Big data is voor veel mensen nog een vaag modewoord waar soms moeilijk een beeld bij gevormd kan worden. Deze zes projecten komen rechtstreeks uit de praktijk en werken wellicht inspirerend.

Big data is niet langer een abstracte hype. Steeds meer bedrijven vinden manieren om met grote hoeveelheden ongestructureerde data om te gaan en bedenken daarvoor praktische toepassingen. Wij nemen in dit artikel zes nationale en internationale projecten met je door. Genoemde Nederlandse projecten werden eerder besproken binnen bijeenkomsten van Almere DataCapital.

1. Hollandse Brug

Door het plaatsen van 145 sensoren op een brug kun je van alles te weten komen. Om de veiligheid van passerende personen en voertuigen te bewaken, kan het handig zijn om exact te weten hoe groot de belasting van de brug wordt bij bijvoorbeeld extreme drukte op de weg en het spoor of hoe de brug zich houdt bij extreem weer. Sinds het systeem in 2008 bij de Hollandse Brug op de A6 werd ingevoerd, wordt iedere dag rond 11 gigabyte per dag aan data verzameld omdat de 145 sensoren tot 100 keer per seconde hun data doorsturen.

Tot de brugsensoren behoren camera’s, weerstations, telsystemen en vibratiesensoren. Deze apparaten meten alles van de voertuigen die de verbinding tussen Noord-Holland en Flevoland passeren en analyseren de impact ervan. Dankzij het systeem weten autoriteiten precies waar en wanneer de brug gerepareerd of een deel – uit veiligheidsoverwegingen – gesloten moet worden.

Lees deze PDF voor meer informatie over dit prestigieuze Infrawatch-project. Volgens Maurice Bouwhuis van SARA helpt soortgelijke sensor-big data ons ook in het omgaan met de duinen aan de kust en dijken langs de grote rivieren.

2. Betere streaming video

Videodienst Netflix gebruikt big data om de kwaliteit en stabiliteit van uitzendingen te optimaliseren, schrijft The Wall Street Journal. Het bedrijf koos voor big data na een grote storing in 2008, waarbij sommige klanten dagenlang geen films en series konden bekijken.

Dankzij een nieuw cloudplatform en de inzet van Hadoop om real-time analyses op data mogelijk te maken, kan het bedrijf alle verkeersstromen naar ieder type device in kaart brengen. Zodoende kunnen techneuten van Netflix nu precies zien waar het verkeer op het netwerk vertraging oploopt en daar extra capaciteit naartoe verplaatsen. Ook helpt big data Netflix om beter in te spelen op klantbehoeften zodat betere aanbevelingen worden gedaan; iets wat Bol.com ook in Nederland heeft geregeld.

[youtube]fUeiz_DTl1w[/youtube]

3. Vogeltrek

Tot 2003 wisten biologen bijzonder weinig over het trekgedrag van vogels. Sindsdien zijn vogelaars begonnen met het aanbrengen van GPS-loggers op vogels om na te gaan waar ze overwinteren en – misschien belangrijker nog – waar en waarom ze stoppen voor tussenstops.

Deze data leverde zoveel vragen dat in 2008 werd vanuit de Universiteit van Amsterdam een GPS-systeem werd ontwikkeld waarmee niet alleen de positie van een vogel bepaald kan worden, maar ook sensoren waarmee de vleugelslagfrequentie gemeten kan worden, evenals een bewegingssensor om de versnelling van een vogel in drie richtingen te meten.

De gegevens afkomstig van de vogels worden opgevangen door een grondstation dat draadloos in verbinding staat met een computer van de universiteit. Daar worden de gegevens automatisch verwerkt, opgeslagen in de database en gevisualiseerd in Google Earth KML-bestanden. “Uniek in de wereld”, zegt initiatiefnemer en UvA-professor Willem Bouten hierover. Het ‘rugzakje’ met het systeem weegt slechts twaalf gram en wordt tussen de vleugels van de vogel geplaatst.

“Het is echt fascinerend om te zien dat je dit met andere data kunt combineren, bijvoorbeeld met weermodellen”, zegt Jacob de Vlieg, CEO en wetenschappelijk directeur van het Nederlandse eScience Center.

“We kunnen nu voorspellen wanneer vogels in grote zwermen vliegen. Dat helpt in de luchtvaart om daarmee risicomodellen te bouwen voor vliegverkeer”, aldus De Vlieg. Bouten vertelt tegenover Folia.nl dat overtrekkende vogelzwermen twee dagen van te voren te voorspellen zijn. In Europa staan zo’n 150 meteorologische radars die kunnen worden uitgerust met het vogeltrek voorspellingssysteem.

4. De beurs

De beursvloer draait al jaren op big data. De meeste transacties worden al door geautomatiseerde systemen verricht die volledig op big data sturen en bevechten banken en investeerders elkaar met algoritmes in plaats van inzicht en gevoel.

Nu Google zich met zijn zoektrends ook op de financiële markt richt, wordt de koers nog beter te voorspellen en kan er nog meer geld aan (geautomatiseerde) handel verdiend worden. “Deze online zoekdata geeft ons nieuw inzicht in hoe mensen informatie verzamelen om beslissingen te maken – een proces dat eerder lastig te meten was”, zegt onderzoeker Helen Moat van University College London.

Dat het ook mis kan gaan met beursdata in combinatie met big data, bleek uit een lek bij financieel persbureau Bloomberg eerder in mei dit jaar. Bloomberg levert normaal gesproken slechts beursinformatie aan banken, maar journalisten van de nieuwsorganisatie konden plots inzien waar bankmedewerkers waren ingelogd en waar ze zich mee bezighielden; dit tot ontsteltenis van zakenbank Goldman Sachs, die het lek direct aankaartte.

In onderstaande video kun je zien hoe snel geautomatiseerde systemen nu al met elkaar handelen.

[youtube]B_k_elbBz8c[/youtube]

5. Het Centraal Bureau voor de Statistiek

Het Centraal Bureau voor de Statistiek is al meer dan honderd jaar bezig met cijfers en ramingen. Een groot verschil met vroeger is de komst van big data dat ervoor zorgt dat het bedrijf minder zelf hoeft te onderzoeken. “We maken gaan van een situatie van dataschaarste naar een situatie met dataovervloed”, zegt Dr. Piet Daas van het CBS.

Het bedrijf doet minder enquêtes, maar ziet wel administratieve bronnen (overheidsdatabases) toenemen en boort steeds meer nieuwe bronnen (big data) aan. Bij big data komen per bron zo’n 40 tot 80 miljoen records per dag binnen, terwijl voor administratieve bronnen geldt dat ze per bron ‘slechts’ 20 miljoen records per maand opleveren. Toch zal de enquete nooit uitsterven, zegt Daas. “Niet alles kun je uit bronnen halen.”

Een voorbeeld van iets dat voorheen via een enquête werd opgemeten, is de verplaatsing van mensen. In samenwerking met een landelijke telecomprovider heeft het CBS gedurende 14 dagen de verplaatsingen van zeer mobiele gebruikers gemeten, gebaseerd op de locatie met de telefoonmasten.

Uit de resulterende visualisatie blijkt dat ’s lands zwaarste mobiele bellers vooral rond Amsterdam zitten en het liefst richting Den Haag een Eindhoven gaan. Waar providers deze data al langer gebruiken voor het bijplaatsen van masten en het optimaliseren van het eigen netwerk, zou je deze informatie ook kunnen gebruiken om weg- en spoorinfrastructuur mee uit te breiden, te anticiperen op evenementen en toeristische kansen te ontdekken.

©PXimport

6. Weermodellen

Het voorspellen van het weer is misschien wel de oudste big data uitdaging ter wereld. Bij de Amerikaanse weerzender The Weather Channel wordt inmiddels dagelijks 20 terabyte aan weerinformatie verwerkt.

“Weerinformatie biedt ongelooflijk veel businesskansen omdat iedereen mee te maken heeft”, schrijft hoofdredacteur Kim Nash van zustersite CIO.com. “De vraag stopt nooit. Het resultaat is een competitieve, niche-achtige en dure wereld waarin weerdata een rol speelt.”

In de Verenigde Staten en Europa besteden retailers, farmaceuten, transportbedrijven en evenementorganisaties miljarden euro’s aan data die ze van weermodellen kunnen krijgen.

Zo gebruikt DHL Express big data weerinformatie bij het bepalen van de vliegroutes van dagelijks 3000 vluchten. Verzekeraar EMC Insurance gebruikt de data om te bepalen of claims naar aanleiding van hagelbuien wel gegrond zijn en retailer Sears kon door voorspellende modellen eerder dit jaar zijn toeleveringsketen aanpassen op een grote sneeuwstorm en op tijd noodaggregaten inzetten.

“Als je seizoensproducten verkoopt en je niet bezighoudt met weerinformatie, dan doe je niet goed je werkt”, stelt een consultant.

[youtube]kUUkC2EGdI4[/youtube]

Bron: Computerworld.nl

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?

Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

• Je hebt direct een oogstbare plant

• Je ziet meteen of de plant gezond is

• Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

• Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

• Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

• Leuk om te doen in de lente

• Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

2. Tijm

3. Munt

4. Bieslook

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

Rupsen:

Vogels:

©APISIT Wilaijit

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.