ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Asperges oogsten met robots en sensoren

Na de Verenigde Staten is Nederland de grootste exporteur van landbouw-producten in de wereld. Toch blijft asperges oogsten nog erg arbeidsintensief. Dat gaat namelijk nog niet met machines. Hoewel... Cerescon uit het Brabantse Heeze heeft als eerste bedrijf in de wereld een automatische oogstmachine voor asperges gepatenteerd en ontwikkeld, de Sparter.

Ad Vermeer, oprichter, mede-eigenaar en systeemarchitect bij Cerescon: “Het toverwoord is selectief oogsten. Wij maken en verkopen als allereerste in de wereld een selectieve oogstmachine voor asperges. Het vereist een relatieve hightech-aanpak. Je gebruikt sensortechnologie om te weten waar dingen staan en robottechnologie om te pakken wat je gedetecteerd hebt.”

De selectieve oogst omvat alle landbouwproducten die niet in één keer van het veld gehaald worden. Het gaat onder meer om aardbeien, komkommers, appels, peren, druiven en champignons. Bij sommige van deze landbouwproducten is automatische oogst deels mogelijk, maar dan gaat het om producten die in blik, conservenpot of drank eindigen. Ligt het in een eigen bakje in de winkel, dan wordt het met de hand geplukt en daar zijn veel mensen voor nodig.

Selectieve oogst

Voor asperges zijn weliswaar al eerder oogstmachines gemaakt, maar er is er nog niet één die selectief kan oogsten. Ad: “Er zijn voloogsters. Die ploegen als het ware de hele zandrug in één keer om en snijden op een bepaalde diepte alles af. Dan heb je lange asperges, die je wilt hebben, maar ook korte stukjes die je niet kunt verkopen. Ik denk dat ze bij die voloogsters gedacht hebben dat er misschien wel een markt voor die kleine kopjes zou ontstaan. Maar dat is niet echt gebeurd."

"Dat voloogsten is wel efficiënt: je rijdt over een veld en je hebt alle stengels die er staan. Dan wacht je twee weken en oogst je weer. Je hebt veel minder arbeidskrachten nodig, maar de opbrengst is veertig procent of minder. Je gooit zo het kind met het badwater weg. Voloogsters zijn eigenlijk een echte mislukking. Het totale economische plaatje is voor de teler te ongunstig.”

©PXimport

De ontwikkeling van de oogstmachine begon met gesprekken tussen Ad en zijn broer (en aspergeteler) Marc. Ad: “Het probleem bestond al dertig jaar en met mijn broer heb ik daar al heel wat over gefilosofeerd. Ik ben uitvinder, maar ook ondernemer. Ik ga pas aan iets beginnen als ik ergens het verschil mee kan maken. Kan ik iets verzinnen dat niemand anders heeft gedaan? Waar haal ik – zeg maar – mijn oneerlijke voordeel uit?"

"Dat moet je hebben en dan vast kunnen houden, bijvoorbeeld via een patent. Op een gegeven moment zei Marc: ‘je zou die asperges onder de grond moeten kunnen zien, maar je kan niet onder de grond kijken’. Ik dacht toen: ‘kan dat echt niet?’ Ik ging denken: als we ondergrondse detectie zouden hebben, dan is dat een beslissend voordeel.”

“Het onder de grond kunnen meten van asperges betekent dat je niet hoeft te wachten tot ze met het kopje boven de grond komen. Daardoor gaan ze niet meer verkleuren of voortijdig open en – niet te vergeten - je kunt dan ook zeggen ‘ik haal alles eruit wat in de bovenste vijf, zes of zeven centimeter van het zandbed zit’. De oogstfrequentie kan dan omlaag omdat je pas over twee of drie dagen terug hoeft te komen."

"Met ondergrondse detectie zou ik een betere kwaliteit hebben en kan ik de oogstfrequentie verlagen waardoor ik meer hectares kan doen. Als ik tien hectares kan doen op een dag, en ik hoef pas na drie dagen terug te komen, dan kan ik met één machine dertig hectares bijhouden. En het vervelende handwerk waar steeds moeilijker mensen voor te vinden zijn, is ook opgelost.”

Asperges ondergronds

In eerste instantie is Ad gaan experimenteren met ondergrondse radar. Ad: “We hebben aangetoond dat je met een radar asperges ondergronds kunt zien. Maar uiteindelijk hebben we moeten vaststellen dat het niet goed genoeg was. Ondertussen was het project al wel gestart in de hoop en verwachting dat we het toch op zouden kunnen lossen."

"Dat viel tegen. Om één asperge te zien heb je een geavanceerd systeem nodig dat vervolgens een tijd aan het rekenen is. Het was complex, duur en traag. Er waren wel wegen om dat sneller te maken, maar dat waren lange ontwikkeltrajecten. Veel vervelender is dat de vochtigheid van de grond invloed heeft op het proces. Als er te veel water in de grond zat verdween het beeld.”

©PXimport

“We moesten onder ogen zien dat we het als startup binnen de tijd die we onszelf gunden, niet gingen redden. Maar intussen waren we alles al aan het ontwikkelen. We hadden het concept van een machine met detectie en robots. We hadden de bruikbaarheid van robots als steekmes aangetoond. We zijn daarom halverwege het project met een alternatief begonnen voor de detectie.”

De ontwikkeling werd getroffen door een tragedie. Marc kreeg een hersenvliesontsteking en overleed een week later. Onder meer op aandringen van de weduwe van Marc (‘Hij had het de hele tijd over die machine. Jullie moeten door!’), werd het project toch voortgezet. Thérèse van Vinken nam de rol als General manager bij Cerescon op zich. Ze heeft met een aantal grote en innovatieve telers uit Nederland en Duitsland een User Group opgezet zodat de ontwikkeling van de machine door kon gaan met input van de markt.

Detectie

Ad heeft toen een alternatief voor ondergrondse radar bedacht. “We gaan met tasters door de grond. Op de tip van iedere taster zitten vlakjes die verbonden zijn met elektronica. Dat vormt de sensor. Stroom wordt door de aspergeplant beter geleid dan door de grond er omheen. Met name in het bovenste stukje waar de aspergekop opsteekt, is de grond droger waardoor de geleiding daar slechter is dan via de asperge. Als je met de kop van de taster op een paar millimeter van een asperge komt, neemt het signaal toe.”

“We moeten dan razendsnel de tasters terugtrekken want we willen de asperge niet raken. De coördinaten van de asperge geven we door aan een robot die een paar meter verderop zit met twee steekarmen. Die duwt een soort kooi over de asperge, daar klappen twee halfronde messen uit die door de asperge snijden. Als alle verticale vezels zijn doorgesneden, gaat de asperge met wat zand naar boven. Boven de grond schudden we het meeste zand eruit. De asperge leggen we op de zijkant op een bandje.”

Door de asperge met extra zand te steken heeft de oogstmachine een extra voordeel. Ad: “Tijdens de groei drukt een asperge zand opzij. Dat komt er niet aan de bovenkant als een kolommetje uit maar wordt aan de zijkanten samengeperst. Een volgende asperge groeit om dat samengedrukte zand heen. Dat betekent dat je in de tweede helft van het seizoen steeds meer kromme asperges krijgt. Met onze oogstmachine houden we het zandbed homogeen. Dat zorgt ervoor dat we gedurende het seizoen mooie, rechte asperges blijven houden"

De toekomst

De Sparter is gedurende drie seizoenen getest. Dit jaar volgt een laatste testseizoen waarin Ad verwacht aan te tonen dat de machine de steekkosten voor een bedrijf halveert en gelijktijdig de opbrengst en kwaliteit vergroot. Ad: “De planning is om twee volledig functionele machines een heel seizoen aan één stuk te laten produceren. Aansluitend op de oogst noteren we dan orders zodat we voor het seizoen van 2020 machines kunnen leveren.”

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker
© Ivan Guia
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

▼ Volgende artikel
DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?
Huis

DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Waarom is er zoveel aandacht voor DeepSeek? Ontdek wat deze AI-chatbot bijzonder maakt en waar je op moet letten. Kunstmatige intelligentie blijft zich in een hoog tempo doorontwikkelen. In begin 2025 werd DeepSeek gelanceerd en zorgde meteen voor een enorme schokgolf. Is het echt zoveel beter als bestaande modellen zoals ChatGPT? En wat maakt DeepSeek uniek?

  • De introductie van DeepSeek en de chaos op de aandelenmarkt
  • De unieke eigenschappen van DeepSeek
  • Voordelen, zorgen en toekomstperspectieven

Ontdek waarmee ChatGPT je allemaal kan helpen.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

DeepSeek open en OpenAI gesloten? Een belangrijk onderscheid is dat DeepSeek volledig opensource is. Dat betekent dat de volledige onderliggende code beschikbaar is om te downloaden, te bestuderen en aan te passen, waardoor het hele model transparant is. Daarentegen houdt OpenAI, ondanks de naam, de technische details van ChatGPT grotendeels geheim.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.