig om oude software te draaien, maar je moet wel rekening houden met een aantal beperkingen. Ten eerste kunnen de prestaties verschillen tussen computers. We raden aan alleen een virtuele machine op te zetten als je minimaal beschikt over 4 GB intern geheugen en een 64bit-processor met ten minste 1,4 GHz. Ook zul je er rekening mee moeten houden dat je deze virtuele machine niet kunt gebruiken voor oude games: Hyper-V kan geen 3D-versnelling toepassen, het is echt bedoeld voor werkapplicaties - waarvoor het dan ook erg goed te gebruiken is.

De computer voorbereiden

Tip 02: Hyper-V inschakelen

Om Hyper-V daadwerkelijk in te schakelen, volg je de volgende stappen. Je opent het configuratiescherm direct op de juiste pagina door met de rechtermuisknop op de startknop te klikken en te kiezen voor Programma's en onderdelen. Links in de zijbalk bevindt zich de optie Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Als je daarop klikt, opent zich een nieuw venster. Vink in deze lijst de optie Hyper-V aan en klik op OK. Windows gaat nu extra onderdelen installeren en opent een extra wizard die op zoek gaat naar de vereiste bestanden. Bij ons nam dit proces zeer korte tijd in beslag. Klik achteraf op Nu opnieuw opstarten om Hyper-V daadwerkelijk aan te zetten. De computer start twee keer opnieuw op en configureert de extra functies.

©PXimport

Hyper-V inschakelen is zo eenvoudig als aanvinken en opnieuw opstarten.

Tip 03: Beheer opzetten

Om daadwerkelijk een ander besturingssysteem te installeren, gaan we nu de Hyper-V-beheerder openen. Open hiervoor het menu Start en typ hyper-v. De optie Hyper-V-beheer verschijnt in beeld. Klik erop om het te openen. Links in de balk zie je je computernaam, onder de optie Hyper-V-beheer. Dat is dus de hostcomputer: je eigen pc. Klik op je computernaam, in ons geval klikken we dus op APOLLO. Er verschijnen nu rechts in beeld verschillende opties. Zie je je computer niet links in beeld? Klik dan rechts op Verbinding maken met server.

Er opent zich een nieuw dialoogvenster. Kies voor Lokale computer en klik op OK. Als het goed is, ben je nu verbonden met de Hyper-V-service en zie je rechts het paneel Acties, met onderdelen zoals Hyper-V-instellingen en Schijf bewerken. Indien je een foutmelding krijgt dat de hypervisor niet actief is, dan kun je nog het volgende proberen: klik met de rechtermuisknop op de startknop en kies voor de optie Opdrachtprompt (administrator). Voer vervolgens het volgende commando in: bcdedit /set hypervisorlaunchtype auto en druk op Enter. Probeer het vervolgens nog een keer.

©PXimport

De computernaam staat onder Hyper-V-beheer in hoofdletters.

Tip 04: Virtuele schijven

Het is nodig om voldoende schijfruimte beschikbaar te hebben voor de virtuele machines die we gaan installeren. Voor Windows 7 raden we minimaal 40 GB aan. Mocht je meerdere harde schijven hebben, dan kan het handig zijn om de virtuele machines te plaatsen op die schijf met de meeste ruimte. Daarvoor kun je de locatie van de virtuele harde schijven instellen. Klik rechts in de Hyper-V-beheer-app (zie tip 3) bij Acties op de optie Hyper-V-instellingen. Bij de bovenste optie die automatisch geopend wordt, genaamd Virtuele harde schijven, kun je op Bladeren klikken om een map te kiezen waar de schijven daadwerkelijk geplaatst moeten worden.

©PXimport

De standaardlocatie van virtuele harde schijven instellen.

Tip 05: Virtual Switch

Voordat we aan de slag kunnen en onze eerste echte virtuele machine aan kunnen maken, moeten we nog even een virtual switch aanmaken. Deze switch is nodig voor onze virtuele machine om verbinding te kunnen maken met het internet. Hiervoor ga je in de Hyper-V-beheer-app naar het menu Acties waar je kiest voor de optie Virtual Switch Manager. Er opent zich een nieuw venster op het tabblad Virtuele switch maken. Kies hierin voor Extern en klik op de knop Virtuele switch maken. Geef een naam aan de virtuele switch, deze is niet zo belangrijk. Selecteer bij Extern netwerk je netwerkkaart.

Heb je een computer met zowel een wifi- als ethernetverbinding, kies dan de verbinding die nu actief is. De overige opties kun je laten zoals ze zijn. Klik op OK om de switch aan te maken. Er verschijnt een melding dat de wijzigingen een korte internetonderbreking kunnen veroorzaken. Heb je nu actieve downloads, wacht dan even totdat de downloads klaar zijn alvorens op Ja te klikken.

©PXimport

Om verbinding te kunnen maken met internet, moet je zelf een virtual switch aanmaken.

Tip 06: Windows downloaden

Het belangrijkste gedeelte van het geheel is natuurlijk: hoe kom je aan een geldige Windows-versie om die te gebruiken als virtuele machine? Als je nog een geldige Windows-licentie hebt liggen die je niet meer gebruikt, dan kun je die nu gebruiken. Heb je dat niet, geen zorgen. Microsoft biedt zelf virtuele machines aan die je 180 dagen kunt gebruiken en waar je zelf je software op kunt installeren. Oorspronkelijk zijn deze machines bedoeld voor webontwikkelaars, maar deze zijn voor iedereen vrij te gebruiken. Je downloadt de virtuele machines door naar deze website te gaan. Kies vervolgens voor Windows en kies bij Virtual machine voor IE11 on Windows 7. Als je zelf liever een andere versie wilt, kan dat ook natuurlijk. Er zijn minieme verschillen tijdens het opzetten waar we je bij de overige tips op zullen wijzen. Selecteer bij platform HyperV_2012 en download rechts het zip-bestand. Open na installatie het zip-bestand en pak in de map Virtual Hard Drives alleen het bestand IE11 - Win7.vhd uit.

©PXimport

Via modern.ie is het mogelijk allerlei Windows-versies kosteloos uit te proberen in een virtual machine.

Virtuele machine installeren & configureren

Tip 07: VM aanmaken

Om een virtuele machine (VM) in Hyper-V aan te maken, ga je terug naar de app Hyper-V-beheer. Klik rechts op Nieuw en kies voor Virtuele machine. Er opent zich een nieuw dialoogvenster. Klik op Volgende, voer in het nu volgende scherm een naam in voor de machine. Wij houden het simpel: Windows 7. Klik op Volgende. We moeten nu een generatie kiezen. De generatie bepaalt welke functies Hyper-V zal gaan gebruiken. Voor Windows 7 en eerder kies je voor Generatie 1, dat is wat wij nu gaan doen. Installeer je Windows 8 op 64 bit of nieuwer, dan kun je gerust Generatie 2 kiezen.

Klik op Volgende en selecteer nu de hoeveelheid intern geheugen voor de VM. Dat is de hoeveelheid geheugen die de VM maximaal kan gebruiken op het moment dat die actief is. Zodra de VM inactief is, wordt dat geheugen vrijgegeven en kan het door Windows zelf weer gebruikt worden. Beschikt je computer over 4 GB RAM en kies je hier 1 GB, dan kan je eigen Windows nog 3 GB gebruiken, waarbij 1 GB dus aan onze VM wordt toegekend. Voor Windows 7 is 1 GB genoeg. Klik op Volgende. We moeten het netwerk configureren en selecteren uit het lijstje de enige optie: onze net aangemaakte netwerkswitch. Installeer je Windows XP? Laat dan de optie Niet verbonden geselecteerd. Klik op Volgende.

Het is nu nodig om een virtuele harde schijf aan te sluiten. We lopen de verschillende opties even met je door. Heb je je eigen installatiemedia? Kies dan voor Een virtuele harde schijf maken en vul een grootte in. Voor Windows 7 en nieuwer raden we ten minste 60 GB aan. Klik Volgende en kies de installatiemedia. Als je een dvd hebt, kies je voor Een besturingssysteem installeren vanaf een opstartbare cd/dvd-rom en kies je het betreffende dvd-station. Je kunt ook een iso-bestand kiezen om vanaf op te starten door voor die optie te kiezen. Heb je in tip 6 het image gedownload van Microsoft, kies dan voor de optie Een bestaande virtuele schijf gebruiken en blader naar het opgeslagen vhd-bestand. Klik op Volgende en Voltooien om de wizard te sluiten.

We moeten nu alleen nog even de netwerkverbinding configureren voor Windows XP. Gebruik je een ander OS, dan kun je deze stappen overslaan. Klik bij Virtuele machines met de rechtermuisknop op Windows XP en kies voor Instellingen. Ga naar de optie Hardware toevoegen en kies voor Legacy netwerkadapter. Klik op Toevoegen. Kies bij de Legacy netwerkadapter bij Virtuele switch voor je zelf aangemaakte switch uit de lijst. Ga vervolgens naar Netwerkadapter links in de lijst en klik op de knop Loskoppelen, omdat we de normale netwerkadapter niet meer nodig hebben.

©PXimport

Als je een dvd hebt, kies je voor Een virtuele harde schijf maken, anders voor Een bestaande virtuele harde schijf gebruiken, met het eerder gedownloade image.

Tip 08: Starten en gebruiken

We gaan nu de virtuele machine starten. Selecteer de machine in de lijst van Virtuele machines en klik rechts op Verbinding maken. Er opent zich een nieuw venster met de melding dat de machine is uitgeschakeld. Klik in de werkbalk boven in dat venster op de tweede knop: de startknop. Windows 7 wordt gestart.

Heb je nu oude software op een cd of dvd die je in Windows 7 wilt kunnen draaien, dan kun je dat als volgt doen. In het venster waarin Windows draait, klik je op Bestand en vervolgens op Instellingen. Ga naar de optie IDE-controller. Daaronder bevindt zich de optie Dvd-station. Klik daarop en kies in dat venster vervolgens voor Fysiek cd-/dvd-station. Kies de juiste stationsletter als je meerdere dvd-stations hebt en klik op OK. Je kunt nu via de Windows Verkenner in Windows 7 de cd of dvd benaderen.

Boven in de werkbalk van de virtuele machine bevinden zich overigens een aantal knoppen waarmee je de virtuele machine kunt uitschakelen (de witte knop met het blokje), afsluiten (de rode knop) en kunt pauzeren (de gele knop).

©PXimport

Op deze plek bevinden zich de opties om een dvd-station te koppelen aan de VM.

Tip 09: Extern bureaublad

Standaard maakt Hyper-V verbinding via zijn eigen interface. Je kunt ook het programma Verbinding met extern bureaublad gebruiken, wat als voordeel heeft dat het geluid dan werkt en de schermresolutie zich automatisch aanpast. In Windows 7 moeten we hiervoor even het IP-adres vinden. Dit kun je eenvoudig doen door het startmenu te openen en op Command prompt of Opdrachtprompt te klikken. Tik nu ipconfig in en druk op Enter. Het IP-adres verschijnt. Open nu Verbinding met extern bureaublad in Windows 10 door dat in te typen in het startmenu. Voer het net gevonden IP-adres in van je Windows-installatie, waarna een aanmeldvenster verschijnt. Voer hier de gebruikersnaam IEUser in en het wachtwoord Passw0rd! en je maakt gebruik van Windows 7 met geluid.

©PXimport

Het IP-adres bevindt zich achter IPv4 Address.

Windows in een VM: hoe veilig is dat?

Malware in de virtuele machine heeft normaliter geen effect op het host-besturingssysteem: de twee zijn gescheiden en malware kan niet zomaar doordringen naar je eigen besturingssysteem. Wel is er malware die virtualisatie-aware is en zich in dat geval niet uitvoert, om beveiligingsonderzoekers te misleiden. Het is echter wel aan te raden een virusscanner in je virtuele machine te installeren, om infecties te voorkomen in de machine zelf. Gratis oplossingen zijn er van onder andere Panda en BitDefender.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.