Er is een Ockelcoin ontwikkeld. Het plan was er al jaren, maar nu is de Security Token Offering (STO) een feit. Ockel-CEO Tim Haaksma: “Je kunt nu een klein stukje van ons bedrijf kopen.” Het bedrijf achter Sirius heeft een security token, waardoor iedereen die wil kan deelnemen. Allemaal via blockchaintechnologie.

Het gaat bij andere cryptovaluta vaak om een toepassing, bijvoorbeeld een bedrijf dat een nieuw product wil maken. Haaksma: “Deze coins hebben de pers geregeerd de laatste tijd, omdat hun waarde stijgt en daalt in een recordtempo. Dat werkt bij een security token anders,“ zegt Haaksma. “Wij laten mensen een klein stukje van het bedrijf kopen. Hoe goed het gaat met je bedrijf, heeft dan reflectie op de waarde van de token. Het is heel vernieuwend. We zijn niet alleen met producten innovatief, maar ook met de financiering ervan, daarom vind ik het zo leuk.”

Nasdaq

Een paar jaar geleden had Haaksma het plan al, om zijn eigen type Bitcoin op de markt te brengen. “Een vriend van me die professor in Finance is, zei dat blockchaintechnologie een heel interessante technologie zou gaan worden, ook voor het publiek uitgeven van aandelen. Ik heb letterlijk Nasdaq gebeld, maar die hadden geen idee waar ik het over had.” Inmiddels staat de website in de steigers en gaat de security token op 2 oktober publiek. Om mensen meer uit te leggen over deze Security Token Offering (uitgifte van aandelen) maken we geen whitepaper, maar een soort business memorandum. Het is een strategisch document waarin we uitleggen wat we nu doen en wat we gaan doen met de opbrengst.”

©PXimport

Ockel werkt samen met Liqwith uit Oud Gastel om dit plan waarheid te maken. Liqwith heeft technologie, processen en een platform ontwikkeld om bedrijven te begeleiden die op deze manier funding willen ophalen. De afspraken voor tokens zijn samen met notarissen en juristen vormgegeven, geheel conform de wet. Het is echter zo vernieuwend, dat we waarschijnlijk een stuk wet- en regelgeving vooruit zijn.“ Het is sowieso niet bepaald standaard voor een technologiebedrijf dat hardware maakt om met een eigen cryptovaluta te komen, zeker niet als het een security token is.

Ockelcoin is een Ethereum-coin (ERC 20) die wordt gebouwd door Liqwith, die je straks vanaf 25 euro kunt aanschaffen tegen transactiekosten van 3/10 cent. Herman Vissia, CTO van Liqwith: "We hebben voor het Ethereum-netwerk gekozen, omdat dit het meest

geavanceerde en geaccepteerde netwerk is van dit moment. Je hebt een turingcompleet omgeving tot je beschikking om alle eisen die je stelt aan een token in te kunnen programmeren. Dat wordt gedaan in de programmeertaal Solidity. De website waarop de tokens worden aangeboden, bouwen we ook. We werken via een Slim Contract, dat een bedrijf geheel laat aansluiten op de statuten van de BV. Je legt hierin vast hoe een token zich gedraagt en hoeveel er maximaal kunnen bestaan. Maar ook of je nieuwe aandelen mag uitgeven en wie dit precies mag doen."

Die regels worden softwarematig in een Slim Contract vastgelegd, dat vervolgens wordt gebouwd op een interface. Herman: "Wij hebben dat gedaan met Java en JavaScript. We hebben dus aan de ene kant een online softwarepakket waar elke aandeelhouder naar toe kan, een portal dus, waarbij een gedeelte van de Portal rechtstreeks contact maakt met de ethereum blockchain waar alle transacties worden vastgelegd. Je kunt daar straks aandelen naar elkaar overmaken, dividend claimen, jaaropgaves printen en overdrachten kunt printen. Ockel stuurt hier zelf de gehele aandelenlogistiek aan, zoals de uitgifte van eventuele toekomstige nieuwe aandelen, de actuele lijst van aandeelhouders en het whitelisten van nieuwe aandeelhouders."

Je logt in op de portal met je wallet (private key). "We bieden voor investeerders die onbekend zijn met wallets, de mogelijkheid deze aan te schaffen, veilig te stellen en te beheren." Het is mogelijk om een voorconfigureerde hardwarewallet aan te schaffen. "Je kunt je privésleutel op een RVS-plaat gegraveerd krijgen en we kunnen direct wat Ether op zijn wallet zetten om mee te betalen bij het uitvoeren van aandelentransacties op de blockchain. Daarnaast kan een kleine investeerder altijd een gratis MetaMask wallet aanmaken (om gedecentraliseerde apps, dApps, in je browser uit te voeren, red.). Met een beetje lezen kan je ook deze heel veilig gebruiken, maar je moet er dan iets meer moeite voor doen."

Crowdfunded company

Enerzijds past deze moderne manier van financieren goed bij Ockel, anderzijds is het de vraag waarom het crowdfunding via een platform als Indiegogo loslaat. Dit is een succesvolle manier van financieren gebleken, waarmee het nieuwe varianten van Sirius mogelijk heeft gemaakt. Haaksma: “We zullen nog steeds naar Indiegogo gaan als we een nieuw product willen maken. Deze security token gaat echt om een investering in ons bedrijf, niet slechts een product en uiteindelijk is dit slechts een andere vorm van fondsen ophalen, wederom door een groep mensen die enthousiast zijn over Ockel. We blijven een crowdfunded company.”

De Ockeltoken is een nieuwe manier van crowdfunding voor het bedrijf. De aandelen van Ockel worden vertegenwoordigd door een ERC20-token of coin, waardoor je aandeelhouder kunt worden tegen minder hoge kosten dan in het geval van gewone aandelen van een BV. “Als je een BV hebt en je wilt er een aandeelhouder bij, dan kost dat tijd en geld. Je moet naar de notaris, er moet een jurist naar kijken: dat doe je niet voor 25 euro.” Een token waardoor je een beetje eigenaarsschap krijgt over een stukje Ockel betekent niet dat je ook zeggenschap mag verwachten. “Er is geen stemrecht, dus je krijgt niet iets te zeggen over ons bedrijf. Wel heb je er een stukje van en als het goed gaat, dan profiteer je daarvan doordat er winst wordt uitgekeerd. Als het niet goed gaat, dan verlies je mogelijk je investering, dat is het risico dat je neemt.”

©PXimport

Haaksma wil dat Ockel autonomie behoudt. “Een private equitypartij zal zijn stem meteen ergens op drukken en ik wil de vrijheid houden om radicaal te innoveren. Een aandeelhouder wil misschien kort rendement, maar wij willen er een langetermijnding van maken. Wij willen één aandeelhouder in de vorm van een grote groep mensen die gelooft in wat we doen. Iedereen kan het token kopen en als het goed gaat met Ockel dan heb je volledig recht op dividend. Een investeerder zal de economische upside interessant vinden, dus de waardeontwikkeling van het bedrijf en daarmee ook de token. We zijn overigens niet op zoek naar grote investeerders, maar als er partijen zijn die een groter bedrag willen neerleggen, dan kan dat. Alleen krijgen die de token onder dezelfde voorwaarden, dus ze hebben dan alsnog niets te zeggen. Als je in onze ambitie en plannen gelooft, dan ben je welkom.”

Verantwoordelijkheid

Met zoveel meer mensen die gebaat zijn bij hoe goed je bedrijf loopt, heb je ook meer verantwoordelijkheid en is er meer behoefte aan transparantie. Haaksma: “Het risico wordt voor mij niet anders, maar ik heb wel verantwoordelijkheid naar een extra aandeelhouder. Ik heb echter nu al ook verantwoordelijkheid naar medewerkers en stakeholders. Er komt wel wat meer werk bij kijken, omdat de informatievoorziening via die nieuwe website zal gaan. Ik heb goed nagedacht over die transparantie, samen met een team financieel adviseurs die onder andere bij Goldman Sachs en Morgan Stanley hebben gewerkt. We hebben veel ICO’s onderzocht en wat we elke keer merken is dat het vooral belangrijk is helder uit te leggen wie je bent, waar je naartoe wilt en wat iemand ervoor krijgt.”

De plannen van Ockel zijn vooral gerelateerd aan haar product Sirius. Ockel wil bijvoorbeeld het bereik van de mobiele PC vergroten. “We werken vooral aan de Nederlandse en Belgische markt, maar we hebben de hele wereld als speelveld. Die bereiken we wel online, maar we hebben geen verkoopafdelingen in allerlei landen. Dat is wel een stap die we kunnen maken, in bijvoorbeeld Japan, Singapore, Amerika en Hong Kong waar veel animo is voor Sirius. We willen ook nieuwe producten ontwikkelen en dat zijn grote investeringen. Het opschalen van productie kost veel geld. Er is nu een productierun gaande, maar de vraag is groot en daar moet je wel aan kunnen voldoen. We hebben nu bijna geen voorraad meer. Die hebben we wel nodig. We zitten nu in een pilot bij Target in Amerika. Daar wordt Sirius aangeboden in probeersetting en als dat een succes is dan praten we verder.”

De revival van de ultramobile PC

Toen Sirius verscheen hadden veel mensen wat te zeggen over het apparaat, vooral omdat hij bijna alles kon, maar net niet de smartphone kon vervangen. “Steve Jobs die zei dat je nooit aan mensen moet vragen wat de ‘next best thing’ moet worden. Mensen weten niet wat ze willen gaan gebruiken. Dat geldt zeker voor radicale innovatie. Sirius is geboren vanuit een visie dat er een mobiele wereld en een desktopwereld is en dat deze naar elkaar toegroeien. Er zit al veel van die gedachte in dat apparaat, maar er zit nog geen simkaart in. Dat was met de huidige stand van de techniek ook niet makkelijk.”

Dat komt bijvoorbeeld door het feit dat Microsoft de techpartner is van Ockel en Sirius draait op Windows 10. “Je kunt niet zomaar even een desktoplicentie gebruiken en daarmee gaan bellen. Onze ultramobile PC’s zijn een soort revival: in 1997 waren Microsoft, Intel en Sony er druk mee bezig, maar toen was daar in 2007 de iPhone. We zijn tien jaar verder, wij zijn nu een van de eersten die dat weer hebben opgepakt en waarin we nog steeds een grote kans zien. Het is een categorie waarbij je een volledig portable apparaat hebt met Windows-licentie. Daar kun je heel andere dingen mee dan met de huidige smartphones die toch vaak concessies doen in apps. Hoewel de chipset van de Ockel Sirius A nog tot in ieder geval 2020 op de markt blijft, loopt Intel-chip die we gebruiken in Sirius B richting end-of-life. We willen met een nieuw model komen met betere specs, wederom via Indiegogo.”

Het bedrijf wil groeien en start mede daarom met een private fase om haar ICO bij mensen uit het privénetwerk uit te leggen. Op 2 oktober zal Ockels token publiek gaan met 20 miljoen tokens à 12,5 cent. “We willen 2,5 miljoen euro ophalen, dat is de hard cap. Als het meer is dan 2,5 miljoen dan gaan we waarschijnlijk nog meer vermarkten. Halen we dat bedrag niet, dan blazen we het af."

Het Security Token is een certificaat van een aandeel, een financieel product. Omdat Ockel een financieel instrument uitgeven aan particuliere beleggers moeten dit vooraf worden geregistreerd bij de AFM. Haaksma: "De AFM houdt utility tokens goed in de gaten, omdat dat schimmig kan zijn. Ik denk dat de AFM security tokens waarschijnlijk liever zal zien dan utility tokens, omdat het transparanter is. Er zijn Initial Coin Offerings waarvan de eigenaren naar een eiland zijn verdwenen: juist omdat ICO's vaak theoretische oplossingen zijn voor een probleem, maar geen bestaande business. De urgentie om het idee daadwerkelijk uit te voeren verdwijnt kennelijk als ze ineens veel geld ophalen. Wij zijn een serieus bedrijf met bestaande business. Het is crowdfunding in ultieme vorm.”

Veiligheid

Het is wel een risico, dat een eigenaar zomaar naar een eiland verdwijnt, of dat bijvoorbeeld wordt gehackt waardoor de private key wordt ontfutseld. “Volgens mij is iedereen ervan overtuigd dat juist blockchaintechnologie veilig is. Hacken kan niet, maar private keys kunnen worden gestolen als je ze niet private houdt. Niet iedereen hoeft alle techniek van een auto te snappen om erin te rijden. Als er mensen zijn voor wie dit nieuw is, dan hebben we je juist de intentie dit heel goed uit te leggen. Je hebt in een paar minuten een wallet aangemaakt en het kopen van tokens gaat niet anders dan als je een nieuwe jas koopt bij Wehkamp.”

“De ethereum kun je niet overschrijven of manipuleren. Het netwerk controleert voortdurend of er transacties zijn die verandering brengen in het totaal. Het is per definitie juist heel erg veilig, zolang je je private key niet weggeeft. Je kunt in het geval van het Ockeltoken je tokens niet zomaar verhuizen naar een andere plek, dus qua veiligheid is dit juist de ultieme oplossing. Als je er maar voor zorgt dat je die private key goed opslaat. Sommige mensen slaan hem in een stalen plaat en leggen die bij de notaris, dat als het kantoor afbrandt, de code alsnog niet verloren gaat.”

©PXimport

Exchange

Haaksma hoopt uiteindelijk op een exchange te komen. “Er zijn nog geen security exchanges, maar ik verwacht over twaalf maanden wel minstens vijf grote platformen hiervoor. De eerste twaalf maanden gaan we sowieso niet voor een listing, dus je kunt de tokens de eerste 12 maanden niet verhandelen. Bestaande aandeelhouders mogen hun aandelen onderling verhandelen, dat zal altijd onderhands zijn waarbij wij geen actieve rol spelen. In ieder geval whitelisten we wallets, want we moeten weten wie onze tokens heeft.

Het feit dat 95% van de investeerders betaalt met credit card, iDEAL, Paypal of overschrijving zorgt ervoor dat deze al door het "Know Your Customer"-proces is gegaan, wat betekent dat een bank of instantie de identiteit van de persoon checkt om te kunnen inschatten wat de risico's zijn om met deze persoon in zee te gaan. Ockel kijkt of de naam van de investeerder overeenkomt met de naam van de bankrekening van waaruit gestort is, daarna kan men whitelisten. Voor de laatste 5% investeerders die met Bitcoin of Ether betaalt, is er de mogelijkheid om een kopie paspoort te uploaden, zodat op die manier de identiteit kan worden vastgesteld.

Als het aan Haaksma ligt, dan is blockchain helemaal de toekomst, juist voor bedrijven. “Ooit in Nederland hebben we een aandelenpapiertje bedacht in de VOC en nu is dit een digitaal aandelenpapiertje geworden: afspraken liggen vast in de blockchain, dat maakt het

makkelijk om dit te doen. Vroeger was zoiets alleen voor grote bedrijven weggelegd, maar nu kunnen kleinere bedrijven het ook doen. Je zit niet meer aan grote kosten om openbaar te gaan. Dit is een vernieuwde versie van de economie die we in de zeventiende eeuw hebben bedacht.”

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.