Nog altijd is de domoticawereld verdeeld in allerlei concurrerende standaarden. Op draadloos gebied is er in de vorm van Z-Wave wel één standaard die eruit springt. Z-Wave wordt door veel verschillende fabrikanten gebruikt, waardoor je veel keuze hebt bij de aanschaf van componenten voor je slimme huis.

Z-Wave is een populaire draadloze standaard die je kunt gebruiken voor onder andere schakelaars, dimmers en sensors. De basis voor Z-Wave is in 2001 ontwikkeld door het Deense bedrijf Zensys. In 2005 werd door zes bedrijven de Z-Wave Alliance opgericht. Inmiddels zijn meer dan 700 bedrijven bij de Z-Wave Alliance aangesloten. Z-Wave-producten worden kortom door veel verschillende fabrikanten op de markt gebracht, waardoor er veel keuze is. Een groot voordeel ten opzichte van goedkopere technieken als KlikAanKlikUit is dat Z-Wave bi-directionele communicatie en encryptie ondersteunt.

Dankzij bi-directionele communicatie kan de status van bijvoorbeeld een schakelaar of sensor altijd opgevraagd worden en is er zekerheid of een actie echt uitgevoerd is. Hoewel Z-Wave in die zin open is dat het door verschillende fabrikanten gebruikt wordt, worden de benodigde chips door één partij gemaakt. Aanvankelijk was dat uitvinder Zensys, in 2009 werd die overgenomen door Sigma Designs. Deze partij heeft de Z-Wave-chips ontworpen die momenteel gebruikt worden. De Z-Wave-divisie van Sigma Designs is dit jaar is overgenomen door Silicon Labs, waarmee dit nu de partij is achter de Z-Wave-chips die andere fabrikanten nodig hebben voor hun producten.

Z-Wave Plus

Er worden in de vorm van Z-Wave en Z-Wave Plus twee varianten van Z-Wave door elkaar gebruikt. Z-Wave Plus-producten hebben een beter bereik, een lager energieverbruik en een hogere snelheid. Die hogere snelheid is overigens niet heel indrukwekkend. Oudere Z-Wave-producten hebben een maximale snelheid van 40 Kbit/s terwijl de nieuwe Z-Wave Plus-producten een snelheid van 100 kbit/s ondersteunen. Z-Wave is echt ontworpen voor energiezuinige toepassingen. Z-Wave en Z-Wave Plus-producten zijn compatibel met elkaar en kun je mixen.

Een ander verschil tussen Z-Wave en Z-Wave Plus is dat bij Z-Wave een te koppelen apparaat direct in bereik van de controller moet zijn, terwijl bij Z-Wave Plus het mesh-netwerk voor de koppeling gebruikt kan worden. Dit wordt ‘network wide inclusion’ genoemd. Om het koppelen van oudere Z-Wave-producten (die geen network wide inclusion ondersteunen) makkelijker te maken, zijn sommige controllers en usb-sticks voorzien van een batterij, zodat je ze even kunt meenemen naar de plek waar het apparaat zich bevindt dat je wilt koppelen.

©PXimport

In Europa maakt Z-Wave gebruik van de vergunningsvrije 868MHz-band die ook gebruikt wordt voor onder andere LoRa, een subset van ZigBee en beveiligingssystemen. Let erop dat in andere landen zoals de Verenigde Staten andere frequentiebanden gebruikt worden. Z-Wave-producten die bedoeld zijn voor landen buiten Europa en werken op een andere frequentie kun je niet koppelen aan een Europees Z-Wave-systeem. Je kunt dus niet zomaar blind Z-Wave-producten op bijvoorbeeld eBay kopen, iets om te onthouden.

Mesh-netwerk

Alle Z-Wave-producten die je gebruikt, vormen een netwerk. Dit Z-Wave-netwerk wordt beheerd door één controller waaraan de nodes gekoppeld worden. Die controller kan een daadwerkelijke domoticacontroller zijn, maar ook een usb-stick die je aansluit op je pc of een eigen domoticacontroller zoals een Raspberry Pi. De producten vormen onderling een mesh-netwerk, waarbij nodes onderling met elkaar kunnen communiceren.

Er kunnen maximaal 232 nodes gekoppeld worden in een Z-Wave-netwerk, bij concurrent ZigBee zijn dat er 65.000. De controller voorziet de nodes van een Network ID waarna nodes enkel met dat netwerk kunnen communiceren. Omdat Z-Wave een mesh-netwerk is, kunnen nodes functioneren als router. Hierbij wordt verkeer dat bedoeld is voor een andere node doorgegeven. Een signaal kan in maximaal vier stappen doorgegeven worden. Hoe meer nodes met routerfunctionaliteit een netwerk bevat, hoe robuuster het wordt. Wel is het zo dat alleen nodes met een vaste voeding voorzien worden van routerfunctionaliteit, nodes met een batterij dragen dus niet bij aan het mesh-netwerk.

Een Z-Wave-controller gaat er na het bepalen van de structuur van het netwerk vanuit dat nodes op dezelfde plek blijven. Wanneer een node wordt toegevoegd aan het netwerk, wordt de controller geïnformeerd over welke andere nodes bereikt kunnen worden. Hiermee kan de controller de communicatieroutes binnen het Z-Wave-netwerk bepalen.

Hoe veilig is Z-Wave?

Voor de beveiliging van het netwerk kan Z-Wave gebruikmaken van 128bit-aes-versleuteling. Encryptie was echter niet verplicht op Z-Wave-producten en werd daarom niet door alle apparaten ondersteund. In 2016 kwam de Z-Wave Alliance onder de naam Security 2 met een nieuw beveiligingsplatform voor Z-Wave waar alle nieuwe producten aan moeten voldoen.

Met Security 2 wordt wel voor alle apparaten aes-versleuteling gebruikt. De beveiligingssleutel wordt uitgewisseld via Elliptic-curve Diffie–Hellman (ECDH), een protocol om een encryptiesleutel voor versleuteling veilig uit te wisselen. Voor het koppelen van een nieuw Z-Wave-apparaat aan het netwerk wordt een pincode of een scan van een QR-code op het apparaat gebruikt. Z-Wave Plus producten die gebruikmaken van de 500-serie-ship kunnen via een firmware upgrade voorzien worden van Security 2.

Toekomst

De ontwikkeling van toekomstige Z-Wave-producten is gericht op een nog lager energiegebruik. Dit wordt mogelijk met het begin dit jaar aangekondigde Sigma Designs Z-Wave 700 Platform. De 700-serie-chips zijn nog energiezuiniger dan de Sigma Designs 500-serie-chips die tot nu toe voor Z-Wave Plus gebruikt worden. Het energieverbruik van de nieuwe chips zou tachtig procent lager zijn dan de chips die tot nu toe gebruikt werden.

Volgens Silicon Labs, dat eerder dit jaar de Z-Wave-divisie van Sigma Designs overnam, wordt het dankzij de nieuwe chips mogelijk om een Z-Wave-sensor tien jaar lang op één knoopcel-batterij te laten draaien. Daarnaast is het bereik van het Z-Wave-netwerk verbeterd. Producten gebaseerd op de nieuwe chips blijven compatibel met de bestaande Z-Wave- en Z-Wave Plus-producten. Daadwerkelijke producten gebaseerd op de nieuwe 700-serie-chips worden pas in 2019 verwacht.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speurt de redactie van ID.nl binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een (extra) monitor voor je laptop of desktop breid je het bureaublad verder uit en heb je meer ruimte voor al je vensters. Wij vonden vijf mooie 34-inch breedbeeldmonitoren met een prettig prijskaartje.

Met een breedbeeldmonitor heb je meer ruimte om al je programma's beter en overzichtelijker gebruiken. Daarom zie je ze steeds vaker terug in kantoren en gezien de prijs zijn ze ook heel interessant voor thuis. Bijvoorbeeld op je thuiswerkplek. Wij vonden vijf mooie en betaalbare 34 inch-breedbeeldmonitoren (3440 x 1440) voor je.

Philips 346E2CUAE/00

De Philips 346E2CUAE/00 is een echte allrounder die gebruikt kan worden voor het spelen van games, maar ook geschikt is voor kantoorwerkzaamheden. Wat dit scherm uniek maakt in zijn prijsklasse is de veelzijdige usb-c-aansluiting. Hiermee kun je met slechts één kabel je laptop aansluiten voor beeld, dataoverdracht en zelfs het opladen van je apparaat (tot 65 Watt). Het VA-paneel levert een resolutie van 3440x1440 pixels, wat zorgt voor haarscherpe details. De lichte 1500R-kromming van het scherm helpt om je volledig in de content onder te dompelen, of je nu door spreadsheets navigeert of een film kijkt. Met een verversingssnelheid van 100Hz en een snelle reactietijd is het scherm ook geschikt voor snelle games. De voet is in hoogte verstelbaar, waardoor je altijd een ergonomisch verantwoorde houding kunt aannemen.

↕️ Voet in hoogte verstelbaar: Ja / 100mm
🖥️Maximale beeldfrequentie: 100Hz

Samsung C34G55TWWU

Dit scherm valt direct op door zijn curve dat ontworpen is om het menselijk gezichtsveld na te bootsen, waardoor je dieper in je game wordt getrokken en je perifere zicht volledig wordt benut. De hoge verversingssnelheid van 165Hz zorgt voor vloeiende beelden, wat een groot voordeel is in snelle actiegames. In combinatie met de lage reactietijd van 1ms (MPRT) en ondersteuning voor AMD FreeSync Premium worden haperingen en beeldvervorming tot een minimum beperkt. Het VA-paneel biedt een sterk contrast, wat resulteert in diepe zwartwaarden en levendige kleuren. Ideaal dus voor grafische werkzaamheden. Een nadeel kan zijn dat de voet wat beperkt is in verstelbaarheid.

↕️ Voet in hoogte verstelbaar: Nee
🖥️Maximale beeldfrequentie: 165Hz

LG 34WP65C-B

LG benadert de ultrawide-markt met een zeer gebalanceerd model, de 34WP65C-B. Dit scherm combineert een hoge beeldkwaliteit met functionaliteiten die voor zowel gamers als thuiswerkers geschikt zijn. Het display heeft een verversingssnelheid van 160Hz, wat zorgt voor soepele beelden tijdens het scrollen, bij het kijken van video's kijken en natuurlijk gamen. Het VA-paneel met een 3440x1440 resolutie dekt 99% van het sRGB-kleurenspectrum, waardoor kleuren accuraat en levendig worden weergegeven. Een opvallend kenmerk zijn de ingebouwde luidsprekers van 7 Watt met MaxxAudio. Het scherm heeft verder AMD FreeSync Premium, een in hoogte en kanteling verstelbare standaard en een bijna randloos ontwerp aan drie zijden.

↕️ Voet in hoogste verstelbaar: Ja / 110 mm
🖥️Maximale beeldfrequentie: 160Hz

Samsung ViewFinity S5 S50GC

De Samsung ViewFinity S5 S50GC richt zich op de professional en de multitasker die op zoek is naar maximale schermruimte zonder de hoofdprijs te betalen. Dit platte ontwerp bestaat uit een 34-inch VA-paneel met een resolutie van 3440x1440. De verversingssnelheid van 100Hz is een welkome upgrade ten opzichte van standaard kantoormonitoren; het zorgt voor een merkbaar vloeiendere ervaring bij het scrollen en verslepen van vensters. Functies als HDR10 en de TUV-gecertificeerde 'Intelligent Eye Care' met een sensor die de helderheid automatisch aanpast, maken dit een monitor voor langdurig gebruik.

↕️ Voet in hoogste verstelbaar: Nee
🖥️Maximale beeldfrequentie: 100Hz

MSI Pro MP341CQ

Veel ultrawide schermen zijn specifiek gericht op gamers, maar deze MSI richt zich met de Pro MP341CQ juist op productiviteit en algemeen gebruik. De 3440x1440 resolutie op het 34-inch gekromde (1500R) scherm geeft je de ruimte van bijna twee traditionele monitoren zonder de storende rand in het midden. De verversingssnelheid van 100Hz is niet de hoogste, maar voldoende voor gewoon kantoorgebruik. MSI heeft verder ook gedacht aan oogcomfort met technologieën die flikkeringen verminderen en de uitstoot van blauw licht filteren. Hoewel de standaard alleen kantelbaar is, kan het scherm via een VESA-bevestiging aan een monitorarm worden gemonteerd voor volledige flexibiliteit.

↕️ Voet in hoogste verstelbaar: Nee
🖥️ Maximale beeldfrequentie: 100Hz

Op vakantie wil je ontspannen, niet bezig zijn met cybercriminaliteit. Toch liggen digitale risico's juist dan op de loer. Zodra je verbinding maakt met een openbaar netwerk – op de camping, in een hotel of op een terras – loop je het risico dat anderen meekijken. Dat vergroot de kans op onderschepte wachtwoorden, identiteitsfraude of zelfs malware op je telefoon. Gelukkig kun je je daar vrij eenvoudig tegen beschermen, met deze tips.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Wat maakt openbare wifi zo kwetsbaar?

Veel openbare netwerken zijn slecht beveiligd. Je vindt ze overal: op luchthavens, in treinen, op campings, in cafés of gewoon op een stadsplein. Vaak kun je zonder wachtwoord inloggen, of er is één standaardcode die iedereen gebruikt. Dat maakt het voor kwaadwillenden makkelijk om dataverkeer te onderscheppen of zelfs een nepnetwerk aan te maken dat eruitziet als het echte wifi-netwerk. Bijvoorbeeld een netwerk dat 'Free_Hotel_Wifi' heet, maar in werkelijkheid wordt gehost vanaf de laptop van iemand die jouw gegevens wil onderscheppen. Verbind je automatisch, dan kan alles wat je intypt zichtbaar worden voor de verkeerde persoon.

Daar blijft het niet bij. Ook malware ligt op de loer: software die ongemerkt wordt geïnstalleerd en toegang krijgt tot je bestanden, wachtwoorden of zelfs je hele toestel blokkeert. Vooral apps die automatisch gegevens synchroniseren, zoals cloudopslag of mail, kunnen  dan kwetsbaar zijn.

Wat kun je zelf doen om veilig te blijven?

➡️ Loop voordat je op reis gaat eerst je wifi-instellingen langs. Zet automatisch verbinden met bekende netwerken uit. Zo voorkom je dat je toestel onderweg ongemerkt verbinding maakt met een netwerk dat eruitziet als iets vertrouwds, maar in werkelijkheid is opgezet door een kwaadwillende. Denk aan een naam als 'Hotel_WiFi' of 'Free_WiFi_Airport' – herkenbaar, maar nep.

➡️ Het helpt als je al vóór vertrek kiest voor een beveiligingspakket waarin standaard een VPN zit, zoals bij Bitdefender. Daarmee maak je het jezelf makkelijk: je hoeft geen losse apps te downloaden, en je weet zeker dat je dataverkeer automatisch wordt versleuteld zodra je verbinding maakt met een openbaar netwerk. In diezelfde pakketten zit vaak ook een wachtwoordmanager inbegrepen, zodat je unieke wachtwoorden kunt aanmaken en beheren zonder ze te hoeven typen – wat op een onbetrouwbaar netwerk al een risico op zich kan zijn.

➡️ Zorg ook dat je tweestapsverificatie hebt ingeschakeld voor belangrijke accounts. Zelfs als je inloggegevens op een of andere manier onderschept worden, kunnen kwaadwillenden dan niet zomaar inloggen.

➡️ Ben je eenmaal op de plek van bestemming aangekomen en wil je een openbaar wifi-netwerk gebruiken, bijvoorbeeld in een hotel of op een terras? Vraag dan altijd bij de balie of bediening naar de exacte naam van het netwerk en het juiste wachtwoord. Dan weet je zeker dat je niet op een nepnetwerk belandt. Schakel vervolgens je VPN in voordat je online gaat.

©ymgerman

Moet je toch ergens inloggen, controleer dan altijd of de website begint met https://. De 's' staat voor 'secure' en betekent dat je gegevens versleuteld worden verzonden. Dat maakt het voor anderen veel lastiger om mee te kijken, ook als je per ongeluk op een minder goed beveiligd netwerk zit.

Bij privacygevoelige zaken als online bankieren of inloggen op een overheidswebsite kun je beter even terugvallen op je databundel. Je mobiele provider biedt standaard een versleutelde verbinding. Is wifi toch de enige optie, bijvoorbeeld omdat je roaming hebt uitgezet of je databundel beperkt is? Dan is een VPN helemaal onmisbaar.

Kies verder voor een beveiligingspakket dat je waarschuwt bij verdachte activiteiten, zoals een onbekende aanmeldpoging of een link die je naar een nagemaakte website probeert te lokken.

©WineDonuts

Wat Bitdefender onderweg voor je doet

Wie zonder zorgen wil internetten, ook op onbekende netwerken, heeft baat bij een alles-in-één beveiligingspakket. Bitdefender biedt verschillende opties, afhankelijk van wat je nodig hebt. Premium Security is gericht op volledige bescherming, inclusief onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager, realtime bescherming tegen phishing en controle of je gegevens online zijn gelekt. Die combinatie is handig als je vaak op reis bent en gebruikmaakt van verschillende netwerken, bijvoorbeeld met je laptop, tablet en telefoon.

Bitdefender Total Security biedt veel van dezelfde onderdelen, maar de VPN is hier beperkt tot 200 MB per dag – voldoende voor dagelijks gebruik, zolang je geen grote bestanden verstuurt of streamt. Antivirus Plus is de instapversie, met de minste extra's. Je krijgt er wel een VPN bij (200 MB per dag), maar een wachtwoordmanager ontbreekt bijvoorbeeld. In alle gevallen geldt dat je beschermd bent tegen malware en verdachte websites, en dat je waarschuwingen krijgt bij risico's.

Wat opvalt is dat de bescherming grotendeels op de achtergrond werkt. Je hoeft zelf weinig in te stellen of bij te houden, en dat is prettig als je onderweg bent. Je krijgt bijvoorbeeld automatisch een melding als je verbinding maakt met een openbaar netwerk, met de vraag of je de VPN wilt inschakelen. Ook scant het systeem links en bijlagen voordat je ze opent, en krijg je een melding als je wachtwoorden in een datalek zijn opgedoken. 

Veilig internetten hoeft niet ingewikkeld te zijn

Het goede nieuws: je hoeft geen expert te zijn om jezelf te beschermen. Met een paar slimme keuzes kun je de risico's onderweg sterk beperken. Gebruik bij voorkeur mobiel internet als je iets vertrouwelijks doet, zoals internetbankieren of inloggen op belangrijke accounts. Maak op openbare netwerken altijd gebruik van een VPN, laat een wachtwoordmanager sterke wachtwoorden voor je aanmaken en zorg dat je beveiligingssoftware up-to-date is. Bitdefender helpt je daarbij, zonder dat het je belemmert in je gebruik. Zo blijf je ook op vakantie veilig online – en kun je echt ontspannen vakantie vieren.