De hype van virtuele valuta lijkt maar niet over te waaien. De waarde van het bekende Bitcoin blijft toenemen, maar belangrijker nog dan deze nieuwe betaalmogelijkheid is de basis voor dit nieuwe e-geld: een technologie die veel meer in zijn mars heeft. Wat is blockchain en hoe gaat het fraude tegen?

Qua technologie is Bitcoin gebaseerd op krachtige encryptie en een doordacht systeem met ingebouwde, gedeelde zelfcontrole. Essentieel hierbij is dat elke overboeking is gekoppeld aan voorgaande transacties. De transacties bestaan uit datablokken die zo een keten vormen: de blockchain. Daarbij wordt elke nieuwe schakel in de keten gecontroleerd en opgeslagen door alle systemen die verbonden zijn in een blockchain.

In het geval van virtuele valuta zoals Bitcoin wordt dus de inhoud van alle digitale portemonnees en alle onderlinge betalingen onderling geverifieerd en opgetekend. Zo beschouwd lijkt blockchain wel wat op een financiële administratie. Deze gelijkenis is niet uit de lucht gegrepen. In de kern is blockchain namelijk de digitale uitvoering van een ouderwets idee: het aloude grootboek.

Grootboek-opvolger

Om de blockchain-technologie en het nut ervan beter te begrijpen, is even een terugblik op het grootboek handig. Dit was een groot, fysiek boek waarin administratief medewerkers bij bedrijven, banken en notarissen alle transacties (financieel en niet-financieel) noteerden.

In het grootboek (tegenwoordig in een digitaal boekhoudprogramma) wordt nauwgezet bijgehouden wat alle inkomsten, uitgaven, kosten, bezittingen, eigen vermogen, afschrijvingen en andere economische waardes van een bedrijf zijn. Alles wordt netjes genummerd, doorgerekend en bouwt voort op de andere notities. Een afschrijving hier heeft invloed op de waarde van de bezittingen daar. Een verkoopverlies in het vorige kwartaal haalt de cijfers naar beneden in het lopende kwartaal.

Dit centrale logboek voor de financiële administratie geeft dus aan hoe een bedrijf ervoor staat. Handig voor de directie, maar ook voor aandeelhouders en de Belastingdienst. Vervalsingen in het streng bewaakte grootboek kunnen fouten, verliezen en fraude verhullen. Vandaar dan ook het bestaan van interne controles, externe audits en dan toch nog schaduwboekhoudingen. Bij een schaduwboekhouding bestaan er (minstens) twee grootboeken: een officiële die dan vol vervalsingen staat en een geheime, die bijvoorbeeld omkoopsommen en weggesluisde verliezen bevat. Want ook bij fraude is er behoefte aan overzicht, voor de fraudeurs dan.

Blockchain uitgelegd

Blockchain-technologie belooft het hebben van een schaduwboekhouding onmogelijk te maken. Deze digitale technologie is namelijk te beschouwen als Boekhouding 3.0. Het oorspronkelijke fysieke grootboek is hierbij versie 1.0 en de eerste financiële administraties in gedigitaliseerde gedaante zijn dan versie 2.0.

Blockchain is dankzij de toepassing van moderne ict-middelen zoals krachtige encryptie en ingebouwde controle veel meer dan slechts een nieuwe digitale gedaante van Boekhouding 2.0. Het systeem draait namelijk niet gesloten en centraal op één plek of computer: het functioneert verdeeld over alle participanten. In het geval van bijvoorbeeld Bitcoin zijn dit dan alle gebruikers die deze virtuele valuta hebben en daarmee betalen. De software die hun digitale portemonnees vormt, is verbonden met alle andere gebruikers.

Dit grotere geheel is een gedistribueerd systeem dat puur peer-to-peer (p2p) is. Puur betekent dat alle onderlinge elementen (de nodes) gelijkwaardig aan elkaar zijn. Denk aan klassieke p2p-systemen als Napster, Nullsoft Waste, BitTorrent en zelfs het oorspronkelijke Skype. In dit systeem is geen enkele node meer dan de andere nodes in het grotere geheel dat zij gezamenlijk vormen. Echter was er hier altijd wel een ontwikkelaar/baas die aan het roer stond.

Skype doorbrak het gelijke node-systeem met supernodes die een hogere status hebben doordat ze bijvoorbeeld meer bandbreedte te bieden hebben. Na de overname door Microsoft is Skype overgegaan op een cloudopzet, die de p2p-ondergrond heeft vervangen.

Bij blockchain is puur p2p een onvervangbare basis. Het ‘gebrek’ aan een of enkele centrales zorgt ervoor dat de schakels in de keten door alle nodes in het systeem worden gecontroleerd en gevalideerd. Pas als alle participanten consensus hebben over een transactie, wordt de nieuwe schakel in de keten goedgekeurd, erkend en dan weer gedistribueerd opgeslagen. Geen enkele computer of partij heeft dus de waarheid in pacht. Er is dus een gecontroleerde gedeelde waarheid (een groot contrast met dat gesloten grootboek).

Vertrouwenskwestie

De kracht van de pure p2p-aard van blockchain wordt aangevuld door de keten-opzet. De gebruikte krachtige encryptie zorgt voor de veiligheid van de ingebouwde controle. Van elke schakel wordt een ‘digitale vingerafdruk’ gemaakt, die wordt gebruikt voor de aanmaak van een nieuw datablok, wat dan de volgende schakel is.

Elke schakel in de blockchain bevat een versleutelde verwijzing (hash pointer) naar informatie die is vervat in zijn voorganger. Zo haakt elk blok aan op het voorgaande blok en wordt de keten gevormd. Hierdoor zijn transacties altijd te traceren en wordt de ‘waarheid’ van alle transacties bewaakt. Elke schakel bevat immers een herleidbare en praktisch onkraakbare terugverwijzing naar de direct voorgaande schakel.

Misschien valt de krachtige encryptie van nu over enkele jaren best te kraken. Dat is met oudere encryptie al wel gebeurd. Voor blockchain is hier rekening mee gehouden. Door de gedistribueerde aard van de blockchain zou het kraken van de encryptie op alle deelnemende systemen moeten gebeuren. Bovendien zorgt de verplichte onderlinge controle er weer voor dat zo’n kraak gelijktijdig op alle nodes zou moeten gebeuren. Fraude is technisch gezien niet onmogelijk, maar is wel een flink stuk lastiger én er is een veel hogere detectiekans.

De pure p2p-aard, de ingebouwde zelfcontrole en de krachtige encryptie verzekeren dus gezamenlijk de verifieerbaarheid van de digitale informatie. Dit komt dan neer op betrouwbaarheid en vertrouwen. In de boekhoudwereld is dat vertrouwen gebaseerd op regels, controles, audits, accreditaties, certificeringen en meer organisatorische maatregelen. In de ontluikende blockchainwereld komt dat vertrouwen voort uit de slimme combinatie van technologie waarmee de validiteit van elke schakel wordt gegarandeerd.

Betrouwbaar en inzichtelijk

De grote belofte van blockchain is dan ook dat het een allesomvattend overzicht biedt van alle mutaties die worden aangebracht in het systeem. Bovendien is dat overzicht betrouwbaar en inzichtelijk. Het mogelijke gebruik hiervan gaat veel verder dan alleen virtuele valuta. Vertrouwen op basis van controleerbaarheid en inzichtelijkheid speelt immers niet alleen een sleutelrol bij valuta.

Vertrouwen speelt ook een cruciale rol bij andere financiële transacties, zoals het overdragen van eigendomsbewijzen voor auto’s en het verkrijgen van een hypotheek voor een huis. Daarnaast zijn de basiseigenschappen van blockchain ook van toepassing voor non-financiële zaken, zoals de herkomst van diamanten of het verlenen van zakelijke diensten.

In de huidige wereld worden hiervoor vertrouwensrollen vervuld door diamantenhandelaars, certificaatverstrekkers, banken, autoverkopers, notarissen en andere functionarissen. Zij zijn op hun analoge manier schakels in hun respectievelijke ketens, die geen echter geen keiharde, inzichtelijke zelfcontrole hebben. Wie zegt er dat deze diamant geen bloeddiamant is? Wie zegt er dat deze pindakaas helemaal ecobewust is geproduceerd?

Groter dan het internet

De nieuwe blockchainwereld belooft betrouwbaar antwoord op dit soort vragen. Experts zien in blockchain dan ook een innovatie die nu nog in de kinderschoenen staat en die op termijn de impact van internet voorbijstreeft. De man die blockchain als grotere innovatie dan internet ziet, is ict-investeerder Marc Andreessen. Andreessen is de maker van oerbrowser Netscape, die de kiem heeft gelegd voor vele innovatieve internettoepassingen. Zonder de webrevolutie van Netscape was de geschiedenis heel anders gelopen. Webwinkels, sociale media, interactieve landkaarten en andere nu alledaagse zaken waren er waarschijnlijk niet eens gekomen. Of in een heel andere vorm, dan wel in heel andere handen.

Tim Berners-Lee bedacht het www met de bedoeling informatie makkelijker aan te bieden en onderling te verbinden. Hij had niet kunnen bedenken welke revolutie zijn uitvinding teweeg zou brengen. Want het heeft (met de komst van de webbrowser) bijvoorbeeld de macht van Windows-maker Microsoft behoorlijk ondermijnd. En wat te denken van de langere termijn: de winkelstraten zijn erdoor veranderd, veel werk is erdoor veranderd, het belang van belminuten is gemarginaliseerd … Kortom: de rol van vele bedrijven en intermediairs is radicaal veranderd door de komst en de ontwikkeling van het internet.

Ditzelfde gebeurt nu weer door de blockchain. Deze uitvinding van Satoshi Nakamoto ondermijnt de rol van huidige tussenpartijen in uiteenlopende soorten transacties. Invloedrijke (en rijke) mensen als zakenman Richard Branson en Microsofts mede-oprichter Bill Gates zien dan ook veel potentie in Bitcoin en met name de ondergrond: blockchain. Een andere voorstander is het World Economic Forum, een internationale non-profit die zakenmensen, politici en academici verenigt om de wereld te verbeteren.

Een tegengeluid komt van de steenrijke zakenman Warren Buffett. Hij meent dat Bitcoin momenteel te veel lijkt op de tulp. De succesvolle Amerikaanse belegger verwijst met die uitspraak naar de tulpenmanie die een hausse was in de Nederlandse tulpenhandel begin zeventiende eeuw. De toen nieuwe tulpenbollen werden in korte tijd extreem veel waard. Een enkele tulpenbol bereikte de waarde van een Amsterdams grachtenpand. Buffetts kritiek is echter op de hype rond Bitcoin. De financiële expert heeft het hierbij niet over blockchain, dat voor veel meer dienst kan doen.

Met de FIFA Club World Cup 2025, Wimbledon, de Tour de France, het EK Hockey en de Dutch GP in aantocht, lanceert Hisense een nieuwe generatie televisies die zijn afgestemd op sport en snelle actie. De U7Q- en E7Q(PRO)-series maken gebruik van Mini-LED-technologie in combinatie met slimme AI-functies. De modellen zijn leverbaar in schermformaten tot 100 inch.

Voor sport ontworpen beeldweergave

De nieuwe modellen zijn voorzien van 'AI Sports Mode', die automatisch het beeld en geluid aanpast bij live sportwedstrijden. Denk aan verbeterde bewegingsweergave, verhoogde kleurintensiteit en geluidsdynamiek. Zo blijven snelle acties – zoals een sprint of counter – scherp in beeld, zonder hapering of vervaging. De hoge helderheid van Mini-LED maakt deze televisies bovendien geschikt voor gebruik in lichte kamers.

Slimme beeldbewerking met Hi-View AI Engine

De Hi-View AI Engine is het hart van de U7Q- en U7Q PRO-modellen. Deze techniek analyseert elk frame op kleur, contrast en detail. Daarbij wordt ook gekeken naar diepte, huidtinten en grafische elementen, zodat het beeld er haarscherp en levensecht uitziet. Standaardcontent wordt automatisch opgeschaald naar 4K-resolutie, voor een consistent hoge beeldkwaliteit.

Ook voor gaming en films

De topmodellen in de nieuwe line-up – zoals de U8Q en U7Q PRO – combineren Mini-LED PRO met 165Hz Game Mode Ultra. Die zorgt voor extreem vloeiend beeld en korte responstijden, ook bij snelle games. De U8Q beschikt over een 4.1.2 surround-geluidssysteem; de U7Q PRO over 2.1.2 geluid met ingebouwde subwoofer.

Wie een model zoekt met vergelijkbare techniek, maar tegen een scherper prijsniveau, komt uit bij de standaard U7Q (55 tot 85 inch). Die is voorzien van Mini-LED, 144Hz Game Mode Pro en diepe bassen via een geïntegreerde subwoofer. De E7Q PRO combineert QLED-paneeltechniek met AI Picture-technologie, 144Hz en Dolby Vision Atmos. De E7Q heeft vergelijkbare beeldoptimalisatie en is geschikt voor zowel sportkijkers als filmliefhebbers.

📺 Bekijk en vergelijk Hisense-televisies op Kieskeurig.nl:

Juni is een maand waarin alles in je tuin op volle toeren draait. De planten groeien snel, het gras schiet omhoog en bloemen staan volop in bloei. Tegelijk vraagt die uitbundige groei ook om aandacht. Door nu slim in te grijpen, houd je je tuin sterk, gezond en in vorm – klaar voor een lange, mooie zomer. Of je nu de schaar pakt voor je haag, je gieter vult of de grasmaaier uit de schuur haalt: dit zijn de klussen waar je in juni het verschil mee maakt.

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Het kan nog: meer planten in je tuin

Dit is hét moment om één- en tweejarige planten te zaaien voor volgend jaar. En zie je nog een kaal plekje in de tuin? Zet daar dan nu nog wat eenjarige zomerbloeiers neer. Zo heb je er deze zomer nog plezier van.

Knip ook de uitgebloeide bloemen uit je planten. Dat lijkt een kleine moeite, maar het zorgt ervoor dat ze hun energie in nieuwe bloemen steken in plaats van in zaadvorming. En vergeet niet de peulen van de blauwe regen te verwijderen – die zijn giftig.

Heb je afgelopen najaar geen rozen of heesters geplant? Dan kun je dat nu alsnog doen. Rozen bloeien snel, dus je ziet er deze zomer al resultaat van. Heb je hoge planten in je borders? Geef ze wat steun met een paar bamboestokken en bind ze voorzichtig vast. Zo blijven ze mooi overeind, ook als het ineens flink waait.

©lev dolgachov

Mest voor de rozen

De rozen staan er deze maand schitterend bij. Om ervoor te zorgen dat ze het goed blijven doen, bemest je ze met speciaal rozenmest. Hierin zit magnesium, wat de roos veel goeds doet. Daarin zit onder andere magnesium, en daar worden ze zichtbaar blij van. Kijk meteen ook of je witte of zwarte vlekken op het blad ziet – dat kan duiden op meeldauw of sterroetdauw.

Heb je fuchsia's in de tuin? Controleer die dan op bladluis en witte vlieg. Door de warmte is de kans op plagen nu groter. Meng 1 liter water met 20 gram groene zeep en 10 gram spiritus, en spray dit mengsel regelmatig over de planten. Zo houd je ze gezond en sterk.

Voldoende water

Haal de tuinslang maar uit de schuur, want bij droog weer hebben planten echt dorst. Geef niet telkens een beetje water, maar maak de grond in één keer goed nat – tot diep bij de wortels. Het is beter om eens per week langdurig te sproeien dan elke dag een kwartiertje. Kies wel het juiste moment: 's ochtends vroeg of aan het eind van de dag. Dan verdampt het water minder snel en kunnen planten het beter opnemen. Vergeet ook je kamerplanten niet. Bij warm weer hebben zij óók meer nodig. Zet ze op een regenachtige dag gerust even buiten. Dan spoelt het stof van het blad en krijgen ze meteen een opfrisser.

©Елена Бурова

Snoeien = groeien

Wist je dat veel planten na de langste dag van het jaar een groeispurt krijgen? Juist daarom is het slim om vóór 21 juni hagen en snelgroeiende heesters nog even bij te knippen. Zo lopen ze in de zomer mooi en vol uit.

Ook jasmijn, seringen, liguster, botanische rozen, sierkers en bodembedekkers kun je nu nog prima snoeien. Sommige vaste planten mag je na de bloei zelfs flink terugknippen – dan maken ze vaak een tweede ronde. Denk aan vrouwenmantel, margriet, zonnehoed, kattenkruid, kokardebloem en kogelboterbloem. En ook de bosrank (clematis) snoei je terug zodra hij is uitgebloeid.

Kies wel een bewolkte dag voor het snoeiwerk. Dan is de kans kleiner dat het verse blad of de stengels verbranden in de zon.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Extra zorg voor je gras

Het gras groeit in juni razendsnel. Maai het gazon daarom één tot twee keer per week en neem meteen de randen mee met een trimmer. Is het langere tijd droog? Maai dan minder vaak en laat het gras iets langer staan, zodat het beter bestand is tegen de hitte. Op warme dagen kun je het maaien het best uitstellen tot de avond, dan droogt het gras minder snel uit.

Heb je nog dorre of kale plekken in het gazon? Pak die dan nu aan. Zaai nieuw gras in, of leg graszoden als je snel resultaat wilt. Let ook op het onkruid: dat groeit net zo hard mee en vraagt dus om wat vaker wieden.