Big data is voor veel mensen nog een vaag modewoord waar soms moeilijk een beeld bij gevormd kan worden. Deze zes projecten komen rechtstreeks uit de praktijk en werken wellicht inspirerend.

Big data is niet langer een abstracte hype. Steeds meer bedrijven vinden manieren om met grote hoeveelheden ongestructureerde data om te gaan en bedenken daarvoor praktische toepassingen. Wij nemen in dit artikel zes nationale en internationale projecten met je door. Genoemde Nederlandse projecten werden eerder besproken binnen bijeenkomsten van Almere DataCapital.

1. Hollandse Brug

Door het plaatsen van 145 sensoren op een brug kun je van alles te weten komen. Om de veiligheid van passerende personen en voertuigen te bewaken, kan het handig zijn om exact te weten hoe groot de belasting van de brug wordt bij bijvoorbeeld extreme drukte op de weg en het spoor of hoe de brug zich houdt bij extreem weer. Sinds het systeem in 2008 bij de Hollandse Brug op de A6 werd ingevoerd, wordt iedere dag rond 11 gigabyte per dag aan data verzameld omdat de 145 sensoren tot 100 keer per seconde hun data doorsturen.

Tot de brugsensoren behoren camera’s, weerstations, telsystemen en vibratiesensoren. Deze apparaten meten alles van de voertuigen die de verbinding tussen Noord-Holland en Flevoland passeren en analyseren de impact ervan. Dankzij het systeem weten autoriteiten precies waar en wanneer de brug gerepareerd of een deel – uit veiligheidsoverwegingen – gesloten moet worden.

Lees deze PDF voor meer informatie over dit prestigieuze Infrawatch-project. Volgens Maurice Bouwhuis van SARA helpt soortgelijke sensor-big data ons ook in het omgaan met de duinen aan de kust en dijken langs de grote rivieren.

2. Betere streaming video

Videodienst Netflix gebruikt big data om de kwaliteit en stabiliteit van uitzendingen te optimaliseren, schrijft The Wall Street Journal. Het bedrijf koos voor big data na een grote storing in 2008, waarbij sommige klanten dagenlang geen films en series konden bekijken.

Dankzij een nieuw cloudplatform en de inzet van Hadoop om real-time analyses op data mogelijk te maken, kan het bedrijf alle verkeersstromen naar ieder type device in kaart brengen. Zodoende kunnen techneuten van Netflix nu precies zien waar het verkeer op het netwerk vertraging oploopt en daar extra capaciteit naartoe verplaatsen. Ook helpt big data Netflix om beter in te spelen op klantbehoeften zodat betere aanbevelingen worden gedaan; iets wat Bol.com ook in Nederland heeft geregeld.

[youtube]fUeiz_DTl1w[/youtube]

3. Vogeltrek

Tot 2003 wisten biologen bijzonder weinig over het trekgedrag van vogels. Sindsdien zijn vogelaars begonnen met het aanbrengen van GPS-loggers op vogels om na te gaan waar ze overwinteren en – misschien belangrijker nog – waar en waarom ze stoppen voor tussenstops.

Deze data leverde zoveel vragen dat in 2008 werd vanuit de Universiteit van Amsterdam een GPS-systeem werd ontwikkeld waarmee niet alleen de positie van een vogel bepaald kan worden, maar ook sensoren waarmee de vleugelslagfrequentie gemeten kan worden, evenals een bewegingssensor om de versnelling van een vogel in drie richtingen te meten.

De gegevens afkomstig van de vogels worden opgevangen door een grondstation dat draadloos in verbinding staat met een computer van de universiteit. Daar worden de gegevens automatisch verwerkt, opgeslagen in de database en gevisualiseerd in Google Earth KML-bestanden. “Uniek in de wereld”, zegt initiatiefnemer en UvA-professor Willem Bouten hierover. Het ‘rugzakje’ met het systeem weegt slechts twaalf gram en wordt tussen de vleugels van de vogel geplaatst.

“Het is echt fascinerend om te zien dat je dit met andere data kunt combineren, bijvoorbeeld met weermodellen”, zegt Jacob de Vlieg, CEO en wetenschappelijk directeur van het Nederlandse eScience Center.

“We kunnen nu voorspellen wanneer vogels in grote zwermen vliegen. Dat helpt in de luchtvaart om daarmee risicomodellen te bouwen voor vliegverkeer”, aldus De Vlieg. Bouten vertelt tegenover Folia.nl dat overtrekkende vogelzwermen twee dagen van te voren te voorspellen zijn. In Europa staan zo’n 150 meteorologische radars die kunnen worden uitgerust met het vogeltrek voorspellingssysteem.

4. De beurs

De beursvloer draait al jaren op big data. De meeste transacties worden al door geautomatiseerde systemen verricht die volledig op big data sturen en bevechten banken en investeerders elkaar met algoritmes in plaats van inzicht en gevoel.

Nu Google zich met zijn zoektrends ook op de financiële markt richt, wordt de koers nog beter te voorspellen en kan er nog meer geld aan (geautomatiseerde) handel verdiend worden. “Deze online zoekdata geeft ons nieuw inzicht in hoe mensen informatie verzamelen om beslissingen te maken – een proces dat eerder lastig te meten was”, zegt onderzoeker Helen Moat van University College London.

Dat het ook mis kan gaan met beursdata in combinatie met big data, bleek uit een lek bij financieel persbureau Bloomberg eerder in mei dit jaar. Bloomberg levert normaal gesproken slechts beursinformatie aan banken, maar journalisten van de nieuwsorganisatie konden plots inzien waar bankmedewerkers waren ingelogd en waar ze zich mee bezighielden; dit tot ontsteltenis van zakenbank Goldman Sachs, die het lek direct aankaartte.

In onderstaande video kun je zien hoe snel geautomatiseerde systemen nu al met elkaar handelen.

[youtube]B_k_elbBz8c[/youtube]

5. Het Centraal Bureau voor de Statistiek

Het Centraal Bureau voor de Statistiek is al meer dan honderd jaar bezig met cijfers en ramingen. Een groot verschil met vroeger is de komst van big data dat ervoor zorgt dat het bedrijf minder zelf hoeft te onderzoeken. “We maken gaan van een situatie van dataschaarste naar een situatie met dataovervloed”, zegt Dr. Piet Daas van het CBS.

Het bedrijf doet minder enquêtes, maar ziet wel administratieve bronnen (overheidsdatabases) toenemen en boort steeds meer nieuwe bronnen (big data) aan. Bij big data komen per bron zo’n 40 tot 80 miljoen records per dag binnen, terwijl voor administratieve bronnen geldt dat ze per bron ‘slechts’ 20 miljoen records per maand opleveren. Toch zal de enquete nooit uitsterven, zegt Daas. “Niet alles kun je uit bronnen halen.”

Een voorbeeld van iets dat voorheen via een enquête werd opgemeten, is de verplaatsing van mensen. In samenwerking met een landelijke telecomprovider heeft het CBS gedurende 14 dagen de verplaatsingen van zeer mobiele gebruikers gemeten, gebaseerd op de locatie met de telefoonmasten.

Uit de resulterende visualisatie blijkt dat ’s lands zwaarste mobiele bellers vooral rond Amsterdam zitten en het liefst richting Den Haag een Eindhoven gaan. Waar providers deze data al langer gebruiken voor het bijplaatsen van masten en het optimaliseren van het eigen netwerk, zou je deze informatie ook kunnen gebruiken om weg- en spoorinfrastructuur mee uit te breiden, te anticiperen op evenementen en toeristische kansen te ontdekken.

©PXimport

6. Weermodellen

Het voorspellen van het weer is misschien wel de oudste big data uitdaging ter wereld. Bij de Amerikaanse weerzender The Weather Channel wordt inmiddels dagelijks 20 terabyte aan weerinformatie verwerkt.

“Weerinformatie biedt ongelooflijk veel businesskansen omdat iedereen mee te maken heeft”, schrijft hoofdredacteur Kim Nash van zustersite CIO.com. “De vraag stopt nooit. Het resultaat is een competitieve, niche-achtige en dure wereld waarin weerdata een rol speelt.”

In de Verenigde Staten en Europa besteden retailers, farmaceuten, transportbedrijven en evenementorganisaties miljarden euro’s aan data die ze van weermodellen kunnen krijgen.

Zo gebruikt DHL Express big data weerinformatie bij het bepalen van de vliegroutes van dagelijks 3000 vluchten. Verzekeraar EMC Insurance gebruikt de data om te bepalen of claims naar aanleiding van hagelbuien wel gegrond zijn en retailer Sears kon door voorspellende modellen eerder dit jaar zijn toeleveringsketen aanpassen op een grote sneeuwstorm en op tijd noodaggregaten inzetten.

“Als je seizoensproducten verkoopt en je niet bezighoudt met weerinformatie, dan doe je niet goed je werkt”, stelt een consultant.

[youtube]kUUkC2EGdI4[/youtube]

Bron: Computerworld.nl

Het was tot voor kort mogelijk om Windows 10 (opnieuw) te installeren zonder Microsoft-account. Maar net zoals bij Windows 11 is dat nu niet meer mogelijk als je een nieuwe installatie van Windows 10 uitvoert. Gelukkig is die belemmering te omzeilen. We laten je zien hoe je dat tijdens de installatieprocedure van Windows 10 doet.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden binnen Windows 10. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet veel extra voordelen in Windows 10 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker werkt, is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure van Windows 10 (of als je een Windows 11-laptop hebt gekocht) word je – om de laatste instellingen toe te passen – gevraagd om in te loggen met een Microsoft-account. Als je die niet hebt, wordt er gevraagd er eentje aan te maken.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 10 kun je alvast zaken regelen vóórdat Windows 10 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, druk je op Shift+F10.Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval Shift+Fn+F10.

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend (zie afbeelding hieronder).

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 10 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen. Maar ook als er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie echter uit. Voer exact de volgende opdracht in: start ms-cxh:localonly

Druk daarna op de Enter-toets. Dat ziet eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven; een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven. Dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 10 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt, is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen (als je dat nog niet hebt gedaan) in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, vervolgens op je accountnaam en kies je voor Accountinstellingen wijzigen.

Je komt nu in het instellingenscherm voor je account. Scrol naar de knop Aanmeldingsopties (linkerkant) en daarna op Wachtwoord (rechts).

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven. De eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet worden gebruikt.

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Steeds meer mensen kiezen voor een kookplaat met ingebouwd afzuigsysteem. Geen afzuigkap meer die in het zicht hangt of je hoofdruimte beperkt – dat klinkt aantrekkelijk, nietwaar? Maar waar moet je precies op letten als je zo'n systeem overweegt?

Lees ook:Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij welke kookplaat?

Een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, ook wel werkbladafzuiging genoemd, zuigt de kookdampen direct bij de bron weg. De afzuiging zit in de kookplaat zelf verwerkt, wat betekent dat je geen traditionele kap boven je hoofd meer nodig hebt. In een bestaande keuken levert dat direct een strakkere uitstraling op. Ben je toe aan een volledig nieuwe keuken, dan biedt dit type systeem vooral vrijheid in het ontwerp van de ruimte boven je fornuis. Kies je voor een recirculatiemodel, waarbij de lucht wordt gefilterd en terug de keuken in wordt geblazen, dan heb je zelfs geen afvoer naar buiten meer nodig. Dat biedt mogelijkheden, vooral als zo'n kanaal technisch lastig te realiseren is.

©Siemens

Wat zijn de voordelen?

Het grootste pluspunt: ruimtewinst. Doordat er geen afzuigkap meer in het zicht hangt, oogt je keuken meteen een stuk opener en rustiger. De dampen worden bovendien direct van het kookoppervlak weggezogen, wat in de praktijk vaak effectiever werkt dan een traditionele kap. Vooral bij kookeilanden of in open keukens merk je het verschil: je zichtlijn blijft vrij en de keuken voelt minder 'vol'. Ook esthetisch levert het wat op: de kookplaat ligt vlak in het werkblad, wat zorgt voor een gestroomlijnd geheel dat bij veel mensen in de smaak valt.

En de nadelen?

Er zitten ook haken en ogen aan deze technologie. De installatie vraagt vaak om maatwerk: keukenkasten moeten worden aangepast, en dat kost tijd én geld. Onder het werkblad gaat bovendien flink wat kastruimte verloren vanwege het afzuigsysteem. Ook het geluidsniveau is iets om op te letten. Zeker in open keukens kan het gezoem nadrukkelijk aanwezig zijn, soms meer dan bij een klassieke afzuigkap. Verder vergt het systeem regelmatig onderhoud: vetfilters moeten schoon worden gehouden, en bij recirculatiemodellen zul je de koolstoffilters tijdig moeten vervangen. Die kosten kunnen behoorlijk oplopen, net als de aanschafprijs zelf. Een geïntegreerde kookplaat is beduidend duurder dan een losse kookplaat met afzuigkap.

Welk type kookplaat?

De meeste kookplaten met ingebouwde afzuiging werken op inductie, omdat inductie het mogelijk maakt om het systeem netjes in het vlakke oppervlak te integreren. Bij keramische platen zie je deze combinatie veel minder. Voor wie op gas wil koken, zijn de opties nog beperkter: slechts een handvol modellen biedt deze combinatie, en dan ook nog met beperkte zuigkracht.

Hoe werkt de afzuiging?

Er zijn grofweg twee systemen: recirculatie en luchtafvoer naar buiten. Een recirculatiesysteem zuivert de lucht van vet en geurtjes en blaast die vervolgens terug de ruimte in. Handig als je geen kanaal naar buiten kunt of wilt aanleggen, al vraagt dit systeem wel om regelmatige vervanging van de filters. Een luchtafvoersysteem voert lucht en vocht direct af naar buiten en werkt efficiënter, maar vereist een afvoerkanaal. Daardoor ben je minder vrij in het kiezen van de plek van je kookplaat.

©R_Yosha

Hoe krachtig moet de afzuiging zijn?

De afzuigcapaciteit wordt uitgedrukt in kubieke meters per uur (m³/u) en bepaalt hoeveel lucht het systeem kan verplaatsen. In een kleine, afgesloten keuken volstaat een lagere capaciteit. Heb je een grotere of open keuken, dan is een krachtiger systeem nodig om de kookdampen goed af te voeren. Zorg dat je een model kiest dat past bij de grootte van je keuken én bij hoe intensief je kookt.

Wat vraagt zo'n systeem qua onderhoud?

Een geïntegreerd systeem vergt meer aandacht dan een traditionele afzuigkap. De vetfilters moeten regelmatig worden gereinigd (gelukkig kan dat meestal gewoon in de vaatwasser). Bij recirculatie hoort daar ook het vervangen van koolstoffilters bij. Die filters zijn niet goedkoop en moeten regelmatig worden vernieuwd om de werking op peil te houden. Het is dus goed om deze terugkerende kosten mee te nemen in je overweging.

©Inventum

Kosten en installatie

Zoals je in het tabelletje hierboven al kon zien, lopen de prijzen uiteen van zo'n 1500 euro voor instapmodellen tot boven de 4000 euro voor de luxere uitvoeringen. Niettemin lijken de prijzen inmiddels iets te zakken en duiken hier en daar de eerste modellen onder de 1000 euro op. De installatie is vaak complex en vergt vakmanschap, vooral als je kiest voor luchtafvoer naar buiten. Houd bovendien rekening met bijkomende kosten voor het aanpassen van je keukenmeubilair.

Tot slot

Een kookplaat met geïntegreerde afzuiging oogt strak, bespaart ruimte en past perfect bij een moderne keuken. Daar staat tegenover dat je rekening moet houden met hogere kosten, meer onderhoud en mogelijk meer geluid. Vraag jezelf dus goed af wat voor jou belangrijk is: hoe vaak kook je, hoeveel ruimte heb je beschikbaar, en wat wil je investeren? Dit type kookplaat is vooral geschikt voor wie veel waarde hecht aan design en bereid is iets meer moeite te doen voor een opgeruimde, eigentijdse keuken. Laat je desnoods adviseren bij de betere keuken- en witgoedspecialist.