Big data is voor veel mensen nog een vaag modewoord waar soms moeilijk een beeld bij gevormd kan worden. Deze zes projecten komen rechtstreeks uit de praktijk en werken wellicht inspirerend.

Big data is niet langer een abstracte hype. Steeds meer bedrijven vinden manieren om met grote hoeveelheden ongestructureerde data om te gaan en bedenken daarvoor praktische toepassingen. Wij nemen in dit artikel zes nationale en internationale projecten met je door. Genoemde Nederlandse projecten werden eerder besproken binnen bijeenkomsten van Almere DataCapital.

1. Hollandse Brug

Door het plaatsen van 145 sensoren op een brug kun je van alles te weten komen. Om de veiligheid van passerende personen en voertuigen te bewaken, kan het handig zijn om exact te weten hoe groot de belasting van de brug wordt bij bijvoorbeeld extreme drukte op de weg en het spoor of hoe de brug zich houdt bij extreem weer. Sinds het systeem in 2008 bij de Hollandse Brug op de A6 werd ingevoerd, wordt iedere dag rond 11 gigabyte per dag aan data verzameld omdat de 145 sensoren tot 100 keer per seconde hun data doorsturen.

Tot de brugsensoren behoren camera’s, weerstations, telsystemen en vibratiesensoren. Deze apparaten meten alles van de voertuigen die de verbinding tussen Noord-Holland en Flevoland passeren en analyseren de impact ervan. Dankzij het systeem weten autoriteiten precies waar en wanneer de brug gerepareerd of een deel – uit veiligheidsoverwegingen – gesloten moet worden.

Lees deze PDF voor meer informatie over dit prestigieuze Infrawatch-project. Volgens Maurice Bouwhuis van SARA helpt soortgelijke sensor-big data ons ook in het omgaan met de duinen aan de kust en dijken langs de grote rivieren.

2. Betere streaming video

Videodienst Netflix gebruikt big data om de kwaliteit en stabiliteit van uitzendingen te optimaliseren, schrijft The Wall Street Journal. Het bedrijf koos voor big data na een grote storing in 2008, waarbij sommige klanten dagenlang geen films en series konden bekijken.

Dankzij een nieuw cloudplatform en de inzet van Hadoop om real-time analyses op data mogelijk te maken, kan het bedrijf alle verkeersstromen naar ieder type device in kaart brengen. Zodoende kunnen techneuten van Netflix nu precies zien waar het verkeer op het netwerk vertraging oploopt en daar extra capaciteit naartoe verplaatsen. Ook helpt big data Netflix om beter in te spelen op klantbehoeften zodat betere aanbevelingen worden gedaan; iets wat Bol.com ook in Nederland heeft geregeld.

[youtube]fUeiz_DTl1w[/youtube]

3. Vogeltrek

Tot 2003 wisten biologen bijzonder weinig over het trekgedrag van vogels. Sindsdien zijn vogelaars begonnen met het aanbrengen van GPS-loggers op vogels om na te gaan waar ze overwinteren en – misschien belangrijker nog – waar en waarom ze stoppen voor tussenstops.

Deze data leverde zoveel vragen dat in 2008 werd vanuit de Universiteit van Amsterdam een GPS-systeem werd ontwikkeld waarmee niet alleen de positie van een vogel bepaald kan worden, maar ook sensoren waarmee de vleugelslagfrequentie gemeten kan worden, evenals een bewegingssensor om de versnelling van een vogel in drie richtingen te meten.

De gegevens afkomstig van de vogels worden opgevangen door een grondstation dat draadloos in verbinding staat met een computer van de universiteit. Daar worden de gegevens automatisch verwerkt, opgeslagen in de database en gevisualiseerd in Google Earth KML-bestanden. “Uniek in de wereld”, zegt initiatiefnemer en UvA-professor Willem Bouten hierover. Het ‘rugzakje’ met het systeem weegt slechts twaalf gram en wordt tussen de vleugels van de vogel geplaatst.

“Het is echt fascinerend om te zien dat je dit met andere data kunt combineren, bijvoorbeeld met weermodellen”, zegt Jacob de Vlieg, CEO en wetenschappelijk directeur van het Nederlandse eScience Center.

“We kunnen nu voorspellen wanneer vogels in grote zwermen vliegen. Dat helpt in de luchtvaart om daarmee risicomodellen te bouwen voor vliegverkeer”, aldus De Vlieg. Bouten vertelt tegenover Folia.nl dat overtrekkende vogelzwermen twee dagen van te voren te voorspellen zijn. In Europa staan zo’n 150 meteorologische radars die kunnen worden uitgerust met het vogeltrek voorspellingssysteem.

4. De beurs

De beursvloer draait al jaren op big data. De meeste transacties worden al door geautomatiseerde systemen verricht die volledig op big data sturen en bevechten banken en investeerders elkaar met algoritmes in plaats van inzicht en gevoel.

Nu Google zich met zijn zoektrends ook op de financiële markt richt, wordt de koers nog beter te voorspellen en kan er nog meer geld aan (geautomatiseerde) handel verdiend worden. “Deze online zoekdata geeft ons nieuw inzicht in hoe mensen informatie verzamelen om beslissingen te maken – een proces dat eerder lastig te meten was”, zegt onderzoeker Helen Moat van University College London.

Dat het ook mis kan gaan met beursdata in combinatie met big data, bleek uit een lek bij financieel persbureau Bloomberg eerder in mei dit jaar. Bloomberg levert normaal gesproken slechts beursinformatie aan banken, maar journalisten van de nieuwsorganisatie konden plots inzien waar bankmedewerkers waren ingelogd en waar ze zich mee bezighielden; dit tot ontsteltenis van zakenbank Goldman Sachs, die het lek direct aankaartte.

In onderstaande video kun je zien hoe snel geautomatiseerde systemen nu al met elkaar handelen.

[youtube]B_k_elbBz8c[/youtube]

5. Het Centraal Bureau voor de Statistiek

Het Centraal Bureau voor de Statistiek is al meer dan honderd jaar bezig met cijfers en ramingen. Een groot verschil met vroeger is de komst van big data dat ervoor zorgt dat het bedrijf minder zelf hoeft te onderzoeken. “We maken gaan van een situatie van dataschaarste naar een situatie met dataovervloed”, zegt Dr. Piet Daas van het CBS.

Het bedrijf doet minder enquêtes, maar ziet wel administratieve bronnen (overheidsdatabases) toenemen en boort steeds meer nieuwe bronnen (big data) aan. Bij big data komen per bron zo’n 40 tot 80 miljoen records per dag binnen, terwijl voor administratieve bronnen geldt dat ze per bron ‘slechts’ 20 miljoen records per maand opleveren. Toch zal de enquete nooit uitsterven, zegt Daas. “Niet alles kun je uit bronnen halen.”

Een voorbeeld van iets dat voorheen via een enquête werd opgemeten, is de verplaatsing van mensen. In samenwerking met een landelijke telecomprovider heeft het CBS gedurende 14 dagen de verplaatsingen van zeer mobiele gebruikers gemeten, gebaseerd op de locatie met de telefoonmasten.

Uit de resulterende visualisatie blijkt dat ’s lands zwaarste mobiele bellers vooral rond Amsterdam zitten en het liefst richting Den Haag een Eindhoven gaan. Waar providers deze data al langer gebruiken voor het bijplaatsen van masten en het optimaliseren van het eigen netwerk, zou je deze informatie ook kunnen gebruiken om weg- en spoorinfrastructuur mee uit te breiden, te anticiperen op evenementen en toeristische kansen te ontdekken.

©PXimport

6. Weermodellen

Het voorspellen van het weer is misschien wel de oudste big data uitdaging ter wereld. Bij de Amerikaanse weerzender The Weather Channel wordt inmiddels dagelijks 20 terabyte aan weerinformatie verwerkt.

“Weerinformatie biedt ongelooflijk veel businesskansen omdat iedereen mee te maken heeft”, schrijft hoofdredacteur Kim Nash van zustersite CIO.com. “De vraag stopt nooit. Het resultaat is een competitieve, niche-achtige en dure wereld waarin weerdata een rol speelt.”

In de Verenigde Staten en Europa besteden retailers, farmaceuten, transportbedrijven en evenementorganisaties miljarden euro’s aan data die ze van weermodellen kunnen krijgen.

Zo gebruikt DHL Express big data weerinformatie bij het bepalen van de vliegroutes van dagelijks 3000 vluchten. Verzekeraar EMC Insurance gebruikt de data om te bepalen of claims naar aanleiding van hagelbuien wel gegrond zijn en retailer Sears kon door voorspellende modellen eerder dit jaar zijn toeleveringsketen aanpassen op een grote sneeuwstorm en op tijd noodaggregaten inzetten.

“Als je seizoensproducten verkoopt en je niet bezighoudt met weerinformatie, dan doe je niet goed je werkt”, stelt een consultant.

[youtube]kUUkC2EGdI4[/youtube]

Bron: Computerworld.nl

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.