ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Scalys Grapeboard: Singleboard-computer uit Nederland

Scalys, een start-up uit Hengelo, ontwikkelt producten die informatiestromen beveiligen. Afgelopen januari stond Scalys in het Holland Startup Pavilion op de CES in Las Vegas met de Scalys Grapeboard. Het is een singleboard-computer, een complete computer op één printplaat. Dit is het verhaal van Evert Paps en Hans Klos.

Vergelijkbaar met een Raspberry Pi? Dat ziet Evert Pap van Scalys iets anders. “Wij willen ons niet vergelijken met de Raspberry Pi. Onze Grapeboard bevat een NXP-processor en heeft veiligheidskenmerken aan boord die je in dat soort borden niet terugvindt.” Evert heeft bij Scalys de rol van architectuurexpert en ‘technisch geweten’. Samen met managing director Hans Klos legt hij ons de mogelijkheden uit van een in Nederland gebouwde en ontworpen singleboardcomputer.

Scalys is in 2017 opgericht vanuit elektronicaontwerper Sintecs. De doelstelling is om bijzonder goed presterend ingebouwde systemen te ontwikkelen die netwerkverkeer versnellen en beveiligen. Pap: “De techniek wordt steeds complexer. Het kost daarom meer inspanning om een product te ontwikkelen. Door slim te ontwikkelen kunnen wij snel en kosteneffectief oplossingen maken. Dat doen we door te zoeken naar overlap. Wat wij maken voor klant A, kan voor klant B, C en D ook interessant zijn. Sintecs heeft deze ontwikkelactiviteiten ondergebracht in Scalys. De Consumer Electronics Show in Las Vegas was de eerste grote beurs waar we als start-up stonden. Met succes. Onze producten kregen gigantisch veel aandacht vanuit de hele wereld.”

Netwerkverkeer versnellen en beveiligen

Klos: “Wij leveren de klant een platform. Het klinkt een beetje oneerbiedig, maar wij zorgen dat ‘al het moeilijke werk is gedaan’. Zij hoeven zich niet druk te maken over kernel-drivers, Linux-versies enzovoort. Wij leveren een compleet werkend product met OS. Onze klanten bouwen daar vervolgens applicaties voor.”

Het platform wordt op basis van wensen en eisen van de klant gebouwd. Een standaardsysteem werkt op een op Ubuntu gebaseerd besturingssysteem en dat kan opgeschaald worden tot aan Green Hills RTOS. Klos: “Dat besturingssysteem is gecertificeerd voor vliegtuigelektronica-toepassingen die levensgevaar met zich meebrengen. De richtlijn voor Green Hills is dat elke regel code je tien uur kost. Het is echt heel kostbaar. Als het niet nodig is, moet je het vooral niet gebruiken, maar wij kunnen het ondersteunen.”

©PXimport

Brug tussen onveilige sensoren en internet

Met de opkomst van Internet of Things krijgt beveiliging steeds meer aandacht. Pap: “Je wilt je IoT-apparaten niet met de hele wereld delen. Veel bedrijven hebben al flink in techniek geïnvesteerd en komen er nu achter dat ze geen manier hebben om het dicht te timmeren. Dan komen ze bij ons terecht. Wij kunnen een brug slaan tussen onveilige sensoren, PLC’s (programmable logic controller), en het internet. Dat is handig. Stel dat je in een fabriekshal toegang op afstand naar de sensoren en bedieningscomputers wilt bieden. De techniek in de fabriek kan al tien jaar geleden gekocht zijn en moet nog minstens zo lang mee. Beveiliging is dan een probleem. Door een Grapeboard tussen de apparatuur en internet te hangen kun je veilig werken op afstand en blijft je investering gewoon intact.”

Klos: “Met de Grapeboard kunnen wij volledige end-to-end security bieden. Dat biedt uitkomst voor patiëntdata in ziekenhuizen. Daar hebben ze waarschijnlijk wel een platform om het veilig op te slaan, maar er wordt gewerkt met pc’s en laptops. Wij kunnen de communicatie tussen deze apparaten en de servers waarborgen.” In de verschillende scenario’s die Scalys toont, vormt de Grapeboard een schakel die als firewall tussen ‘onveilige’ apparatuur en het internet hangt.

eFuse-technologie

De beveiliging van het Grapeboard rust op verschillende pijlers die worden ondersteund door de NXP-processor. Deze processor is uitgerust met eFuse-technologie. Dat is door IBM ontwikkeld. Circuits in de processor kunnen ‘doorbranden’, vergelijkbaar met zekeringen in een stoppenkast.

Door een eFuse te activeren, stopt een deel van de processor met werken. Bij processorfabricage wordt dit bijvoorbeeld gebruikt als er twee kernen van een 8core-processor defect blijken. Door eFuses te activeren zijn de twee defecte kernen uit te schakelen. De processor kan vervolgens als een werkende 6core-processor verkocht worden. Dat spaart uitval en verlaagt de productiekosten.

Scalys zet eFuses onder meer in om te garanderen dat er niemand aan de Grapeboard komt. Gaat de behuizing open, dan stopt de computer met werken. Klos: “Dat is niet handig in een normale omgeving, maar stel dat je een smart grid (een slim elektriciteitsnet, red.) verbindt met computers, dan wil je niet dat iemand midden op de Veluwe met jouw apparatuur kan rommelen. Onze beveiliging garandeert dat. Gaat zo’n computer open, dan wordt deze onmiddellijk uit het grid verwijderd en onbruikbaar gemaakt.”

RSA-encryptie

Door inzet van RSA-encryptie is het mogelijk te controleren wie er bij de software kan. RSA-encryptie werkt met sleutelparen. Een geheime sleutel kan informatie coderen die alleen met de publieke sleutel te ontcijferen is en andersom. Dat is bijvoorbeeld in te zetten door alle informatie uit sensoren met een publieke sleutel te encrypteren. Op die manier kan alleen het bedrijf dat de geheime sleutel heeft de informatie uitlezen. Andersom kan alleen degene met de geheime sleutel opdrachten zo coderen dat de netwerkcomputers die met de publieke sleutel kunnen vertalen.

Deze encryptie helpt ook de softwareontwikkelaars die voor de Grapeboard ontwikkelen. Een risico in de industrie is cloning. Een ontwikkelbedrijf besteed veel tijd en geld aan het maken van firmware voor een toepassing. Vervolgens blijkt een Chinese fabrikant de software te klonen en met hardware en al te leveren tegen een fractie van de prijs. Klos: “Met ons platform kun je cloning tegengaan. Je stelt het zo in dat alleen de door jou getekende firmware werkt. Die firmware kun je bij wijze van spreken online zetten. Zolang je de sleutel zelf lokaal in je product zet, hebben anderen niets aan jouw software.

Bovenop de beveiliging komt de netwerkfunctionaliteit. Scalys kan verschillende processoren op de Grapeboard zetten. Stuk voor stuk zijn die gemaakt om geavanceerde netwerktechnologieën te ondersteunen. Pap: “Normale processoren zijn niet goed geschikt voor networking. Die zeggen wel dat ze een gigabit-verbinding hebben, maar in werkelijkheid leveren ze maar een doorvoer van rond de dertig procent. Wij werken met processoren die gigabit, 10 gigabit en straks zelfs 100 gigabit aankunnen. Daar zit ook hardwarematige versleuteling op ingebouwd, zodat je veilig kunt werken zonder verlies aan snelheid.”

Klos: “Wat dat betreft kan de Raspberry Pi als mooi voorbeeld dienen. Daar is net een nieuw model van uit met als één van de grote verbeteringen de netwerkdoorvoersnelheid. De Raspberry Pi 3 Model B+ kan nu, volgens zeggen van de fabrikant, een snelheid van 400 megabit halen. Dat is leuk, maar de Grapeboard trekt zonder problemen zijn gigabit-verbinding vol. Wij halen 900 Mbit. Dat zit heel dicht tegen het theoretisch maximum aan.”

Waarom niet gewoon een tablet?

Dat is allemaal leuk en aardig, maar er zit een flink verschil in prijs tussen een Grapeboard en een standaardproduct. Waarom zouden we veel geld uitgeven aan een eigen kastje en niet gewoon een tablet in het netwerk hangen? Klos: “Als je gewoon een tablet kunt gebruiken, moet je dat vooral doen. Dat is natuurlijk een kostenkwestie. Onze producten zijn gericht op bedrijven die zoeken naar security, networking en lange leverbaarheid.”

De lange leverbaarheid is een belangrijke factor. Klos: “Stel je voor dat je een product op basis van een tablet maakt. Dat blijkt te bevallen, dus na twee jaar wil je een tweede batch aftrappen. De kans is groot dat je je hele ontwikkeling opnieuw moet doen, omdat de tablet die jij hebt gebruikt niet meer te koop is. Daar komt bij dat een gemiddelde tablet misschien een jaar lang securityupdates krijgt en dan is het wel klaar. Niet zo praktisch als je bijvoorbeeld voor het spoor ontwikkelt. Daar verwachten ze dat nieuwe technologie zo’n 20 tot 30 jaar meegaat.”

Om beschikbaarheid over lange tijd te garanderen, biedt Scalys aan om ontwerpen in ‘escrow’ te plaatsen. Alle designdata wordt dan bij een notaris gelegd. Pap: “Als jij als bedrijf je product twintig jaar wilt onderhouden, dan wil je daarvoor niet afhankelijk zijn van een willekeurig bedrijf uit Hengelo. Door de designdata in escrow te plaatsen, kun je als er wat gebeurt met Sintecs of Scalys naar de notaris gaan. Dan wordt het proces in gang gezet en komt die data vrij zodat jij je toepassing kan blijven gebruiken. Dat is geen beveiliging in de digitale zin, maar wel als het gaat om bedrijfscontinuïteit.

©PXimport

Nederlands product

Ook van groot belang is de herkomst van de chipset. NXP Semiconductors is een Nederlands bedrijf met het hoofdkwartier in Eindhoven. Scalys zit in Hengelo en de productie van de Grapeboard vindt op dit moment plaats in Haaksbergen. In de door Chinese leveranciers gedomineerde elektronicamarkt is dat een voordeel voor Scalys. Pap: “Als het aankomt op securitytoepassingen, dan worden goedkopere borden en tablets met Chinese chipsets automatisch gekenmerkt als ‘niet veilig’. Dat maakt ons product echt uniek. Het is een product dat compleet ontwikkeld wordt in Nederland met alle veiligheidskenmerken aan boord en ook nog een Nederlandse chip erop.”

Dit is binnen security een belangrijk gegeven. Eerder dit jaar blokkeerde president Trump de overname van chipmaker Qualcomm door het Singaporese Broadcom. In 2014 werd door Snowden onthuld dat de Amerikaanse NSA zich zorgen maakt over het Chinese bedrijf Huawei dat een groot marktaandeel binnen consumentennetwerkapparatuur heeft.

Ook geldt dat verschillende encryptietechnologieën alleen naar bepaalde landen mogen worden geëxporteerd. Pap: “Wij mogen onze borden niet in China produceren. Daar zit een verbod op omdat de Amerikaanse overheid zelf voor productie niet toelaat dat bepaalde encryptietechnologie wordt geëxporteerd.”

Certificering en compatibiliteit

Om een computer te ontwikkelen die als brug tussen uiteenlopende andere oplossingen kan fungeren, is standaardisatie en certificering van groot belang. Daar zit een prijskaartje aan. Klos: “Wij zijn een Nederlands bedrijf. Dat betekent dat we dure mensen in dienst hebben. We willen ook wat geld verdienen. We kunnen daarom nooit op basis van kosten concurreren met China. Tegenover een bordje voor tien of twintig dollar kunnen wij niets zetten. Wat wij wel bieden, is een product waar de klant binnen een dag mee aan de gang kan. En als je duizend stuks bij ons bestelt, dan krijg je support. Het is niet zoals in China waar je bij bestellingen onder de 10.000 niet eens een antwoord per mail krijgt.”

Certificering en compatibiliteit brengt ook extra ontwikkelkosten mee. Scalys zorgt bij de ontwikkeling dat die kosten op de lange termijn lager uitvallen. Klos: “Wij zetten een modulair concept neer. In onze high-end producten zorgen wij dat de klant afhankelijk van de toepassing verschillende modules in kan zetten. Als een PowerPC dan bijvoorbeeld overkill is, kan hij richting ARM gaan zonder dat het product aangepast of opnieuw gecertificeerd hoeft te worden. Er is dan alleen een laatste controle op het eindproduct nodig. Zo zorgen wij dat onze klanten heel snel kunnen upgraden zonder dat er nieuw design hoeft plaats te vinden.”

Toekomstplannen

Scalys heeft grote plannen voor de toekomst. Met Arrow heeft Scalys een wereldwijde distributeur voor haar producten aangetrokken. Daarnaast zijn er plannen om het productaanbod verder uit te bereiden. Klos: “De Grapeboard is ons instapmodel, we willen gaan uitbreiden naar een breed portfolio. Denk daarbij aan netwerkproducten voor 100 gigabit en de beveiliging van datacenters. We gaan ons echt compleet focussen op veilige communicatie voor alle apparaten. Als je gaat kijken hoeveel apparaten verbonden zijn op internet, dan wordt beveiliging alleen maar belangrijker.”

▼ Volgende artikel
Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen
© Gemeente Den Haag
Huis

Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

Parkeerautomaten en laadpalen voor elektrische auto's zijn steeds vaker doelwit van fraudeurs. Ze plakken een sticker met een valse QR-code op het scherm of naast het betaalgedeelte. Wie de code scant, komt terecht op een nagemaakte website die vraagt om bankgegevens of een betaling. In werkelijkheid belandt het geld niet bij de gemeente of de exploitant, maar bij criminelen.

In het kort

In dit artikel lees je hoe je nep-QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen herkent. Je ontdekt wat quishing is, hoe je verdachte codes spot en hoe je veilig blijft voor deze vorm van oplichting. Lees ook: Goed alternatief voor EasyPark? Zo werkt de Q-Park-app

Van Amsterdam tot Maastricht, van Alphen aan den Rijn en Rotterdam tot Den Haag: valse QR-codes duiken steeds vaker op. Quishing, zoals deze relatief nieuwe vorm van oplichting wordt genoemd, kan je behoorlijk wat geld kosten. Met de tips in dit artikel voorkom je dat jij slachtoffer wordt.

Hoe fraudeurs te werk gaan

Een valse QR-code is vaak simpelweg een sticker die over de originele code of op een lege plek is geplakt. Op het eerste gezicht lijkt de code onderdeel van de automaat. Zodra je de code scant, opent er een website die qua logo en opmaak sterk lijkt op die van een parkeer- of laadpaalexploitant. Het verschil zit in de details: de url wijkt af, de site vraagt direct om bankinloggegevens of je wordt doorgestuurd naar een betaalpagina die niets met de gemeente of betreffende exploitant te maken heeft.

In het Verenigd Koninkrijk en Nederland zijn al meerdere meldingen gedaan. Sommige slachtoffers verloren tientallen euro's aan parkeergeld, anderen werden geconfronteerd met grotere bedragen die van hun rekening verdwenen.

Zo herken je een valse QR-code

Let altijd goed op de fysieke code. Ziet het eruit als een losse sticker, scheef geplakt of met een afwijkende kleur? Dan is de kans groot dat het om fraude gaat. Controleer daarnaast de link die verschijnt zodra je scant. Een betrouwbare url verwijst naar een bekende aanbieder, zoals de website van de gemeente of een erkende parkeerapp. Zie je rare domeinnamen of spelfouten, ga dan niet verder maar klik de pagina meteen weg. Belangrijk om te weten: dat een link met https:// begint is tegenwoordig geen garantie meer dat het om een veilige site gaat. Wij hebben als test de valse QR-code op de foto gescand (don't try this at home!) en de link begint met https://...

Nog beter is het om QR-codes helemaal te vermijden bij dit soort betalingen. Gemeenten en aanbieders van laadpalen en parkeerautomaten adviseren om te betalen via de automaat zelf of via een officiële app, zoals EasyPark of ParkMobile. Zo weet je zeker dat je geld op de juiste plek terechtkomt.

Wat kun je zelf doen?

Betaal je via een app of met pin, dan loop je geen risico op quishing. Zie je toch een verdachte QR-code, meld dit dan bij de gemeente of politie, zodat de sticker snel verwijderd kan worden. Twijfel je aan een website, gebruik dan een controletool zoals 'Check je linkje' waarmee je vooraf kunt zien waar een QR-code naartoe leidt.

Soms heb je genoeg

🅿️ Aan zo'n blauwe parkeerschijf
▼ Volgende artikel
Review TCL 55C6K - Goedkope miniled overtuigt in SDR, maar minder in HDR
Huis

Review TCL 55C6K - Goedkope miniled overtuigt in SDR, maar minder in HDR

Nog niet zo lang geleden was miniled-technologie voorbehouden aan de luxere midrange-modellen en hoger. Maar zoals dat nu eenmaal gaat is ook deze technologie na een aantal jaren beschikbaar op goedkopere modellen. Hoe zit het dan met de kwaliteit?

Uitstekend
Energy label
Conclusie

TCL’s 55C6K is een heel interessante instapper. De adviesprijs ligt te hoog, zeker naast de betere C7K, maar gelukkig is de tv her en der al voor veel minder te krijgen. Met 180 zones schieten de piekhelderheid en het contrast iets tekort, en HDR blijft ook een beetje achter. Toch levert de tv in SDR mooie kleuren en prima kalibratie in Filmmaker- en Movie-modus. Het toestel maakt daarnaast gebruik van Google TV en levert goede gaming-features.

Plus- en minpunten
  • Achtergrondverlichting met 180 zones en degelijk contrast
  • Voldoende piekhelderheid en degelijk kleurbereik
  • Ondersteuning voor Dolby Vision IQ en HDR10+
  • Twee HDMI 2.1-aansluitingen met gaming-features
  • Filmmaker Mode en Movie Mode met goede kalibratie
  • Google TV en AirPlay 2
  • HDR-dynamische tonemapping vermindert het contrast
  • eARC/ARC neemt een 48-Gbps HDMI-poort in
  • Beperkte kijkhoek
TCL 55C6K

Adviesprijs: 899 euro Wat: Ultra-HD 4K, 144Hz, Full Array miniled-tv met lokale dimming (18x10 segmenten) Schermformaat: 55 inch (139 cm) Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 (48 Gbps), 2x v2.0 (18 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 1x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, wifi 5 (802.11ac), ethernet, bluetooth 5.4 Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, HDR10+, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV, AirPlay 2, usb/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot Afmetingen: 1229 x 776 x 297 mm (incl. voet) Gewicht: 12,5 kg (incl. voet) Verbruik (per 1000 uur): SDR 70 kWh (F) / HDR 150 kWh (G)

Een eenvoudig ontwerp hoeft niet lelijk te zijn, iets wat de C6K goed laat zien. De vleugelvoeten links en rechts onder deze televisie zijn licht naar buiten gedraaid en dat zorgt ervoor dat hij erg stabiel staat. Aan de voorzijde heeft het scherm nauwelijks een kader; de focus ligt op het beeld. Van opzij gemeten is hij 56 mm diep. Door de licht afgeschuinde zijkanten en de smalle zilverkleurige rand oogt hij zelfs nog slanker. De rug is mooi vlak en afgewerkt met een vierkantpatroon.

Aansluitingen

TCL kiest voor een minimale set aan aansluitingen, een eigenschap die we bij al hun miniled-modellen zien. Er zijn vier HDMI-poorten, waarvan twee voorzien zijn van de maximale 48Gbit/s-bandbreedte die noodzakelijk is voor gamen in 4K120 op je favoriete high-end console. Voor pc-gamers is er nog wat extra mogelijk. Zij kunnen in 4K144Hz gamen, of als je framerate belangrijker vindt dan resolutie kunnen ze zelfs tot 2K288Hz gaan. Met een input-lag van 16,8 ms (bij 4K60) en 8,4 ms (bij 2K120), ondersteuning voor ALLM en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible) is een responsieve en uiterst vloeiende game-ervaring gegarandeerd.

Heb je thuis meerdere high-end gamebronnen én een soundbar, dan moet je er wel rekening mee houden dat ARC/eARC slechts op één van de 48Gbit/s-poorten is ingeschakeld, en je dus maar één dergelijke poort overhoudt voor je game-apparaten. Behalve de HDMI-poorten zijn er nog een usb-poort voor media, een digitaal optische audio-uitgang, twee antenne-aansluitingen, wifi 5, ethernet en bluetooth (voor de afstandsbediening en draadloze hoofdtelefoons). 

De aansluitingen op de TCL 55C6K.

Voorzien van Google TV

Zijn er bepaalde apps die je absoluut niet wilt missen op je smart-tv? Dan is Google TV een uitstekende keuze. Het systeem heeft het ruimste app-aanbod en je vindt er bijna alle internationale, maar ook lokale streamingdiensten terug. Google Cast en Apple AirPlay 2 maken het supermakkelijk om content van je smartphone naar de tv te sturen. Aanbevelingen krijg je eveneens in overvloed. Ze zijn geordend per genre, niet per streamingdienst. De genres die Google je toont, zijn gebaseerd op je kijkgedrag. Meer over Google TV lees je in dit artikel.

De TCL 55C6K is voorzien van Google TV.

TCL biedt verder een energiedashboard waarin je alle instellingen terugvindt die het energieverbruik van je tv kunnen beïnvloeden. Wil je de tv gebruiken als kunstkader, dan open je T-exhibition; daar vind je niet alleen een ruim aanbod kunst, je kunt er ook AI-kunst genereren. TCL Channels biedt gratis streaming-content, mét advertenties uiteraard. De Google TV-interface werkt vlot en de gebruikservaring is prima. Ook als je even in de instellingen wilt duiken of een andere input wilt selecteren heeft TCL voor een handige interface gezorgd.

De zwarte rechthoekige afstandsbediening wint geen prijs voor innovatie, maar werkt wel prima. De toetsen voelen zacht aan en hebben een zuivere aanslag. De lay-out is redelijk klassiek en er is nog een numeriek toetsenbord aanwezig. De ingebouwde microfoon is handig voor zoekopdrachten. Onderaan de afstandsbediening zijn zes sneltoetsen te vinden: voor Netflix, Prime Video, YouTube, de mediaspeler, TCL Channels en Disney+. 

De eenvoudige afstandsbediening.

Prima beeldverwerking

De AiPQ Pro-processor die je in de C6K vindt, gebruikt TCL ook in zijn hoger geplaatste modellen. Dat is goed nieuws, want je hoeft dus niets in te leveren op dit vlak en de resultaten zijn erg goed. Wat ons vooral opvalt, is dat HDR-content met zachte kleurgradiënten nu quasi-foutloos en zonder kleurstroken op het scherm verschijnt. Je hoeft daarvoor zelfs geen ruisonderdrukking te activeren. In SDR-content kan dat verschijnsel wel nog zichtbaar zijn, maar met wat lichte ruisonderdrukking worden de meeste hinderlijke kleurstroken weggewerkt. Alleen heel lastige gevallen blijven licht zichtbaar. De processor scoort ook erg goed op deinterlacing van live-tv (1080i) en heeft prima upscaling. Een klein beetje extra scherpte (tot maximaal 5) kan het beeld wel gebruiken.

Voor sport en games is bewegingsscherpte erg belangrijk, en die is prima. De randen van bewegende voorwerpen hebben een heel licht vage rand. Oledmodellen blijven wel uitgesproken beter op dit vlak. Wie dat wil verbeteren, kan overschakelen naar een 240Hz-verversingssnelheid. Bij 4K-beeldmateriaal gaat dat ten koste van wat verticale resolutie, maar het verlies is erg klein. Gamers kunnen in Full-HD zelfs tot 288 Hz gaan. Voor film zien we weinig meerwaarde. Wil je de judder van films wat intomen, dan activeer je de motion interpolation; stel de sterkte in naar eigen smaak. 

©TCL

Zijn 180 dimmingzones voldoende?

Het grote voordeel van miniled-achtergrondverlichtingen is dat ze een groot aantal dimmingzones kunnen bieden. Die zijn essentieel om het contrast van de televisie naar een hoger niveau te tillen. De 55C6K moet het echter stellen met 180 zones (18 x 10). Dat is een flinke downgrade ten opzichte van de 55C7K, die kan uitpakken met 720 zones (36 x 20). Het lcd-paneel zelf heeft een eigen contrast van ongeveer 4600:1, en dat is weliswaar iets lager dan wat we bij andere TCL-modellen zagen, maar zeker niet slecht. Met local dimming geactiveerd stijgt het contrast naar 8400:1, een bescheiden verbetering.

Op een eenvoudiger test scoort hij nog 27.800:1. Die cijfers laten zien dat dat 180 zones wel verbetering leveren, ook al is die aan de kleine kant. Maar het echte verschil zien we in allerlei testfragmenten. Is het beeld donker en zijn er veel kleinere lichtpunten, dan is er meer schaduwdetail zichtbaar dan wenselijk omdat de grote zones het contrast niet fijn genoeg kunnen controleren. Een snel bewegend voorwerp kan dan ook een kleine zone-overgang tonen.

We moeten daar wel bij vermelden dat de aansturing erg goed is; echte zonegrenzen zijn onzichtbaar, maar een incidentele halo is uiteraard niet te vermijden. Al die zaken zijn vooral van belang bij donkere beelden. Bij heldere beelden zien we dan weer een omgekeerd effect. Een donkere partij met scherp detail in een verder helder beeld is iets te helder en verliest zo wat detail. Dat effect is duidelijker in HDR. Al met al nog steeds een behoorlijk resultaat, maar van 180 zones mag je geen oledkwaliteit contrast verwachten. 

Bescheiden piekhelderheid

Ook op het gebied van piekhelderheid kan de C6K maar nauwelijks overtuigen. Op het 10%-venster in HDR Filmmaker Mode meten we 688 nits, op het volledig witte scherm 547 nits. TCL heeft de tv zo getuned dat hij op het 50%-venster nog naar 844 nits gaat. Dat zijn voor HDR eerder bescheiden resultaten, zeker aangezien de Filmmaker Mode de middentinten en helderste tinten te donker toont. Het kleurbereik haalt 88,5% P3. De C6K claimt een QLED-model te zijn, maar onze meting duidt eerder op een KSF-fosfor-achtergrondverlichting waarbij vermoedelijk erg weinig of geen quantum dots aanwezig zijn. Die QLED-vermelding zou TCL dan ook beter achterwege laten. Vergelijk die resultaten met de C7K (die wél echte quantum dots gebruikt) waar we 95% P3 halen en een piekhelderheid van 1850 nits op het 10%-venster, en je ziet dat het verschil groot is.

De C6K ondersteunt Dolby Vision IQ en HDR10+, naast HDR10 en HLG. In HDR Filmmaker Mode zijn niet alleen de helderste tinten te donker, de tv clipt ook wat witdetail weg, waardoor nuance in de helderste tinten kan verdwijnen. We activeerden dynamische tonemapping om dat tegen te gaan, maar dat maakt het beeld over het algemeen te helder, waardoor je minder contrastrijk beeld ziet. In SDR is het resultaat erg goed: de Filmmaker Mode levert een goede kalibratie, dus daar zie je de C6K op zijn best. Zowel in HDR als SDR was het schaduwdetail goed zichtbaar. 

Matige audio

De 40 watt sterke 2.1-audioconfiguratie met het label van Onkyo mag dan wel iets krachtiger zijn dan de gemiddelde lagere-middenklasser, toch laat het geen diepe indruk achter. Er is ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, maar onze filmsoundtracks geven maar een matig tot erg beperkt surroundgevoel. Echte diepe bassen ontbreken, en zodra je het volume echt hoog zet, verdwijnt een deel van de bas en hoor je redelijk wat vervorming. De klank is goed genoeg voor doorsnee dagelijks gebruik, maar muziek- en filmliefhebbers kunnen beter een soundbar bij deze televisie gebruiken.

Conclusie

TCL pakt erg graag uit met zijn miniled-modellen, maar deze instapper maakt toch een aantal belangrijke compromissen. Dat leidt onmiddellijk tot zijn belangrijkste minpunt: de adviesprijs. Die is te hoog, zeker wanneer je die vergelijkt met de TCL C7K die nauwelijks duurder, maar wel aanmerkelijk beter is. De dynamische tonemapping van TCL kan beter, zeker gezien de basisprestaties. Met 180 zones kan hij immers geen hoge piekhelderheid leveren en ook geen indrukwekkend contrast. In HDR blijft hij daardoor wat achter, en de dynamische tonemapping maakt niet genoeg goed. Als we erg streng zijn, komt dat vooral omdat de andere miniled-modellen van TCL juist wél zo goed scoren. Maar eerlijk is eerlijk: deze TCL 55C6K levert nog prima prestaties, met mooie kleuren en voldoende piekhelderheid en contrast. De Filmmaker en Movie Mode zijn goed gekalibreerd en zeker in SDR is dat een mooie prestatie. Google TV zorgt voor een ruim entertainmentaanbod en er zijn aardig wat gaming-features. Kun je deze televisie met een mooie korting vinden, dan is hij zeker het overwegen waard!