Een slim huis zorgt ervoor dat je nooit meer in de kou of het donker thuiskomt en je tegelijkertijd niet vergeet om de verwarming of verlichting uit te schakelen. Maar het wordt pas écht slim als je al je slimme producten aan elkaar knoopt. Wat is anno 2019 de staat van smart homes?

Slimme verlichting

Je kunt je verlichting op twee manieren slim maken: of je maakt de infrastructuur achter je verlichting slim door de installatie van inbouwmodules, of je kiest ervoor om de lamp die je in de armatuur draait te vervangen door een slimme variant. Inbouwmodules zijn er voor verschillende standaarden als KAKU of Z-Wave. Het vervangen van je normale lampen voor slimme varianten is eenvoudiger en Philips Hue is het bekendste product dat dankzij een api ook eenvoudig te integreren is met een domoticasysteem.

Voor de draadloze communicatie maakt Hue gebruik van Zigbee Light Link (ZLL) en het systeem is compatibel met andere ZLL-lampen, zoals de TRÅDFRI-lampen van Ikea. Toch loop je in de praktijk bij het mengen van merken tegen problemen aan. Zo kun je de firmware van lampen alleen upgraden via de eigen bridge van het merk. Verder werken ZLL-lampen van andere merken in combinatie met Hue niet via Apple HomeKit, terwijl Hue ze zelf wel ondersteunt.

Slimme verwarming

Naast verlichting is de slimme thermostaat de meest bekende slimme oplossing. De bekendste slimme thermostaat is vermoedelijk de Nest, maar er zijn inmiddels veel meer merken te koop. Naast de slimme thermostaat brengen steeds meer fabrikanten ook slimme radiatorknoppen op de markt. Hiermee kun je zoneverwarming aanleggen, waarmee je per ruimte een verwarmingsschema kunt instellen.

Met elke slimme thermostaat is het mogelijk een klokprogramma in te stellen en je verwarming ook buitenshuis met een app te bedienen. Iets dat niet altijd mogelijk is, is om een slimme thermostaat te verbinden met een eigen domoticasysteem. Ben je van plan om in de toekomst meer te doen met domotica, let er dan op of je slimme thermostaat een api heeft en te koppelen is met domoticasystemen. Dat is trouwens niet alleen handig voor bediening en programmeren, je kunt de gegevens uit een thermostaat ook gebruiken om een dashboard te maken met de huidige status van je slimme huis.

Spraakbesturing

Van televisies tot routers: anno 2019 lijkt het wel of elk product is voorzien van spraakbediening. Koop je een luxere televisie, dan krijg je een afstandsbediening met ingebouwde microfoon meegeleverd, waarmee je het toestel met je stem bedient. Amazon introduceerde de slimme assistent Alexa in 2014 tegelijkertijd met de slimme luidspreker Echo.

Google volgde in 2016 met Google Assistent en introduceerde tegelijkertijd de slimme luidspreker Google Home. Apples Siri is het derde grote spraakplatform en werd al in 2011 geïntroduceerd. Apple was wel laat met een slimme luidspreker: de HomePod kwam pas in 2018 op de markt.

©PXimport

Eén systeem

Ga je thuis aan de slag met domotica, dan zul je in een bestaand huis doorgaans kiezen voor een systeem dat draadloze communicatie gebruikt. Bekende draadloze standaarden zijn KlikAanKlikUit, Z-Wave en ZigBee. Daarnaast gebruik je wellicht ook producten die met een eigen app worden bediend, zoals een slimme thermostaat.

Uiteindelijk wil je natuurlijk één systeem dat je vanaf één plek kunt programmeren of bedienen. Een domoticacontroller kan door het gebruik van meerdere radio’s voor draadloze standaarden en het ondersteunen van api’s allerlei producten aan elkaar knopen. Zo kun je goedkope KAKU-componenten mengen met duurdere Z-Wave-sensoren. Er zijn diverse domoticacontrollers te koop, zoals de Athom Homey en diverse controllers van Vera of Fibaro.

Zelf knutselen

Het steeds slimmer maken van je eigen huis kun je beschouwen als een hobby, en bij een hobby hoort knutselen. Je kunt met bijvoorbeeld een Raspberry Pi en software als Domoticz, Home Assistant of openHAB zelf een domoticacontroller bouwen. We raden je aan een aantal pakketten uit te proberen om te kijken wat jij prettig vindt werken.

Sommige slimme producten, zoals Hue-verlichting of slimme thermostaten, kun je zonder andere hardware via api’s aan je eigen domoticasysteem koppelen. Voor andere zaken, zoals draadloze sensoren, kun je het systeem uitbreiden met bijvoorbeeld een Z-Wave-radio. Maar je kunt uiteraard nog verder gaan en aan de slag met een microcontroller voorzien van wifi om uitbreidingen aan je domoticasysteem te koppelen.

Het met Arduino compatibele NodeMCU-ontwikkelbordje is bijvoorbeeld interessant, en met ESP Easy is er zelfs speciale firmware waarmee je sensoren eenvoudig kunt koppelen aan een domoticasysteem. Ook in dit nummer gaan we met de NodeMCU aan de slag en gebruiken we de microcontroller om een ledstripcontroller met webinterface te bouwen.

©PXimport

Api's

Koop je een slim product, let er tot slot dan goed op of dat product aan andere producten te koppelen is via een api. Zo kun je bijvoorbeeld je slimme thermostaat of verlichting aan een eigen domoticasysteem koppelen.

Heb je al een slim product gekocht zonder api? Wellicht is er wel ondersteuning voor een dienst als IFTTT of Olisto, waarmee je apparaten ‘buitenom’ via internet toch aan elkaar kunt knopen. Het nadeel is doorgaans wel dat een actie via een dergelijke dienst langzamer wordt uitgevoerd en dus minder geschikt is voor acties die direct moeten worden uitgevoerd.

Ook geïnteresseerd in professionele beveiliging?

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!