Wil je de controle over je huishoudelijke apparaten niet zomaar overdragen aan Big Tech? Home Assistant houdt je data zoveel mogelijk uit de cloud en fungeert als tolk tussen bijna 1800 verschillende apparaten en ecosystemen. We spraken de makers er achter.

Veel slimme apparaten werken door een koppeling met de cloud, in beheer bij de aanbieder van het product. Doordat deze bedrijven jouw huishoudelijke mededelingen in hun eigen cloud afhandelen, zwiep je een schat aan persoonlijke data het internet op. God weet wat Big Tech er vervolgens mee doet. Je zou dan ook kunnen uitwijken naar een opensource-thuisautomatiseringssysteem als Home Assistant. 

Dat heeft als uitgangspunt om gebruikersdata zoveel mogelijk uit de cloud te houden. Tegelijkertijd fungeert het als tolk tussen bijna 1800 verschillende apparaten en ecosystemen. Daardoor ontstaat een keur aan gebruiksmogelijkheden.

Geschiedenis van Home Assistant

De eerste regels Home Assistant-code werden in september 2013 geschreven door Paulus Schoutsen, ook wel bekend als Balloob. Hij was na een studie bedrijfsinformatica aan de TU Twente naar Californië verhuisd om er stage te lopen bij het San Diego Supercomputer Center. 

“Ik woonde in een studentenhuis en kocht ik een paar Philips Hue-lampen.” Paulus schreef een klein scriptje in Python, om ervoor te zorgen dat de lampen bij zonsondergang automatisch aangingen. “Zo kwamen er steeds meer nieuwe functionaliteiten bij.”

In oktober 2013 zette Paulus zijn code op GitHub. Ook begon hij in het home automation forum van Reddit voorzichtig reclame te maken. “Als mensen daar vroegen hoe ze het moesten aanpakken, dan zei ik: met Home Assistant heb ik het zo opgelost. Zo ontdekten steeds meer mensen dat je met Home Assistant elegantere oplossingen kon vinden dan met off-the-shelf-producten.” 

Toen Paulus eind 2013 met Material Design een strakke interface bouwde, haalde Home Assistant zelfs de voorpagina van Hacker News. Dat betekende een doorbraak. Hij werkte intussen aan het opbouwen van een hechte opensource-gemeenschap. Laagdrempelige online communicatie was daarbij extreem belangrijk, zo realiseerde hij zich. 

©PXimport

“Ontwikkelaars vinden het soms lastig om bijvoorbeeld onderhoudsissues aan te kaarten, uit angst dat het misschien aan hen ligt.” Dus zette hij een mailinglijst op, een chatgroep en een forum. Toen op een dag iemand anders dan Paulus antwoord gaf op een gebruikersvraag, voelde dat als een mijlpaal.

Levendige gemeenschap

Jaarlijks sleutelen inmiddels meer dan achtduizend ontwikkelaars in samenspraak aan nieuwe features. Die samenwerking zorgt regelmatig voor een trein aan leuke nieuwe ideeën. Een voorbeeldje. In september vorig jaar werd de iOS app voor Home Assistant overgezet naar MacOS – door ontwikkelaar Zac West uit San Francisco, in zijn vrije tijd. Dat zag er niet alleen fraaier uit dan een bedieningspaneel in de browser, maar Zac maakte van de gelegenheid gebruik om wat extra functionaliteit in te bouwen. 

De Home Assistant Companion for macOS kan voortaan ook enkele Mac-statusdata doorgeven. Sindsdien kun je vanuit Home Assistant bijvoorbeeld signaleren of de camera of microfoon actief is, de batterij van je MacBook bijna leeg is, of de computer in slaap is gevallen. Deze ‘binary_sensors’ kun je als trigger gebruiken voor handige automatiseringen. 

©PXimport

Franck – alias Frenck – Nijhof gaf van zo’n automatisering in een introductievideo meteen een mooi voorbeeld: hij liet zien hoe, wanneer de camera op zijn Mac aanging, automatisch een ledpaneel aanfloepte boven zijn scherm, zodat hij er bij videocalls automatisch goed belicht bij zat. In de opmerkingen onder de introductieblog werd volop gefilosofeerd over andere gebruiksmogelijkheden.

Zo zou je via Home Assistant ook volledig geautomatiseerd een waarschuwingslicht boven de deur van je kamer kunnen laten aangaan – een beetje zoals een lampje bij een opnamestudio – op hetzelfde moment dat je videocall start.

Autodiscovery

Home Assistant is van oorsprong vooral populair in kringen van ontwikkelaars en fanatieke home automation-hobbyisten, die met alle liefde al hun vrije tijd opofferen voor het tweaken van hun systemen en het delen van hun ervaringen op online fora.

Toch was oprichter Paulus zich al in een vroeg stadium bewust van het belang van gebruiksgemak. Al enkele maanden nadat hij in 2013 de eerste regels Pythoncode schreef, voegde hij een ‘Autodiscovery’ feature toe. Daardoor scant Home Assistant meteen na installatie het netwerk op slimme apparaten en configureert die op verzoek om samen te werken met Home Assistant. 

Ook de ontwikkeling van een besturingssysteem door de Zwitser Pascal Vizeli in 2017 betekende een doorbraak. Vanaf toen konden gebruikers dankzij Home Assistant OS een Raspberry Pi in een paar stappen omtoveren tot een huisserver.

Home Assistant-blueprints

Omdat het voor veel ‘gewone’ gebruikers een stap te ver gaat om een image naar een microSD-kaartje te uploaden en vervolgens een Raspberry Pi te configureren, presenteerde Home Assistant in december 2020 het eerste hardwareproject. Home Assistant Blue is een strak gelakte blauw aluminium home automation hub, die van gebruikers alleen vraagt om de stroom- en internetkabel aan te sluiten.

 Nadat ze Blue aanzetten en Autodiscovery zijn werk heeft gedaan, kunnen ze de status van hun slimme apparaten in een dashboard zien en bedienen vanaf hun telefoon of computer. Daarnaast kunnen gebruikers ‘Blueprints’ importeren en configureren. Daarmee kunnen ze ervoor zorgen dat in reactie op bepaalde triggers (er komt iemand thuis) en onder omstandigheden (de zon is onder) bepaalde acties worden uitgevoerd (de thermostaat gaat omhoog en de lichten gaan aan).

©PXimport

Omdat Home Assistant bleef groeien, en het modereren van die gezamenlijke ontwikkelexplosie inmiddels meer dan een dagtaak was, richtte Paulus in 2018 samen met Pascal een bedrijf op: Nabu Casa. Dat telt inmiddels acht medewerkers over de hele wereld, onder wie Franck. Een andere Nederlandse (front-end-)ontwikkelaar is Bram Kragten. 

Om het bedrijf levensvatbaar te maken zochten Paulus en Pascal naar een inkomstenmodel. Het was daarbij voor hen uit den boze om Home Assistant gebundeld te verkopen als softwarepakket. Daarom besloten de oprichters tot het ontwikkelen van een nieuw product: de Home Assistant Cloud. Voor vijf dollar per maand hebben gebruikers met de Home Assistant Cloud ook op afstand toegang ertoe. 

©PXimport

Franck: “Gebruikers kunnen dat ook al zelf regelen, maar dat vereist aardig wat technische kennis en vaardigheid.” Nu verzorgt de Home Assistant Cloud dit hele proces op een veilige en privacyvriendelijke manier. Zo worden datapakketjes tussen app en hub versleuteld verzonden, gedurende de volledige route. Met een abonnement op de Home Assistant Cloud ondersteunen gebruikers bovendien het achterliggende opensource-project.

De Home Assistant Cloud maakt het ook mogelijk om apparaten alsnog te koppelen aan Google Assistant en Amazon Alexa, zodat die via spraak bedienbaar worden en opduiken in de bijbehorende apps. Dat betekent dan wel dat Big Tech alsnog mee kan kijken en luisteren in je huis. Ideaal is dat natuurlijk niet. Paulus ziet wel hoopgevende tendensen, zoals de ontwikkeling van een open standaard die is gebaseerd op het internetprotocol (IP). 

Met Connected Home over IP (CHIP) kunnen slimme apparaten, mobiele apps en clouddiensten als het goed is in de toekomst eenvoudiger met elkaar communiceren. Ook krijgen consumenten dan minder te maken krijgen met incompatibele producten. In de projectgroep voor CHIP zitten grote namen als Amazon, Apple, Google, de Zigbee Alliance, IKEA, NXP Semiconductors en Samsung.

Meer lokale API’s onder druk van consumenten

Tegelijkertijd probeert het team van Nabu Casa ervoor te zorgen dat het consumentenbewustzijn groeit over de manier waarop producenten van slimme apparaten hun geld verdienen. “Als je een wifi-lamp koopt voor 8 euro, dan kun je er zeker van zijn dat ofwel jouw gebruiksgegevens online verkocht worden aan de hoogste bieder, of dat die lamp over een paar jaar niet meer ondersteund wordt.” 

Ook stimuleert Home Assistant gebruikers om bij fabrikanten aan te dringen op lokale ondersteuning. Dat ondervond bijvoorbeeld TP-Link. Tot november 2020 werkten hun slimme schakelaars lokaal. In november 2020 rolde TP-Link een firmware-update uit die deze mogelijkheid uitzette, omdat die onveilig zou zijn.

“Gebruikers werden gedwongen hun schakelaars voortaan te bedienen vanuit de TP-Link-cloud, terwijl ze juist bewust voor dit merk gekozen hadden vanwege de lokale integratiemogelijkheden.” Een week en veel boze reacties later, bood TP-Link gebruikers de mogelijkheid om de firmware-update terug te draaien.

Om consumenten te helpen bij het selecteren van apparaten met een lokale API, toont de website van Home Assistant inmiddels van elk apparaat duidelijk hoe deze een verbinding legt met Home Assistant. “Het zou mooi zijn als gebruikers dat aspect meer mee gaan laten wegen bij de aanschaf van slimme apparaten. Hun stem en hun aankoopgedrag kunnen ervoor zorgen dat meer bedrijven gaan inzien dat het belangrijk is om lokale connectiviteit voor hun apparaten te ondersteunen.”

Zelf proberen

Op de Home Assistant website vind je uitgebreide documentatie over de installatie en configuratie van Home Assistant en over het automatiseren van je huis met dit platform. Ook bevat de website een eenvoudig doorzoekbare database van apparaten en platformen waarmee Home Assistant kan worden geïntegreerd, lokaal en/of in de cloud. Dat zijn er momenteel bijna 1800. 

Nabu Casa werd in 2018 opgericht door Home Assistant-oprichter Paulus Schoutsen en Pascal Vizeli, de maker van Home Assistant OS. Binnen Nabu Casa werken zij samen met acht medewerkers aan een Home Assistant Cloud, een privacyvriendelijk cloudalternatief. Daarnaast is Nabu Casa de hoofdsponsor van opensourceproject Home Assistant. 

Op Reddit delen gebruikers regelmatig interessante toepassingen van Home Assistant. En door ‘Blueprints’ te importeren en te configureren, kun je er relatief eenvoudig voor zorgen dat de apparaten in je huis samen gaan werken om jouw leven gemakkelijker of leuker te maken. 

©PXimport

In het volgende voorbeeld willen we graag onze IKEA-afstandsbediening voor slimme lampen aansluiten op Home Assistant, zodat we kunnen bepalen wat er met de lichten gebeurt als we de knoppen van deze afstandsbediening indrukken. 

Om te onderzoeken of er al Blueprints bestaan voor deze afstandsbediening, gaan we naar het forum op https://community.home-assistant.io en klikken op Blueprints Exchange. Er verschijnt een doorzoekbare pagina met alle beschikbare Blueprints. In het zoekvenster rechtsboven vullen we de naam in van de IKEA-afstandsbediening (Trådfri). We kunnen kiezen uit een aantal verschillende Blueprints.

We selecteren deCONZ - IKEA five button remote for lights. Nu verschijnt er een beschrijving van de Blueprint. We zien dat de Blueprint is gedeeld door Bram Kragten. Omdat hij zo vriendelijk is geweest om dit YAML-script als Blueprint beschikbaar te maken, hoeven we zelf geen code meer te schrijven.

Hij vertel op deze pagina exact wat de Blueprint doet. Ook gunt hij ons een kijkje op de achterliggende code. Als ons bevalt wat we lezen, klikken we op de lichtblauwe knop Import Blueprint en daarna op Open Link. Daarna drukken we in het pop-up-venster op Bekijk Blueprint en vervolgens op Blueprint importeren.

De Blueprint is nu toegevoegd aan het Blueprint overzichtsscherm in onze eigen Home Assistant-installatie. Om de blueprint te gebruiken, klikken we op Automatisering maken. De automation-editor verschijnt. Daarin valt te lezen dat de middelste knop al voorgeprogrammeerd is (aan-uitknop), net als de bovenste en onderste knop (dimmen). We kunnen wel zelf bepalen wat er moet gebeuren bij het kort of lang indrukken van de rechter- en linkerknop. Daarvoor hoeven we alleen maar te klikken op Add Action.

Nu weet je dat een slim huishouden ook mogelijk is zonder alles van jezelf bloot te geven aan grote techbedrijven. Welke projecten had je zelf in gedachten?

Tekst: Jolein de Rooij

In de rubriek Waar voor je geld gaan we een aantal keer per week op zoek naar handige producten met een mooie prijs. Dit keer kijken we naar stoomreinigers voor vloeren. Die zijn er in vele soorten en maten, zowel voor houten en gladde vloeren en voor tapijt. Wij vonden vijf stoomreinigers voor minder dan 125 euro, geschikt voor uiteenlopende vloeren.

Philips OneUp 3000 series XV3101/01

Bij de Philips OneUp 3000 series XV3101/01 krijg jij een elektrische dweil voor vloeren. Dit apparaat is ontworpen als lichte vloerreiniger; het weegt ongeveer 1,75 kg en heeft een slanke steel van 1,42 m. De brede dweilkop van 35 cm en lengte van 12 cm maken het mogelijk om snel grotere oppervlakken te behandelen. In de verpakking worden een dweilpad, een laadkabel en een fles reinigingsmiddel meegeleverd, waardoor jij meteen kunt starten. De pads zijn bedoeld om vuil van harde vloeren op te nemen; er zit geen stofzuigfunctie in het apparaat. Het water‑ en reinigingsmiddel wordt via een geïntegreerd reservoir op de pad verdeeld, zodat jij geen emmer hoeft te gebruiken. De elektrische aandrijving zorgt ervoor dat de pad voor‑ en achteruit beweegt; hierdoor hoef jij minder kracht te zetten bij het dweilen. Doordat het om een elektrisch systeem gaat, is er een netsnoer nodig tijdens het reinigen. Je kunt zelf doseren hoeveel reinigingsmiddel op de pad terecht komt; dit is handig voor verschillende ondergronden. Het apparaat bevat geen kruimelzuiger of stoomfunctie en is uitsluitend bedoeld voor natte reiniging van vloeren. Het compacte formaat maakt het eenvoudig op te bergen wanneer jij klaar bent met schoonmaken.

BLACK + DECKER BHSM15FX08‑QS

Met de BHSM15FX08‑QS krijg je een stoomreiniger die bedoeld is voor harde vloeren en tapijt. In de steel zit een waterreservoir van 50 cl en via de afneembare dweilplaat kun jij eenvoudig laminaat of tegelvloeren aanpakken. Het apparaat werkt met netstroom (230 V) en verbruikt 1500 W. Dankzij de instelbare stoomverdeling pas jij de hoeveelheid stoom aan de ondergrond aan De snoerlengte van 6 m zorgt voor bewegingsvrijheid zonder steeds van stopcontact te wisselen. Voor kleine ruimtes is er koord‑opslag zodat het snoer niet in de weg zit. Je hoeft niet te werken met accu’s; het apparaat heeft geen oplaadfunctie en is niet draadloos. Een warm‑up van ongeveer 20 seconden laat jou snel beginnen. Omdat de stoomreiniger niet continu navulbaar is, moet jij het reservoir eerst laten afkoelen voordat je opnieuw water bijvult. Dit model weegt ruim drie kilogram en is niet inklapbaar; voor wandmontage zijn geen voorzieningen. Door de dweilfunctie met microvezeldoek kun jij het water en stoom over de vloer verdelen zonder dat er water opzuigt wordt; vloeistoffen opzuigen kan het apparaat namelijk niet

BLACK + DECKER BHSM168D‑QS inclusief accessoires

De BHSM168D‑QS is een stoommop met meerdere accessoires waarmee jij harde vloeren en tapijten kunt reinigen. Een vermogen van 1600 W verwarmt water in ongeveer 20 seconden tot stoom. Het apparaat is niet draadloos; via een snoer van 6 m heb jij bereik zonder veel van stopcontact te wisselen. De stoomkracht is traploos regelbaar en de stoomverdeling is instelbaar, waardoor jij per vloer de juiste hoeveelheid stoom kiest. Handige details zijn het aan‑uit‑schakelaartje aan de handgreep en het koord‑opbergvak. De waterindicator laat zien hoe vol het 50 cl reservoir is en het apparaat kan tijdens het reinigen continu worden bijgevuld. Een afneembaar waterreservoir maakt vullen en schoonmaken eenvoudiger. De stoommop is niet inklapbaar en heeft geen automatische snoeroprol, maar bij de accessoires zitten microvezeldoeken, een tapijtglijder en opzetstukken voor ramen of voegen. De stoomreiniger beschikt niet over een kinderslot, maar er is wel een aan‑uit‑schakelaar en veiligheidsschakelaar. Het model gebruikt netstroom en is niet oplaadbaar

BLACK + DECKER FSMH13E5 2‑in‑1 stoomreiniger

De FSMH13E5 combineert een stoommop en handstomer in één apparaat. Jij reinigt harde vloeren met een snoerlengte van 4,8 m en een waterreservoir van 50 cl. Het 1300 W verwarmingselement produceert stoom en dankzij de regelbare stoomkracht pas jij het niveau aan. Er zit een instelbare stoomverdeling zodat je de stoom gericht kunt afgeven. De stomer heeft een waterniveau‑indicator en een aan‑uit‑schakelaar, maar geen automatische snoeroprol of kinderslot. Handig is de koord‑opslagruimte zodat het snoer niet op de vloer slingert. Het waterreservoir kan worden afgenomen; daardoor vul jij het onder de kraan en klik je het daarna weer vast. Omdat de reiniger niet draadloos en niet oplaadbaar is, gebruik jij hem altijd met netstroom. De specificaties noemen een gebruiksduur van circa 15 minuten per volle watertank. Het apparaat heeft geen inklapbaar handvat en geen continu navulbaar systeem. Volgens de productinformatie is het een 2‑in‑1 stoomreiniger die zowel vlakke vloeren als moeilijk bereikbare plekken kan behandelen.

Kärcher SC 2 EasyFix Cylinder Steam Cleaner – 1500 W

De Kärcher SC 2 EasyFix Cylinder Steam Cleaner is een cilinder‑stoomreiniger die speciaal gemaakt is voor harde vloeren. Met een vermogen van 1500 W en een maximale stoomdruk van 3 bar wordt water binnen zes minuten omgezet in stoom. Jij gebruikt een waterreservoir van 1 liter; er zijn geen accu’s, dus de reiniger werkt via het lichtnet. De cilinderconstructie heeft een lengte van 38 cm, een breedte van 25,4 cm en een hoogte van 26 cm. Met een gewicht van 2,9 kg is hij relatief licht en daardoor gemakkelijk te verplaatsen. Het snoer van 4 m en een lange slang geven jou bewegingsvrijheid. Het apparaat beschikt niet over een zuigfunctie en kan geen vloeistoffen opzuigen; je gebruikt hem uitsluitend voor stoomreiniging. De warm‑up van 6 minuten betekent dat jij even moet wachten voordat de eerste stoom beschikbaar is. Het model is niet oplaadbaar, maar door het grote reservoir kun jij langere tijd achter elkaar stomen. Een verwijderbare microvezeldoek bevestig je via het EasyFix‑kliksysteem aan de vloerzuigmond. De stoomsterkte is niet regelbaar, waardoor je de hoeveelheid stoom niet kunt aanpassen. Bij het apparaat worden verschillende mondstukken meegeleverd voor bijvoorbeeld voegen of een vloeroppervlak.

Black Friday is dit jaar méér dan een dag vol gadgets en grote schermen. Voor wie zonnepanelen heeft en slimmer wil omgaan met eigen energie, is het hét moment om een thuisbatterij te overwegen. Zeker nu de ZinVolt Power tijdelijk met 15 procent korting verkrijgbaar is. In dit artikel lees je hoe de energieregels richting 2027 veranderen en wat een plug & play-thuisbatterij voor je kan betekenen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met ZinVolt

Black Friday is al jaren het moment waarop mensen grote aankopen doen. Maar in 2025 verschuift de aandacht merkbaar: steeds meer huishoudens kijken niet naar tv’s of laptops, maar naar manieren om hun energierekening te verlagen. En dat heeft alles te maken met de salderingsregeling die in 2027 stopt, stijgende terugleverkosten en het groeiende besef dat je met een thuisbatterij veel van je eigen zonnestroom kunt vasthouden.

In die context introduceert ZinVolt dit jaar een aantrekkelijke Black Friday-deal: 15 procent korting op de ZinVolt Power, een draagbare thuisbatterij die je in één minuut installeert. Daarmee wordt de stap naar energieopslag niet alleen eenvoudiger, maar ook financieel een stuk aantrekkelijker.

Let op: deze aanbieding is geldig tot en met 1 december, dus wees er snel bij!

©ZinVolt

Waarom juist nú interessant?

Als je zonnepanelen hebt, weet je hoe grillig de energiemarkt geworden is. Overdag lever je vaak méér terug dan je zelf nodig hebt, terwijl je ’s avonds juist weer stroom moet inkopen tegen een hoger tarief. Tot eind 2026 kun je dat nog deels wegstrepen dankzij de salderingsregeling, maar die regeling loopt richting zijn einde. Vanaf 2027 krijg je alleen nog een beperkte vergoeding voor wat je terug het net in stuurt.

Dat betekent dat je steeds minder hebt aan 'gratis' teruglevering en steeds meer aan het zelf gebruiken van je eigen stroom. Een thuisbatterij maakt dat mogelijk. En als je die aanschaf toch al overwoog, dan is deze aanbieding met 15 procent korting natuurlijk het ideale moment om in te stappen.

©ZinVolt

ZinVolt Power: een kleine batterij met groot effect

De ZinVolt Power is anders dan de meeste thuisbatterijen. Traditionele systemen hebben bijvoorbeeld installatie in de meterkast nodig en kampen vaak met lange levertijd. De ZinVolt Power werkt echter volledig plug & play. Je steekt hem in het stopcontact, koppelt de P1-dongle aan je slimme meter en hij begint direct met laden. Binnen één minuut actief, zonder gereedschap of installateur. Bovendien heb je hem na bestelling de volgende dag al binnen!

Met een capaciteit van 1 kWh, uit te breiden tot 6 kWh via de losse ZinVolt Mates, kun je precies zo veel opslaan als past bij je huishouden. Overdag laad je op terwijl je zonnepanelen produceren, ’s avonds gebruik je diezelfde energie zelf. Daarnaast kan de Power via de drie ingebouwde stopcontacten als noodstroomvoorziening dienen; ideaal bij een storing of werkzaamheden aan het net.

Het grootste voordeel? Je hoeft niet meteen groot in te stappen. Je kunt klein beginnen en later rustig uitbreiden. En tijdens Black Friday pak je daarmee ook direct de laagste prijs van het jaar mee!

©ZinVolt

Persoonlijk advies van ZinVolt

Weet je nog niet precies wanneer voor jou het juiste moment is? Dan kun je bij ZinVolt vrijblijvend een gesprek inplannen. Samen kijk je naar je verbruik, zonnepanelen en toekomstplannen. Geen verkooppraat, gewoon duidelijkheid.