Zo installeer CyanogenMod op je Android

Elke Android-telefoon die je in de winkel koopt, wordt geleverd met het mobiele besturingssysteem van Google. Er zijn wel verschillen: zo komen de Nexus-apparaten van Google met de meest 'pure' versie van Android, zoals Google het OS bedoeld heeft. Andere fabrikanten smeren hier hun eigen sausje over. Samsung doet dat met zijn TouchWiz-interface, HTC met Sense en Huawei brengt Emotion UI.

Wie niet gelukkig is met de Android-versie op zijn apparaat, kan een alternatieve Android-versie (een 'rom') op zijn toestel installeren. Daarvoor zijn diverse redenen. De belangrijkste reden is vaak dat heel wat alternatieve roms extra functies bieden die je niet standaard in Android vindt. Ook heb je met de meeste roms geen last van bloatware (voorgeïnstalleerde programma's die veelal niet te verwijderen zijn). Je toestel verbruikt daardoor minder geheugen en werkt sneller.

Tot slot is een alternatieve rom een ideale manier om de nieuwste Android-versie op je toestel te zetten als de fabrikant geen updates meer aanbiedt.

Andere roms

In deze cursus gaan we aan de slag met CyanogenMod, maar dit is niet de enige rom die je op je Android-toestel kunt installeren. Het kan geen kwaad om eens naar andere roms te kijken, omdat ze allemaal in net iets anders gespecialiseerd zijn. Zo is er AOKP (Android Open Kang Project), dat Android uitbreidt met onder andere meer controle over led-notificaties en aangepaste trilpatronen voor personen die je bellen.

Een andere populaire rom is Paranoid Android, maar die werkt enkel op Nexus-apparaten. In China is MIUI (spreek uit "Me You I") populair, een rom met een stevig aangepaste gebruikersinterface. En wie belang hecht aan een volledige opensource-rom kan terecht bij Replicant, dat vooral de Samsung Galaxy-apparaten en enkele vroege Nexus-apparaten ondersteunt.

Beperk je wel tot de bekende roms en download ze enkel van de officiële website. Er zijn immers ook heel wat amateurs die op fora zelfgemaakte roms aanbieden, vaak van bedenkelijke kwaliteit.

De alternatieve rom AOKP beschrijft zichzelf als 'Android infused with magical unicorn bytes'.

CyanogenMod

De populairste Android-rom is CyanogenMod, die wereldwijd meer dan tien miljoen actieve installaties telt. CyanogenMod bestaat al sinds 2009, eerst voor de HTC Dream (T-Mobile G1), de eerste commerciële Android-telefoon. Ondertussen ondersteunt de rom officieel meer dan 220 telefoonmodellen en onofficieel nog meer. CyanogenMod is gebaseerd op de broncode van Android die Google vrijgeeft. Hieraan voegt het heel wat functies toe, waarvan we enkele verder in deze cursus zullen demonstreren.

Er bestaan verschillende versies van CyanogenMod, en niet elke versie wordt al door elk apparaat ondersteund. Je zoekt dus het best eerst op de wiki van CyanogenMod op hoe het met de ondersteuning van jouw apparaat zit. Blijkt de nieuwste ondersteunde versie CyanogenMod 7 te zijn, dan heeft het niet zo veel zin om over te gaan tot installatie, want die is gebaseerd op de stokoude Android 2.3 (Gingerbread). CyanogenMod 9, 10, 10.1 en 10.2 zijn gebaseerd op respectievelijk Android 4.0 (Ice Cream Sandwich), 4.1, 4.2 en 4.3 (Jelly Bean). De meeste relatief recente Android-telefoons worden momenteel ondersteund door CyanogenMod 10.1 of 10.2. Een select aantal apparaten ondersteunt al CyanogenMod 11, gebaseerd op Android 4.4 (KitKat).

Je moet ook weten dat er voor elk apparaat allerlei versies bestaan. De belangrijkste zijn stable, monthly en nightly. De stabiele versie is op dit moment voor veel apparaten Cyanogenmod 10.2. Die is uitgebreid getest. Elke maand komt de versie monthly uit, die een M in het versienummer krijgt, zoals 10.1-M2. De nighly-versies tot slot zijn experimentele versies waarvan er in principe elke nacht een nieuwe uitkomt.

Kijk op de wiki na of CyanogenMod jouw toestel ondersteunt.

CyanogenMod bestaat in heel wat versies.

Cyanogen, Inc.

In september 2013 heeft CyanogenMod-oprichter Steve Kondik een bedrijf opgericht om zijn populaire Android-rom te commercialiseren. Voorheen gebeurde de ontwikkeling volledig door vrijwilligers en werd de broncode vrijgegeven. Een deel van de CyanogenMod-community reageerde dan ook negatief op het oprichten van het bedrif omdat ze wilden dat het project opensource bleef.

Cyanogen beloofde echter dat het opensourcekarakter van CyanogenMod behouden zou blijven. De eerste realisatie van het bedrijf was de CyanogenMod Installer. Ondertussen heeft Cyanogen, Inc. ook een samenwerking met de Chinese telefoonmaker Oppo opgezet, die zijn Android-telefoon N1 met CyanogenMod uitgerust heeft. Een andere Chinese telefoonmaker, OnePlus, gaat tegen het einde van dit jaar een high-end smartphone met CyanogenMod lanceren.

Het ziet er dus naar uit dat de commercialisering van deze rom CyanogenMod binnenkort ook in de winkels brengt, zodat nog meer mensen ermee kunnen kennismaken.

Het bedrijf Cyanogen wil binnenkort ook telefoons met CyanogenMod in de winkels hebben.

Installatie

Een alternatieve rom installeren was tot voor kort niet zo eenvoudig: je moest heel wat googelen, tientallen complexe stappen volgen en vaak ook nog speciale tools downloaden van obscure websites. Tegenwoordig biedt CyanogenMod echter een installatieprogramma aan waardoor de procedure een fluitje van een cent is. Surf op je Android-toestel naar deze website en volg de instructies.

Omdat Google de CyanogenMod Installer niet in Google Play toestaat, moet je eerst in de instellingen van je Android Beveiliging / Onbekende bronnen aanvinken. Bezoek dan http://get.cm/app met je telefoon en druk na de download op OneClick.apk. Kies Installeren en na de installatie Openen. De app geeft je verder instructies en vraagt je op het einde om op een Windows-computer verder te gaan. Maak wel eerst een back-up van je bestanden (zie het kader 'Back-up van je telefoon'), want de installer brengt het toestel terug naar de fabrieksinstellingen.

Download daarna zoals gevraagd op je computer de CyanogenMod Installer voor Windows Vista/7/8 (eveneens op deze website) en volg de instructies op. Je krijgt duidelijk stap voor stap te zien wat je moet doen, zoals je Android via usb aansluiten, de ontwikkelaarsopties inschakelen enzovoort. De juiste details hangen van je toestel af. Daarna wordt CyanogenMod gedownload en na een klik op Install op je toestel geïnstalleerd. Houd de usb-kabel tussen je toestel en je Windows-computer de hele tijd aangesloten.

Let ook op: je computer mag ondertussen niet herstarten. Als het installatieprogramma op je computer uiteindelijk de boodschap toont dat de installatie compleet is, kun je aan de slag met CyanogenMod.

De app CyanogenMod Installer geeft duidelijke instructies op je telefoon om de installatie voor te bereiden.

De CyanogenMod Installer begeleidt je tijdens de hele installatie.

Installer niet ondersteund

De gebruiksvriendelijke CyanogenMod Installer ondersteunt een beperkt aantal toestellen, waaronder de Google Nexus-toestellen, de HTC One en de Samsung Galaxy S II, III, 4, Note en Note II. Geen zorgen als jouw toestel niet ondersteund wordt. Op deze website vind je voor heel wat andere apparaten zipbestanden met de rom.

Die zijn op een wat ingewikkeldere manier te installeren. Als je op de wiki-pagina over ondersteunde toestellen zoekt naar je toestel, dan krijg je een pagina met informatie over welke versies er voor je toestel bestaan, hoe je die daarop installeert en of er problemen bekend zijn. Voor sommige toestellen is de stable-versie misschien wat te oud. Je kunt er dan voor kiezen om een release candidate te downloaden of misschien zelfs een monthly of nightly.

Voor andere toestellen bestaan nog geen officiële versies. Misschien vind je op de wiki dan wel een onofficiële rom. Die versies zijn echter nog niet goed getest, dus wees voorbereid op problemen.

Ondersteunt de Installer je toestel niet? Geen nood, maar de installatie is wel wat ingewikkelder.

Op verkenning

Zodra je telefoon herstart is na de installatie, staat er CyanogenMod op in plaats van de eerdere Android. Je wordt gevraagd om een CyanogenMod-account aan te maken (wat optioneel is) en een Google-account. Meld je je met je bestaande Google-account aan, dan worden automatisch je Gmail- en Google Contacten-gegevens gesynchroniseerd. Had je telefoon eerder een Android-versie die zwaar aangepast was door de fabrikant, zoals bij Samsung, HTC en Huawei het geval is, dan is er nogal een verschil.

Je ziet nu namelijk Android meer zoals Google het bedoeld heeft. Heb je een Nexus-apparaat, een officieel vlaggenschip van Google, dan zie je op het eerste oog niet heel veel verschil.

Zodra je je vernieuwde telefoon begint te verkennen, kom je al snel extra zaken tegen. Eén van de sterktes van CyanogenMod is dat je je telefoon volledig naar de hand kunt zetten. Bijna elk aspect van het uiterlijk of het gedrag van Android is aan te passen.

Kijk maar eens wat rond in de instellingen, vooral onder Uiterlijk en Startscherm. Een percentage toevoegen aan de batterijstatus, het aantal rijen en kolommen op het startscherm aanpassen, het aantal pictogrammen of het aantal pagina's in het dock kiezen, de icoontjes in de snelle instellingen aanpassen, voor elk type notificatie een andere kleur van de led tonen, je favoriete apps met een swipe toegankelijk maken in het vergrendelscherm ... het is allemaal mogelijk met CyanogenMod.

Back-up van je telefoon

Android kan wel back-ups maken van je apps, maar niet van je applicatiedata, sms-berichten, woordenboek en opgeslagen wifi-netwerken. Hiervoor zijn gelukkig wel apps beschikbaar. Titanium Backup root is het uitgebreidst, maar zoals de naam al verklapt heb je hiervoor root-toegang nodig op je Android.

Helium - App Sync and Backup is erg gebruiksvriendelijk en werkt ook zonder root.

Met Titanium Backup kopieer je alle apps en bijbehorende gegevens.

Profielen

Eén van de interessante functies in CyanogenMod is het instellen van profielen. Een profiel is een verzameling instellingen, bijvoorbeeld het in- of uitschakelen van wifi en bluetooth, het volume en het type schermvergrendeling. Je kunt een profiel aanmaken voor 's nachts, eentje voor thuis en één op je werk.

Als je de powerknop ingedrukt houdt, krijg je je profiel te zien en verander je snel van profiel. Maar CyanogenMod gaat nog verder en laat je ook automatisch je profiel aanpassen naargelang je binnen of buiten het bereik van een wifi-toegangspunt (bijvoorbeeld thuis of op je werk) bent. Deze functie is wat verborgen: druk op een profiel en dan onderaan op het icoontje dat een Google Maps-label voorstelt.

Een andere krachtige mogelijkheid is Privacybescherming (Privacy Guard), waarmee je inperkt wat individuele apps mogen doen. Wil je bijvoorbeeld wel de Facebook-app gebruiken om op de hoogte te blijven de bezigheden van je vrienden maar wil je niet dat Facebook je locatie kent, dan stel je dat eenvoudig in. Ga daarvoor in de instellingen naar Beveiliging en dan Privacybescherming.

Vink je een app aan, dan krijgt die geen toegang tot je locatie, je contacten, geschiedenis van oproepen, agenda en sms-berichten. Druk je lang op een app, dan krijg je de mogelijkheid om elk type privacygevoelige actie toe te staan dan wel te weigeren. Zo kun je bijvoorbeeld bepalen dat een app de camera niet mag gebruiken. Kortom, met CyanogenMod ben je weer de baas over je smartphone.

Verander automatisch van profiel als je telefoon binnen of buiten het bereik van een WiFi-toegangspunt komt.

Dankzij CyanogenMods functie Privacybescherming perk je te inhalige apps in.

Beveiliging

CyanogenMod is traditioneel goed uitgerust met beveiligingsmaatregelen. Houdt je ex maar niet op met je telefonisch te stalken? Belt een grappenmaker je al weken midden in de nacht om je te pesten? Ben je die telefoontjes van het callcenter dat maar blijft aandringen om je iets te verkopen echt zat, ook al heb je herhaaldelijk gezegd dat je niet gebeld wilt worden? CyanogenMod heeft een eenvoudige oplossing voor die problemen. Druk in de instellingen onder Beveiliging op Zwarte lijst en dan op het plusteken om een nummer toe te voegen.

Inkomende oproepen en sms-berichten zijn afzonderlijk te blokkeren. Ook drastische maatregelen zijn mogelijk, zoals afgeschermde nummers blokkeren of alle nummers die niet in je contactenlijst staan. CyanogenMod 11 komt zelfs met TextSecure, een technologie om sms-berichten te versleutelen. Stuur je een sms-bericht naar een andere TextSecure-gebruiker, dan wordt dat automatisch versleuteld. Gebruikt je contactpersoon geen TextSecure, dan wordt je bericht als een onversleutelde sms afgeleverd.