Krachtige videokaarten zijn niet aan te slepen. Dat heeft minder te maken met de populariteit van gaming dan je denkt. Ze worden gekocht door mensen die cryptovaluta’s willen delven. De vraag is: aanhaken bij de hype of ben je daarvoor te laat? Verdienen aan bitcoin, hoe doe je dat?

Door: Dirkjan van Ittersum

In webwinkels verscheen afgelopen periode opvallend vaak de tekst ‘uitverkocht’ bij high-end videokaarten. De belangstelling ervoor was groot: ze worden namelijk gebruikt voor het bouwen van speciale computers om cryptovaluta’s te delven, zoals Bitcoin, Litecoin of Ethereum. Delven is een term voor het via ingewikkelde berekeningen genereren van de valuta’s. Deze digitale munten zijn bezig aan een ware opmars.

Ze zijn vanwege de aanhoudende koersstijgingen op langere termijn populair bij beleggers en vanwege de heftige koersfluctuaties bij speculanten die kunnen verdienen aan zowel stijgende als dalende koersen. Maar ze vormen in eerste instantie een alternatief voor ‘echt’ geld zoals de dollar of euro. Je kunt er op steeds meer plekken mee betalen, niet alleen online, maar ook in restaurants en winkels.

De digitale munten worden met argusogen bekeken door banken, want zij staan bij transacties buitenspel. Het geld gaat direct van betaler naar ontvanger. Iedere transactie komt terecht in een decentraal kasboek. Kopieën ervan staan op duizenden computers. De kans dat daar iets mee misgaat is dus klein.

Blockchain

Het begon allemaal met Bitcoin. De munt werd in 2009 ontwikkeld door iemand die zich Satoshi Nakamoto noemt en zegt uit Japan te komen. Nakamoto blijft verder anoniem; naar zijn of haar ware identiteit wordt nog steeds gegist. Het is ook heel goed mogelijk dat het een verzonnen naam is voor een groep ontwikkelaars. Het ontwikkelen van een eigen munt heeft Nakamoto geen windeieren gelegd. Hij (om voor het gemak uit te gaan van een man) zou eigenaar zijn van ongeveer een miljoen Bitcoins (op het moment van schrijven 3,7 miljard euro).

Nakamoto bedacht misschien nog wel iets veel belangrijkers met de basis van Bitcoin: de blockchaintechnologie. Dit maakt dat de munt zeer betrouwbaar is en er niet mee gesjoemeld kan worden. Maar die technologie is veel breder in te zetten in onze wereld. Niet alleen voor cryptovaluta, maar ook voor andere financiële en ook niet-financiële doeleinden. Hoe blockchain precies werkt, leggen we in een later artikel uit.

De door Nakamoto ontwikkelde technologie is opensource. Iedereen mag ermee aan de slag gaan en dat verklaart deels het succes van cryptovaluta. Al snel na Bitcoin ontstonden er alternatieve munten waarvan de laatste tijd Ethereum het meest in de belangstelling staat. Die ‘munt’ biedt ook mogelijkheden om te programmeren. Dat komt van pas bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld ‘smart contracts’. Het geld zal pas worden vrijgegeven als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, bijvoorbeeld als de sleuteloverdracht bij aankoop van een huis is gedaan.

Bitcoin-koers

De koersen van digitale munten zijn de afgelopen periode de lucht in geschoten. De waarde van Bitcoin is in een jaar tijd met meer dan 600 procent gestegen. Bitcoin is de absolute koploper, maar andere munten staan eveneens flink in de belangstelling, met dito waardestijgingen. Ethereum steeg zelfs ruim 2500 procent. De meeste digitale munten werken met een limiet. Zo is het technisch niet mogelijk om meer dan 21 miljoen Bitcoins te maken. Op dit moment zijn er zo’n 12 miljoen Bitcoins in omloop.

Het delven van nieuwe Bitcoins wordt steeds moeilijker doordat de benodigde berekeningen steeds complexer worden. In 2009 kon je met een gewone computer in een paar dagen tijd honderden Bitcoins delven. In 2014 zou je daar met hetzelfde apparaat bijna 100 jaar over doen, vandaar dat er gespecialiseerde computers voor gebruikt worden. De verwachting is dat in 2040 99 procent van alle Bitcoins is gedolven. Daarna duurt het nog eens honderd jaar voordat de laatste procent is gemijnd.

De populariteit van digitale munten zorgt ervoor dat veel mensen aan het delven slaan. Speciale machines maken ingewikkelde berekeningen om munten te slaan. Helaas is het delven van Bitcoins inmiddels zo lastig dat het voor de hobbyist nauwelijks nog interessant is om zelf op zoek te gaan naar Bitcoins. Zelfs met de krachtigste videokaarten is het niet meer rendabel. Zo’n kaart is te lang bezig en verbruikt bovendien te veel stroom.

Er zijn daarom speciale chips ontwikkeld met de naam Application Specific Integrated Circuit (ASIC). Ze zijn volledig ingericht op het vinden van Bitcoins. Ze zitten in dure, luidruchtige en stroomvretende machines waardoor de gemiddelde thuisgebruiker er niet aan begint. Met name in China - waar stroom goedkoop is – zijn er ‘Bitcoin farms’. Het zijn grote serverruimtes vol met dit soort ASIC’s. Er wordt op zo’n grote schaal gezocht naar nieuwe Bitcoins. De thuisgebruiker kan daar niet tegenop.

Wie toch aan de slag wil met cryptovaluta’s kan beter zijn heil zoeken bij een alternatieve munt zoals Ethereum, Dogecoin, Litecoin of het Nederlandse Gulden. Wat de verschillen zijn, leggen we in een later artikel uit. We zetten daarin de verschillende cryptovaluta uiteen.

Alternatief rijk worden

Het zelf minen van digitale munten met speciale hardware is slechts één manier om geld te verdienen aan cryptovaluta’s. Een andere optie is het speculeren op koersdalingen of -stijgingen.

Peter de Ruiter, auteur van het boek 'Bitcoins beter begrijpen', heeft daar ruime ervaring mee. “Er zijn veel marktplaatsen waar je kunt handelen in Bitcoins en andere munten. Je kunt gebruik maken van slimme mogelijkheden zoals limietorders. Daarbij kun je aangeven hoeveel je maximaal wilt betalen voor een bitcoin, dus bijvoorbeeld niet meer dan 3000 euro. Door de snelle koerswijzigingen is het meestal na een paar dagen raak en heb je voor dat bedrag een bitcoin. Ook verkopen is op dezelfde manier mogelijk. Dus je stelt in dat je minimaal 3500 euro wilt ontvangen voor een bitcoin. Zo is het mogelijk om binnen enkele dagen een bedrag van een paar honderd euro te verdienen.” Wel geldt: doe dit alleen met geld dat je kunt missen, want je kunt ook flink de mist in gaan.

De komende tijd staan we op PCM uitgebreid stil bij cryptovaluta. Zo lees je binnenkort ook meer over het bouwen van een mining-pc. Stay tuned!

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!