Home Assistant is in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een krachtige oplossing waarmee je je eigen slimme huis maakt, zonder tussenkomst van grote techbedrijven. We gaan Home Assistant installeren op een Raspberry Pi en vertellen je wat je daar vervolgens aan hebt.

Home Assistant is een populaire keuze om je domotica-apparaten aan te sturen zonder van één producent af te hangen. Het programma is opensource, er bestaat een hele community omheen en het ondersteunt talloze apparaten.

Een belangrijk speerpunt van Home Assistant is dat het geen data opslaat in de cloud. Je installeert het op een Raspberry Pi, je NAS of een Linux-server in huis, en van daaruit stuurt het je hele huis aan. Uiteraard is het nog altijd mogelijk om clouddiensten aan Home Assistant te koppelen.

Lees ook:In gesprek over Home Assistant - Slim huis zonder overbodige cloud

Je kunt Home Assistant op vier manieren installeren. Met Home Assistant Core installeer je het programma in een virtuele omgeving van Python. Installeer je het daarentegen in een container, bijvoorbeeld met Docker, dan heet dit Home Assistant Container.

Home Assistant ondersteunt ook add-ons en snapshots, maar die heb je niet in de twee vorige twee installatiemethodes. Home Assistant Supervised biedt dat wel, inclusief beheer. De laatste installatiemethode, en degene die door de ontwikkelaars wordt aanbevolen, is Home Assistant OS: een Linux-distributie die is geoptimaliseerd om Home Assistant te draaien samen met de Supervisor die al je add-ons en snapshots beheert.

Heb je geen add-ons nodig, dan is Home Assistant Container de gemakkelijkste methode; Supervised en Core zijn methodes voor experts.

Home Assistant Operating System op Raspberry Pi zetten

De eenvoudigste manier om Home Assistant te installeren, is via Home Assistant Operating System op een Raspberry Pi. Bekijk de installatiepagina via de link en download het image voor een 32- of 64bit-besturingssysteem op een Raspberry Pi 3 of 4. Schrijf dit image dan met een programma zoals balenaEtcher naar een microSD-kaartje.

Steek het microSD-kaartje daarna in je Raspberry Pi, sluit een ethernetkabel aan en start hem op. Na enkele minuten kun je Home Assistant bereiken door te surfen naar http://homeassistant.local:8123, http://homeassistant:8123 of http://IP:8123 (met in plaats van IP het ip-adres van je Raspberry Pi). Home Assistant Operating System is nu de nieuwste versie van Home Assistant aan het installeren, en dat kan wel tot twintig minuten duren.

©PXimport

Gebruikersaccount en instellingen

Daarna maak je een lokaal gebruikersaccount aan. Je kunt meerdere gebruikers op je domoticasysteem hebben, en elk kan een eigen dashboard maken. Duid daarna ook je locatie aan, zodat Home Assistant kan berekenen wanneer de zon opkomt en ondergaat. Dat is interessant om bijvoorbeeld automatisch het licht aan en uit te doen of rolluiken te bedienen, afhankelijk van de stand van de zon.

In de laatste stap ontdekt Home Assistant apparaten in je huis en krijg je de vraag om daar integraties voor in te stellen. Dat kan later ook nog. Wanneer de installatiewizard klaar is, krijg je het dashboard van Home Assistant te zien, met al enkele elementen: het weerbericht, de stand van de zon, een persoon en sensoren die je vertellen of Home Assistant up-to-date is en of je Raspberry Pi voldoende voeding krijgt. Als je de ontdekte apparaten al hebt geïntegreerd, zie je die hier ook.

©PXimport

Klik eerst linksonder op je naam om je profiel te openen. Hier staan de gebruikersspecifieke instellingen. Zo kun je hier de taal kiezen (Nederlands wordt ondersteund), het thema instellen, de zijbalk verbergen en de geavanceerde modus inschakelen.

Verder staan hier ook enkele instellingen voor beveiliging. Je wachtwoord wijzigen en tweefactorauthenticatie instellen doe je hier. Je krijgt hier ook de actieve inlogsessies te zien en kunt sessietokens verwijderen of toegangstokens aanmaken om scripts veilig te laten communiceren met Home Assistant.

Integraties en apparaten toevoegen

De kerntaak van Home Assistant is dat het al je domotica-apparaten van verschillende merken aan elkaar koppelt en je in één consistente interface toegang geeft. Misschien heb je aan het einde van de installatiewizard al de apparaten toegevoegd die Home Assistant heeft ontdekt. Zo niet, klik dan in de zijbalk links op Instellingen en dan op Integraties. Een integratie is een component die ondersteuning voor een specifiek type apparaat, software of een clouddienst toevoegt aan Home Assistant.

Zelfs als je geen apparaten hebt toegevoegd, zie je op een Raspberry Pi altijd minstens twee integraties: Meteorologisk institutt (Met.no) voor het weerbericht en de Raspberry Pi Voeding Checker. Klik je onderaan rechts op de blauwe knop Integratie toevoegen, dan krijg je de keuze uit een lange lijst met integraties.

Ga eens door de lijst van integraties en stel een voor een de integraties in van apparaten, software of clouddiensten die je met Home Assistant wilt gebruiken. Wat je precies dient in te stellen, hangt af van de integratie. Zodra dat is voltooid, komt er een extra integratie in het tabblad Integraties. Van sommige kun je hier via hun icoontje nog extra opties instellen.

©PXimport

©PXimport

De apparaten zelf verschijnen ofwel vanzelf in het tabblad Apparaten, ofwel dien je ze via de opties van de integratie toe te voegen. In het tabblad Entiteiten vind je alle basiscomponenten van Home Assistant. Eén apparaat kan meerdere entiteiten hebben. Zo zal een multisensor entiteiten hebben voor temperatuur, lichtsterkte én beweging.

Het laatste tabblad, Gebieden, geeft je de mogelijkheid om gebieden zoals kamers te definiëren. Elke entiteit kun je in het tabblad Entiteiten aan een gebied toekennen. Als je daarna in Gebieden op een gebied klikt, krijg je alle apparaten, automatiseringen en andere componenten te zien die zich daar bevinden. Gebieden zijn dus vooral nuttig voor wat overzicht als je veel apparaten door Home Assistant laat beheren.

Dashboard aanpassen

Als je nu in de zijbalk links op Overzicht klikt, krijg je het dashboard weer te zien, deze keer met extra entiteiten van je toegevoegde apparaten. Je kunt de naam van de apparaten of entiteiten aanpassen in Instellingen en dan Apparaten of Entiteiten. Voor entiteiten kun je dat ook doen door in het dashboard op de entiteit te klikken en dan in het informatievenster dat verschijnt op het tandwiel rechtsboven.

Standaard toont Home Assistant alle entiteiten van hetzelfde type bij elkaar in dezelfde kaart. Zo staan alle binaire sensoren (die aan of uit kunnen zijn) bij elkaar, alle sensoren bij elkaar, alle schakelaars bij elkaar en alle lichten bij elkaar. In de praktijk krijg je overzichtelijkere resultaten als je het dashboard zelf beheert. Klik daarvoor rechtsboven op het hamburgermenu en dan Configureer UI. Bevestig met Neem over dat je de controle over de Lovelace UI wilt overnemen.

Je bent nu in de bewerkingsmodus van je dashboard. Er staan al wat ‘kaarten’ in, de vakjes met entiteiten. Deze kun je bewerken, of je klikt onderaan rechts op Kaart toevoegen. Daar kies je dan een type kaart. Home Assistant voegt al enkele entiteiten toe als voorstel, maar je past dit eenvoudig aan. Ook kun je bij elke kaart nog wat instellingen aanpassen.

Uiteindelijk verlaat je de bewerkingsmodus van het dashboard met het kruisje linksboven. Als je veel entiteiten hebt die je nog niet aan het dashboard hebt toegevoegd, kun je deze in de bewerkingsmodus opvragen met een klik op het hamburgermenu en dan Ongebruikte entiteiten. Selecteer dan de gewenste entiteiten en klik op Kaart toevoegen.

©PXimport

Home Assistant-blueprints toevoegen

Tot nu toe blijft je Home Assistant wat passief. Je krijgt sensordata te zien en je kunt schakelaars en lichten inschakelen, maar er gebeurt niets automatisch. Ook dat kun je eenvoudig toevoegen. Klik daarvoor op Instellingen / Blueprints. Het systeem van blueprints is relatief nieuw in Home Assistant: het zijn voorgedefinieerde automatiseringen die je zelf nog kunt configureren.

Enkele blueprints zijn standaard al geïnstalleerd in Home Assistant. Klik op Automatisering maken om op basis van de bijbehorende blueprint een automatisering te maken. Je hoeft dan enkel nog wat te configureren. Zo kies je bij de blueprint Motion-activated Light de entiteit van de bewegingssensor en het licht dat je daarvoor wilt laten activeren. Je kunt er ook instellen hoelang het licht nog aanblijft na de laatste beweging.

Omdat het blueprint-systeem nog vrij nieuw is, is er nog geen gestroomlijnde ‘app store’. Maar als je op Ontdek meer blueprints klikt, kom je op een categorie in het forum van Home Assistant waar gebruikers hun Home Assistant-blueprints delen. In de forumpost van zo’n blueprint staat dan de badge Import blueprint. 

Klik erop om de blueprint aan je Home Assistant-installatie toe te voegen. Of als de badge er niet bij staat, kopieer je de url van de code van de blueprint en klik je in Home Assistant rechts onderaan op Blueprint importeren, waarna je de url erin plakt.

Daarna kun je de blueprint bekijken en bevestig je met Blueprint importeren dat je die wilt toevoegen. Deze komt dan in je lijst met blueprints te staan, en dan kun je daar weer een automatisering van maken. Overigens kun je meerdere keren van dezelfde blueprint een automatisering maken. Zoals de naam al zegt, is een blueprint een blauwdruk, een sjabloon dat je kunt hergebruiken.

©PXimport

©PXimport

Eigen automatiseringen

Als je van een blueprint automatiseringen hebt gemaakt, vind je die in het tabblad Automatiseringen. Maar je kunt ook zelf een volledig nieuwe automatisering maken. Klik daarvoor onderaan rechts op Automatisering toevoegen. Home Assistant stelt je nu voor om in een zin uit te leggen wat je wilt doen of om een blueprint te selecteren. Het eerste werkt nog helemaal niet in het Nederlands, en het tweede willen we nu niet. Klik daarom op Begin met een lege automatisering.

Een automatisering bestaat uit drie onderdelen: een of meer triggers, een of meer optionele voorwaarden en een of meer acties. Voor een trigger kies je eerst een triggertype, zoals Zon, Apparaat of Tijd. Afhankelijk van het type selecteer je dan de trigger, kies je verder nog een entiteit en vul je een van- en/of naar-waarde in. Voor de optionele voorwaarden kies je ook weer een type en selecteer je de voorwaarde of vul je ze in.

Triggers en voorwaarden lijken op elkaar, maar het verschil is belangrijk. Bij een trigger vul je de voorwaarden in om de automatisering te starten. Bij een voorwaarde vul je extra voorwaarden in waaraan moet zijn voldaan om de actie uit te voeren. 

Wil je bijvoorbeeld de lamp aan je voordeur inschakelen als er ‘s nachts beweging is, dan is de trigger beweging van een bewegingssensor. Een extra voorwaarde is dat het tussen zonsondergang en zonsopgang is.

©PXimport

Uiteindelijk eindigt een automatisering met een actie: iets wat Home Assistant moet doen na de triggers wanneer aan de voorwaarden is voldaan. Ook hier kun je weer een type actie kiezen. Kies je bijvoorbeeld Apparaat, dan kun je afhankelijk van het apparaat acties uitvoeren zoals het apparaat in- of uitschakelen.

Verder heeft Home Assistant nog scènes. Een scène is een toestand van enkele apparaten. Stel dat je tijdens het tv-kijken de grote lamp van de woonkamer wilt doven, maar de ledstrip achter de tv wilt inschakelen, dan voeg je beide apparaten aan een scène Tv kijken toe en stel je hun toestand in. Scènes zijn ook via het dashboard te activeren.

Tot slot kun je ook nog scripts aanmaken. Een script is een opeenvolging van acties, maar met extra’s zoals tests, vertragingen en herhalingen. Een script is vanuit het dashboard te activeren, maar kun je ook in een automatisering als actie uitvoeren.

Home Assistant add-ons

Home Assistant heeft een interessant systeem om de basisfunctionaliteit gemakkelijk uit te breiden: add-ons. De lijst met add-ons die je kunt installeren, vind je in Supervisor / Add-on Store. De meeste add-ons zijn bestaande opensource-projecten, zoals WireGuard voor een VPN, Node-RED voor low-code programmeren en Mosquitto als een MQTT-broker.

Elke add-on draait geïsoleerd in een eigen Docker-container op Home Assistant Operating System. Dat maakt van het add-ons-systeem een gebruiksvriendelijke en veilige manier om de functionaliteit van Home Assistant uit te breiden. Overigens krijg je standaard niet alle beschikbare add-ons te zien: daarvoor dien je in je gebruikersprofiel Geavanceerde modus in te schakelen.

Na de installatie verschijnt een add-on in het dashboard van de Supervisor. Door erop te klikken, kun je de instellingen van de add-on aanpassen. Het dashboard toont je ook welke add-ons niet up-to-date meer zijn en laat je ze updaten. Updates van Home Assistant zelf verschijnen hier ook.

©PXimport

Apps en notificaties

Home Assistant heeft ook een mobiele app, Home Assistant Companion, die voor Android en iOS beschikbaar is. Enerzijds is het een mobiele interface voor Home Assistant, maar de app voegt ook functionaliteit toe.

Zo maakt deze het mogelijk om je locatie te delen met Home Assistant. Daardoor kun je automatiseringen maken op basis van waar je bent. De telefoon deelt ook allerlei data van zijn sensoren, zoals de batterijstatus, of je aan het bellen bent, met welk wifi-netwerk je bent verbonden enzovoort. Verder kan Home Assistant ook notificaties zenden naar de app.

Overigens kan Home Assistant ook via Telegram notificaties sturen. Je maakt dan een Telegram-bot aan en configureert die in Home Assistant. 

Tot slot

Home Assistant is een opensource-project, maar de hoofdontwikkelaars worden betaald door het bedrijf Nabu Casa, dat zijn inkomsten haalt uit het aanbieden van Home Assistant Cloud. Dit is een abonnementsdienst waarvoor je 5 dollar per maand betaalt. Je krijgt dan een veilige tunnel naar je Home Assistant-installatie die je van over de hele wereld kunt bereiken, zonder dat je zelf dynamische DNS, een TLS-certificaat en portforwarding in je modem hoeft te regelen.

Met Home Assistant Cloud kun je ook eenvoudig je domoticasysteem met Google Assistant of Amazon Alexa koppelen. Bovendien krijg je zo toegang tot een spraaksynthesesysteem in de cloud, zodat je notificaties in de vorm van boodschappen kunt laten uitspreken op luidsprekers in je huis.

Verder biedt de documentatie van Home Assistant een kijkje in de geavanceerde mogelijkheden. Loop je tegen problemen aan, dan kun je hulp vragen op het forum. De Home Assistant-community is enorm gegroeid de laatste jaren, waardoor je niet alleen staat in het automatiseren van je huis.

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een mooie smartwatch en de meer premium variant op de 'gewone' Watch 8. De prijs ligt ook hoger. In deze review lees je onze ervaringen met de Watch 8 Classic.

Fysieke draairing

De Watch 8 Classic is een smartwatch die enigszins als een traditioneel horloge oogt. Dat zie je terug in het ronde scherm, maar ook aan de fysieke draairing rond het scherm. Via deze draairing kun je door de software navigeren, bijvoorbeeld meldingen lezen en snel een app opzoeken. Een prima systeem, vinden wij. Je ziet ook beter wat je doet op het horloge omdat je niet de hele tijd met je vingers op het scherm zit.

©Rens Blom

Het horloge heeft een stevig roestvrijstalen ontwerp en een comfortabel, chic ogend kunstleren bandje. We vinden de smartwatch wel aan de dikke kant, wat je vooral merkt als je hem onder een strakker overhemd draagt. Op de zijkant vind je drie fysieke knoppen. Die gebruik je – net als de draairing – om door de software te navigeren, maar ook om een favoriete app naar keuze te starten. Je stopwatch bijvoorbeeld.

©Rens Blom

Het scherm is overigens ook aanraakgevoelig en ziet er goed uit. Het is prima afleesbaar in de zon, met mooie kleuren en duidelijke tekst (voor zover dat mogelijk is op een horlogescherm). Prettig is dat het horloge stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Slimme software

Net als andere moderne Samsung-smartwatches draait de Galaxy Watch 8 Classic op Wear OS. Dat is software van Google, aangevuld met functies van Samsung. De software geeft je toegang tot allerlei nuttige apps, stelt je in staat om contactloos te betalen met het horloge en toont meldingen van je smartphone. Tenminste, als jij dat wilt, natuurlijk. Gelukkig kun je zelf instellen welke apps wel en geen notificaties mogen tonen. Beantwoorden gaat prima via kant-en-klare reacties, spraakbediening of een piepklein toetsenbordje.

Nieuw is de Google Gemini-spraakassistent. Die is aardig slim en zeker het proberen waard, maar nog niet dé reden om een smartwatch te kopen. Gemini zit ook in andere moderne Wear OS-smartwatches, onder meer van OnePlus en Google.

©Rens Blom

De Galaxy Watch 8 Classic is met zijn vele ingebouwde sensoren en slimme software goed in staat om je gezondheid te monitoren. Van het aantal stappen dat je zet tot je hartslag meten en alles ertussenin; de mogelijkheden kunnen wat overweldigend zijn als je geen smartwatch gewend bent. Draag je het horloge ook 's nachts, dan kan hij zelfs je slaap registreren. Dat gebeurt mooi nauwkeurig, is onze ervaring.

De smartwatch krijgt vier jaar software-updates, waardoor je de komende jaren verzekerd bent van nieuwe functies. De accuduur van Samsung-horloges blijft helaas kort. Na anderhalve dag moet ook de Watch 8 Classic echt aan de oplader. Daar valt mee te werken en aan te wennen, maar het blijft kort.

©Rens Blom

Samsung-invloed

Dat je hiermee een Samsung-smartwatch in huis haalt, merk je aan verschillende dingen. Je hebt bijvoorbeeld niet per se een Samsung-smartphone (wel een Android-toestel) nodig om de Watch 8 Classic te kunnen gebruiken, maar sommige functies werken wel alléén met een Samsung-telefoon. Op je telefoon moet je bovendien twee Samsung-apps installeren: de Galaxy Wearable-app om de instellingen van het horloge aan te passen en de Samsung Health-app om de verzamelde gezondheidsstatistieken van het horloge te bekijken. We verbaasden ons vorig jaar al over het feit dat Samsung niet gewoon één complete app maakt. Dat is helaas dus nog steeds het geval.

Conclusie: Samsung Galaxy Watch 8 Classic kopen?

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een stijlvolle smartwatch die zich leent voor het grote publiek. Uitgezonderd iPhone-gebruikers. Het horloge is compleet, werkt prettig en kan jaren mee. De adviesprijs is wel hoog, dus dat kan een terecht struikelblok zijn.

Met de vertrouwelijke modus in Gmail kun je gevoelige e-mails beter beveiligen. Je bepaalt zelf hoe lang een bericht te bekijken is en of de ontvanger extra stappen moet zetten om het te openen. Dat kan handig zijn bij privégegevens, zakelijke documenten of andere informatie die niet onnodig in een inbox moet blijven staan.

Wat je met de vertrouwelijke modus kunt doen

Met de vertrouwelijke modus geef je een e-mail een soort digitale houdbaarheidsdatum. Je kunt instellen dat een bericht na bijvoorbeeld een dag, een week of een jaar automatisch verdwijnt. De ontvanger kan de inhoud niet zomaar kopiëren, doorsturen, downloaden of afdrukken. Wil je nog een extra veiligheidslaag, dan kun je een sms-verificatie toevoegen. De ontvanger krijgt dan een code op zijn telefoon die nodig is om het bericht te openen.

Belangrijk om te weten: de inhoud wordt niet volledig versleuteld zoals bij sommige beveiligde maildiensten. Gmail bewaart het bericht op de eigen servers. Bij Gmail-gebruikers verschijnt het in hun inbox, bij andere e-maildiensten ontvangt de ontvanger een link naar een beveiligde Google-pagina.

©ID.nl

Zo zet je de vertrouwelijke modus aan op desktop

Wil je de vertrouwelijke modus gebruiken in de webversie van Gmail? Volg dan deze stappen:
1. Klik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Onderaan het venster zie je een pictogram van een slotje met een klokje. Klik hierop.
3. Stel de vervaldatum in en kies of je sms-verificatie wilt inschakelen.
4. Klik op Opslaan en schrijf je e-mail.
5. Verstuur het bericht zoals normaal.
Je kunt na verzending altijd teruggaan naar het bericht in je map Verzonden om de toegang in te trekken, mocht dat nodig zijn.

Zo werkt het in de Gmail-app

Ook op je telefoon of tablet is de vertrouwelijke modus beschikbaar:
1. Tik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Tik rechtsboven op de drie puntjes en kies Vertrouwelijke modus.
3. Bepaal de vervaldatum en zet eventueel sms-verificatie aan.
4. Tik op Opslaan en verzend je e-mail.
De instellingen gelden alleen voor dat specifieke bericht.

👍 Wel gebruiken wanneer...

👍 je tijdelijk gevoelige info deelt (bijv. wachtwoorden, contracten)
👍 je wilt dat de ontvanger geen bestanden downloadt, print of doorstuurt
👍 je alleen controle wilt behouden over wie het bericht ziet en wanneer

👎 Niet gebruiken wanneer...

👎 je volledige privacy of end-to-end-beveiliging nodig hebt
👎 je écht niet wilt dat de inhoud bewaard wordt (want in de vertrouwelijke modus kan nog steeds een schermafbeelding worden gemaakt)
👎 de inhoud volledig privé moet blijven, ook voor Google

De vertrouwelijke modus is dus vooral nuttig wanneer je grip wilt houden op wie toegang heeft tot bepaalde informatie en voor hoe lang. Denk aan het delen van een contract dat na ondertekening niet meer nodig is, of een tijdelijk wachtwoord dat je na gebruik intrekt. Houd er wel rekening mee dat Google de inhoud opslaat en dat iemand altijd nog een screenshot kan maken. Zie het als een extra laag beveiliging, niet als volledige bescherming.

Valkuilen en risico's

Veel gebruikers gaan er onterecht van uit dat de vertrouwelijke modus volledige versleuteling biedt. Dat is niet het geval: Google kan de inhoud nog steeds inzien en bij externe ontvangers wordt het bericht via een link geopend. Gebruik de functie daarom alleen als beperkte toegang belangrijker is dan absolute privacy. Ook sms-verificatie wordt soms overschat. Het voegt wel veiligheid toe, maar sms is niet waterdicht. Bij sim-swapping of toegang tot de telefoon kan de code alsnog onderschept worden. Een alternatief is om het wachtwoord of de toegangscode via een ander kanaal te versturen.

Een veelgemaakte fout is dat gebruikers vergeten de toegang in te trekken zodra de informatie overbodig is. Een vervaldatum helpt, maar soms blijft een bericht toch langer zichtbaar dan nodig. Zet daarom een herinnering in je (digitale) agenda om dit handmatig te doen. Ook wordt vaak gedacht dat het blokkeren van downloaden, printen en doorsturen voorkomt dat de inhoud wordt vastgelegd. In werkelijkheid kan de ontvanger nog steeds een schermafbeelding maken of de tekst overschrijven. Verstuur daarom geen informatie die echt niet mag uitlekken.

Let ook op dat de vertrouwelijke modus geen bescherming biedt tegen interne lekken binnen een organisatie: een collega die het bericht ontvangt, kan de inhoud nog steeds delen. Daarnaast kan het uiterlijk van een vertrouwelijke-modus-mail worden nagebootst door phishingcriminelen. Controleer daarom altijd de URL voordat je inlogt op een Google-pagina. Tot slot geldt dat bijlagen in deze modus altijd via Google's omgeving worden geopend. Bij externe ontvangers kan dat tot verwarring leiden, zeker als ze geen Gmail-account hebben.

Meer beveiliging nodig?

Als je maximale bescherming wilt, zijn er betere opties. Diensten als ProtonMail en Tutanota bieden end-to-end-versleuteling, waarbij alleen verzender en ontvanger de inhoud kunnen lezen. In zakelijke Gmail-omgevingen is S/MIME een optie, mits er certificaten zijn ingesteld. Je kunt ook gevoelige bestanden versleutelen in een zip- of pdf-bestand en dit beveiligen met een wachtwoord dat je via een apart kanaal deelt.