AMD en Nvidia, de twee overgebleven fabrikanten van grafische chips, zijn de concurrentie de afgelopen maanden stevig aangegaan. Ze brachten beide nieuwe modellen uit en begonnen een prijzenoorlog. Als je een nieuwe videokaart nodig hebt, is het goed te weten wat de beste kaart is voor jouw situatie. Wij bekeken 65 recent uitgebrachte videokaarten.

Games vragen steeds meer van je computer. Na verloop van tijd blijven de prestaties van je computer achter en draaien je games niet lekker meer. Als je processor nog in orde is, dan ligt het voor de hand dat je videokaart niet meer voldoet aan de eisen die je games of toepassingen eraan stellen. Hoog tijd voor een nieuwe grafische kaart. In dit artikel lees je wat voor de verschillende schermresoluties de beste videokaarten zijn. We bespreken de verschillende grafische chips en de verschillende uitvoeringen die ervan te koop zijn.

Indeling op resolutie

Mensen vragen ons vaak wat de beste videokaart is voor hun budget. Wij hebben naast prijsklasse ook andere uitgangspunten om jou aan de beste videokaart te helpen. We moeten weten op welke resolutie je games speelt en wat de resolutie van je monitor is. Ook je verwachtingen rondom grafische details en snelheid zijn belangrijk. In dit artikel lees je per resolutie een adviezen voor aanraders en soms ook afraders.

Hoe check je welke resolutie je monitor heeft? Klik met rechts op je Bureaublad, gevolgd door Beeldscherminstellingen. Bij Schermresolutie staat de actuele instelling, bijvoorbeeld 1920 x 1080 of 2560 x 1440, met (aanbevolen) achter de optimale instelling.

Ook de refreshrate van je monitor speelt een belangrijke rol. Veel standaardschermen staan ingesteld op 60 tot 75 Hz; het aantal keer per seconde dat het beeld wordt ververst. Gamemonitoren doen dit sneller, tot wel 240 Hz. Heb je zo’n scherm? Dan wil je natuurlijk een snellere videokaart om het uiterste uit je systeem te halen. Klik in het venster Instellingen uit de alinea hiervoor op Geavanceerde beeldscherminstellingen en je ziet bij Vernieuwingsfrequentie de actuele instelling staan. In dit artikel bedoelen we met een snelle monitor eentje met minimaal 100 Hz.

En als je niet gamet?

©PXimport

(G)een winnaar

Wat voor merk videokaart je ook koopt, de chip erin is altijd van Nvidia of AMD. Beide chipfabrikanten doen hun uiterste best je ervan te overtuigen dat hun product beter is dan dat van de concurrent. Elke fabrikant heeft zijn sterke en zwakke punten en een echte winnaar is er volgens ons niet in zijn algemeenheid. Bij de keuze voor Nvidia of AMD moet je met één belangrijk aspect rekening houden: de zogeheten sync. Oftewel: hoe de chip omgaat met synchronisatie van beelden.

Beeld door de helft

Zonder sync-technologie ververst een monitor op zijn eigen houtje elke paar milliseconden. Produceert je videokaart halverwege dat verversen een nieuw beeld, dan krijg je iets wat screen tearing heet, waarbij de bovenste helft en de onderste helft van je beeldscherm verschillende beelden weergeven. Het effect is sterker bij 60- of 75Hz-monitoren dan bij snelle monitoren. De enige manier om het echt op te lossen is door gebruik te maken van de FreeSync-technologie van AMD of de G-Sync van Nvidia-kaarten. Je monitor en videokaart moeten allebei dezelfde techniek ondersteunen. Controleer dus of jouw monitor ondersteuning biedt voor FreeSync of G-Sync en stem je keuze voor een videokaart daarop af.

Als jouw monitor FreeSync ondersteunt, dan ben je veelal beter af met een AMD-videokaart. Heb je een G-Sync-monitor, dan geniet Nvidia de voorkeur. Tegenwoordig kunnen veel monitoren met beide technieken overweg en kun je de adviezen van de volgende pagina’s volgen zonder rekening te houden met dit aspect.

©PXimport

De meest voorkomende resolutie is 1920 x 1080 pixels, ook wel 1080p of full hd genoemd. Bijna twee derde van alle gamers op het populaire spellenplatform Steam speelt met zo’n scherm. Voor deze instelling heb je geen zware of dure kaart nodig. Er zitten enorme prestatieverschillen tussen goedkopere videokaarten, dus meer dan in het high-end segment is het cruciaal om goed op te letten wat je koopt.

©PXimport

Miskopen

De videokaarten die je dit jaar links moet laten liggen, zijn de AMD Radeon RX 550 en RX 560, en de Nvidia GeForce GT 1030, GTX 1050, GTX 1050 Ti en GTX 1650. Die chips kunnen veel moderne games amper aan en zijn vooral geschikt om echt de meest basic spelletjes mee te spelen. Iets als Minecraft gaat nog prima, maar zelfs populaire titels als Fortnite lopen niet lekker, laat staan nieuwe releases. De GTX 1650 is alleen te overwegen als jouw (oude) computer geen voeding heeft met een losse stroomkabel voor je videokaart, maar daar houdt het mee op.

AMD RX 570: de beste instapvideokaart

De AMD RX 570 is voor ons met stip de beste koop. Voor circa 150 euro haal je er al één in huis en die is zoveel sneller dan de hiervoor genoemde mindere goden AMD Radeon RX 560 en Nvidia GeForce GTX 1650 dat er simpelweg geen discussie is over wat de betere koop is. Je speelt met een RX 570 bijvoorbeeld wel alle populaire e-sportstitels soepel op medium tot hoge grafische instellingen. Enkele echt zware AAA-kaskrakers, zoals Battlefield V, zijn wel te hoog gegrepen voor deze videokaart op 1080p, daarvoor zul je toch minimaal 100 euro meer uit moeten geven. Maar voor de meeste gangbare games is de AMD RX 570 een aanrader. Hoewel je voor 150 euro een RX 570 met 4 GB geheugen op de kop kunt tikken, raden we aan een tientje meer uit te geven aan een model met 8 GB geheugen. Zowel de MSI Radeon RX 570 Armor 8G OC als de Gigabyte Radeon RX 570 Gaming 8G is iets sneller en prettiger voor de ogen. Superstil zijn ze niet, maar je kunt in deze prijsklasse niet alles hebben.

©PXimport

Lagere resolutie dan 1920 x 1080 pixels?

Premium 1080p-gamen

Wil je echt hoge framerates voor bijvoorbeeld e-sportstitels of zoek een videokaart die elke grote AAA-game op 1080p met veel details op je scherm tovert, dan moet je dieper in de buidel tasten. Aanzienlijk dieper bij voorkeur, want de kaarten die net wat duurder zijn dan de AMD Radeon RX 570 8G vallen met prestaties een beetje tussen wal en schip. Zo zijn de RX 580 en RX 590 respectievelijk zo’n 15 tot 20 procent sneller dan de RX 570. En hoewel dat met een prijskaartje van net boven de 200 euro geen miskopen zijn, zijn het niet zulke sterke kaarten dat ze een premium 1080p-ervaring weten te bereiken. De ongeveer 250 euro kostende Nvidia GeForce GTX 1660 heeft hetzelfde euvel: redelijke prijs-prestatieverhouding, maar bij de zwaarste games kan deze kaart het premium gamen maar nét aan.

Het magische bedrag: 300 euro

Rond de 300 euro is er de Nvidia GeForce GTX 1660 Ti, een kaart die wel in alle titels op hoge instellingen goede prestaties levert. Ook bij de lichte e-sportstitels levert de kaart de hoge framerates die we voor snelle gamemonitoren willen zien. AMD’s Radeon RX Vega 56 is nog iets sneller en soms gunstiger geprijsd, maar het stroomverbruik van de AMD-kaart is aanzienlijk hoger. Game je veel, dan kun je dat verschil daadwerkelijk via je elektriciteitsrekening terugverdienen. Ook als je incidenteel wat spelletjes speelt, is een zuiniger kaart beter. Daardoor wordt je systeem stiller en minder warm, en dat laatste is goed voor de levensduur van je pc.

De 299 euro kostende kaart Gigabyte GeForce GTX 1660 Ti Windforce OC biedt in onze test de beste balans tussen snelheid, koelprestaties, geluidsproductie en prijs. Een tientje besparen kan, maar dat gaat stevig ten koste van de efficiëntie. Heb je iets meer te besteden, dan is de MSI GeForce GTX 1660 Ti Gaming X een iets luxer alternatief: muisstil, en iets chiquer om te zien met onder meer RGB-verlichting. Zeer kritische gamers met een 1080p-monitor en een flinke bankrekening kunnen uiteraard een nog duurdere videokaart kiezen, zoals de Gigabyte GeForce RTX 2060, RTX 2070 Super of RX 5700 XT. Deze kaarten bespreken we verderop in dit artikel.

©PXimport

Vergeet je voeding niet

©PXimport

Quad HD-, 1440p- of 2560 x 1440 pixels-monitoren winnen al enige tijd aan populariteit bij spelers die op zoek zijn naar een wat luxere game-ervaring. Zeker als je een wat grotere monitor hebt, komt de extra scherpte van deze resolutie goed van pas. Voorheen betaalde je minimaal 500 euro voor een leuke 1440p-monitor, maar ze zijn er inmiddels voor minder dan 200 euro en zelfs een snelle 1440p-monitor met een refreshrate van 144 Hz hoeft je niet meer dan 300 euro te kosten. Gamen op een 1440p-monitor is best pittig voor je computer. Deze schermen hebben namelijk 78 procent meer pixels die aangedreven moeten worden, en dat vereist veel meer grafische rekenkracht. De Nvidia GeForce GTX 1660 Ti, die op 1080p een chique ervaring biedt, voldoet hier helaas niet.

©PXimport

Instapvideokaart 1440p-gamen

AMD’s nieuwe Radeon RX 5700 is de aantrekkelijkste instapchip om op 1440p te gamen. Veel games zijn er speelbaar mee met hoge grafische settings, en ook de zwaarste games komen nog soepel voor de dag als je genoegen neemt met gemiddelde grafische instellingen. Met een prijskaartje van 370 euro concurreert deze AMD direct met de Nvidia GeForce RTX 2060, die net wat trager is.

Het probleem van AMD’s videokaart is dat de luxere varianten met een betere koeling, die dus stiller zijn en een leuke overklok bieden, aanzienlijk duurder zijn. De uitgebreide AMD zit qua prijs zo dicht tegen de Nvidia RX 5700 XT aan, dat we de AMD niet kunnen adviseren.

Als je wilt gamen op 1440p, maar onder de 400 euro wilt blijven, zul je moeten kiezen: een relatief luid referentiemodel Nvidia RX 5700 met één fan, of een zo’n 6 procent tragere, maar aanzienlijk stillere Nvidia RTX 2060, bijvoorbeeld de Gigabyte RTX 2060 Windforce OC. Er zijn ook luxere modellen op de markt: de MSI GeForce RTX 2060 Gaming Z en de ASUS ROG Strix 2060 OC zijn zowel fluisterstil als fysiek indrukwekkend, maar omdat die (ruim) boven de 400 euro uitkomen, vinden we die niet interessant. Eerder dit jaar testte we al 18 RTX-videokaarten.

©PXimport

Streamers opgelet!

Doe maar gewoon 1440p

Betaal je liever niet meer dan nodig? Dan is AMD’s Radeon RX 5700 XT het ideale product voor deze resolutie. Hoge tot zeer hoge instellingen met goede framerates in elke game. In zijn prijsklasse van rond de 450 euro heeft hij weinig concurrentie te vrezen. AMD’s eigen RX 5700 is zo’n 11 procent trager, en zelfs een overgeklokte RTX 2060 zit daar nog onder. Een Nvidia RTX 2070 is zo’n 4 procent trager, maar kost zelfs meer. Dus totdat die in prijs zakt, is die niet bijster interessant.

Radeon RX 5700 XT-kaarten met AMD’s referentiekoeler met enkele fan kun je beter vermijden. Hoewel AMD met de nieuwe videokaarten op efficiëntie goed kan concurreren met Nvidia, blijft de referentiekoeler matig. De chip wordt warm en hij maakt veel herrie. Veel alternatieven zijn er nog niet voorhanden, maar Gigabytes RX 5700 XT Gaming OC volgt de positieve trend van zijn ‘broertjes’ en zet ook met deze chip de aantrekkelijkste totaalscore neer: niet te duur, goede koelprestaties, en deze koeler is wel lekker stil.

©PXimport

Premium 1440p gamen: raytracing

Voor 1440p-schermen met hoge refreshrates (144Hz of meer) zijn duurdere kaarten het best. Premium 1440p en hogere resoluties zijn het domein van Nvidia, AMD heeft hierbij niets in te brengen. Nvidia’s paradepaardje is raytracing. Raytracing is de techniek waarbij een beeld wordt gegenereerd door individuele lichtstralen te volgen en te simuleren hoe ze reageren op de omgeving. Het is een benadering van hoe wij de wereld zien. GeForce RTX-kaarten, verwar ze niet mer GTX-kaarten, hebben specifieke RT-cores aan boord om deze techniek toe te passen. Niet veel games ondersteunen raytracing nog, maar veel aangekondigde games wel en de paar games waarin raytracing al bruikbaar is, zoals Control, zien we toch wel mooie dingen.

Nvidia-chips hebben een aantal duidelijke voordelen die de hogere prijs rechtvaardigen. Denk aan extra prestaties voor nog hogere framerates en detailinstellingen, waarmee de Nvidia GeForce RTX 2070 Super een mooie upgrade van de RX 5700 XT is. Deze kaart is nog maar net gelanceerd en op dit moment is het aanbod nog sterk beperkt. Toch weet Gigabyte zich wederom goed in de kijker te spelen: de Gigabyte GeForce RTX 2070 Super Gaming OC is met 549 euro goedkoop, koel en stil, en komt met één extra jaar garantie, wat hem een prachtige premiumvideokaart maakt. MSI’s gigantische RTX 2070 Super Gaming X Trio is nog stiller en met 33 centimeter een beest om te zien, maar houd de prijs in de gaten.

Goedkoop is duurkoop

Een andere categorie monitoren die snel populairder wordt, is de 3440 x 1440 pixels Ultrawide, ook bekend als ultrawide Quad HD-monitoren. Geliefd bij productiviteitsfanaten vanwege de extra 50 procent nettowerkruimte boven een (ook niet verkeerd) 2560 x 1440 pixels-scherm. Dat houdt wel in dat je videokaart 50 procent extra pixels moet produceren voor een soepele ervaring.

©PXimport

Instapkaarten ultrawide gamen

Om goed uit de voeten te kunnen op deze resolutie, biedt een Nvidia GeForce RTX 2070 Super het minimale dat je nodig hebt. Maar hij is prijzig. Zelfs de vanaf 550 euro beschikbare RTX 2070 Super-modellen halen bij de zwaarste games de hoogste grafische instellingen niet. Ervan uitgaand dat je enkele jaren vooruit wilt met je ultrawide monitor én nieuwe videokaart, is de Nvidia GeForce RTX 2070 Super de logische keuze. Gigabytes RTX 2070 Super Gaming OC is op dit moment de aantrekkelijkste videokaart, maar houd MSI’s Gaming X Trio ook in de gaten.

Ultiem ultrawide

Eigenlijk bereiken we met 1440p ultrawide het punt waarop elk stukje extra grafische kracht goed tot zijn recht komt. De vanaf 1149 euro beschikbare GeForce RTX 2080 Ti is wellicht een waanzinnige suggestie, maar komt hier toch echt uitstekend tot zijn recht. We nemen aan dat niet iedereen zulke bedragen aan zijn videokaart uit wil geven, en het beste advies voor gamers met dit soort schermen is dan ook om te kopen wat wel financieel haalbaar is. Is de 1149 euro van de RTX 2080 Ti je te gortig, maar kun je wel iets meer uitgeven dan de 539 euro van de RTX 2070 Super? Dan is er een duidelijke kanshebber: de RTX 2080 Super, een kaart waar je zo’n 749 euro zal voor moeten neertellen. Maar ook deze kaart is niet altijd krachtig genoeg voor de allerhoogste instellingen op snelle schermen.

Net als bij eerdere adviezen toont Gigabyte dat het de zaken op orde heeft met de Gaming OC-modellen. De RTX 2080 Super Gaming OC is prima koel, stil genoeg, betaalbaar voor zijn klasse en komt met een extra jaar garantie. ASUS’ ROG Strix-model en MSI’s Gaming X Trio zijn weliswaar nog koeler en stiller, maar je betaalt er een stuk meer voor. Desondanks zijn dat modellen om goed in de gaten te houden.

©PXimport

4K, uhd, ultra hd. Ooit toekomstmuziek, maar inmiddels is het bijna lastiger om een full hd-televisie in de winkel te vinden dan een 4K-model. 4K-gamen is nog altijd toekomstmuziek. Ja, een PS4 Pro lijkt 4K met hdr te tonen, maar in de praktijk worden veel games alsnog op lagere resolutie weergegeven.

©PXimport

Alle beetjes helpen

Wil je serieus 4K-gamen, dan is er eigenlijk maar één oplossing: koop de krachtigste videokaart van dit moment, de Nvidia GeForce RTX 2080 Ti. Het is de enige kaart die in het gros van de geteste games op deze resolutie nog 60 beelden per seconde weet te behalen, al zijn er inmiddels al titels waarbij ook dat te hoog gegrepen is.

Welke uitvoering de beste koop is, laten we in het midden. Als je niet op een tientje wilt kijken, dan zijn de MSI GeForce RTX 2080 Ti Gaming X Trio en de ASUS ROG Strix RTX 2080 Ti de beste kaarten op de markt: koel, stil, en fysiek indrukwekkend. Liever een paar tientjes besparen? MSI’s RTX 2080 Ti Duke en Gigabytes Gaming OC-uitvoering zijn iets minder efficiënt, maar wel een stukje goedkoper. Op prestaties lever je dan in elk geval niet in.

©PXimport

Slimme oplossingen

Wel een 4K-monitor, maar is een RTX 2080 Ti te duur? Geen paniek, want er zijn verschillende oplossingen om toch redelijk te gamen op 4K. Een ‘ouderwetse’ manier is om je games op 1920 x 1080 pixels te draaien. Dat ziet er vaak nog redelijk uit, althans zolang je monitor niet te groot is, en dan kun je ook met de videokaartadviezen van 1080 pixels uit de voeten. De ‘moderne’ oplossing is om gebruik te maken van AMD’s Image Sharpening of Nvidia’s DLSS. Beide technieken werken anders, maar komen op hetzelfde neer: je videokaart probeert dan op basis van een lagere resolutie (1440p) er toch een aantrekkelijk 4K-beeld van te maken. Je ziet dan uiteraard niet alle details van een echte 4K-presentatie, maar je hebt wel genoeg aan de videokaarten die we voor 1440p adviseerden: een AMD Radeon RX 5700 XT of een RTX 2070 Super.

©PXimport

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.