Waar de iPhone doorgaans voor persoonlijk gebruik is, wordt de iPad meer gebruikt als gezinsapparaat. De één speelt er spelletjes op, de ander checkt z'n mail, weer een ander bewerkt foto's enzovoort. Hoe zorg je ervoor dat de iPad optimaal is ingesteld voor gebruik door meerdere personen?

In dit artikel bespreken we de ideale manier om een iPad in te stellen voor gebruik door meerdere personen. Dit doen we op twee manieren. In de eerste helft bespreken we hoe je een iPad gebruikt in een gezin waar iedereen alles van elkaar mag zien, daarna bespreken we een situatie waarin bijvoorbeeld kleine kinderen ook gebruikmaken van de iPad en bepaalde content afgeschermd moet zijn.

Open situatie

E-mail

Wat doe je als iedereen een eigen e-mailaccount heeft en zijn mail graag op de iPad wil lezen? De iPad biedt immers niet de mogelijkheid om verschillende gebruikers in te laten loggen. Je kunt natuurlijk per account een eigen e-mail-app installeren, waarbij je aan iedere app één account koppelt. Maar je kunt ook heel eenvoudig in de app Mail alle accounts laten samenkomen.

Wanneer je in Instellingen / E-mail, contacten en agenda's verschillende accounts toevoegt, dan worden ze in verschillende mappen weergegeven. Handig, maar alleen als écht iedereen overal bij mag, want dan komen alle mails samen in de map Alle inkomende. Iedereen kan z'n eigen account bekijken in de relevante map.

©PXimport

In de app Mail kun je diverse accounts prima samen laten komen.

Apps

Een jaar geleden was het nog een drama om met z'n allen gebruik te maken van dezelfde iPad omdat er maar een beperkt aantal apps in een mapje konden worden geplaatst. Nu Apple die limiet heeft opgeheven, kun je een fantastische scheiding maken tussen apps die iedereen gebruikt (zoals Pages, Mail, Foto's enzovoort) en apps die specifiek voor een bepaalde gebruiker zijn. Je maakt gewoon een map aan met de naam van het familielid voor wie de apps bedoeld zijn, en zo maak je een prima schifting.

©PXimport

Door per gebruiker een mapje aan te maken, houd je meer overzicht.

Agenda

De mogelijkheid om een agenda te delen zal voor veel gezinnen een uitkomst zijn. Wanneer er alleen een iPad in huis is, kan de centrale agenda gewoon gebruikt worden om alle afspraken in te plaatsen. Hebben gezinsleden ook nog eens een iPhone, dan wordt het helemaal handig. Door op een pc of laptop in te loggen op www.icloud.com (met het Apple ID van de iPad) en te klikken op Agenda, kun je de centrale Agenda heel eenvoudig delen.

Klik in het linkerdeelvenster op Deel agenda (een pictogram dat lijkt op een wifi-signaal) en vink Privé-agenda aan. Vul nu de Apple ID's in van de familieleden die de agenda gaan gebruiken en klik op OK. Je hebt nu een gedeelde agenda. Alles dat de gelinkte familieleden in de agenda zetten op hun iPhone, zal in de centrale agenda op de iPad opduiken. Dat voorkomt een hoop communicatieproblemen binnen het gezin.

©PXimport

Samen een centrale agenda gebruiken werkt fantastisch.

Foto's

Helaas geldt ook in de Foto's-app op de iPad dat je, net als in Mail, geen verschillende accounts kunt aanmaken voor foto's. Oftewel alles wordt in de Filmrol geplaatst. Maak je met verschillende gezinsleden gebruik van de iPad, dan kan die Filmrol snel een nogal overzichtelijk rommeltje worden.

Spreek daarom af dat iedere gebruiker z'n eigen album krijgt, waarin foto's uit de filmrol kunnen worden geplaatst. De foto's komen natuurlijk nog altijd binnen op de Filmrol, maar zo kun je ze heel eenvoudig naar de juiste map verplaatsen en de boel overzichtelijk houden.

©PXimport

Wanneer je voor iedere gebruiker een album maakt, blijft de Filmrol overzichtelijk.

Internet

Iedereen maakt uiteraard gebruik van hetzelfde internet en omdat ook Safari geen gebruikersaccounts bevat, kan iedereen van elkaar zien welke sites ze bezocht hebben (hetgeen in deze open situatie prima is). Maar het kan natuurlijk wél lastig zijn wanneer iedereen z'n eigen bladwijzers toevoegt. Gelukkig is hier dezelfde oplossing van toepassing als bij Foto's. Open Safari en klik op het pictogram Bladwijzers rechtsboven. Klik nu op Wijzig onderin en daarna op Nieuwe map.

Maak nu voor iedere gebruiker een eigen map aan, waarin je voortaan de bladwijzers opslaat. Je zet een bestaande bladwijzer in een map door, met Wijzig actief, te drukken op de bladwijzer en vervolgens op Locatie, waarna je de juiste map selecteert.

©PXimport

Ook bladwijzers kun je overzichtelijk indelen per gebruiker, dat scheelt frustratie.

Muziek

Ook voor muziek is het prettig om allemaal gebruik te maken van dezelfde iPad, omdat er een flinke muziekdatabase ontstaat waar iedereen toegang toe heeft. Maar als je enorm fan bent van Coldplay, zit je natuurlijk niet te wachten op de liedjes van One Direction die de kinderen hebben gekocht of gedigitaliseerd. Mappen zijn ook hier het antwoord, maar dan in de vorm van afspeellijsten.

Open de app Muziek en druk linksonder op het pictogram Afspeellijst en vervolgens op de knop Nieuwe afspeellijst bovenin. Geef nu de naam in van een gezinslid. Je wordt nu direct naar een pagina gebracht waarin je de gewenste nummers in de afspeellijst kunt plaatsen. Wil je ook afspeellijsten maken voor een bepaalde stemming? Dat kan natuurlijk ook, zolang je je naam er maar voor zet.

©PXimport

Door persoonlijke afspeellijsten aan te maken, profiteert iedereen van de muziek.

Contactpersonen

De lijst met contactpersonen kan natuurlijk al snel gigantisch worden wanneer je met z'n allen dezelfde iPad gebruikt. Wat echter lang niet bij iedereen bekend is, is dat je ook groepen contactpersonen kunt maken. Hier heb je echter wel een pc of laptop voor nodig. Surf naar www.icloud.com, log in met het Apple ID van de iPad en klik op Contacten. Je ziet nu links de optie Alle contacten.

Onderin zie je een plusteken en wanneer je hierop klikt, kun je een nieuwe groep aanmaken. Vervolgens kun je vanaf deze pagina de contactpersonen verslepen naar de juiste groep. Een prima manier om overzicht te houden.

©PXimport

Een weinig bekende functie van de app Contacten: je kunt groepen aanmaken.

Berichten

Maar wat als je met z'n allen iMessage wilt gebruiken vanaf de iPad? Ook hier zijn wederom geen verschillende gebruikersaccounts. Ook is er geen mogelijkheid om berichten in te delen in mappen, zoals bij de eerdergenoemde apps. We raden dan ook af om iMessage te gebruiken als persoonlijk communicatie-instrument voor alle afzonderlijke gezinsleden.

iMessage is natuurlijk wél fantastisch om te gebruiken om vanuit het gezin te communiceren met andere familieleden of personen met wie iedereen in het gezin contact heeft. Immers, iedereen kan het lezen en dat betekent dat het Apple ID van 'het gezin' een ideaal adres is om het hele gezin of huishouden in één keer te bereiken.

©PXimport

iMessage leent zich niet goed voor gebruik door meerdere personen, wél als groep.

Afgeschermde situatie

Gesloten systeem

iOS is een gesloten platform, hetgeen inhoudt dat apps van derden geen wijzigingen aan kunnen brengen aan het besturingssysteem. Als gevolg daarvan kunnen ontwikkelaars van apps er bijvoorbeeld niet voor zorgen dat bepaalde albums in de Filmrol met een wachtwoord afgeschermd worden. Het afschermen van zaken gebeurt dan ook voornamelijk met behulp van apps die niet van Apple zijn, zoals je in dit gedeelte zult merken.

E-mail

Samen gebruik maken van de Mail-app is handig, maar iedereen kan bij alle mail. En dat is niet in ieder gezin de bedoeling. Wil je bijvoorbeeld wel dat je kinderen of huisgenoten gebruik kunnen maken van de app Mail, maar niet dat ze jouw mail kunnen lezen? Dan kun je het beste een tweede e-mail-app installeren, zoals Gmail. Je kunt in Gmail je pop-account laten ophalen en vervolgens via de Gmail-app ophalen en verzenden, met als belangrijkste voordeel dat je kunt uitloggen, zodat alleen personen met het wachtwoord bij de mail kunnen.

Bijkomend voordeel is dat je in Gmail wél diverse accounts kunt toevoegen, zodat je zelfs zou kunnen besluiten om de Mail app van Apple links te laten liggen en met z'n allen gebruik te maken van Gmail. Zo is er toch een centrale app, maar kan men elkaars e-mail niet lezen.

©PXimport

Gmail is een prettige app voor als je tóch met meerdere accounts wilt werken.

Agenda

Samen een agenda delen is superhandig zoals je hebt gezien, maar wat als er ook zaken zijn die je niet met alle gezinsleden wilt delen? Dan heb je aan de Agenda-app van Apple niet zoveel, althans, niet voor die 'geheime' afspraken. Het is dan beter om een app te installeren die je met een wachtwoord kunt beveiligen. Een voorbeeld van zo'n app is PocketLife Calendar.

De app biedt gewoon een eenvoudige agenda, maar wel met de mogelijkheid daar een code aan te hangen, zodat alleen jij (en eventueel andere bevoegden) er toegang toe hebt.

©PXimport

Afspraken die niet voor ieders ogen bestemd zijn? Installeer een beveiligde agenda app.

Foto's

Er zijn duizenden redenen te bedenken waarom je foto's op je iPad zou hebben die niet bedoeld zijn voor alle leden in het gezin (al lijkt het ons verstandig om die foto's dan ook gewoon niet op de iPad te bewaren). Is er geen andere optie, dan is het noodzaak daarvoor een app te installeren die je foto's verschuilt achter een wachtwoord. Met Stash kun je foto's (en video's en documenten) opslaan om die vervolgens te beschermen met een wachtwoord. Er zijn tientallen van dit soort apps te vinden. Welke je ook installeert, zorgt ervoor dat je er eentje kiest die, wanneer je een foto in de app neemt, niet ook een kopie in de Filmrol bewaart.

©PXimport

Foto's kun je niet met een wachtwoord beschermen. Tenzij je een app als Stash gebruikt.

Contactpersonen

Het zal niet zo snel voorkomen, maar het kan natuurlijk voorkomen dat bepaalde contactpersonen niet voor alle gezinsleden zichtbaar mogen zijn (bijvoorbeeld een relatietherapeut of een echtscheidingsadvocaat). Je kunt in Contacten wel groepen maken, maar je kunt ze helaas niet afschermen.

De app Secret Apps is daar perfect voor. Niet alleen kun je er geheime contactpersonen in opslaan, maar er zit ook een eigen browser in zodat je surfgeschiedenis niet opduikt in Safari. Uiteraard is de app te beschermen met een wachtwoord, waarbij je zelfs een foto kunt laten maken wanneer men het verkeerde wachtwoord intypt.

©PXimport

Geheime contactpersonen? Verberg ze in een app als Secret Apps.

Berichten

Zoals in het eerste gedeelte van dit artikel al aangegeven, is iMessage geen app die zich leent voor gebruik door meerdere personen. Het is dan ook niet mogelijk om je berichten af te schermen. Wil je de iPad toch graag gebruiken om berichten naar mensen te sturen, maar heb je liever dat die berichten privé blijven?

Dan kun je het beste een app gebruiken als Skype van Microsoft of Hangouts van Google. Beide stellen je in staat om berichten uit te wisselen (wel slechts met gebruikers van het eigen platform) en hebben daarnaast de mogelijkheid om uit te loggen. Zo hebben gebruikers van de iPad die jouw accountgegevens van Skype of Hangouts niet weten, geen toegang tot de berichten.

©PXimport

In een app als Skype of Hangouts kun je uitloggen, zodat niemand je berichten kan zien.

Kinderen

In dit artikel hebben we het voornamelijk gehad over een situatie waarin de iPad samen wordt gebruikt en waarbij niet alle gebruikers alles onder ogen mogen krijgen. Maar het is natuurlijk ook heel goed mogelijk dat de iPad gebruikt wordt door kinderen en dat je simpelweg niet wilt dat ze toegang hebben tot bepaalde delen van de iPad.

Gelukkig biedt Apple daar dan wél weer een pasklare oplossing voor, door middel van het menu Beperkingen. Je bereikt dit menu door in Instellingen te navigeren naar Algemeen en vervolgens naar Beperkingen.

©PXimport

Met Beperkingen kun je bepaalde delen van de iPad afschermen.

Beperkingen

Wanneer je drukt op Schakel beperkingen in, dien je een toegangscode in te voeren. Deze heb je nodig om de beperkingen weer uit te schakelen (anders zou het voor de kinderen wel héél makkelijk te omzeilen zijn). Je kunt nu aangeven welke onderdelen van de iPad niet zichtbaar zijn wanneer beperkingen zijn ingeschakeld.

Hier staan niet alle apps tussen, maar wel belangrijke, als Safari en FaceTime. Er is ook een optie tot het uitschakelen van de mogelijkheid om apps te installeren of content te kopen in apps.

©PXimport

Je dient een toegangscode in te stellen waarmee de beperkingen kunnen worden uitgeschakeld.

Heel handig zijn de opties onder het kopje Toegestaan materiaal. Immers, het kan zijn dat je je kinderen wel toegang wilt geven tot bepaalde apps, boeken, films en series, maar niet als het materiaal niet voor hun ogen geschikt is. Daarom kun je onder dit kopje in iedere categorie een leeftijdsgrens aangeven, zodat de content automatisch geblokkeerd wordt wanneer het de geschiktheid voor de aangegeven leeftijd overstijgt.

©PXimport

Je bepaalt heel eenvoudig voor welke leeftijd de content geschikt moet zijn.

Tot slot kun je in dit menu ook aangeven welke apps van Locatievoorzieningen gebruik mogen maken wanneer beperkingen zijn ingeschakeld, en welke apps toegang mogen hebben tot contactpersonen, foto's enzovoort. Je kunt hier ook aangeven dat het spelen van multiplayergames en het toevoegen van vrienden niet is toegestaan in Game Center. Ook kun je nog aangeven dat er geen wijzigingen mogen worden aangebracht aan accounts, en dat het volume een bepaald niveau niet mag overstijgen. Met het menu Beperkingen maak je de iPad een stuk veiliger voor jonge gebruikers.

©PXimport

Via beperkingen is de privacy ook beter gewaarborgd.

Je game-ervaring hangt sterk af van hoe goed je hardware aansluit bij de vaak hoge eisen van moderne games. Maar zelfs met minder krachtige hardware kun je met de juiste instellingen vaak soepel gamen zonder storende elementen.

In het kader ‘Game-pc’ vind je specifieke tips voor het aanschaffen van hardwarecomponenten die ideaal zijn voor een krachtige game-pc. Dit lijkt ons nuttig, maar het is natuurlijk minder relevant als je niet bereid bent (flink) te investeren in nieuwe onderdelen. Met dit artikel richten we ons daarom hoofdzakelijk op de lezer die met een beperkt budget zijn bestaande systeem wil behouden en optimaliseren.

Je kunt namelijk op veel vlakken verbeteringen aanbrengen, vooral bij hardware (zoals cpu, gpu, monitor en opslagmedium), netwerk, besturingssysteem, drivers, processen en applicaties.

Voor je begint met optimaliseren, is het belangrijk inzicht te krijgen in de belangrijkste factoren voor ‘glitchvrij’ gamen, zodat je weet waar je aandacht aan moet besteden.

1 Factoren

Een van de belangrijkste factoren is een hoge framerate, doorgaans uitgedrukt in fps (frames per seconde). Dit is de snelheid waarmee de beelden worden getoond en hangt sterk af van je gpu en cpu. Bij eenvoudige games volstaat 30 fps vaak, maar grafisch intensieve games spelen merkbaar beter bij 60 fps. Voor intens competitief gamen is zelfs 144 of meer fps raadzaam. Het is belangrijk dat de fps daarbij stabiel blijft, aangezien schommelingen haperingen in het beeld kunnen veroorzaken.

Ook invoervertraging (input latency) is van belang, zeker bij competitieve games. Een lage vertraging tussen je acties, zoals muisklikken of toetsindrukken, en wat je ziet op het scherm is essentieel. Deze vertraging wordt beïnvloed door de gpu, cpu, monitor en bij online gamen ook door je internetverbinding. Ook netwerkvertraging (lag) wil je in dit geval zeker vermijden.

Daarnaast wil je het zogeheten ‘tearing’ voorkomen, waarbij het beeld lijkt te breken of te verschuiven. Dit probleem ontstaat door een gebrekkige synchronisatie tussen je gpu en monitor, doordat de gpu te weinig of net te veel frames levert.

In dit artikel geven we concrete tips en technieken om precies zulke storende factoren als te lage of inconsistente fps, te hoge invoer- of netwerkvertraging en tearing te vermijden.

Bij tearing lijkt het beeld op te breken in meerdere delen, dat wil je natuurlijk voorkomen.

2 Benchmarking

Voor je met optimalisatietechnieken start, is het verstandig eerst te meten hoe goed je huidige configuratie presteert. Na upgrades of optimalisaties kun je dezelfde meting herhalen voor een duidelijke vergelijking.

Zo’n meting voer je uit met een benchmark. Een van de bekendste is 3DMark. Deze tool bevat verschillende tests om prestaties van je gpu, cpu en je systeem als geheel in een game-context te meten. Je kunt bijvoorbeeld Time Spy gebruiken om DirectX 12-prestaties van games te analyseren. Fire Strike focust op DirectX 11 (voor mid-range-systemen), terwijl Port Royal geschikt is voor raytracing-prestaties. Voor meer technische uitleg van deze benchmarks kun je de online gebruikersgids raadplegen.

Andere benchmarks zijn ook beschikbaar. Cinebench bijvoorbeeld meet via hoge kwaliteit 3D-afbeeldingen de prestaties van je cpu, inclusief afzonderlijke kernen. Voor grafische benchmarking en stresstests van je gpu kun je bijvoorbeeld Unigines Heaven of Superposition gebruiken.

Time Spy van 3DMark meet de prestaties van de Microsoft API DX12.

3 Monitoring

Tijdens het gamen is het nuttig om de prestaties van verschillende onderdelen te meten. Een handig hulpmiddel hiervoor is RivaTuner Statistics Server (RTSS), dat bijvoorbeeld geïntegreerd is in MSI Afterburner. Deze tool is ideaal voor veilig en eenvoudig gpu-overklokken zonder veel technische kennis (zie paragraaf 5).

Installeer MSI Afterburner samen met de RivaTuner-software en start het programma. Klik op het tandwielpictogram en controleer of de juiste gpu is geselecteerd. Ga naar het tabblad Toezicht en vink de onderdelen aan die je wilt monitoren, zoals GPU temperatuur, GPU gebruik, GPU core klok, GPU ventilator snelheid, GPU temp/power/voltage limit, CPU temperatuur/gebruik/klok (genummerde cpu-kernen hoef je niet te selecteren), CPU power, Beeldverversings snelheid en Frame tijd. Zet bij elk item ook een vinkje bij Toon informatie op het scherm (OSD) en bevestig je keuzes.

Open vervolgens het instellingenvenster van RTSS via het pictogram in het Windows-systeemvak. Controleer of Show On-Screen Display is ingeschakeld en kies bij voorkeur Raster 3D als weergave. Optimaliseer en positioneer deze naar wens. Deze OSD werkt doorgaans goed in DirectX- en OpenGL-games. Overigens bevat Steam een fps-teller die je met behulp van Alt+Tab op je scherm kunt zetten.

RivaTuner Server Statistics is hier gekoppeld aan de monitoringtool MSI Afterburner.

4 Hardware

Meten is weten, en die fase hebben we afgerond. Nu richten we ons volledig op diverse optimalisaties, opgesplitst in verschillende (en deels overlappende) categorieën. We beginnen met de hardware, met de gpu in de hoofdrol.

Houd je gpu-drivers regelmatig, bijvoorbeeld maandelijks, up-to-date. Gebruik hiervoor bij voorkeur de software van de fabrikant, zoals GeForce Experience of de Nvidia-app, of AMD Adrenalin Edition. Via het configuratiescherm van deze tools krijg je vaak extra opties voor betere gameprestaties, met invloed op zowel fps als beeldkwaliteit.

We nemen Nvidia als voorbeeld. Open NVIDIA Control Panel en ga naar 3D-instellingen beheren. Overweeg bij Algemene instellingen de volgende instellingen voor het basisprofiel: Energiebeheermodus op Optimaal vermogen; Textuurfilteren – Kwaliteit op Prestatie; Thread Optimalisering op Aan; Grootte shadercache op Onbeperkt; en Weinig vertraging-modus op Aan of Ultra. Bevestig met Toepassen. Klik op Beginwaarden om terug te keren naar de standaardinstellingen.

Je kunt hier ook Verticale synchronisatie op Uit zetten, maar in principe horen de gpu-frames afgestemd te zijn op de verversingsfrequentie (refresh rate) van je monitor. Heb je last van tearing, zet deze instelling dan op Aan of kies een van de andere opties.

Controleer ook even de instellingen van je muis of controller via Instellingen / Bluetooth en apparaten. Kies hier Muis / Aanvullende muisinstellingen. Voor preciezere en consistentere muisaansturing kun je op het tabblad Opties voor de aanwijzer de optie Precisie van de aanwijzer verbeteren uitschakelen, waarmee je aanwijzerversnelling uitzet, wat de cursorbeweging voorspelbaarder maakt.

Vanuit het configuratiescherm kun je allerlei instellingen van je gpu aanpassen.

5 Hardware overklokken

Gevorderde gebruikers kunnen ook overwegen hun gpu te overklokken. Ga eerst na of er in het UEFI/BIOS van je systeem hiervoor geen zogeheten XMP’s (eXtreme Memory Profile) beschikbaar zijn gesteld door de geheugenfabrikant. Je herkent deze aan opties zoals XMP, Memory Profile of DOCP. Kies het gewenste profiel waarbij je geheugen op een hogere snelheid kan werken.

Bij de meeste games kun je voordeel halen uit een overgeklokte gpu. Hiervoor is MSI Afterburner zeer geschikt, omdat je hiermee veilig kunt werken. Je combineert dit bij voorkeur met MSI Kombustor (klik na installatie op het K-pictogram in MSI Afterburner), een stresstest-tool die de stabiliteit van jouw gpu na overklokken controleert via zware grafische workloads.

Begin met het verhogen van de Core Clock (MHz) - niet de Core-voltage - in stappen van ongeveer 20. Boven de 50 verhoog je bij voorkeur in stappen van 10. Bevestig telkens met Toepassen (ronde knop met vinkje). Lukt dit niet, zet dan (indien mogelijk) de schuifknoppen bij Power Limit (%) en Temp Limit (°C) tijdelijk op het maximum, en stel via de A-knop de Fan Speed (%) in op 75%. Bevestig je instellingen met Toepassen.

Laat tijdens de aanpassingen de stresstest in Kombustor draaien en houd de resultaten in de gaten, zoals de gpu-temperatuur (je kunt hier ook de OSD van RTSS oproepen). Als deze te hoog wordt of de stresstest crasht, verlaag de waarde dan met ongeveer tien procent.

Verhoog daarna de Memory Clock in stappen van maximaal 10. Blijf ook hier tien procent onder de waarde waarbij de stresstest onstabiel wordt. Klik vervolgens op Opslaan (diskette-pictogram) en selecteer profielknop 1. Tot slot klik je rechtsboven op de Windows-knop, zodat je systeem voortaan met deze profielwaarden opstart.

Overklokken met MSI Afterburner, met Kombustor als ‘waakhond’ (je ziet hier ook de RTSS-overlay).

6 Systeeminstellingen

Op het niveau van je besturingssysteem kun je enkele instellingen optimaliseren. We nemen Windows 11 als uitgangspunt. Ga naar Instellingen / Gaming. Open Gamemodus en schakel deze in. Hiermee verbeter je de prestaties tijdens het gamen door cpu- en gpu-bronnen prioriteit te geven (onder meer om framedrops te voorkomen), achtergrondprocessen te beperken en storende meldingen uit te schakelen.

Zorg er ook voor dat Windows-updates niet tijdens een gamesessie starten. Ga naar Instellingen / Windows Update, klik op Geavanceerde Updates en stel bij Gebruikstijden instellen de gewenste uren in via Handmatig.

Met de ingebouwde module Energiebeheer kun je het voorkeurschema instellen op Hoge prestaties. Voor snellere pc’s kun je zelfs de optie Topprestaties activeren door op de Opdrachtprompt dit commando uit te voeren:

Met powercfg /list controleer je of het schema is toegevoegd. Verwijder een schema met powercfg /delete <ID>. Of maak in Energiebeheer je eigen schema met Een energiebeheerschema maken.

Je kunt ook grafische instellingen per app aanpassen. Ga naar Instellingen / Systeem / Beeldscherm / Graphics. Zoek de gewenste app, selecteer deze, klik op Opties en kies bijvoorbeeld Hoge prestaties. Bevestig met Opslaan.

Je kunt ook een extra energiebeheerschema voor topprestaties zichtbaar maken.

7 Extra instellingen

Je kunt een paar extra systeeminstellingen aanpassen om de gameprestaties verder te verbeteren. Controleer bijvoorbeeld de locatie van het bestand pagefile.sys, vooral bij beperkt intern geheugen. Windows verplaatst data van het RAM naar dit virtuele geheugenbestand om ruimte vrij te maken. Zorg dat dit bestand op een snelle ssd staat.

Controleer dit via Instellingen / Systeem, klik op Geavanceerde systeeminstellingen en druk op Instellingen op het tabblad Geavanceerd. Klik op Wijzigen. Staat je Windows-schijf niet op een snelle ssd, dan beperk je via Aangepaste grootte de ruimte op deze schijf en wijs je het grootste deel toe aan de snelste schijf. Of kies Grootte wordt door het systeem beheerd. Bevestig met Instellen en OK.

Daarnaast kun je HAGS (Hardware GPU Scheduling) activeren, waarmee de gpu grafische taken rechtstreeks afhandelt. Dit versnelt processen en verbetert grafische prestaties, met minder stutter en invoervertraging. Ga hiervoor naar Instellingen / Systeem, kies Beeldscherm / Graphics en klik op Standaardinstellingen voor afbeeldingen wijzigen. Als je gpu dit ondersteunt, kun je hier GPU met hardwareversnelling plannen inschakelen. Eventueel schakel je hier ook Optimalisaties voor games met vensters in, wat de prestaties van DirectX 10/11-games in venstermodus ten goede kan komen.

HAGS kan de grafische prestaties wat opkrikken als je gpu dit ondersteunt.

Op zoek naar de optimale game-ervaring? Met deze accessoires creëer je jouw ideale gameroom

8 Software

Bij online gamen is natuurlijk ook een optimale netwerkconnectie van groot belang. Idealiter gebruik je hiervoor een bekabelde verbinding of een draadloze router met 5GHz-wifi voor een lagere ping. Controleer je wifi-snelheid met een gratis tool zoals www.speedtest.net.

Voordat je andere software aanpast, is het verstandig eerst de tuningsmogelijkheden van je game-applicaties zelf te bekijken. Veel games, zoals Age of Empires III, bieden via schuifbalken, numerieke waarden of andere instellingen opties om framerate en andere prestaties te beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan instellingen voor grafische detaillering, zoals texturen en schaduwen, anti-aliasing-technieken en tekenafstand (de mate waarin verder afgelegen objecten worden gerenderd).

Verder, om onnodig geheugenverbruik te beperken, kun je controleren welke apps automatisch opstarten met Windows. Schakel overtollige apps uit via Windows Taakbeheer (Ctrl+Shift+Esc) in de rubriek Opstart-apps.

In Taakbeheer kun je bij Processen en Services onnodige achtergrondprocessen en services tijdelijk uitschakelen via het contextmenu, vooropgesteld dat je goed weet wat je doet. Gevorderde gebruikers kunnen in de rubriek Details per applicatie via het contextmenu de opties Prioriteit (hoeveelheid toegewezen processortijd; kies bij voorkeur niet voor realtime) en eventueel Affiniteit (hoeveel en welke processorkernen worden gebruikt) aanpassen.

Overweeg ook het gebruik van gameboosters, die gameprestaties semiautomatisch optimaliseren. Een bekende gratis tool is Razer Cortex (extra tools niet installeren). Na aanmelding kun je via Game booster met Boost now meerdere optimalisaties uitvoeren, zoals Disable CPU Sleep Mode, Clear Clipboard, Clean RAM en Disable Telemetry. Ook kunnen geselecteerde processen en services worden uitgeschakeld om geheugen vrij te maken. Met de optie Restore now herstel je de oorspronkelijke instellingen.

Een andere populaire tool is MSI Dragon Center, die zich vooral richt op MSI-hardwarecomponenten en vergelijkbare functionaliteit biedt.

Gamebooster Razer Cortex automatiseert het optimaliseren van systeeminstellingen en achtergrondprocessen.

9 Netwerk

Bij online gamen is natuurlijk ook een optimale netwerkconnectie van groot belang. Idealiter gebruik je hiervoor een bekabelde verbinding. Controleer in Apparaatbeheer (klik met rechts op de Windows-startknop) of de drivers van je netwerkadapter up-to-date zijn. Klik met rechts op een adapter en kies Stuurprogramma bijwerken.

Je kunt ook kiezen voor een draadloze 5GHz-wifi-router. Controleer je wifi-snelheid met een gratis tool zoals www.speedtest.net. Daarnaast kun je voor draadloze netwerken een speciale tool gebruiken om de signaalkwaliteit te analyseren, zoals Acrylic Wi-Fi Analyzer. Dit onderdeel van de Acrylic Suite biedt een live signaalgrafiek en laat je kanaaloverlappingen en andere netwerkproblemen analyseren. De volledige functionaliteit is vijf dagen gratis beschikbaar.

Veel routers bieden QoS-instellingen (Quality of Service) waarmee je dataverkeer voor specifieke applicaties, poorten of apparaten kunt prioriteren. Dit kan latency en jitter verminderen. Sommige routers hebben een gamemodus in de QoS-configuratie voor automatische optimalisatie van populaire games en consoles, geavanceerdere routers bieden SQM (Smart Queue Management).

Controleer met de module Broncontrole (druk op Windows-toets+R en voer resmon uit) welke applicaties veel bandbreedte gebruiken. Sorteer bijvoorbeeld op de kolom Totaal (bytes/seconde) en sluit overtollige software af. Om de puntjes op de i te zetten, kun je de prestaties van de gebruikte DNS-server testen met DNS Benchmark. Open het tabblad Nameservers, klik op Run Benchmark en zet een vinkje bij Sort Fastest Nameservers: de snelste DNS-servers vind je nu in principe bovenaan. Deze kun je gebruiken in de netwerkconfiguratie van Windows of in je router voor je hele netwerk.

Controleer de kwaliteit van je draadloze verbinding met Acrylic Wi-Fi Analyzer.

Wanneer je kiest voor een inbouwvriezer werk je deze natuurlijk het liefst netjes weg achter een mooie keukendeur. Je vindt ze in hoogtes van 72 tot 178 cm, maar ook als onderbouw diepvrieskast die onder je aanrechtblad passen. Waar moet je allemaal nog meer op letten bij een inbouwvriezer voordat je deze aanschaft?

Een inbouwvriezer biedt als voornaamste voordeel dat de kast mooi is weggewerkt in je keuken. Juist daarom is het belangrijk om vooraf goed op een aantal zaken te letten als je zo’n vriezer wilt kopen.

Formaten

Inbouwvriezers zijn te koop in een aantal vaste maten. Die maten zijn gestandaardiseerd, zodat het eenvoudig is om de juiste inbouwvriezer bij de juiste inbouwkast te kopen en andersom. De ruimte in een inbouwkeuken waar de inbouwvriezer komt, is ietsje groter dan de inbouwvriezer zelf. Logisch, omdat zo'n inbouwvriezer wel makkelijk geplaatst moet kunnen worden, maar er ook weer eenvoudig uit moet kunnen in geval van reparatie of vervanging.

Bij een inbouwvriezer kun je kiezen uit de volgende hoogtes: 72, 88, 102, 122, 140, 178 en 180 cm. De breedte van inbouwvriezers ligt doorgaans tussen de 54 en 56 cm, het is dus belangrijk dat de breedte van de nis hierop is afgestemd. De diepte van een inbouwvriezer kan ook iets variëren, maar 54,5 cm is doorgaans de gemiddelde diepte. Je kunt ook kiezen voor een ondervriezer; een losse kleinere kast van zo'n 80 cm hoog die past onder het aanrechtblad.

Bij de aanschaf van een inbouwvriezer of elke inbouwapparatuur vind je altijd de informatie over de grootte van de nis. De nis is de plek in de inbouwkeuken waarin de inbouwapparatuur wordt geplaatst. Deze informatie is dus erg belangrijk bij het kiezen voor de juiste inbouwvriezer en de gewenste keuken.

©MG | ID.nl

Scharnier- en deursystemen

Bij de aanschaf van een inbouwvriezer houd je rekening met het soort scharniersysteem dat je wil gebruiken. Er zijn twee soorten deursystemen: deur-op-deurscharnieren en sleepdeursystemen. Bij een deur-op-deursysteem wordt de deur van de keuken direct op de deur van de vriezer geplaatst en is er geen speling tussen beide deuren.

Bij een sleepsysteem wordt de vriezerdeur met een glijd- of sleepsysteem bevestigd aan de keukendeur. Hierdoor schuift de deur van de keuken over de koelkastdeur. De deuren bewegen dan afzonderlijk van elkaar. Zo'n systeem komt het vaakst voor en is ook het eenvoudigst te installeren.

Bij een deur-op-deursysteem wordt het paneel van de keukendeur direct op de deur van de vriezer gemonteerd. Het keukenpaneel draait dus op hetzelfde moment als de vriezerdeur. Voor een deur-op-deursysteem heeft de vriezer andere scharnieren die het gewicht van zowel de deur van de vriezer als het keukenpaneel moeten kunnen dragen. Bij een inbouwvriezer die geschikt is voor een deur-op-deursysteem, wordt het buitenste gedeelte van de vriezerdeur los geleverd.

Ventilatie

Een vriezer produceert aan de achterzijde warmte. Deze warmte moet goed kunnen worden afgevoerd en dat kan alleen als de nis waar de inbouwvriezer in wordt geplaatst, voldoende ruimte aan de achterkant heeft. De achterkant van de nis houd je vanzelfsprekend open en moet aan de achterkant tussen de muur en de vriezer minstens 10 centimeter vrijgehouden worden. Bij sommige inbouwvriezers krijg je aparte spacers mee die je op de achterkant van de vriezer kunt monteren om de juiste afstand te behouden, zodat je de vriezer ook niet te ver richting muur kunt plaatsen.

©MG | ID.nl

Geluidsdemping

Het geluid van een inbouwvriezer kan soms als storend worden ervaren. Dit geluid bestaat doorgaans uit twee componenten: luchtgeluid, zoals het brommen van de compressor, en contactgeluid, veroorzaakt door trillingen die via het meubel kunnen worden doorgegeven. Zowel vrijstaande- als inbouwmodellen kunnen hier last van hebben, maar met wat aanpassingen kun je het geluid reduceren. Zorg voor voldoende ventilatieruimte rondom de vriezer. Ga je gebruik maken van geluidsabsorberende materialen , houd er dan rekening mee dat deze warmte vasthouden.

Om luchtgeluid te dempen, kan aan de achterkant en eventueel zijkanten van de nis of de muur geluidsabsorberend materiaal worden bevestigd. Dit materiaal vangt het geluid van de compressor op en voorkomt dat het zich verder door de ruimte verspreidt. Er zijn hier verschillende soorten platen en strips voor verkrijgbaar.

Zoek een stil exemplaar

Omdat het lastig is om een inbouwapparaat van tevoren te testen op geluidsproductie, kun je natuurlijk in ieder geval alvast kijken naar de specificaties van een inbouwvriezer. Bij doorgaans alle online winkels vind je de relevante informatie over geluidsproductie bij de specificaties. Het maximaal hoorbare geluid wordt weergegeven in Decibel, afgekort als dB. Gemiddeld produceren inbouwvriezers een geluid van rond de 35 en 40 dB, maar dit zijn natuurlijk alleen piekmomenten, bijvoorbeeld als de compressor aanslaat. De informatie over de geluidsproductie vind je overigens ook op het energielabel, zie hieronder.

Zuinigheid

Tot slot moeten we het energieverbruik natuurlijk niet vergeten. Hoe zuiniger een inbouwvriezer is, hoe meer geld je op het gebruik ervan bespaart. Dankzij de specificaties en het welbekende energielabel koop je eenvoudig een energiezuinig model. Je ziet dan bij de specificaties ook wat een inbouwvriezer op jaarbasis aan energie verbruikt.

©EPREL