Waar iedereen eerst lyrisch was over Facebook, is dat nu langzaam aan het wegebben. Met het schandaal rond Cambridge Analytica van eerder dit jaar heeft het miljardenbedrijf niet bepaald hoge ogen gegooid bij het grote publiek. Ook Apple en Google krijgen worden steeds vaker wantrouwend bekeken. Kennis is macht, en dan ligt machtsmisbruik op de loer.

Een paar jaar geleden kopten kranten al dat het internet ten onder gaat aan machtsmisbruik. Immers hebben een klein aantal bedrijven een enorm aandeel in internetverkeer en bezitten daarmee ook een immens grote databank vol gegevens waar niet alleen marketingbureaus maar ook technologische ontwikkelingen zoals zelfrijdende auto’s een enorm voordeel uit kunnen halen. Kennis is macht, maar hoeveel kennis is te veel kennis? En mag al deze kennis zomaar gebruikt worden?

Global Commission on Internet Governance

De Global Commission on Internet Governance meent dat regeringen moeten samenwerken met bedrijven om netneutraliteit te garanderen. Algoritmes moeten hierbij actief openbaar worden gemaakt. Facebook, Google en Apple zijn de afgelopen jaren echter enorm gegroeid en zijn niet altijd even transparant over zaken. De laatste tijd worden deze giganten daardoor regelmatig op de vingers getikt voor dit machtsmisbruik.

Voorbeelden van machtsmisbruik zijn bijvoorbeeld dat Facebook internet aanbiedt in ontwikkelingslanden, maar daarvoor wel haar eigen platform aan de bevolking opdringt. Of dat de markt negatief wordt beïnvloedt om het concurrenten moeilijk te maken. Of dat alle mazen in de wet worden gebruikt om maar belasting te ontwijken. In sommige gevallen zijn de mededingingsregels in het gedrang, omdat er bepaalde eisen worden gesteld aan een Play Store of App Store. Wil je bijvoorbeeld als bedrijf de Play Store gebruiken? Dan moet je eerst Google Search en Chrome op je apparaat installeren.

©PXimport

Recentelijk is Google keihard op de vingers getikt. Volgens de Europese Commissie maakt Google sinds 2011 misbruik van haar machtspositie met Android. Fabrikanten en providers krijgen allerlei regels waaraan moet worden voldaan, die eigenlijk te ver gaan. Bovendien krijg je als consument met een Android-telefoon weinig mogelijkheden voorgeschoteld om een niet-Google-browser te gebruiken. Volgens onderzoek van de EC gaat 90 procent van al het zoekverkeer in Europa via Google. Dat drukt wel uit hoeveel macht het bedrijf heeft.

4,34 miljard euro

De hoogte van de boete die Google vorige maand kreeg komt neer op een pijnlijke 4,34 miljard euro. Een recordbedrag, en niet de eerste boete die Google mag overmaken aan Brussel. Vorig jaar moest Google al 2,42 miljard betalen omdat er een monopoly zou worden uitgeoefend op prijsvergelijkers met behulp van Google Shopping. Google gaat overigens in hoger beroep met betrekking tot de aantijgingen over de regels die Google stelt voor het gebruik van Android.

Japan ligt daarentegen overhoop met Apple, omdat het mobiele providers subsidies zou hebben betaald om iPhones voor een lagere abonnementsprijs aan te bieden bij klanten die langer lopende abonnementen afnemen. Misbruik van de machtspositie, stelt een Japanse waakhond. Ook in Nederland is het raak. De Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) is nieuwsgierig hoe Apple en Google apps keuren. ACM meent dat de regels binnen de digitale winkels er regelmatig voor zouden zorgen dat andere bedrijven hun klanten niet goed kunnen bereiken omdat Apple en Google misbruik maken van hun macht en eventueel zelf soortgelijke apps aanbieden.

Niet alleen de overheid

Het zijn niet alleen overheden en overheidsinstanties die grote bedrijven weten te vinden. Ze weten het elkaar ook moeilijk te maken. Zo heeft Spotify het aan de stok gehad met Apple nadat Apple de Spotify-app afkeurde voor de App Store, omdat deze niet goed gebruik zou maken van de betaalsystemen binnen de Store. Spotify verdient zijn geld door de betaalstromen in de eigen app en daar botste het tussen de twee. Spotify noemde het pure machtsmisbruik, omdat Apple natuurlijk haar eigen Apple Music-platform heeft.

De particuliere klant is tot slot ook steeds beter geïnformeerd en stelt meer kritische vragen. Door onder andere GDPR en de recente veiligheidsproblemen bij Facebook, zijn internetgebruikers zich beter bewust van wat er mis kan gaan. Wie uiteindelijk echt zal gaan zorgen dat de grote monopolies van techbedrijven worden beperkt, is op dit moment nog niet duidelijk. Toch ziet het ernaar uit dat er binnen niet al te afzienbare tijd wel degelijk een verandering zal komen in het techlandschap, dat er al zoveel jaren veel te veel hetzelfde uitziet.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.