Even een defect onderdeel vervangen, het was ooit zo makkelijk. Maar tegenwoordig moet je er flink voor studeren en bovendien een serieuze gereedschapskist hebben. Als reparaties en upgrades überhaupt mogelijk zijn. Natuurlijk, smartphones en laptops zijn wel even wat anders dan die oude pc-kasten. Maar je eigen smartphone repareren - of een soortgelijk apparaat - wordt tegenwoordig wel érg lastig gemaakt...

Naast een ontwerp dat reparaties lastig maakt komt er ook nog een andere factor bij kijken: geld, heel veel geld. Daarnaast heb je als gebruiker rekening te houden met (vaak onredelijke) garantievoorwaarden en cryptische gebruiksvoorwaarden. Mag je zelf eigenlijk wel de schroevendraaier pakken om te knutselen aan je zelf-gekochte apparatuur?

Voor hardwarefabrikanten is het lucratief om reparaties zo moeilijk mogelijk te maken. Onderdelen en reparaties leveren serieus geld op, dus nemen ze liever zelf de reparatie op zich dan dat ze die uit handen geven. Maar het dient ook een ander doel: door het onmogelijk te maken om onderdelen te vervangen en accu’s (die over het algemeen het snelst slijten) in een niet-te-openen behuizing te zetten, dienen de gadgets eerder vervangen te worden. Kortom, geplande veroudering.

Het begrip is zeker niet het domein van ‘aluhoedjesmensen’. Geplande veroudering bestaat al sinds de gloeilamp (zoals het Phoebus-kartel, dat ervoor zorgde dat lampen niet langer dan 1000 uur brandden), maar komt ook softwarematig voor. Denk aan Android-fabrikanten die weigeren updates beschikbaar te maken. Ook Apple is betrapt met iOS-updates: het bedrijf stelde iPhones bewust trager te maken om ‘de accu te ontzien’.

Wat hulp van iFixit

Rots in de branding voor iedereen die zelf upgradet of repareert is iFixit. Deze site plaatst zogeheten ‘teardowns’, een soort fotoverslag van hoe smartphones, tablets, pc’s enzovoort tot op de kleinste chip worden ontleed. Zo kom je erachter hoe de producten in elkaar zijn gezet (welke onderdelen zijn gebruikt, gebruikte schroefjes, gelijmde en gesoldeerde onderdelen).

Apparatuur krijgt daarnaast een beoordeling het op gebied van repareerbaarheid. Berucht is de Surface Laptop: deze kreeg een 0. Een van de kritiekpunten is dat de accu zit vastgelijmd en je deze met een heteluchtpistool moet losweken, wat ontploffingsgevaar veroorzaakt.

Deze teardowns worden door medewerkers van de site gemaakt, maar ook door een actieve community. Slim is dat je via de site ook sleutelsetjes met de juiste onderdelen kunt kopen om zelf je reparaties en upgrades uit te voeren. Zo hoef je daar niet meer naar op zoek en heeft de site een handige inkomstenbron. Je moet zelf alleen nog op zoek naar de onderdelen voor je reparatie of upgrade. Chinese webshops bieden hier vaak een betaalbare (maar kwalitatief soms iets mindere) uitkomst.

Hoe je tegengewerkt wordt

Uit de iFixit-teardowns is gebleken dat vooral smartphones en tablets berucht zijn omdat ze nauwelijks te demonteren, repareren of weer in elkaar te zetten zijn (wat natuurlijk ook niet geheel onbelangrijk is). Deze producten zijn dan ook ontworpen om niet te repareren, laat staan upgraden.

Helaas geldt dat voor steeds meer moderne apparatuur, maar er zijn uitzonderingen. De ouderwetse pc ligt voor de hand. Je kunt de kast nog altijd makkelijk openmaken en onderdelen loskoppelen, én vervangen. Er zijn ook nog steeds laptops verkrijgbaar waarvan je gewoon nog geheugenreepjes kunt vervangen of de accu kunt loskoppelen, waardoor je je laptop binnen een paar minuutjes weer toekomstklaar maakt.

Smartphones en tablets zijn natuurlijk een lastiger categorie, omdat het ontwerp zo compact mogelijk gehouden moet worden en er vanwege designoverwegingen vaak wordt gekozen voor unibody metalen of glazen behuizingen. Hierdoor zit de accu – het snelst slijtende onderdeel – vast in het toestel. Er zijn echter nog altijd smartphones met verwisselbare accu, vooral in het goedkopere prijssegment. Nadeel is weer dat smartphones in deze prijsklasse vaak slechte update-ondersteuning krijgen, waardoor je ook softwarematig moet knutselen met Android-roms.

Welk gereedschap?

Wanneer je de juiste onderdelen hebt, kun je je pc al in elkaar zetten met een schroevendraaier en een tubetje koelpasta. Wanneer je apparatuur van een fabrikant die het niet zo op reparaties heeft onder handen neemt, dan puilt de gereedschapskist uit. Je komt schroefjes tegen met de meest inventieve schroefkoppen – als je de schroefjes überhaupt al tegenkomt. Vaak zitten ze verstopt, bijvoorbeeld onder rubber pootjes. Het schroevendraaierkitje van een reparateur wordt hierdoor behoorlijk groot.

©PXimport

Steeds vaker wordt gebruikgemaakt van lijm en tape, waardoor je een heteluchtpistool en een klein mesje nodig hebt om de lijm los te maken. Vaak zijn het de schermen die vastgelijmd zitten; met een soort plectrum (wig) duw je het scherm los van de plakrand, zodat je hem met een zuignap kunt optillen zonder dat het breekt. Vergeet natuurlijk ook de lijm en tape niet om de apparatuur weer in elkaar te zetten. O, een minuscule pincet, een spudger, een antistatisch armbandje en een soldeerbout mogen ook niet ontbreken in je gereedschapskist.

Recht op reparatie

De roep om wetgeving voor het recht om je apparatuur te repareren zwelt met elke anti-reparatiestreek aan. Heftige lobby’s van machtige tech-bedrijven hinderen reparatierechtwetgeving. Maar het Europees Parlement werkt wel degelijk aan wetgeving die reparaties mogelijk moeten maken, bijvoorbeeld door bedrijven te dwingen reparatiehandleidingen vrij te geven en vervangende onderdelen beschikbaar te stellen.

Ook in de VS wordt er aan dergelijke wetgeving gewerkt. Naleving is natuurlijk een tweede. Zo gelden er in Europa strenge garantiewetten, maar veel techbedrijven hebben daar gewoon lak aan. Zo zijn er meerdere rechtszaken geweest tussen consumentenorganisaties en tech-giganten als Apple, die natuurlijk liever twee jaar Apple Care-garantie verkopen dan de wettelijke twee jaar garantie naleven...

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een mooie smartwatch en de meer premium variant op de 'gewone' Watch 8. De prijs ligt ook hoger. In deze review lees je onze ervaringen met de Watch 8 Classic.

Fysieke draairing

De Watch 8 Classic is een smartwatch die enigszins als een traditioneel horloge oogt. Dat zie je terug in het ronde scherm, maar ook aan de fysieke draairing rond het scherm. Via deze draairing kun je door de software navigeren, bijvoorbeeld meldingen lezen en snel een app opzoeken. Een prima systeem, vinden wij. Je ziet ook beter wat je doet op het horloge omdat je niet de hele tijd met je vingers op het scherm zit.

©Rens Blom

Het horloge heeft een stevig roestvrijstalen ontwerp en een comfortabel, chic ogend kunstleren bandje. We vinden de smartwatch wel aan de dikke kant, wat je vooral merkt als je hem onder een strakker overhemd draagt. Op de zijkant vind je drie fysieke knoppen. Die gebruik je – net als de draairing – om door de software te navigeren, maar ook om een favoriete app naar keuze te starten. Je stopwatch bijvoorbeeld.

©Rens Blom

Het scherm is overigens ook aanraakgevoelig en ziet er goed uit. Het is prima afleesbaar in de zon, met mooie kleuren en duidelijke tekst (voor zover dat mogelijk is op een horlogescherm). Prettig is dat het horloge stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Slimme software

Net als andere moderne Samsung-smartwatches draait de Galaxy Watch 8 Classic op Wear OS. Dat is software van Google, aangevuld met functies van Samsung. De software geeft je toegang tot allerlei nuttige apps, stelt je in staat om contactloos te betalen met het horloge en toont meldingen van je smartphone. Tenminste, als jij dat wilt, natuurlijk. Gelukkig kun je zelf instellen welke apps wel en geen notificaties mogen tonen. Beantwoorden gaat prima via kant-en-klare reacties, spraakbediening of een piepklein toetsenbordje.

Nieuw is de Google Gemini-spraakassistent. Die is aardig slim en zeker het proberen waard, maar nog niet dé reden om een smartwatch te kopen. Gemini zit ook in andere moderne Wear OS-smartwatches, onder meer van OnePlus en Google.

©Rens Blom

De Galaxy Watch 8 Classic is met zijn vele ingebouwde sensoren en slimme software goed in staat om je gezondheid te monitoren. Van het aantal stappen dat je zet tot je hartslag meten en alles ertussenin; de mogelijkheden kunnen wat overweldigend zijn als je geen smartwatch gewend bent. Draag je het horloge ook 's nachts, dan kan hij zelfs je slaap registreren. Dat gebeurt mooi nauwkeurig, is onze ervaring.

De smartwatch krijgt vier jaar software-updates, waardoor je de komende jaren verzekerd bent van nieuwe functies. De accuduur van Samsung-horloges blijft helaas kort. Na anderhalve dag moet ook de Watch 8 Classic echt aan de oplader. Daar valt mee te werken en aan te wennen, maar het blijft kort.

©Rens Blom

Samsung-invloed

Dat je hiermee een Samsung-smartwatch in huis haalt, merk je aan verschillende dingen. Je hebt bijvoorbeeld niet per se een Samsung-smartphone (wel een Android-toestel) nodig om de Watch 8 Classic te kunnen gebruiken, maar sommige functies werken wel alléén met een Samsung-telefoon. Op je telefoon moet je bovendien twee Samsung-apps installeren: de Galaxy Wearable-app om de instellingen van het horloge aan te passen en de Samsung Health-app om de verzamelde gezondheidsstatistieken van het horloge te bekijken. We verbaasden ons vorig jaar al over het feit dat Samsung niet gewoon één complete app maakt. Dat is helaas dus nog steeds het geval.

Conclusie: Samsung Galaxy Watch 8 Classic kopen?

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een stijlvolle smartwatch die zich leent voor het grote publiek. Uitgezonderd iPhone-gebruikers. Het horloge is compleet, werkt prettig en kan jaren mee. De adviesprijs is wel hoog, dus dat kan een terecht struikelblok zijn.

Met de vertrouwelijke modus in Gmail kun je gevoelige e-mails beter beveiligen. Je bepaalt zelf hoe lang een bericht te bekijken is en of de ontvanger extra stappen moet zetten om het te openen. Dat kan handig zijn bij privégegevens, zakelijke documenten of andere informatie die niet onnodig in een inbox moet blijven staan.

Wat je met de vertrouwelijke modus kunt doen

Met de vertrouwelijke modus geef je een e-mail een soort digitale houdbaarheidsdatum. Je kunt instellen dat een bericht na bijvoorbeeld een dag, een week of een jaar automatisch verdwijnt. De ontvanger kan de inhoud niet zomaar kopiëren, doorsturen, downloaden of afdrukken. Wil je nog een extra veiligheidslaag, dan kun je een sms-verificatie toevoegen. De ontvanger krijgt dan een code op zijn telefoon die nodig is om het bericht te openen.

Belangrijk om te weten: de inhoud wordt niet volledig versleuteld zoals bij sommige beveiligde maildiensten. Gmail bewaart het bericht op de eigen servers. Bij Gmail-gebruikers verschijnt het in hun inbox, bij andere e-maildiensten ontvangt de ontvanger een link naar een beveiligde Google-pagina.

©ID.nl

Zo zet je de vertrouwelijke modus aan op desktop

Wil je de vertrouwelijke modus gebruiken in de webversie van Gmail? Volg dan deze stappen:
1. Klik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Onderaan het venster zie je een pictogram van een slotje met een klokje. Klik hierop.
3. Stel de vervaldatum in en kies of je sms-verificatie wilt inschakelen.
4. Klik op Opslaan en schrijf je e-mail.
5. Verstuur het bericht zoals normaal.
Je kunt na verzending altijd teruggaan naar het bericht in je map Verzonden om de toegang in te trekken, mocht dat nodig zijn.

Zo werkt het in de Gmail-app

Ook op je telefoon of tablet is de vertrouwelijke modus beschikbaar:
1. Tik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Tik rechtsboven op de drie puntjes en kies Vertrouwelijke modus.
3. Bepaal de vervaldatum en zet eventueel sms-verificatie aan.
4. Tik op Opslaan en verzend je e-mail.
De instellingen gelden alleen voor dat specifieke bericht.

👍 Wel gebruiken wanneer...

👍 je tijdelijk gevoelige info deelt (bijv. wachtwoorden, contracten)
👍 je wilt dat de ontvanger geen bestanden downloadt, print of doorstuurt
👍 je alleen controle wilt behouden over wie het bericht ziet en wanneer

👎 Niet gebruiken wanneer...

👎 je volledige privacy of end-to-end-beveiliging nodig hebt
👎 je écht niet wilt dat de inhoud bewaard wordt (want in de vertrouwelijke modus kan nog steeds een schermafbeelding worden gemaakt)
👎 de inhoud volledig privé moet blijven, ook voor Google

De vertrouwelijke modus is dus vooral nuttig wanneer je grip wilt houden op wie toegang heeft tot bepaalde informatie en voor hoe lang. Denk aan het delen van een contract dat na ondertekening niet meer nodig is, of een tijdelijk wachtwoord dat je na gebruik intrekt. Houd er wel rekening mee dat Google de inhoud opslaat en dat iemand altijd nog een screenshot kan maken. Zie het als een extra laag beveiliging, niet als volledige bescherming.

Valkuilen en risico's

Veel gebruikers gaan er onterecht van uit dat de vertrouwelijke modus volledige versleuteling biedt. Dat is niet het geval: Google kan de inhoud nog steeds inzien en bij externe ontvangers wordt het bericht via een link geopend. Gebruik de functie daarom alleen als beperkte toegang belangrijker is dan absolute privacy. Ook sms-verificatie wordt soms overschat. Het voegt wel veiligheid toe, maar sms is niet waterdicht. Bij sim-swapping of toegang tot de telefoon kan de code alsnog onderschept worden. Een alternatief is om het wachtwoord of de toegangscode via een ander kanaal te versturen.

Een veelgemaakte fout is dat gebruikers vergeten de toegang in te trekken zodra de informatie overbodig is. Een vervaldatum helpt, maar soms blijft een bericht toch langer zichtbaar dan nodig. Zet daarom een herinnering in je (digitale) agenda om dit handmatig te doen. Ook wordt vaak gedacht dat het blokkeren van downloaden, printen en doorsturen voorkomt dat de inhoud wordt vastgelegd. In werkelijkheid kan de ontvanger nog steeds een schermafbeelding maken of de tekst overschrijven. Verstuur daarom geen informatie die echt niet mag uitlekken.

Let ook op dat de vertrouwelijke modus geen bescherming biedt tegen interne lekken binnen een organisatie: een collega die het bericht ontvangt, kan de inhoud nog steeds delen. Daarnaast kan het uiterlijk van een vertrouwelijke-modus-mail worden nagebootst door phishingcriminelen. Controleer daarom altijd de URL voordat je inlogt op een Google-pagina. Tot slot geldt dat bijlagen in deze modus altijd via Google's omgeving worden geopend. Bij externe ontvangers kan dat tot verwarring leiden, zeker als ze geen Gmail-account hebben.

Meer beveiliging nodig?

Als je maximale bescherming wilt, zijn er betere opties. Diensten als ProtonMail en Tutanota bieden end-to-end-versleuteling, waarbij alleen verzender en ontvanger de inhoud kunnen lezen. In zakelijke Gmail-omgevingen is S/MIME een optie, mits er certificaten zijn ingesteld. Je kunt ook gevoelige bestanden versleutelen in een zip- of pdf-bestand en dit beveiligen met een wachtwoord dat je via een apart kanaal deelt.