ID.nl logo
Je pc weer fris en fruitig in een handomdraai
© PXimport
Zekerheid & gemak

Je pc weer fris en fruitig in een handomdraai

We gaan voor een nobel doel: een frisse start voor de computer. Je pc reageert wat slomer, je hebt af en toe een vastloper of foutmelding en je hebt het allemaal getolereerd in afwachting tot de tijd zou vinden om de zaak grondig aan te pakken. Nu is het tijd om de mouwen op te stropen. Met deze tips los je de ergernissen op die zich hebben opgestapeld.

Tip 01: Toetsenbord

De meeste aandacht bij deze schoonmaakoperatie gaat naar het systeem, maar toch maken we van de gelegenheid gebruik om ook de hardware even een poetsbeurt te geven. Zo krijg je nog meer het gevoel dat je op een nieuwe machine werkt. Het toetsenbord is een bron van microben. En zelfs al was je regelmatig je handen, je merkt onmiddellijk aan de bovenkanten van de toetsen welke letters je het meest gebruikt! Zorg dat de computer uit staat en je toetsenbord is losgekoppeld. Keer het toetsenbord ondersteboven en gebruik een spuitbusje met gecomprimeerde lucht om kruimels en stof tussen de toetsen uit te blazen. Pak een paar desinfectiedoekjes – als ze te nat zijn wring je ze een beetje uit – en maak daarmee de toetsen schoon. Droog het resterende vocht met een microvezeldoekje. Voor de vieze plekken aan de zijkanten van de toetsen kun je een wattenstaafje met isopropylalcohol gebruiken.

©PXimport

Tip 02: Beeldscherm

Een zelfreinigend beeldscherm bestaat nog niet, dus moet je zelf aan de slag. Stof en vingerafdrukken zie je beter op een donker beeldscherm. Zet daarom de monitor uit en laat het scherm afkoelen: op een warm scherm blijven sneller strepen achter. Wanneer je het scherm gewoon met een vochtige doek afneemt en niet eerst het stof verwijdert, wrijf je het stof in de rand van het scherm. Daarom moet je eerst het scherm en de randen afstoffen met een microvezeldoekje. Zie je vlekken op het scherm, verwijder die dan met water met een scheut azijn, niet met een chemisch schoonmaakmiddel. Maak het scherm niet te nat.

©PXimport

Wit scherm

Om te controleren of de monitor echt schoon-schoon is, kun je de website White Display gebruiken. Hiermee zet je het beeldscherm op wit scherm om het te reinigen en op zwart om stof te verwijderen. Rood, groen en blauw kun je gebruiken om te testen op dode pixels.

©PXimport

Tip 03: Desktop-pc schoon

Werk je op een desktop-pc, dan moet je ook de binnenkant van de computer af en toe schoonmaken. Stof kan de ventilatoren hinderen en zelfs circuits beschadigen. Hoe vaak moet je dit doen? Dat hangt af van waar je pc staat en of je huisdieren hebt. Als je dat eens per jaar doet, bij wijze van lenteschoonmaak, is het goed. Zet de pc uit, trek de stekker uit het stopcontact en laat hem afkoelen. Dan neem je opnieuw de bus met samenperste lucht om met korte, krachtige luchtstoten het stof uit de behuizing te blazen. Wanneer je een ventilator schoonmaakt, houd je die op zijn plaats zodat hij niet kan ronddraaien. Dat werkt makkelijker, en als je de ventilator de verkeerde kant op laat draaien, zou je de ventilator kunnen beschadigen.

©PXimport

Zelfs op een gloednieuwe computer staan een hoop toepassingen die je niet wilt

-

Tip 04: Bloatware

Zelfs op een gloednieuwe computer staan een hoop toepassingen die je niet wilt. Of ben je echt fan van Candy Crush en Bubble Witch? Bloatware of fatware is de uitdrukking die we gebruiken voor software die vooraf werd geïnstalleerd en die onnodige schijfruimte inneemt. En als je het systeem al een tijd hebt gebruikt, zijn er mogelijk ook programma’s geïnstalleerd je niet langer gebruikt. Tijd om je te ontdoen van deze ballast. Ga naar het Configuratiescherm en open het onderdeel Programma’s en onderdelen. Er zullen zeker toepassingen bij staan waarvan je je vaag herinnert dat je ze ooit hebt geïnstalleerd, maar die je al tijden niet gebruikt hebt en niet meer nuttig voor je zijn. Met de rechtermuisknop kun je deze programma’s eenvoudig de-installeren.

©PXimport

Tip 05: PowerShell

Een aantal van de programma’s, zoals de Xbox-app of Kalender, laat zich niet via de eenvoudige methode opruimen. Wil je die kwijt, dan moet je de grove middelen inzetten, we doen dat via Windows PowerShell. Tik PowerShell in de zoekfunctie en klik met de rechtermuisknop op het programma om het als administrator uit te voeren. Tik in dit venster achter de regel PS C:\Windows\System32 de regel Get-AppxPackage in en druk op Enter. Hierdoor zal PowerShell alle geïnstalleerde programma’s op je computer opsommen. In deze lange lijst zoek je de koppige app die zich door vorige methode niet liet verwijderen. Kijk daarvoor naar Name. Wat je nodig hebt, is de informatie die achter PackageFullName staat. Noteer die gegevens. Om het pakket te verwijderen tik je het commando Remove-AppxPackage NAAM waarbij je NAAM vervangt door de referentie die daarnet achter PackageFullName stond. Bepaalde apps zoals Edge of Cortana kun je zelfs niet met PowerShell verwijderen.

©PXimport

Tip 06: Schijfopruiming

Hoe meer je de pc gebruikt, hoe meer troep er op het systeem komt. Veel gebruikers zijn daar deels zelf de oorzaak van, omdat ze bijvoorbeeld de prullenbak al weken niet meer hebben leeggemaakt. Maar Windows is zelf ook een zooitjesmaker van formaat. In iedere versie van Windows zit de tool Schijfopruiming om op een redelijk eenvoudige manier de meeste rommel op te ruimen, inclusief systeembestanden. Dat laatste is geen overbodig luxe omdat je zelf meestal geen flauw idee hebt welke systeembestanden je wel of niet mag weggooien. Toch kunnen systeembestanden die je niet langer gebruikt heel wat kostbare schijfruimte in beslag nemen.

©PXimport

Tip 07: Downloads

Tijdens de grote schoonmaak moet je zeker de inhoud van de map Downloads bekijken. We pleiten zelf schuldig, omdat we zagen hoeveel achtergelaten troep hierin zat. Bestanden die je binnenhaalt van het internet nemen doorgaans veel schijfruimte in beslag. Vaak gaat het om installatiebestanden of mediabestanden die je al hebt bekeken of beluisterd. Heel dikwijls vergeten we dat deze downloads nog op de harde schijf staan, zonde van de ruimte dus. Open Windows Verkenner, klik in de linkerkolom met de rechtermuisknop op de map Downloads. Bij de Eigenschappen lees je hoeveel schijfruimte die in beslag neemt. In de meeste gevallen kun je al deze bestanden op de gewone manier verwijderen.

©PXimport

De functie Slim opslaan zou ook wel ‘schijfopruiming voor luierikken’ kunnen heten

-

Tip 08: Prullenbak

Bestanden die je gewoon verwijdert, komen eerst in de Prullenbak terecht. En dat betekent inderdaad dat alle bestanden die je in de prullenbak hebt gemikt, nog steeds schijfruimte in beslag nemen. Klik er met de rechtermuisknop op en selecteer de optie Prullenbak leegmaken.

Wist je dat de prullenbak van Windows standaard zo staat ingesteld dat het 10% van de volledige schijfruimte in beslag mag nemen. Dit quotum kun je zelf verkleinen. Rechtsklik op Prullenbak en open de Eigenschappen. Bij Aangepaste grootte geef je aan hoeveel ruimte de prullenbak in beslag mag nemen. Geef een waarde in megabytes: 1000 MB komt ongeveer overeen met 1 GB. Klik vervolgens op de knop Toepassen om de wijzigingen door te voeren en klik op OK om het venster te sluiten.

©PXimport

Tip 09: Slim opslaan

Sinds de Creators Update van Windows 10 is er een opslagfunctie die vooral voor sloddervossen nuttig is. We hebben het over de functie Slim Opslaan. Je komt er via de Instellingen / Systeem en dan klik je in de linkerkolom op Opslag. Eigenlijk zou deze functie net zo goed ‘Schijfopruiming voor luierikken’ mogen heten. Klik op de Wijzigen hoe ruimte wordt vrijgemaakt, dan kun je beslissen dat Windows automatisch bestanden verwijdert die meer dan 30 dagen (van 1 dag tot 60 dagen) in de prullenbak zitten. Bovendien zal Windows de tijdelijke bestanden verwijderen die niet door applicaties worden gebruikt wanneer je tegen de limiet van de opslagcapaciteit aanloopt. Het is dus geen slecht idee om Slim opslaan te activeren.

©PXimport

Denk wel twee keer na voordat je alle cookies laat verwijderen

-

Tip 10: Grondige schoonmaak

CCleaner blijft de ongekroonde koning als het gaat om schijfruimte vrijmaken, bestandsresten op te ruimen en de browser ontdoen van overbodige rommel. De software werkt in twee stappen. Eerst voert CCleaner een zoektocht uit en daarna volgt de schoonmaakoperatie via de blauwe knop Run Cleaner. Het beste werkt dit schoonmaakprogramma wanneer alle andere applicaties gesloten zijn. Het programma CCleaner is van origine Engels, maar is ook een Nederlandse instelling. Standaard volgt het programma bepaalde onderhoudstaken. Als je daar niets aan verandert, kan er weinig fout gaan.

Denk wel twee keer na of je alle cookies wilt verwijderen met CCleaner. Als je dat zou doen, moet je opnieuw inloggen op de sites waarvan je dagelijks gebruik maakt. Cookies zijn niet altijd slecht, sommige versnellen immers de surfervaring. Veel mensen vinden het niet handig om elke keer opnieuw in te loggen op Facebook, Google of Twitter. Daarom kun je specifieke cookies uitsluiten van het schoonmaakproces van CCleaner. Dit doe je bij de Opties en het onderdeel Cookies, waar je de cookies die je wil behouden bij de Te behouden cookies zet.

©PXimport

Niet overdrijven

Je hebt bij de Opties de mogelijkheid om CCleaner automatisch te laten lopen wanneer je de pc opstart. Weet dat overdreven gebruik van deze software averechts effect kan hebben. Bepaalde tijdelijke bestanden worden juist aangemaakt om de computer sneller te laten werken. Dan hebben we het bijvoorbeeld over de cache van je internetbrowserdie zorgt dat websites sneller worden geladen. De cache mag zeker eens opgeruimd worden als dat lange tijd niet is gebeurd, maar geregelde poetsbeurten kunnen een negatieve invloed hebben op de snelheid.

©PXimport

Tip 11: Adware en malware

Uiteraard is het Windows 10-systeem beveiligd tegen malware via de ingebouwde Windows Defender. Je opent deze toepassing door de naam te typen in de zoekbalk. In het hoofdvenster klik je op Nu scannen. Het is een goed idee om af en toe een second opinion te vragen aan een andere tool zoals Malwarebytes Anti-Malware. De gratis versie zoekt en verwijdert malware, de betaalde premiumversie voorkomt infecties. Die premiumversie mag je veertien dagen gratis proberen. Bij ons vond Malwarebytes toch nog potentiële bedreigingen terwijl Windows Defender ‘alles veilig’ meldde.

©PXimport

Tip 12: PC Decrapifier

PC Decrapifier maakt schoon schip met alle overbodige software die de fabrikant op een nieuwe laptop of desktop heeft geïnstalleerd. Denk maar aan antivirussoftware, toolbars en andere demo’s die tegen wil en dank op je nieuwe systeem staan. PC Decrapifier heeft bovendien een tabblad Questionable. Onder de rubriek Twijfelachtig verschijnt een lijst van aanwezige software waarvan het programma niet zeker weet of het crapware is. In deze categorie controleer je eerst of de software echt weg kan voordat je programma’s verwijdert. Na de scan is er ten slotte een rubriek Everything Else. Dat zijn de programma’s en tools die op de machine zijn geïnstalleerd, die je desgewenst kunt uitschakelen of verwijderen. Achter elke toepassing lees je een percentage. Hiermee weet je ongeveer hoe groot de groep van de gebruikersgemeenschap is die aanraadt deze software te verwijderen. Als 75% adviseert een applicatie te verwijderen, dan hoef je niet te twijfelen. Om veiligheidsredenen maakt PC Decrapifier een herstelpunt, zodat je je stappen ongedaan kunt maken.

©PXimport

Tip 13: Energiebeheer

Werk je op een desktop of op een laptop die je meestal aan het stroomnet hangt, dan kun je de computer een boost geven met behulp van Energiebeheer. Open het Configuratiescherm en vanuit daar het onderdeel Energiebeheer. Standaard staat het voorkeurschema op Gebalanceerd om een goede mix te behouden van accuverbruik en prestaties. Maar als je de computer toch niet op z’n accu gebruikt, kun je meer eisen van de machine. Wellicht moet je eerst klikken op Aanvullende schema’s tonen om meer opties te krijgen. Zet de energie-instelling rustig op Hoge prestaties of Topprestaties.

©PXimport

Tip 14: Zelfstarters

Een van de meest voorkomende oorzaken dat Windows traag werkt, is dat er te veel applicaties tegelijk draaien. Vaak draait er zelfs software waarvan je dat niet eens in de gaten hebt. Wees dus zuinig met het accepteren van het automatisch starten van programma’s. Om hier zicht op te krijgen en in het aantal te snoeien, open je de Taakbeheerder met Ctrl+Alt+Del. Als je geen tabbladen in Taakbeheer ziet, klik je op Meer details. In het tabblad Opstarten krijg je de lijst van programma’s die worden gestart als je Windows opstart. Daarbij lees je wat telkens de impact op het systeem is. Kijk vooral naar de programma’s die Veel invloed op het opstarten hebben. Om zo’n programma te stoppen, klik je er met de rechtermuisknop op en selecteer je Uitschakelen. Als je je later nog bedenkt, kun je die altijd nog via dezelfde weg weer inschakelen.

©PXimport

Blokkeren of niet

De meeste programma’s die je in de lijst Opstarten terugvindt, zul je wel herkennen op basis van de naam. Maar dat geldt niet voor alle programma’s. Je komt meer te weten over onbekende programma’s door er met de rechtermuisknop op te klikken en de Eigenschappen te openen. Daar zie je het pad op de harde schijf, de bestandsgrootte en wanneer het voor het laatst is aangepast. Twijfel je, dan is er de website Should I Block It. Hier kun je zoeken op de bestandsnaam en meestal krijg je dan goede informatie over het nut van het programma.

©PXimport

Op een oudere machine spring je zuinig om met de visuele systeemeffecten

-

Tip 15: Visuele effecten

Omdat het oog nu eenmaal ook wat wil, zitten er in Windows 10 een heleboel vlotte effecten en animaties. Op een moderne machine hebben ze weinig invloed, maar werk je op een wat oudere computer die bijgewerkt is naar Windows 10, dan kunnen deze effecten de prestaties wel negatief beïnvloeden. Open de Geavanceerde systeeminstellingen via het zoekvak. Klik op het tabblad Geavanceerd en in het vak Prestaties klik je op de knop Instellingen. Vervolgens kom je op het tabblad Visuele instellingen waar je zelf bepaalt welke onderdelen je belangrijk vindt en welke niet.

©PXimport

Prestatievreters

Van de visuele effecten zijn dit de meest prestatievretende opties:

  • Animaties op de taakbalk;
  • Besturings- en andere elementen laten bewegen binnen vensters;
  • Keuzelijsten met invoervakken schuivend openen;
  • Knopinfo schuivend of met overgangseffect in beeld brengen;
  • Kort weergeven inschakelen;
  • Schaduw onder vensters weergeven;
  • Vensteranimaties bij minimaliseren en maximaliseren.

©PXimport

Tip 16: Systeemonderhoud

Een relatief onbekende tool om prestatieproblemen te verhelpen zit in de functie Probleemoplossing. Verwar deze functie niet met Probleem oplossen die je via de Instellingen benadert. Nee, je gaat ernaartoe via het Configuratiescherm daar klik je op Probleemoplossing. Vervolgens klik je rechtsonder op de link Onderhoudstaken uitvoeren. Systeemonderhoud vraagt uitgevoerd te worden als Administrator en zoekt naar oorzaken van prestatievertragers.

©PXimport

Tip 17: IObit Uninstaller

Veel programma’s zijn nogal slordig als het gaat om de-installeren (en zelfs Windows is dat). Er blijven resten achter van programmabestanden, voorkeuren, tijdelijke bestanden, werkbestanden, registerinstellingen en meer. Door programma’s met IObit Uninstaller te verwijderen, zorg je dat daadwerkelijk alle bijbehorende bestanden van de harde schijf verdwijnen. Wees alert bij de installatie van deze tool. IObit Uninstaller is gratis, maar als je niet oplet, wordt gebundelde software geïnstalleerd.

Een handige functie van deze schoonmaker vind je bij Toolbars & Plug-ins. Browseruitbreidingen zijn vaak interessant, als je ze zelf hebt uitgekozen. Het komt nogal eens voor dat je ongevraagd met browsertoolbars en extensies wordt opgezadeld, omdat je bijvoorbeeld bij de installatie van een freewarepakket een vakje bent vergeten uit te vinken. Denk maar aan een aangepaste zoekmachinewerkbalk of een toolbar waar je niet om hebt gevraagd. Bij Toolbars & Plug-ins zie je alle aanwezige browseruitbreidingen, je kunt filteren op Chrome, Firefox of een andere browser. De optie om centraal uitbreidingen van browsers te verwijderen is reuzehandig, omdat je je anders een ongeluk zoekt in de verschillende browserinstellingen.

©PXimport

Tip 18: Updates

Een gezonde computer is er per definitie een die voorzien is van de meest recente Windows Updates. Als alles goed is ingesteld, zal Windows 10 de updates regelmatig zelf uitvoeren. Advies: ga toch maar even na of alle Windows Updates zijn geïnstalleerd. Open Instellingen via Windows-toets+I en ga vandaar naar Windows Update zodat je bij de knop Naar updates zoeken kunt. Dit duurt even. Kijk even of in de Geavanceerde opties de volgende functie aan staat: Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen tijdens het bijwerken van Windows. De updates worden telkens gedownload én automatisch geïnstalleerd. Haal alle updates binnen, herstart de computer en controleer opnieuw totdat alle updates zijn geïnstalleerd.

©PXimport

Windows 10 zal de stuurprogramma’s van het systeem automatisch proberen bij te werken

-

Tip 19: Stuurprogramma’s

Stuurprogramma’s of drivers zorgen dat alle hardwarecomponenten goed werken op je pc. Er zijn stuurprogramma’s voor de videokaart, de printer, de muis enzovoort … Windows 10 zal de stuurprogramma’s van het systeem automatisch trachten bij te werken via Windows Update. Controleer of Windows automatisch naar drivers zoekt op het moment dat je een nieuw apparaat aan het systeem koppelt. Deze optie activeer je vanuit de Instellingen voor apparaatinstallatie. Hier kom je via het Configuratiescherm (in pictogramweergave) / Apparaten en printers. Klik met de rechtermuisknop op de naam van de computer en kies Instellingen voor installatie van apparaat. Daar verschijnt de vraag: Wilt u apps en aangepaste pictogrammen van de fabrikant voor uw apparaten automatisch downloaden? Stip hier de optie Ja aan.

©PXimport

Tip 20: Game-modus

De Game-modus in Windows 10 is een nieuwe functie waardoor de prestaties van spelletjes verbeteren. Hierdoor krijgen het games meer systeemkracht, terwijl de achtergrondapplicaties het met minder moeten doen. Om de Game-modus te activeren open je de Instellingen van Windows 10. In het volgende venster selecteer je onderaan Gaming. Zo kom je bij een nieuw venster waar je in de linkerbalk op de optie Spelmodus klikt. Rechts zet je dan de optie Game-modus gebruiken aan. Om de pc echt op zijn staart te trappen bij het gamen, kun je het gratis Razer Cortex installeren. Met deze tweaker kun je ook profijt halen bij andere applicaties. Klik op Game booster voor beschikbare optimalisaties. Onder Boost kies je Configure en daarna duid je aan wat Razer Cortex mag aanpassen. De tool schakelt de Windows-services uit die je niet nodig hebt en sluit de achtergrondprogramma’s af. Bovendien zal hij de processor en het werkgeheugen optimaliseren.

©PXimport

Het is in Windows standaard niet zo eenvoudig om te zien waar grote overbodige bestanden staan

-

Tip 21: Herken de slokop

Deze tip geldt uiteraard ook voor de klassieke harde schijven, maar met de beperkte opslagcapaciteit van een ssd is elke gewonnen gigabyte er één. Het is in Windows standaard niet zo eenvoudig om te zien waar de grote overbodige bestanden staan. We denken aan voorbeeldbestanden van videobewerkingsprogramma’s of honderden foto’s in hoge resolutie van een wallpaper-programma. Waar begin je met zoeken? De freeware TreeSize Free analyseert de schijfruimte en sorteert de mappen op grootte. Daarna blader je door de mappen om de ruimtevreters te ontdekken. De tool verwijdert zelf geen bestanden. Gebruik de rechtermuisknop op een map en kies Openen om deze map te openen in Windows Verkenner, zodat je op die plek de bestanden kunt verwijderen.

©PXimport

Niet doen!

Er zijn enkele gangbare tips die we bewust niet hebben opgenomen in deze lijst, zoals het defragmenteren van de drive. In sommige schoonmaaktools komt de defragmentatie-optie nog wel voor, maar we raden het níet aan, zelfs af. Het levert geen snelheidswinst op en ssd’s defragmenteren kan zelfs schadelijk zijn. Ook het bijwerken van de Windows-drivers laat je best over aan de centrale Windows Update omdat deze procedure het veiligste is. Extra software die belooft al je drivers te updaten, kan schadelijk zijn. De uitzondering op deze regel is de driver van de grafische kaart voor gamers. Het frequent bijwerken van het stuurprogramma van de grafische kaart kan game-prestatiewinst opleveren. Vaak levert de fabrikant van de grafische kaart eigen software om zijn driver up-to-date te houden.

©PXimport

Tip 22: Startmenu

Bij Instellingen / Persoonlijke instellingen / Start pas je de basisinstellingen van het startmenu aan. Heb je geen zin om de suggesties (lees reclame voor apps) voorgeschoteld te krijgen, dan kun je die hier uitschakelen door de optie Af en toe suggesties in Start weergeven uit te schakelen. Windows 10 toont in het rechterdeel van het startmenu grote geanimeerde tegels. Als je die niet hoeft, gebruik je de rechtermuisknop op die tegel en je kies je Van Start losmaken. Soms kun je die ook weghalen met de optie Verwijderen. Als je alle tegels losmaakt of verwijdert, kom je uit bij een strak startmenu.

©PXimport

Start Killer

Soms kunnen kleine aanpassingen een groot verschil maken. Start Killer gaat ervan uit dat heel veel mensen de Start-knop op hun computer best kunnen missen. Ze kunnen immers via de Windows-toets op het toetsenbord naar het startmenu gaan. Vooral op kleine schermen bespaar je wat ruimte met de freeware Start Killer. Deze tool verbergt de startknop. Druk je op de Windows-toets, dan verschijnt het startmenu alsnog en kun je bijvoorbeeld een zoekopdracht intypen.

©PXimport

Tip 23: Systeemvak

Het systeemvak aan de rechterkant van de taakbalk bevat een aantal vanzelfsprekende pictogrammen zoals batterij, wifi, volume, klok enzovoort … Bovendien krijg je hier meldingen over binnenkomende e-mail, netwerkverbinding, apparaten die aangesloten worden. Het komt meermaals voor dat mensen niet meer weten waar al die pictogrammen voor dienen. Je bepaalt zelf welke pictogrammen en meldingen hier worden weergegeven. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. In dit venster scrol je naar Systeemvak. Daar kun je via Selecteren welke pictogrammen op de taakbalk worden weergegeven en via Systeempictogrammen in- of uitschakelen zelf kiezen welke pictogrammen jij een plekje gunt. Rechtsklik op de klok in het systeemvak en kies Meldingspictogrammen aanpassen om te bepalen welke programma’s je een melding mogen geven.

©PXimport

Tip 24: Herstelpunt

Een herstelpunt helpt je uit de brand wanneer de computer plots vreemd begint te doen na het installeren van software. Wanneer je klaar bent met de schoonmaak en alles draait terug als een zonnetje, kun je handmatig een herstelpunt aanmaken. Typ Herstelpunt in het zoekvak om de optie Een herstelpunt maken te vinden in Systeembeveiliging. Klik op de knop Maken zodat de pc een herstelpunt vastlegt voor de stations waarvoor de systeembeveiliging is ingeschakeld. Mochten er ooit problemen opduiken, dan kun je in dit venster via de knop Systeemherstel de lijst met herstelpunten zien.

©PXimport

De schoonmaakbeurt van je pc of laptop sluit je af door een nieuwe back-up te maken

-

Tip 25: Back-up

De schoonmaakbeurt van je pc of laptop sluit je af door een nieuwe back-up te maken. Gaat er daarna iets mis met het systeem, dan kun je terug naar deze schone, opgeruimde computer. Een back-up maken van bestanden is voor Windows 10 geen probleem. Ga via Instellingen naar Bewerken en beveiliging en klik op Back-up. Je kunt een systematische back-up instellen waarbij Windows bijvoorbeeld ieder uur een reservekopie maakt van je bestanden, of je kiest onderaan om een eenmalige back-up te maken (zoals in Windows 7).

Kies Een station toevoegen en selecteer een externe harde schijf. Klik op de knop Meer opties. Je ziet nu de standaardinstellingen van Windows. Selecteer Nu een back-up maken om de eerste back-up te maken. Standaard wordt een back-up vastgelegd van alle bestanden die in je gebruikersmap staan. Je kunt in de opties kiezen om sommige mappen niet mee te nemen. Met de optie Mijn back-ups behouden in de instelling totdat ruimte nodig is zal Windows pas oude reservekopieën verwijderen als de back-up-schijf vol is.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet
Huis

Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Kritiek op het 'pay or consent'-model

Hoewel Meta stelt dat deze keuze in lijn is met de Europese privacyregels, heeft het 'pay or consent' (betaal of geef toestemming) model veel kritiek gekregen. Tegenstanders noemen het een vorm van privacy blackmail: je betaalt om je privacy te behouden, of je geeft die op in ruil voor gratis gebruik en gepersonaliseerde advertenties. Het is de vraag of een 'keuze' wel echt een keuze is als de alternatieven zo ongelijkwaardig zijn.

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

Een bredere trend: betalen voor advertentievrije content

De beslissing van Meta om te kiezen voor een betaalde advertentievrije optie staat niet op zichzelf. Steeds meer bedrijven voegen advertenties toe aan diensten die voorheen gratis of advertentievrij waren, of bieden juist een betaalde versie zonder advertenties. Disney+ heeft bijvoorbeeld de optie Standaard met reclame, Videoland biedt meerdere abonnementen aan met reclames en Netflix heeft in een aantal landen ook een dergelijk abonnement (nog niet in Nederland overigens). Vanaf 26 augustus voegt ook Amazon advertenties toe aan Prime Video in Nederland. En het blijft niet bij videostreaming. Spotify biedt al jaren een gratis versie met advertenties naast zijn Premium-abonnement, net als YouTube. Ook op sociale media zie je dezelfde trend. X, voorheen Twitter, heeft een betaalde variant die minder advertenties belooft, al krijg je zelfs met X Premium nog wel wat advertenties te zijn.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen


 

▼ Volgende artikel
Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op
© RossandHelen
Huis

Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

In dit artikel lees je:

✔ Wat nismaten zijn en waarom ze belangrijk zijn ✔ Hoe je de hoogte, breedte en diepte van de nis nauwkeurig opmeet ✔ Wat de standaard afmetingen zijn van ovens, magnetrons en combimagnetrons ✔ Welk type inbouwapparaat het best past bij jouw keuken en kookstijl

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.