We gaan voor een nobel doel: een frisse start voor de computer. Je pc reageert wat slomer, je hebt af en toe een vastloper of foutmelding en je hebt het allemaal getolereerd in afwachting tot de tijd zou vinden om de zaak grondig aan te pakken. Nu is het tijd om de mouwen op te stropen. Met deze tips los je de ergernissen op die zich hebben opgestapeld.

Tip 01: Toetsenbord

De meeste aandacht bij deze schoonmaakoperatie gaat naar het systeem, maar toch maken we van de gelegenheid gebruik om ook de hardware even een poetsbeurt te geven. Zo krijg je nog meer het gevoel dat je op een nieuwe machine werkt. Het toetsenbord is een bron van microben. En zelfs al was je regelmatig je handen, je merkt onmiddellijk aan de bovenkanten van de toetsen welke letters je het meest gebruikt! Zorg dat de computer uit staat en je toetsenbord is losgekoppeld. Keer het toetsenbord ondersteboven en gebruik een spuitbusje met gecomprimeerde lucht om kruimels en stof tussen de toetsen uit te blazen. Pak een paar desinfectiedoekjes – als ze te nat zijn wring je ze een beetje uit – en maak daarmee de toetsen schoon. Droog het resterende vocht met een microvezeldoekje. Voor de vieze plekken aan de zijkanten van de toetsen kun je een wattenstaafje met isopropylalcohol gebruiken.

©PXimport

Tip 02: Beeldscherm

Een zelfreinigend beeldscherm bestaat nog niet, dus moet je zelf aan de slag. Stof en vingerafdrukken zie je beter op een donker beeldscherm. Zet daarom de monitor uit en laat het scherm afkoelen: op een warm scherm blijven sneller strepen achter. Wanneer je het scherm gewoon met een vochtige doek afneemt en niet eerst het stof verwijdert, wrijf je het stof in de rand van het scherm. Daarom moet je eerst het scherm en de randen afstoffen met een microvezeldoekje. Zie je vlekken op het scherm, verwijder die dan met water met een scheut azijn, niet met een chemisch schoonmaakmiddel. Maak het scherm niet te nat.

©PXimport

Wit scherm

©PXimport

Tip 03: Desktop-pc schoon

Werk je op een desktop-pc, dan moet je ook de binnenkant van de computer af en toe schoonmaken. Stof kan de ventilatoren hinderen en zelfs circuits beschadigen. Hoe vaak moet je dit doen? Dat hangt af van waar je pc staat en of je huisdieren hebt. Als je dat eens per jaar doet, bij wijze van lenteschoonmaak, is het goed. Zet de pc uit, trek de stekker uit het stopcontact en laat hem afkoelen. Dan neem je opnieuw de bus met samenperste lucht om met korte, krachtige luchtstoten het stof uit de behuizing te blazen. Wanneer je een ventilator schoonmaakt, houd je die op zijn plaats zodat hij niet kan ronddraaien. Dat werkt makkelijker, en als je de ventilator de verkeerde kant op laat draaien, zou je de ventilator kunnen beschadigen.

©PXimport

Tip 04: Bloatware

Zelfs op een gloednieuwe computer staan een hoop toepassingen die je niet wilt. Of ben je echt fan van Candy Crush en Bubble Witch? Bloatware of fatware is de uitdrukking die we gebruiken voor software die vooraf werd geïnstalleerd en die onnodige schijfruimte inneemt. En als je het systeem al een tijd hebt gebruikt, zijn er mogelijk ook programma’s geïnstalleerd je niet langer gebruikt. Tijd om je te ontdoen van deze ballast. Ga naar het Configuratiescherm en open het onderdeel Programma’s en onderdelen. Er zullen zeker toepassingen bij staan waarvan je je vaag herinnert dat je ze ooit hebt geïnstalleerd, maar die je al tijden niet gebruikt hebt en niet meer nuttig voor je zijn. Met de rechtermuisknop kun je deze programma’s eenvoudig de-installeren.

©PXimport

Tip 05: PowerShell

Een aantal van de programma’s, zoals de Xbox-app of Kalender, laat zich niet via de eenvoudige methode opruimen. Wil je die kwijt, dan moet je de grove middelen inzetten, we doen dat via Windows PowerShell. Tik PowerShell in de zoekfunctie en klik met de rechtermuisknop op het programma om het als administrator uit te voeren. Tik in dit venster achter de regel PS C:\Windows\System32 de regel Get-AppxPackage in en druk op Enter. Hierdoor zal PowerShell alle geïnstalleerde programma’s op je computer opsommen. In deze lange lijst zoek je de koppige app die zich door vorige methode niet liet verwijderen. Kijk daarvoor naar Name. Wat je nodig hebt, is de informatie die achter PackageFullName staat. Noteer die gegevens. Om het pakket te verwijderen tik je het commando Remove-AppxPackage NAAM waarbij je NAAM vervangt door de referentie die daarnet achter PackageFullName stond. Bepaalde apps zoals Edge of Cortana kun je zelfs niet met PowerShell verwijderen.

©PXimport

Tip 06: Schijfopruiming

Hoe meer je de pc gebruikt, hoe meer troep er op het systeem komt. Veel gebruikers zijn daar deels zelf de oorzaak van, omdat ze bijvoorbeeld de prullenbak al weken niet meer hebben leeggemaakt. Maar Windows is zelf ook een zooitjesmaker van formaat. In iedere versie van Windows zit de tool Schijfopruiming om op een redelijk eenvoudige manier de meeste rommel op te ruimen, inclusief systeembestanden. Dat laatste is geen overbodig luxe omdat je zelf meestal geen flauw idee hebt welke systeembestanden je wel of niet mag weggooien. Toch kunnen systeembestanden die je niet langer gebruikt heel wat kostbare schijfruimte in beslag nemen.

©PXimport

Tip 07: Downloads

Tijdens de grote schoonmaak moet je zeker de inhoud van de map Downloads bekijken. We pleiten zelf schuldig, omdat we zagen hoeveel achtergelaten troep hierin zat. Bestanden die je binnenhaalt van het internet nemen doorgaans veel schijfruimte in beslag. Vaak gaat het om installatiebestanden of mediabestanden die je al hebt bekeken of beluisterd. Heel dikwijls vergeten we dat deze downloads nog op de harde schijf staan, zonde van de ruimte dus. Open Windows Verkenner, klik in de linkerkolom met de rechtermuisknop op de map Downloads. Bij de Eigenschappen lees je hoeveel schijfruimte die in beslag neemt. In de meeste gevallen kun je al deze bestanden op de gewone manier verwijderen.

©PXimport

Tip 08: Prullenbak

Bestanden die je gewoon verwijdert, komen eerst in de Prullenbak terecht. En dat betekent inderdaad dat alle bestanden die je in de prullenbak hebt gemikt, nog steeds schijfruimte in beslag nemen. Klik er met de rechtermuisknop op en selecteer de optie Prullenbak leegmaken.

Wist je dat de prullenbak van Windows standaard zo staat ingesteld dat het 10% van de volledige schijfruimte in beslag mag nemen. Dit quotum kun je zelf verkleinen. Rechtsklik op Prullenbak en open de Eigenschappen. Bij Aangepaste grootte geef je aan hoeveel ruimte de prullenbak in beslag mag nemen. Geef een waarde in megabytes: 1000 MB komt ongeveer overeen met 1 GB. Klik vervolgens op de knop Toepassen om de wijzigingen door te voeren en klik op OK om het venster te sluiten.

©PXimport

Tip 09: Slim opslaan

Sinds de Creators Update van Windows 10 is er een opslagfunctie die vooral voor sloddervossen nuttig is. We hebben het over de functie Slim Opslaan. Je komt er via de Instellingen / Systeem en dan klik je in de linkerkolom op Opslag. Eigenlijk zou deze functie net zo goed ‘Schijfopruiming voor luierikken’ mogen heten. Klik op de Wijzigen hoe ruimte wordt vrijgemaakt, dan kun je beslissen dat Windows automatisch bestanden verwijdert die meer dan 30 dagen (van 1 dag tot 60 dagen) in de prullenbak zitten. Bovendien zal Windows de tijdelijke bestanden verwijderen die niet door applicaties worden gebruikt wanneer je tegen de limiet van de opslagcapaciteit aanloopt. Het is dus geen slecht idee om Slim opslaan te activeren.

©PXimport

Tip 10: Grondige schoonmaak

CCleaner blijft de ongekroonde koning als het gaat om schijfruimte vrijmaken, bestandsresten op te ruimen en de browser ontdoen van overbodige rommel. De software werkt in twee stappen. Eerst voert CCleaner een zoektocht uit en daarna volgt de schoonmaakoperatie via de blauwe knop Run Cleaner. Het beste werkt dit schoonmaakprogramma wanneer alle andere applicaties gesloten zijn. Het programma CCleaner is van origine Engels, maar is ook een Nederlandse instelling. Standaard volgt het programma bepaalde onderhoudstaken. Als je daar niets aan verandert, kan er weinig fout gaan.

Denk wel twee keer na of je alle cookies wilt verwijderen met CCleaner. Als je dat zou doen, moet je opnieuw inloggen op de sites waarvan je dagelijks gebruik maakt. Cookies zijn niet altijd slecht, sommige versnellen immers de surfervaring. Veel mensen vinden het niet handig om elke keer opnieuw in te loggen op Facebook, Google of Twitter. Daarom kun je specifieke cookies uitsluiten van het schoonmaakproces van CCleaner. Dit doe je bij de Opties en het onderdeel Cookies, waar je de cookies die je wil behouden bij de Te behouden cookies zet.

©PXimport

Niet overdrijven

©PXimport

Tip 11: Adware en malware

Uiteraard is het Windows 10-systeem beveiligd tegen malware via de ingebouwde Windows Defender. Je opent deze toepassing door de naam te typen in de zoekbalk. In het hoofdvenster klik je op Nu scannen. Het is een goed idee om af en toe een second opinion te vragen aan een andere tool zoals Malwarebytes Anti-Malware. De gratis versie zoekt en verwijdert malware, de betaalde premiumversie voorkomt infecties. Die premiumversie mag je veertien dagen gratis proberen. Bij ons vond Malwarebytes toch nog potentiële bedreigingen terwijl Windows Defender ‘alles veilig’ meldde.

©PXimport

Tip 12: PC Decrapifier

PC Decrapifier maakt schoon schip met alle overbodige software die de fabrikant op een nieuwe laptop of desktop heeft geïnstalleerd. Denk maar aan antivirussoftware, toolbars en andere demo’s die tegen wil en dank op je nieuwe systeem staan. PC Decrapifier heeft bovendien een tabblad Questionable. Onder de rubriek Twijfelachtig verschijnt een lijst van aanwezige software waarvan het programma niet zeker weet of het crapware is. In deze categorie controleer je eerst of de software echt weg kan voordat je programma’s verwijdert. Na de scan is er ten slotte een rubriek Everything Else. Dat zijn de programma’s en tools die op de machine zijn geïnstalleerd, die je desgewenst kunt uitschakelen of verwijderen. Achter elke toepassing lees je een percentage. Hiermee weet je ongeveer hoe groot de groep van de gebruikersgemeenschap is die aanraadt deze software te verwijderen. Als 75% adviseert een applicatie te verwijderen, dan hoef je niet te twijfelen. Om veiligheidsredenen maakt PC Decrapifier een herstelpunt, zodat je je stappen ongedaan kunt maken.

©PXimport

Tip 13: Energiebeheer

Werk je op een desktop of op een laptop die je meestal aan het stroomnet hangt, dan kun je de computer een boost geven met behulp van Energiebeheer. Open het Configuratiescherm en vanuit daar het onderdeel Energiebeheer. Standaard staat het voorkeurschema op Gebalanceerd om een goede mix te behouden van accuverbruik en prestaties. Maar als je de computer toch niet op z’n accu gebruikt, kun je meer eisen van de machine. Wellicht moet je eerst klikken op Aanvullende schema’s tonen om meer opties te krijgen. Zet de energie-instelling rustig op Hoge prestaties of Topprestaties.

©PXimport

Tip 14: Zelfstarters

Een van de meest voorkomende oorzaken dat Windows traag werkt, is dat er te veel applicaties tegelijk draaien. Vaak draait er zelfs software waarvan je dat niet eens in de gaten hebt. Wees dus zuinig met het accepteren van het automatisch starten van programma’s. Om hier zicht op te krijgen en in het aantal te snoeien, open je de Taakbeheerder met Ctrl+Alt+Del. Als je geen tabbladen in Taakbeheer ziet, klik je op Meer details. In het tabblad Opstarten krijg je de lijst van programma’s die worden gestart als je Windows opstart. Daarbij lees je wat telkens de impact op het systeem is. Kijk vooral naar de programma’s die Veel invloed op het opstarten hebben. Om zo’n programma te stoppen, klik je er met de rechtermuisknop op en selecteer je Uitschakelen. Als je je later nog bedenkt, kun je die altijd nog via dezelfde weg weer inschakelen.

©PXimport

Blokkeren of niet

©PXimport

Tip 15: Visuele effecten

Omdat het oog nu eenmaal ook wat wil, zitten er in Windows 10 een heleboel vlotte effecten en animaties. Op een moderne machine hebben ze weinig invloed, maar werk je op een wat oudere computer die bijgewerkt is naar Windows 10, dan kunnen deze effecten de prestaties wel negatief beïnvloeden. Open de Geavanceerde systeeminstellingen via het zoekvak. Klik op het tabblad Geavanceerd en in het vak Prestaties klik je op de knop Instellingen. Vervolgens kom je op het tabblad Visuele instellingen waar je zelf bepaalt welke onderdelen je belangrijk vindt en welke niet.

©PXimport

Prestatievreters

©PXimport

Tip 16: Systeemonderhoud

Een relatief onbekende tool om prestatieproblemen te verhelpen zit in de functie Probleemoplossing. Verwar deze functie niet met Probleem oplossen die je via de Instellingen benadert. Nee, je gaat ernaartoe via het Configuratiescherm daar klik je op Probleemoplossing. Vervolgens klik je rechtsonder op de link Onderhoudstaken uitvoeren. Systeemonderhoud vraagt uitgevoerd te worden als Administrator en zoekt naar oorzaken van prestatievertragers.

©PXimport

Tip 17: IObit Uninstaller

Veel programma’s zijn nogal slordig als het gaat om de-installeren (en zelfs Windows is dat). Er blijven resten achter van programmabestanden, voorkeuren, tijdelijke bestanden, werkbestanden, registerinstellingen en meer. Door programma’s met IObit Uninstaller te verwijderen, zorg je dat daadwerkelijk alle bijbehorende bestanden van de harde schijf verdwijnen. Wees alert bij de installatie van deze tool. IObit Uninstaller is gratis, maar als je niet oplet, wordt gebundelde software geïnstalleerd.

Een handige functie van deze schoonmaker vind je bij Toolbars & Plug-ins. Browseruitbreidingen zijn vaak interessant, als je ze zelf hebt uitgekozen. Het komt nogal eens voor dat je ongevraagd met browsertoolbars en extensies wordt opgezadeld, omdat je bijvoorbeeld bij de installatie van een freewarepakket een vakje bent vergeten uit te vinken. Denk maar aan een aangepaste zoekmachinewerkbalk of een toolbar waar je niet om hebt gevraagd. Bij Toolbars & Plug-ins zie je alle aanwezige browseruitbreidingen, je kunt filteren op Chrome, Firefox of een andere browser. De optie om centraal uitbreidingen van browsers te verwijderen is reuzehandig, omdat je je anders een ongeluk zoekt in de verschillende browserinstellingen.

©PXimport

Tip 18: Updates

Een gezonde computer is er per definitie een die voorzien is van de meest recente Windows Updates. Als alles goed is ingesteld, zal Windows 10 de updates regelmatig zelf uitvoeren. Advies: ga toch maar even na of alle Windows Updates zijn geïnstalleerd. Open Instellingen via Windows-toets+I en ga vandaar naar Windows Update zodat je bij de knop Naar updates zoeken kunt. Dit duurt even. Kijk even of in de Geavanceerde opties de volgende functie aan staat: Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen tijdens het bijwerken van Windows. De updates worden telkens gedownload én automatisch geïnstalleerd. Haal alle updates binnen, herstart de computer en controleer opnieuw totdat alle updates zijn geïnstalleerd.

©PXimport

Tip 19: Stuurprogramma’s

Stuurprogramma’s of drivers zorgen dat alle hardwarecomponenten goed werken op je pc. Er zijn stuurprogramma’s voor de videokaart, de printer, de muis enzovoort … Windows 10 zal de stuurprogramma’s van het systeem automatisch trachten bij te werken via Windows Update. Controleer of Windows automatisch naar drivers zoekt op het moment dat je een nieuw apparaat aan het systeem koppelt. Deze optie activeer je vanuit de Instellingen voor apparaatinstallatie. Hier kom je via het Configuratiescherm (in pictogramweergave) / Apparaten en printers. Klik met de rechtermuisknop op de naam van de computer en kies Instellingen voor installatie van apparaat. Daar verschijnt de vraag: Wilt u apps en aangepaste pictogrammen van de fabrikant voor uw apparaten automatisch downloaden? Stip hier de optie Ja aan.

©PXimport

Tip 20: Game-modus

De Game-modus in Windows 10 is een nieuwe functie waardoor de prestaties van spelletjes verbeteren. Hierdoor krijgen het games meer systeemkracht, terwijl de achtergrondapplicaties het met minder moeten doen. Om de Game-modus te activeren open je de Instellingen van Windows 10. In het volgende venster selecteer je onderaan Gaming. Zo kom je bij een nieuw venster waar je in de linkerbalk op de optie Spelmodus klikt. Rechts zet je dan de optie Game-modus gebruiken aan. Om de pc echt op zijn staart te trappen bij het gamen, kun je het gratis Razer Cortex installeren. Met deze tweaker kun je ook profijt halen bij andere applicaties. Klik op Game booster voor beschikbare optimalisaties. Onder Boost kies je Configure en daarna duid je aan wat Razer Cortex mag aanpassen. De tool schakelt de Windows-services uit die je niet nodig hebt en sluit de achtergrondprogramma’s af. Bovendien zal hij de processor en het werkgeheugen optimaliseren.

©PXimport

Tip 21: Herken de slokop

Deze tip geldt uiteraard ook voor de klassieke harde schijven, maar met de beperkte opslagcapaciteit van een ssd is elke gewonnen gigabyte er één. Het is in Windows standaard niet zo eenvoudig om te zien waar de grote overbodige bestanden staan. We denken aan voorbeeldbestanden van videobewerkingsprogramma’s of honderden foto’s in hoge resolutie van een wallpaper-programma. Waar begin je met zoeken? De freeware TreeSize Free analyseert de schijfruimte en sorteert de mappen op grootte. Daarna blader je door de mappen om de ruimtevreters te ontdekken. De tool verwijdert zelf geen bestanden. Gebruik de rechtermuisknop op een map en kies Openen om deze map te openen in Windows Verkenner, zodat je op die plek de bestanden kunt verwijderen.

©PXimport

Niet doen!

©PXimport

Tip 22: Startmenu

Bij Instellingen / Persoonlijke instellingen / Start pas je de basisinstellingen van het startmenu aan. Heb je geen zin om de suggesties (lees reclame voor apps) voorgeschoteld te krijgen, dan kun je die hier uitschakelen door de optie Af en toe suggesties in Start weergeven uit te schakelen. Windows 10 toont in het rechterdeel van het startmenu grote geanimeerde tegels. Als je die niet hoeft, gebruik je de rechtermuisknop op die tegel en je kies je Van Start losmaken. Soms kun je die ook weghalen met de optie Verwijderen. Als je alle tegels losmaakt of verwijdert, kom je uit bij een strak startmenu.

©PXimport

Start Killer

©PXimport

Tip 23: Systeemvak

Het systeemvak aan de rechterkant van de taakbalk bevat een aantal vanzelfsprekende pictogrammen zoals batterij, wifi, volume, klok enzovoort … Bovendien krijg je hier meldingen over binnenkomende e-mail, netwerkverbinding, apparaten die aangesloten worden. Het komt meermaals voor dat mensen niet meer weten waar al die pictogrammen voor dienen. Je bepaalt zelf welke pictogrammen en meldingen hier worden weergegeven. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. In dit venster scrol je naar Systeemvak. Daar kun je via Selecteren welke pictogrammen op de taakbalk worden weergegeven en via Systeempictogrammen in- of uitschakelen zelf kiezen welke pictogrammen jij een plekje gunt. Rechtsklik op de klok in het systeemvak en kies Meldingspictogrammen aanpassen om te bepalen welke programma’s je een melding mogen geven.

©PXimport

Tip 24: Herstelpunt

Een herstelpunt helpt je uit de brand wanneer de computer plots vreemd begint te doen na het installeren van software. Wanneer je klaar bent met de schoonmaak en alles draait terug als een zonnetje, kun je handmatig een herstelpunt aanmaken. Typ Herstelpunt in het zoekvak om de optie Een herstelpunt maken te vinden in Systeembeveiliging. Klik op de knop Maken zodat de pc een herstelpunt vastlegt voor de stations waarvoor de systeembeveiliging is ingeschakeld. Mochten er ooit problemen opduiken, dan kun je in dit venster via de knop Systeemherstel de lijst met herstelpunten zien.

©PXimport

Tip 25: Back-up

De schoonmaakbeurt van je pc of laptop sluit je af door een nieuwe back-up te maken. Gaat er daarna iets mis met het systeem, dan kun je terug naar deze schone, opgeruimde computer. Een back-up maken van bestanden is voor Windows 10 geen probleem. Ga via Instellingen naar Bewerken en beveiliging en klik op Back-up. Je kunt een systematische back-up instellen waarbij Windows bijvoorbeeld ieder uur een reservekopie maakt van je bestanden, of je kiest onderaan om een eenmalige back-up te maken (zoals in Windows 7).

Kies Een station toevoegen en selecteer een externe harde schijf. Klik op de knop Meer opties. Je ziet nu de standaardinstellingen van Windows. Selecteer Nu een back-up maken om de eerste back-up te maken. Standaard wordt een back-up vastgelegd van alle bestanden die in je gebruikersmap staan. Je kunt in de opties kiezen om sommige mappen niet mee te nemen. Met de optie Mijn back-ups behouden in de instelling totdat ruimte nodig is zal Windows pas oude reservekopieën verwijderen als de back-up-schijf vol is.

©PXimport

Gaat je kind na de zomervakantie naar de middelbare school? Dan heeft hij of zij waarschijnlijk een laptop nodig. Als ouder wil je natuurlijk een laptop kiezen die past bij wat de school vraagt én bij de manier waarop je kind ermee werkt. Maar waar let je dan op?

Lees ook: Van powerbank tot adapter: dit zijn de handigste accessoires voor je laptop

Een laptop is best een uitgave; wanneer je schoolgaande kind er een nodig heeft, is het dus zaak dat je er eentje koopt waarmee hij of zij een aantal jaar vooruit kan (sterker nog: het liefst de hele schooltijd). Door vooraf goed te kijken naar wat de school aanraadt en specificaties te vergelijken, weet je zeker dat je de juiste laptop voor je kind vindt. 

Chromebook of Windows?

De eerste keuze die je vaak moet maken is die tussen een Chromebook en een Windows-laptop. Veel scholen werken met Google Workspace, zoals Google Docs, Drive en Classroom. In dat geval is een Chromebook een logische keuze: snel, betaalbaar en makkelijk in gebruik.

Werkt de school met specifieke software zoals Office of educatieve programma's die alleen op Windows draaien? Dan is een Windows-laptop een betere optie. Die kan bovendien zwaardere toepassingen aan, zoals fotobewerking of programmeren – handig als je kind in de bovenbouw zit of een technisch profiel kiest.

Snelheid en geheugen

Een laptop moet vlot reageren, ook als er meerdere tabbladen openstaan. Kijk daarom naar de processor en het werkgeheugen. Voor een Chromebook volstaat een eenvoudige chip, maar ook daar is 8 GB werkgeheugen aan te raden – 4 GB is eigenlijk te krap. Bij een Windows-laptop is een i3 of Ryzen 3 het minimum, maar voor soepel multitasken is een i5 of Ryzen 5 verstandiger.

Ook het type opslag maakt verschil: kies voor een SSD in plaats van een traditionele harde schijf. Een SSD is stiller, sneller en minder kwetsbaar. Met 256 GB heb je voldoende ruimte voor schoolwerk, documenten en af en toe een download.

Formaat en gewicht

Een laptop voor school gaat dagelijks mee in de tas. Hij moet dus niet te zwaar zijn. Een scherm van 13 tot 15 inch is een goede keuze: dat is groot genoeg om prettig op te kunnen werken, klein genoeg om mee te nemen. Let ook op het gewicht. Alles onder de 1,7 kilo is prima voor dagelijks vervoer. Sommige modellen zijn 2-in-1: ze hebben een touchscreen en kunnen ook als tablet worden gebruikt. Dat is handig bij creatieve opdrachten, maar niet per se nodig voor iedereen.

Batterijduur

De batterij moet een hele schooldag meegaan, want opladen in de klas is vaak geen optie. Reken op minimaal zes uur, maar meer is beter. Chromebooks scoren hier vaak goed, met accuduur tot tien uur of meer. Bij Windows-laptops verschilt het sterk per model. Kijk daarom niet alleen naar de opgegeven accuduur, maar ook naar ervaringen van andere gebruikers.

©ID.nl

Lees ook: Zo geef je je laptop een langere adem

Degelijkheid

Scholieren gaan niet altijd even voorzichtig met hun spullen om. Het is daarom slim om te letten op de bouwkwaliteit van de laptop. Modellen met een stevige behuizing kunnen beter tegen een stootje in een volle schooltas. In dat opzicht zijn zogeheten 'zakelijke laptops' interessant. Denk aan laptopseries zoals de HP EliteBook, Dell Latitude of Lenovo ThinkPad. Die zijn oorspronkelijk bedoeld voor intensief gebruik op kantoor, maar juist daardoor zijn ze vaak robuuster dan vergelijkbare consumentenmodellen.

Als ouder ga je waarschijnlijk niet direct op zoek naar een zakelijke laptop voor je kind, maar in het aanbod van refurbished laptops kom je dit soort modellen veel tegen. Ze zijn dan professioneel opgeknapt, opnieuw geïnstalleerd en meestal voorzien van garantie. Voor een bedrag van 200 à 300 euro heb je dan een laptop die beter gebouwd is dan veel nieuwe modellen in die prijsklasse. Je betaalt niet voor uiterlijk of overbodige functies, maar voor een betrouwbaar apparaat dat tegen een stootje kan.

Handige extra's

Naast de laptop zelf zijn er nog wat dingen die het gebruik makkelijker maken. Een stevige hoes of laptoptas is natuurlijk een must: het is niet slim om de laptop los in een schooltas of rugzak mee te nemen. Een extra toetsenbord of losse muis kan thuis handig zijn, bijvoorbeeld als je kind huiswerk maakt aan een bureau. Een laptopstandaard helpt om rechter te zitten en voorkomt dat je kind lang in een verkeerde houding werkt.

Veiligheid en updates

Het is de bedoeling dat de schoollaptop die je koopt jarenlang meegaat, dus het is verstandig om te controleren hoe lang het besturingssysteem nog updates krijgt. Zeker bij Chromebooks kun je per model opzoeken tot welk jaar er beveiligingsupdates worden aangeboden. Omdat Google een updatebeleid heeft waarbij Chromebooks van na 2021 10 jaar updates krijgen, zit je hiermee dus eigenlijk altijd goed. Heb je een model op het oog? Dan kun je online opzoeken wat de AUE-datum (Auto Update Expiration) is.

Ook voor Windows krijg je jarenlang updates. Belangrijk is wel dat je kiest voor de meest recente versie – op dit moment is dat Windows 11. Kom je ergens een goedkope laptop met Windows 10 tegen? Let dan goed op of de hardware geschikt is voor een upgrade naar Windows 11. Is dat niet het geval, dan kun je die laptop maar beter niet kopen, want de ondersteuning voor Windows 10 stopt op 14 oktober 2025.

Let er ook op of je de aanwezige opslag of het werkgeheugen eventueel nog kunt uitbreiden – dat maakt het apparaat toekomstbestendiger. Extra beveiligingsopties zoals een vingerafdrukscanner of webcamcover zijn geen noodzaak, maar kunnen wel prettig zijn.

Zorg er ook voor dat bestanden automatisch worden opgeslagen in de cloud, bijvoorbeeld via Google Drive of OneDrive. Afhankelijk van de leeftijd kan het ook nog slim zijn om ouderlijk toezicht in te stellen, bijvoorbeeld via een beheerd Google-account of de instellingen van Windows.

Connectiviteit en aansluitingen

De meeste laptops zijn standaard uitgerust met wifi, maar het loont om te letten op ondersteuning voor wifi 6. Daarmee is de verbinding sneller en stabieler, wat handig is op drukke schoolnetwerken. Een USB-C-poort is aan te raden voor opladen, randapparatuur en accessoires. Een HDMI-aansluiting is handig als je kind presentaties moet geven of thuis een groter scherm wil aansluiten. En hoewel steeds minder laptops er standaard mee komen, kan een ethernetpoort soms handig zijn als wifi tijdelijk niet werkt. De laptop kan dan met een kabel rechtstreeks op de router worden aangesloten.

Kosten en regelingen

Een goede laptop hoeft niet extreem duur te zijn, maar je moet toch al snel rekenen op een bedrag van minimaal 400 euro voor een geschikt Chromebook. Voor een nieuwe Windows-laptop ben je al snel 550 euro of meer kwijt. Kies je voor refurbished, dan ben je goedkoper uit. Kun je het zelf niet betalen, kijk dan of de school een regeling heeft. Informeer ook bij je gemeente: vaak bieden die een vergoeding of tegemoetkoming voor mensen met een minimum inkomen die een laptop voor hun kind moeten kopen

Sommige ouders kiezen ervoor om een laptop te verzekeren, wat zeker iets is om te overwegen bij jongere kinderen. Schade of diefstal komt helaas regelmatig voor. Daarnaast bieden bedrijven als Microsoft en Adobe korting aan wanneer hun software wordt aangeschaft voor leerlingen (én ouders).  Kijk ook eens op Surfspot; daar is veel software waarvoor je korting kunt krijgen verzameld.

Tot slot

Voor de meeste middelbare scholieren is een Chromebook met 8 GB werkgeheugen een goede, betaalbare keuze, zeker als de school volledig met Google werkt. Wordt er intensiever met software gewerkt of wil je dat de laptop ook in de bovenbouw nog voldoet? Kies dan voor een Windows-model met een snellere processor en meer opslag. Wat je ook kiest: let op het gewicht, de batterijduur en hoe lang het apparaat nog updates krijgt. Dan weet je zeker dat je kind er niet alleen dit schooljaar, maar ook daarna goed mee uit de voeten kan.

Je oven kan veel meer dan je denkt. Toch gebruiken veel mensen alleen de heteluchtstand – ook al is dat niet altijd de beste keuze. Boven- en onderwarmte, grill en hetelucht: ze doen allemaal iets anders. Wat je waarvoor gebruikt, lees je hier.

Onder- en bovenwarmte: langzaam en zeker

Bij onder- en bovenwarmte komt de warmte van twee verwarmingselementen die los of samen gebruikt kunnen worden. De oven verwarmt gelijkmatig van boven en beneden, maar zonder ventilator. Daardoor is dit een wat tragere maar stabiele manier van garen, ideaal voor gerechten die tijd nodig hebben om te rijzen of die niet mogen uitdrogen. Denk aan cakes, appeltaarten of ovenschotels. Ook als je werkt met meerdere lagen bladerdeeg of deeg met gist, helpt deze stand om alles rustig en gelijkmatig te laten garen.

Wil je juist een knapperige onderkant, zoals bij quiches of pizza's? Dan kun je alleen onderwarmte gebruiken, zodat de bodem stevig en bruin wordt zonder dat de bovenkant te snel kleurt. Let er wel op dat deze stand minder geschikt is voor het tegelijk bakken van meerdere gerechten, omdat de warmte zich niet vanzelf verspreidt zoals bij hetelucht.

©Povozniuk Olha & Max

Hetelucht: snel en gelijkmatig

De heteluchtstand gebruikt een ventilator om warme lucht gelijkmatig door de oven te blazen. Daardoor is de temperatuur overal ongeveer gelijk, wat ideaal is als je meerdere bakplaten tegelijk wilt gebruiken. Denk aan koekjes, ovenfriet of groenten die je op twee niveaus tegelijk wilt garen.

Hetelucht is ook efficiënter: je gebruikt minder energie omdat je de temperatuur 10 tot 20 graden lager kunt instellen dan bij boven- en onderwarmte, terwijl het gerecht even snel klaar is. Maar daar schuilt ook het risico: door de circulerende lucht droogt je gerecht sneller uit. Bij bijvoorbeeld brood of cake kan het resultaat daardoor minder luchtig zijn dan bij boven- en onderwarmte. Gebruik bij baksels dus liever onder- en bovenwarmte, tenzij je ervaring hebt met aanpassen van de temperatuur en baktijd.

©Daisy Daisy

Grillstand: bruinen en gratineren

De grillstand gebruik je wanneer je snel een korstje of bruine bovenkant wilt creëren. De bovenste verwarmingselementen worden extra heet, waardoor kaas smelt, paneerlagen krokant worden en vlees een mooie kleur krijgt krijgt. Denk aan gegratineerde gerechten, tosti's of het afbakken van een lasagne.

De grill is minder geschikt voor volledige bereidingen: de hitte is te eenzijdig en te sterk om iets gelijkmatig te garen. Gebruik deze functie daarom alleen voor korte bereidingen of als afmaker. Houd je gerecht goed in de gaten; de grill werkt razendsnel en je wilt natuurlijk voorkomen dan je gerechten aanbranden.

©Monkey Business Images

Combinatiestanden: het beste van twee

Veel moderne ovens bieden combinaties van de bovengenoemde functies, zoals hetelucht met grill of onderwarmte met ventilator. Die kun je slim inzetten voor specifieke gerechten. Bij vleesgerechten bijvoorbeeld zorgt hetelucht-grill voor een sappige binnenkant én een krokante buitenlaag. Bij het bakken van ovenschotels zorgt onderwarmte met ventilatie dat de inhoud gelijkmatig warm wordt, terwijl de bovenkant niet uitdroogt.

Tot slot

Welke ovenstand je kiest, maakt een groter verschil dan je misschien denkt. Wie blind op hetelucht vertrouwt, loopt het risico op droge cake, slappe frietjes of mislukte pizza's. Door te begrijpen hoe elke functie werkt, kies je gericht de stand die past bij jouw gerecht. Zo haal je meer uit je oven én uit je kookinspanningen. Wanneer je op zoek bent naar een nieuwe oven, loont het dan ook zeker de moeite om na te denken over welke standen je nodig hebt en ovens uitgebreid te vergelijken, online of bij de keukenspecialist. Want heb je de ovenstanden eenmaal in de vingers, dan wil je misschien wel meer: wie weet heb je dan ook wel behoefte aan extra's als een warmhoud- of stoomfunctie!