ID.nl logo
Zekerheid & gemak

7 tekenen dat je harde schijf verouderd is

Een SSD is een ‘must have’ voor elke computer. De prijzen zijn door de jaren heen steeds verder omlaag gegaan, de opslagcapaciteit is groter geworden en de technieken steeds verder verbeterd.

De nieuwste generatie SSD’s maakt gebruik van de PCI-Express interface en het NVMe-protocol. Hierdoor neemt de SSD definitief afscheid van de techniek uit het harde schijven tijdperk. Tijd om de oude harde schijf met een moderne PCI-Express SSD te vergelijken. Er zijn nu meer dan genoeg redenen om een SSD aan te schaffen. 

 

01 Flash geheugen is sneller dan een mechanische schijf. 

Laten we beginnen met de meest voor de hand liggende reden. SSD’s zijn nu eenmaal enorm veel sneller dan een harde schijf. De snelheid valt direct op als je je pc hebt voorzien van een SSD. Alles waarbij data wordt gelezen of geschreven van de SSD, gaat sneller dan de harde schijf. Als je de SSD als opstart disk hebt gebruikt, zul je merken dat de computer veel sneller opstart. Bij alledaags gebruik van de pc merk je dat alles sneller gaat: het opstarten van software, kopiëren van bestanden en het comprimeren van bestanden.  

 

Harde schijven zijn langzaam, doordat de lees- en schrijfarm van een magnetische disk niet meer kan doen dan op één plek lezen of schrijven. Daarnaast maakt het ook nog eens uit waar de data op de disk staat. Als de data verspreid is over de disk heeft de arm meer tijd nodig om alle data te lezen of weg te schrijven. Dit is wel te verminderen door de harde schijf te defragmenteren. Bij een SSD is dit niet nodig. Een SSD beschikt over Flash geheugen, hierdoor is alle data overal even snel te benaderen. Daarnaast kan een SSD tegelijkertijd lezen en schrijven.  

 

02 PCI-Express is sneller dan de Sata-interface. 

Deze, de vorige en ook de derde reden hebben alle drie te maken met snelheid. Naast het snelle flash geheugen maakt de nieuwste generatie SSD’s ook gebruik van een snellere interface. 

Harde schijven maken gebruik van de Sata-interface, deze bestaat al ruim 10 jaar. De 3e generatie Sata-interface heeft een bandbreedte van 600 MB/s. Dat is meer dan genoeg voor zelfs de snelste harde schijf.  

 

De nieuwste generatie SSD’s zijn de sata interface ontgroeit. De snelheid van de SSD’s is hoger dan de bandbreedte van Sata-600 kan bieden. Om die reden is er een overstap gemaakt naar de PCI-Express (PCIe) interface. In tegenstelling tot sata is PCIe bi-directioneel. Dat wil zeggen dat er in beide richtingen kan worden gelezen en geschreven. Bij de Sata-interface wordt er gelezen of geschreven, maar niet tegelijk. Aangezien het geheugen van SSD tegelijk kan lezen en schrijven, is de bi directionele eigenschap van PCIe, een welkome verbetering op de Sata-interface. 

 

De nieuwe generatie SSD’s, waaronder de Samsung 950 Pro, maken gebruik van een PCI-Express 3.0 x4 interface. Dit biedt een maximale bandbreedte van 3.9 GB/s. De snelste PCIe SSD’s halen leessnelheden tot wel 2,5 GB/s. Dat zijn weliswaar nog niet de theoretische snelheden voor PCIe 3.0 x4, maar wel al vier keer sneller dan wat sata-600 aan maximale bandbreedte heeft. 

 

O3 NVMe protocol vs AHCI protocol. 

Harde schijven maken gebruik van het AHCI-protocol. Dit is de methode waarmee het besturingssysteem de harde schijf aanstuurt en stamt uit 2004. Het AHCI-protocol was gemaakt voor conventionele harde schijven en is voor SSD’s minder geschikt. NVMe is specifiek voor SSD’s ontwikkeld en houdt ook rekening met PCIe als interface.  

Aan AHCI kleven een aantal nadelen die met NVMe worden verholpen. Zo kunnen er slechts 32 instructies tegelijkertijd naar de schijf gestuurd worden. Voor een ouderwetse harde schijf is dat genoeg, want de lees- en schrijfarm van een magnetische disk kan toch niet meer doen dan op één plek lezen of schrijven. Een SSD met een lage latency daarentegen, is juist erg geschikt op meerdere plekken tegelijk te lezen en te schrijven. Met NVMe is het mogelijk om meer dan 64.000 instructies te versturen en dit ook nog eens in 64.000 rijen.  

NVMe heeft nog meer optimalisaties, het protocol heeft een veel lagere CPU-belasting en een lagere latency. De tijd die nodig is om het geheugen te benaderen is gedaald van 6 microseconden (µs) naar 2,8 µs. 

 

04 M.2 Form factor is kleiner dan de 3,5 inch standaard 

Harde schijven zijn met een omvang van 3,5 inch groot ten opzichte van een SSD. SSD’s waren voorheen met 2,5 inch niet veel kleiner dan een harde schijf. Een 3,5 inch harde schijf is ongeveer 147 mm lang x 101,6 mm breed x 25,4 mm dik. Een 2,5 inch SSD is ongeveer 100 mm lang x 69,9 mm breed x 6,8 mm dik. Dit verschil is niet zo heel groot en daar komt nog eens bij dat er ook notebook harde schrijven verkrijgbaar zijn van 2,5 inch die dus net zo groot zijn als een SSD. 

 

Met de komst van de M.2 Form factor wordt het verschil groter. Een SSD op dit formaat is slecht 80,2 mm lang x 22,2 breed x 2,4 mm dik. Hierdoor kan hij eenvoudig in een laptop worden gemonteerd en een kleine pc bouwen is ook geen probleem. 

 

©PXimport

Een SSD met de M.2. Form factor heeft een afmeting van slechts 80 x 22 x 2,4 mm en weegt nog geen 10 gram. 

 

 

05 SSD zijn lichter dan harde schijven 

Nu volgen er nog een paar voor de hand liggende redenen waar je toch zeker bij stil kan staan. Een 3,5 inch harde schijf weegt al snel meer dan 750 gram. Een standaard 2,5 inch SSD weegt rond de 70 gram. Dit is een aanzienlijk verschil. Het verschil wordt nog groter als we naar een SSD met de M.2 form factor kijken. Die wegen nog niet eens 10 gram. 

 

 

06 SSD verbruiken minder stroom 

Een SSD verbruikt over het algemeen minder stroom dan een harde schijf. Alhoewel de verschillen met sommige harde schijven erg klein zijn. In standby modus is het verbruik minder dan 1 watt. Bij volledige belasting niet meer dan 7 watt. Het voordeel hiervan komt vooral in een laptop tot zijn recht. De accu zal tenslotte hierdoor minder snel leegraken. 

 

07 SSD maken geen geluid. 

Moderne harde schijven hebben een lage geluidsopbrengst, maar als je een snelle harde schijf wilt van 10.000 of meer toeren dan ga je hem zeker wel horen. Met een SDD heb je daar geen last van. De geluidsopbrengst is zo minimaal dat je hem nooit zult horen. 

 

Zijn er dan geen nadelen? 

Een SSD heeft zeker wel nadelen. Het flash geheugen van de SSD kan niet eindeloos worden gewist en beschreven. Door het voortdurend wissen en opnieuw beschrijven slijten de geheugencellen en worden ze op een gegeven moment onbetrouwbaar. Dit is niet direct een groot nadeel ten opzichte van een harde schijf. Een harde schijf bestaat uit bewegende delen die ook aan slijtage onderhevig zijn. Daarnaast is een harde schijf gevoelig voor schokken. Daar heeft de SSD weer geen last van. 

 

Grootste nadeel van de SSD is de prijs. De prijs per GB is bij een SSD hoger dan dat van een HDD. Bij een PCIe SDD is dit verschil nog groter. Dit nadeel weegt niet op tegen de voordelen. Tegenover de hogere prijs staan erg veel voordelen waar je geen spijt van zult krijgen.  

 

Lees verder op onze sites

Er zijn een aantal onderdelen die je absoluut goed voor elkaar moet hebben in je computer als je onbezorgd wilt gamen. Lees hier welke

Een SSD is een fraaie aanwinst in je systeem, als aanvulling op, of als vervanging van, je oude harddisk.

De resultaten bewezen: Benchmark. In deze test hebben we drie benchmarks uitgevoerd met drie schijven, de 950 Pro en 850 Evo-SSD en een traditionele harde schijf.

 

 

 

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal
: 1,43 inch

▼ Volgende artikel
Review Harman Kardon Enchant 1100 – Stijlvolle en detailrijke Atmos-soundbar
© Harman Kardon
Huis

Review Harman Kardon Enchant 1100 – Stijlvolle en detailrijke Atmos-soundbar

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

Fantastisch
Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.

Plus- en minpunten
  • Scherpe prijs (voor een topmodel)
  • Minimalistisch design
  • Brengt geluid breed in de kamer
  • Heldere app en installatie
  • Goede helderheid en plaatsing van geluidseffecten
  • Kalibratiefunctie (enkel soundbar) is heel effectief
  • Textiel trekt stof aan
  • Kalibratie niet beschikbaar met extra subwoofer

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.