ID.nl logo
Huis

Drie manieren om geld te verdienen met cryptovaluta

Hoewel er grote kansen en beloningen te vinden zijn in het nieuwe ‘Wilde Westen’ van de cryptovalutamarkt, gaat de zoektocht naar digitaal goud gepaard met enorme risico’s. Er zijn veel manieren om geld te verdienen met cryptovaluta, die grofweg onmder te verdelen zijn in drie categorieën: speculatie, mining (Proof of Work) en staking (Proof of Stake).

Door: Maarten Jacobi

De meest voor de hand liggende (en toegankelijke) manier om geld te verdienen middels cryptovaluta, is door speculatie: koop een x-bedrag van een cryptomunt op een van de vele online exchanges die die munt aanbiedt, bewaar deze eventueel in een eigen wallet en wacht tot de munt in waarde stijgt om hem tot slot weer te verkopen voor een hoger bedrag. Kocht je op 25 augustus 2016 een Bitcoin voor 575,16 dollar en had je die bewaard tot 25 augustus 2017, dan kon je hem verkopen voor 4388,95 dollar … een vermenigvuldiging met ongeveer 7,63(!).

Speculatie

Naast Bitcoin zijn er inmiddels meer dan duizend alternatieve munten (altcoins) om in te investeren, die verspreid over meerdere exchanges verkrijgbaar zijn. Hoewel Bitcoin op het moment van schrijven veruit de grootste en populairste cryptomunt is, valt er vaak op korte termijn veel meer te verdienen (en te verliezen) met de kleinere munten of tokens. Deze kunnen zelfs binnen enkele dagen in waarde vertienvoudigen (of door tien gedeeld worden).

Om te bepalen welke munt het waard is om mee te speculeren op de korte of op de lange termijn, is een grondige analyse noodzakelijk. Hierbij kun je elke munt op twee manieren benaderen: middels een fundamentele en/of technische analyse. Bij een fundamentele analyse staan de kwalitatieve eigenschappen van de munt zelf centraal, inclusief het achterliggende concept. Bij een technische analyse wordt juist enkel gekeken naar de ontwikkeling van de koers zelf.

In beide gevallen begint de zoektocht naar een potentiële munt op coinmarketcap.com: een dataservice-website waarop de belangrijkste informatie over de verschillende cryptovaluta vermeld staat. Denk aan een overzichtelijk koersschema, het volume van de munt, verschillende exchanges waar de munt beschikbaar is en relevante url’s naar de website en socialmedia-pagina’s van de ontwikkelaars.

©PXimport

Het bestaansrecht van een altcoin hangt onder meer af van de mate waarin de munt een unieke toevoeging of variatie biedt op de bestaande blockchain-munteenheden, met name ten opzichte van Bitcoin. Zo functioneert Ethereum bijvoorbeeld niet alleen als een betaalmiddel, maar biedt het als platform mogelijkheden voor ‘smart contracts’, die ook andere toepassingen mogelijk maken – een belangrijke reden dat deze munt inmiddels op nummer twee staat in marktwaarde, achter Bitcoin. Om het bestaansrecht van een munt te bepalen, is het zaak om enkele punten goed in kaart te brengen.

Voor de hand liggend, maar zeker belangrijk, is de officiële website. Is deze up-to-date en wordt het concept er helder uitgelegd? Daarnaast heeft praktisch elke cryptomunt een witboek (white paper), veelal te downloaden als pdf vanaf de officiële website. Hierin staat de technische uiteenzetting en unieke toevoeging van de munt beschreven. Hoewel niet altijd even volledig, is een overtuigende white paper wel een belangrijk marketinginstrument voor de geloofwaardigheid van een munt.

Crypto-koersen volgen

Vaak is op de site ook een roadmap beschikbaar, die laat zien wat de belangrijke aankomende updates en ontwikkelingen zijn in een overzichtelijk tijdspad. Opvallend is bijvoorbeeld dat een succesvolle implementatie van gebeurtenissen op de roadmap vaak zorgt voor stabiliteit onder de gebruikers van de munt, wat veelal een stijging van de muntwaarde tot gevolg heeft. Zo leidde de succesvolle implementatie van de SegWit-techniek in Bitcoin tot een enorme prijsstijging. Ook een geplande rebranding of samenwerking kan een prijsstijging teweegbrengen. Daarnaast laat de roadmap goed de ambitie van de ontwikkelaars zien.

Om te onderzoeken hoe levendig de ontwikkeling van een cryptomunt is, is GitHub een goede raadgever. Hier is de opensource-code van de meeste munten beschikbaar gesteld en wordt meteen zichtbaar hoeveel er gewerkt wordt aan een project en door wie. Een levendige repository op GitHub is een goede indicator voor een gezonde munt.

Dat geldt zeker ook voor een community: de mensen die geloven in de munt zijn belangrijk vanuit marketingoogpunt, er moet immers reclame worden gemaakt om de munt aan de man te brengen en het helpt enorm als een actieve community het evangelie verspreidt. De Reddit-pagina, die vaak op CoinMarketCap vermeld staat bij het Social Media-tabje van de muntpagina, is daarbij belangrijk om in de gaten te houden. Ontwikkelaars van de munt houden hier regelmatig Q&A’s en de community discussieert er gepassioneerd over toekomstige ontwikkelingen en gepubliceerde artikelen.

De markt manipuleren

Tot slot is het goed om te kijken naar de beschikbaarheid van de munt. Bekijk de lijst met verschillende exchanges onder het tabje Markets op de muntpagina op coinmarketcap.com. Vergelijk de beschikbare exchanges met het volume: als de munt relatief veel volume heeft en nog maar op een paar (kleine) exchanges verkrijgbaar is, is het aantrekkelijk voor een exchange om de munt aan te bieden.

Een exchange verdient namelijk aan de transactiekosten tussen de verschillende trades, en veel volume betekent veel circulatie en daarmee ook veel trades. Zeker als een grote exchange de munt ineens aanbiedt, kan dit grote gevolgen hebben voor de prijs ervan. Een goed voorbeeld is de munt Monero, die kort na de legalisering van exchanges in Zuid-Korea ineens van 50 dollar naar bijna 150 dollar steeg.

©PXimport

Hoe lager het volume van een munt, hoe makkelijker er marktmanipulatie kan optreden in verschillende vormen. Op een exchange wordt gehandeld via buy- en sell-orders, die in een orderbook terechtkomen. Iemand met heel veel van een bepaalde munt, kan de prijs manipuleren door bijvoorbeeld een gigantische sell-order te plaatsen, net iets boven de huidige vraagprijs. Hierdoor lijkt het alsof de munt nooit ver boven de vraagprijs uit zal komen, aangezien deze dan in één klap in grote hoeveelheden verkocht zou worden (ook wel een ‘sell-wall’ genoemd), waardoor de munt keldert.

Munthouders die deze sell-order zien staan, kiezen vaak eieren voor hun geld: ze verkopen de munt iets onder de sell-wall, waardoor de prijs van de munt zakt. De manipulator annuleert vervolgens zijn of haar sell-order en koopt de munt goedkoop bij, waarna deze meteen weer stijgt (de grote sell-order is immers verdwenen en er is weer ruimte voor groei). Dit wordt ook wel ‘spoofing’ genoemd en is zelfs strafbaar op de gewone aandelenmarkt.

Pump and dump

Ook een ‘pump and dump’ is een veelvoorkomende vorm van marktmanipulatie in de cryptohandel: een nietszeggend muntje met weinig volume wordt (vaak door een groepje mensen) ineens zo groot ingekocht, dat de prijs met soms wel twintig procent toeneemt in een uur. Andere mensen zien dit en kopen de munt, hopende dat deze nog even doorstijgt.

Dat gebeurt vaak ook nog even, aangezien steeds meer mensen kopen na het zien van de stijging, waarna de initiële groep kopers de munt massaal en plotseling voor een hoge prijs verkoopt. Daarmee zakt het kaartenhuis volledig in elkaar. De slachtoffers: mensen die op de top van dit piramidespel hebben ingekocht in de hoop dat de munt verder zou stijgen.

Belangrijk om te onthouden: hoe meer volume een munt heeft, hoe moeilijker het is om te manipuleren.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat men het gros van de altcoins koopt met Bitcoin, waarmee de koers ook via Bitcoin weer teruggerekend moet worden naar euro’s. Dit zorgt voor een hefboomeffect: stijgt een munt met 33 procent en is Bitcoin in de tussentijd 12 procent gestegen, dan ontstaat er een toename in euro’s van 48,96 procent (1,33 x 1,12 minus het investeringsbedrag). Dit kan uiteraard ook flink in iemands nadeel werken: is een munt met 33 procent gestegen maar is Bitcoin 13 procent gedaald, dan is er een winst in euro’s van slechts 15,71 procent.

Houd er ook rekening mee dat hier (afhankelijk welke exchange je kiest) transactiekosten bijkomen per trade. Zo bevatten alle trades op de populaire Bittrex-exchange een commissie van 0,25 procent. Wil je geld terugzetten naar euro’s, dan dien je ook nog eens rekening te houden met de kosten van het Bitcoin-netwerk, die op het moment van schrijven vaak 0,001 BTC in rekening brengen (ongeveer 5 euro).

Tradebots en arbitrage bots

Geen zin om zelf alle koersen en exchanges bij te houden? Je kunt ook gebruikmaken van verschillende tradebots, die via een technische analyse van de koers beslissingen maken namens de gebruiker. Via een API van de exchange kun je een ‘machtiging’ geven aan de tradebot-software om namens jou te handelen. De serieuzere tradebots kosten (periodiek) geld en komen in de vorm van uitgebreide softwarepakketten die grotendeels ook zelf verder te programmeren zijn, op basis van eigen inzichten en tactieken.

Het gebruik van een bot heeft unieke voor- en nadelen. Allereerst de snelheid. Als mens is het moeilijk om binnen een fractie van een seconde een stijgingspatroon te herkennen en erop te handelen, maar een bot zou dit wel kunnen en binnen een fractie van een seconde in- of uitstappen.

Veel tradebots zijn programmeerbaar om bepaalde technische strategieën uit te kunnen voeren, zoals de populaire Regression Slope Cross, MACD, StochRSI of Aroon. Een tradebot handelt zonder tussenkomende emoties (geen paniekreacties) en voorkomt menselijke fouten. Alle punten van de fundamentele analyse die we hierboven besproken hebben, kunnen niet door een tradebot in acht worden genomen, wat voor veel investeerders een groot nadeel is. Een aantal bekende en veelgebruikte tradebots zijn Haasbot, Tradewave (een community waar gebruikers strategieën uitwisselen) en Cryptotrader.

Een andere belangrijke manier om geld te verdienen aan cryptovaluta is via arbitrage, ofwel het verschil in prijs van dezelfde munt op verschillende exchanges. Dit kan enkele dollars per munt schelen, die via een arbitragebot heel snel kunnen worden verhandeld. Met grote aantallen geld kan dit veel rendement opleveren, het wordt ook wel ‘high frequency trading’ genoemd. Een voorbeeld van een populaire opensource en gratis arbitragebot is Blackbird. Deze is gratis te downloaden op GitHub en kan worden gebruikt om middels long- en shortposities Bitcoin op verschillende exchanges te verhandelen.

Geld verdienen aan cryptomining

Veel cryptovaluta’s maken als blockchaintechniek gebruik van mining, ook wel Proof of Work genoemd: een netwerk van computers controleert de transacties middels het uitvoeren van zware rekensommen met behulp van de cpu’s of gpu’s. Later vertellen we je meer over het bouwen van zo'n pc. Voor dit artikel is het vooral interessant om naar het rendement van zo’n mining-rig te kijken. Dit doen we naar aanleiding van een voorbeeld. We gaan uit van een mining-rig van ongeveer 3000 euro (bijvoorbeeld 6x RX470 / RX570 van 800 W) en gemiddelde stroomkosten van 20 cent per kWh.

De eerste stap is dan het uitrekenen van de effectieve stroomkosten: de prijs per kWh × het aantal wattverbruik × het aantal uren dat de rig aan staat per dag. Het is hierbij raadzaam om niet uit te gaan van 24 uur uptime, aangezien er zich ook problemen kunnen voordoen. Veel miners houden rekening met zo’n drie uur per dag downtime als conservatieve kostenberekening. In onze configuratie komen we uit op: 0,20 euro/kWh × 800W × 21 uren = 3,36 euro per dag, oftewel ongeveer 100 euro per maand.

Om effectief te kunnen minen is het noodzakelijk om deel te nemen aan een mining-pool: een groep miners die gezamenlijk op zoek gaan naar de munten. Om deel te nemen aan zo’n pool lever je op het moment van schrijven gemiddeld 2 procent van de opbrengst in. Vervolgens is er ook nog mining-software nodig, die in veel gevallen ook een bedrag vraagt van ongeveer 2 procent of minder van de opbrengst. Samen is dat ongeveer 4 procent die je meteen moet afschrijven als een ‘miningbelasting’.

Tot slot zijn er transactiekosten van de munten om ze in een wallet te krijgen en weer te converteren naar euro’s. Wie momenteel 1 Ethereum verstuurt naar een wallet, betaalt ongeveer 0,002 Ethereum aan transactiekosten. Om deze om te zetten naar euro’s, moet de Ethereum verplaatst worden naar een exchange, wat wederom transactiekosten vergt. Reken daarom (bovenop de eerder berekende kosten) gemiddeld nog eens 4 procent voor alle conversiekosten terug naar euro’s.

Winst uitrekenen

  • Als we deze berekening toepassen op onze mining-rig die volgens whattomine.com gemiddeld 0,0927 Monero per 24 uur oplevert, dan kunnen we de winst uitrekenen. 0,0927 Monero is op het moment van schrijven ongeveer 0,0032 BTC (Bitcoin). De berekening wordt dan: 0,0032 x 0,9 x 0,92 = 0,0026496 BTC, omgerekend 10,48 euro per dag. Hier gaan nog de stroomkosten van 3,36 euro vanaf, waardoor we uitkomen op 7,12 euro winst per dag.

  • Maandelijks kunnen we van onze rig dus een winst van 213,60 euro verwachten. Hierbij zijn sommige belangrijke variabele kosten (zoals de toenemende netwerkcomplexiteit, afschrijving van de rig en mogelijk schommelende koers) nog niet meegenomen.

Proof of Stake

Een steeds populairder wordende wijze van transactie-verifiëring is staking (of Proof of Stake), waarbij de munten in wallets van de gebruiker kunnen worden ingezet om transacties in het netwerk te verifiëren en er dus geen mining nodig is. Simpel gezegd ontvangt de gebruiker bij een stake-munt ‘rente’ voor het beschikbaar stellen van de munt ter controle en verbetering van het netwerk.

Er zijn verschillende modellen van Proof of Stake-munten, waarbij de masternode het populairst lijkt: een groot aantal munten wordt in een aparte node op een server samengevoegd en vastgezet, waarna ze bij het netwerk (via een statisch ip-adres) worden aangemeld om te kunnen worden gebruikt ter controle van transacties en het verder doorvoeren en ontwikkelen van het netwerkprotocol.

Een populaire crpytomunt die deze constructie toepast is Dash, waarbij men 1000 Dash nodig heeft om zelf een masternode te kunnen draaien, met een (constant afnemend) rendement van momenteel gemiddeld 9 procent op jaarbasis.

Wat de toekomst van cryptovaluta te bieden heeft is nog zeer onzeker. Dit hangt sterk samen met de uiteindelijke implementatie van de munten in het dagelijks leven wereldwijd, wat onder andere sterk afhankelijk is van mondiale politieke en technische ontwikkelingen. Hoewel het handelen in cryptovaluta steeds populairder en toegankelijker wordt, is het nog steeds voor een kleine groep pioniers weggelegd, die enorme risico’s durven te nemen met hun investeringen.

Wel kunnen we met zekerheid zeggen dat er in dit Wilde Westen voorlopig nog vele schatten en bandieten op de loer liggen.

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus