ID.nl logo
Tweaks voor Windows 7
© ID.nl
Huis

Tweaks voor Windows 7

Windows 7 is alweer enige tijd op de markt en de nieuwigheid is er inmiddels wel van af. Tijd om uw computer een flinke oppepper te geven. Hoe? Met de nodige tweaks kunt u Windows 7 nog beter, sneller én handiger maken.

1. Het klassieke Start-menu

Bent u inmiddels al uitgekeken op het nieuwe menu Start van Windows 7? Helaas is het standaard niet mogelijk om het klassieke menu, zoals u dat nog kent uit Windows 98 en 2000, te gebruiken. Tijd om daar zelf verandering in te brengen. Met het programma CSMenu kunt u het klassieke Start-menu toevoegen aan Windows 7. Interessant aan deze uitbreiding is dat u zelf kunt bepalen welke menuvariant u gebruikt, want het klassieke menu wordt als extra knop toegevoegd aan het menu Start. Hebt u liever niet twee knoppen in het menu? U kunt het standaardmenu Start van Windows ook volledig vervangen door de klassieke variant, met behulp van het programma StartKiller.

©PXimport

Het klassieke Start-menu, maar nu in Windows 7!

2. Eigen aanmeldscherm

Het is vreemd dat Windows 7 niet voorziet in een mogelijkheid om het aanmeldscherm een eigen uiterlijk te geven, bijvoorbeeld met een eigen foto die u ziet zodra u uw computer inschakelt. Gelukkig zijn er uitbreidingen beschikbaar waarmee u alsnog hetzelfde effect bereikt. Met Logon Changer for Windows 7 kunt u een eigen afbeelding gebruiken. Nadat u het programma hebt gestart, klikt u op de knop Change Logon Screen (in het hoofdvenster) en wijst u het gewenste bestand aan. Zorg ervoor dat dit een jpg-afbeelding met een grootte van maximaal 245 KB is. Klik om Test om de afbeelding te controleren. De afbeelding wordt auto­matisch gecomprimeerd door Logon Changer. Als u ooit weer terug wilt keren naar de oorspronkelijke afbeelding, dan klikt u op Revert to Default Logon Screen.

3. Internet Explorer 9

Standaard wordt Windows 7 geleverd met versie 8 van Internet Explorer. Inmiddels wordt er hard gewerkt aan Internet Explorer 9. Deze browser biedt veel verbeteringen ten opzichte van de eerdere versies, en het is dan ook de moeite waard om hem te gebruiken. Doordat er hardwareversnelling is ingebouwd, is de nieuwe browser flink sneller dan zijn voorgangers. Daarnaast biedt de browser ondersteuning voor nieuwe webtechnologieën, zoals het steeds populairder wordende HTML 5. Hoewel de browser nog niet is uitgebracht, is er al een representatieve bètaversie beschikbaar die u prima kunt gebruiken voor uw dagelijkse internetactiviteiten.

©PXimport

Het wordt hoog tijd dat Internet Explorer 8 wordt vervangen door Internet Explorer 9.

4. Gratis office-pakket

Veruit de meeste zakelijke Windows-gebruikers werken met Microsoft Office. Betekent dit dat u dit pakket ook op uw thuiscomputers installeert, met behulp van een dure licentie? Nergens voor nodig. Als u OpenOffice op uw computer installeert, hebt u Windows 7 uitgebreid met een volwaardige set office-programma's die nauwelijks onderdoen voor de onderdelen van Microsoft Office. OpenOffice bestaat uit Writer (tegenhanger van Word), Calc (tegenhanger van Excel), Impress (tegenhanger van PowerPoint), Draw (tegenhanger van Photoshop/Paint) en Base (tegenhanger van Access).

5. Alles uitpakken!

In Windows 7 is ook zip-ondersteuning ingebouwd, maar lang niet alle compressieformaten worden erdoor ondersteund. Daar kunt u maar beter snel verandering in brengen, zodat u ook zonder problemen bestanden kunt openen waarvan de naam eindigt met een extensie als tar, gzip, arj of rar. Een goed programma hiervoor is 7-Zip. Dit betreft open-sourcesoftware en het kan dus gratis worden gebruikt.

©PXimport

7-Zip kan allerhande compressieformaten uitpakken. Handig!

6. Windows via usb

Een aardige eigenschap van Windows 7 betreft de mogelijkheid om het besturingssysteem vanaf een usb-stick te installeren. Dit heeft verschillende voordelen: allereerst verloopt het installatieproces een stuk vlotter dan wanneer u vanaf dvd installeert. Daarnaast zijn niet alle computers voorzien van een dvd-speler, zo ontbreekt dit onderdeel bijvoorbeeld in de meeste netbooks. Door Windows 7 vanaf een stick te installeren, omzeilt u dit probleem. Met behulp van Windows 7 USB/DVD Download Tool kunt u op basis van een installatie-dvd of ISO-bestand eenvoudig een usb-installatie maken. Dit programma wordt gratis door Microsoft ter beschikking gesteld. De wizard bestaat uit een paar stappen, waarin u aangeeft waar de installatiebestanden zich bevinden en naar welke usb-stick u de bestanden wilt kopiëren. Na afloop beschikt u over een bootable (opstartbare) usb-stick met Windows 7.

©PXimport

Met Windows 7 USB/DVD Download Tool kunt u een usb-installatiestick maken.

7. Kladblok Deluxe

Het welbekende Kladblok - al aanwezig sinds de eerste versies van Windows - is nog steeds mateloos populair, bijvoorbeeld om eenvoudige tekstbestanden mee te bekijken of om webpagina's te bewerken. Toch kent Kladblok enkele beperkingen: zo wordt er geen opmaakhulp geboden en zijn de bewerkingsmogelijkheden op de vingers van een hand te tellen. Met Notepad++ haalt u een uitgebreide variant op Kladblok in huis. Notepad++ ondersteunt meerdere tabbladen, zodat u eenvoudig tekstdocumenten naast elkaar kunt plaatsen en kunt vergelijken. Daarnaast worden herkende onderdelen in een tekst expliciet gemarkeerd, bijvoorbeeld als u met een html-document of in programmeertaal werkt. Met behulp van plug-ins kunt u de functionaliteit van Notepad++ bovendien nog uitbreiden.

8. Voor Gmail-fanaten

Tevreden met uw Gmail-account? Leest u dan even verder. U kunt slim gebruikmaken van de Jump Lists van Windows 7 om bij te houden of u nieuwe berichten hebt. Hiervoor maakt u gebruik van Gmail Notifier Plus. Dit kleine programma nestelt zich in de taakbalk en verandert van pictogram zodra er nieuwe mail is. Als u er met de rechtermuisknop op klikt, verschijnt de betreffende Jump List en ziet u de berichtkoppen van nieuwe e-mailberichten. Handig! Bovendien toont de Jump List de sectie Taken. Hiermee kunt u snel een mailbericht samenstellen, Postvak IN openen, op nieuwe mail controleren en de accountinstellingen aanpassen.

9. Lekker stapelen

U kunt de Windows 7-taakbalk zelf wat verbeteren, zodat de balk nog praktischer in gebruik wordt. Een goed voorbeeld van programma's die u hiervoor kunt gebruiken, is StandaloneStack. Hiermee voegt u de 'stacks'-functie aan de taakbalk toe. Als u de bijbehorende knop indrukt, verschijnt een ballon met favoriete mappen in beeld. Interessant is het instellingenvenster van StandaloneStack. Hierin kunt u aangeven hoe de items moeten worden gesorteerd en kunt u nieuwe stacks maken. U kunt elke stack voorzien van een eigen naam en bepalen in welke richting de objecten worden getoond. Verder kunt u aangeven of de menu's moeten worden geanimeerd en wat er moet gebeuren als u op een map klikt.

©PXimport

StandaloneStack zorgt voor een opgeruimde taakbalk.

10. Beter schakelen

Dat u met de toetsencombinatie Alt+Tab tussen geopende vensters kunt schakelen, weet u waarschijnlijk al. Er is echter nog meer mogelijk. De makers van VistaSwitcher voegen met hun uitbreiding voor Alt+Tab extra functies toe. Als u na installatie de toetsencombinatie gebruikt, ziet u dat het schakelvenster is uitgerust met een overzicht van de vensternamen, naast het screenshot. U kunt elk venster een nummer geven, om het vervolgens snel te kunnen openen. Interessanter zijn echter de instellingsmogelijkheden. Op de tab Appearance kunt u aangeven hoe groot het takenvenster mag zijn. Wilt u bepaalde programma's uitsluiten, dan kunt u deze opgeven op de tab Exclusion.

11. Weersvoorspelling

Benieuwd naar het weer, terwijl u televisie of een film kijkt via Media Center? Media Center heeft geen weersvoorspelling aan boord, maar u kunt deze functie zelf toevoegen. Met de uitbreiding Heatwave voegt u een fraai vormgegeven weersvoorspeller toe aan de Media Center-omgeving. Na installatie kunt u meerdere locaties toevoegen. Het is bijvoorbeeld handig om zowel uw woonplaats als uw vakantiebestemming te selecteren. In tekst en met grote pictogrammen wordt u duidelijk gemaakt hoe het weer zich ontwikkelt.

12. Alles onder controle

Wilt u instellingen van het besturingssysteem aanpassen, maar gebruikt u daar liever niet het Windows-register voor? Een bijzonder uitgebreid programma waarmee u Windows 7 meer naar uw hand zet, is EnhanceMySe7en. Het programma is opgebouwd uit verschillende tabbladen, waarop u per Windows-onderdeel instellingen vindt om de computer aan te passen. Zo kunt u onder meer het bureaublad aanpassen, Internet Explorer onder handen nemen en de functionaliteit van de taakbalk veranderen. Er is een aparte optimalisatiesectie waarin u veelvoorkomende Windows 7-problemen automatisch kunt laten verhelpen, en op een centrale tab zijn losse Windows-hulpjes, zoals Schijfdefragmentatie, ondergebracht. Van EnhanceMySe7en is een 32-bit en een 64-bitversie beschikbaar.

©PXimport

EnhanceMySe7en zorgt ervoor dat u meer mogelijk­heden krijgt bij het aanpassen van het besturingssysteem.

13. Live Essentials

Ten opzichte van Windows Vista wordt Windows 7 redelijk 'kaal' geleverd. Programma's om te e-mailen en te chatten treft u bijvoorbeeld standaard niet aan in het besturingssysteem. Om ze toch te kunnen gebruiken, is er Windows Live Essentials, een pakket dat los wordt aangeboden en dat programma's bevat zoals Windows Live Messenger (om te chatten), Windows Live Mail (een e-mailclient) en Windows Live Movie Maker (voor videobewerking). U kunt dit programma gratis downloaden. Kies in het menu Start voor Introductie en klik op Windows Live Essentials downloaden. Na installatie vindt u het programma via Start, Alle programma's, Windows Live.

Meer mogelijkheden

Er zijn meer extra's beschikbaar voor Windows 7 dan u standaard in het besturingssysteem aantreft. Zo kunt u extra thema's downloaden en Windows uitbreiden met nieuwe bureaubladachtergronden en gadgets. Een overzicht van de verschillende mogelijkheden vindt u op website van Microsoft. Op het tabblad Thema's vindt u alles wat beschikbaar is. Klik op de knop Downloaden om zaken toe te voegen. Het tabblad ernaast biedt verschillende bureaubladachtergronden en rechts hiervan vindt u bureaubladgadgets: kleine programma's die u direct vanaf het bureaublad uitvoert en die kleine functies uitvoeren (zoals het weergeven van aandelenkoersen).

©PXimport

Extra toevoegingen voor Windows 7 vindt u ook op de website van Microsoft.

14. Configuratiescherm

Voor sommige uitbreidingen voor Windows 7 hoeft u helemaal niet ver te zoeken. Een goed voorbeeld hiervan is de functie om in één keer alle opties van het configuratiescherm te tonen (standaard toont Windows alleen categorieën en een selectie). Klik met rechts op het bureaublad en kies Nieuw, Map. Geef de map de volgende naam: Configuratiescherm. {ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Zodra u de map hebt gemaakt, krijgt deze het pictogram van het configuratiescherm. Dubbelklik erop om het configuratiescherm te openen, waarna alle items in één keer worden getoond.

©PXimport

U kunt alle items van het configuratiescherm bij elkaar zetten in één overzicht.

15. Overal alle bestanden

Werkt u vaak op verschillende computers met dezelfde documenten? Daar hebt u allang geen server meer voor nodig, want u kunt gewoon een online-schijf aan Windows 7 toevoegen. Hiermee hebt u - via uw bestaande programma's en Windows Verkenner - altijd toegang tot uw bestanden, zolang u maar beschikt over een internetverbinding. Om documenten online op te slaan, kunt u gebruikmaken van Dropbox. Eenmaal geïnstalleerd, is het systeemvak van Windows 7 (het gedeelte naast de klok in de taakbalk) voorzien van een nieuw pictogram. Dubbelklik daar op om uw Dropbox-map te openen, waar u vervolgens uw favoriete bestanden in op kunt slaan. Installeert u Dropbox op een andere computer, dan ziet u dezelfde mappen met dezelfde inhoud. Dropbox zorgt ervoor dat de mappen continu worden bijgewerkt. Het is ook prettig dat Dropbox wordt ondersteund door de Mac en dat er mobiele versies beschikbaar zijn, zoals voor de iPhone en de BlackBerry. De dienst biedt gratis een online opslagruimte tot 2 GB. Is dat onvoldoende, dan kunt u een betaald abonnement nemen.

©PXimport

De 'missende map' binnen Windows 7: een online harde schijf die overal toegankelijk is.

16. ISO-bestanden

Werkt u vaak met ISO-bestanden, dan is het handig om ondersteuning daarvoor aan Windows 7 toe te voegen, zodat u een ISO-bestand kunt koppelen en benaderen als dvd-station. Zo hoeft u dergelijke bestanden niet steeds op een fysieke dvd te branden. Download en installeer het programma IsoBuster. Eenmaal geïnstalleerd, kunt u er heel eenvoudig een ISO-bestand mee openen. U ziet de inhoud ervan vervolgens op dezelfde manier als bij een bestand dat op een schijf is gebrand. Daarnaast biedt IsoBuster de mogelijkheid om (installatie)bestanden uit te voeren.

17. Opgeruimd bureaublad

Last van een overvol bureaublad? Startdock Fences helpt u bij het ordenen van de inhoud ervan. U kunt het bureaublad indelen met behulp van donkere vlakken die u een naam geeft. Vervolgens plaatst u in elk vlak een van de onderdelen (zoals programma's, mappen en snelkoppelingen). Er zijn twee versies beschikbaar: Fences Free en Fences Pro, en de eerste versie mag u kosteloos gebruiken. Het programma kent een aantal interessante opties. Zo kunt u met een dubbele klik op een leeg gedeelte van het bureaublad alle pictogrammen laten verdwijnen. Daarnaast kunt u secties voor verschillende pictogrammen aanmaken. Met de betaalde versie kunt u ook een sectie maken waar alle nieuwe pictogrammen voortaan automatisch in worden geplaatst. Fences helpt ook bij het onthouden van de pictogramlay-out. Als u de resolutie hebt veranderd (bijvoorbeeld omdat u een game hebt gespeeld), worden de pictogrammen netjes op hun oorspronkelijke locatie teruggeplaatst.

©PXimport

Last van een vol bureaublad? Met Fences schept u orde op zaken.

18. Video's omzetten

Even een video bekijken op uw Xbox of op uw iPhone? Grote kans dat dit niet direct werkt, bijvoorbeeld omdat het standaardbestandsformaat niet wordt herkend. In zulke gevallen is het handig als u het bron­bestand snel om kunt zetten naar een formaat dat wél wordt herkend. Met het compacte programma HandBrake kunt u snel en eenvoudig een film naar een ander videoformaat omzetten. Eenmaal geïnstalleerd, kunt u bij Source het bronbestand opgeven. Bij Output Settings geeft u aan wat er met de video moet gebeuren. Handig zijn de 'presets' aan de rechterzijde van het venster. Met deze voorgedefinieerde instellingen kunt u videobestanden omzetten naar populaire uitvoerformaten, bijvoorbeeld voor de iPhone.

©PXimport

Wordt het bestandsformaat van uw video niet herkend? HandBrake kan het formaat snel omzetten.

19. Alles afspelen

Over video's gesproken: de nieuwste Windows Media Player kan aanzienlijk meer formaten afspelen dan de versie van Windows Vista. Toch blijven er nog voldoende formaten over die niet door Media Player worden 'begrepen'. Tijd om hier verandering in te brengen, en wel met VLC Media Player. De speler ondersteunt bekende standaarden zoals avi, mp4, ogg en real, maar ook minder gangbare zoals raw dv, mxf en nut. U kunt het uiterlijk van VLC Mediaplayer aanpassen met behulp van skins. Daarnaast is er een uitgebreid instellingenvenster, waarmee u de videoweergave kunt veranderen, bijvoorbeeld door het videobeeld enkele graden te draaien of de kleuren bij te stellen.

©PXimport

VLC Media Player is een stuk uitgebreider dan Windows Media Player.

20. Logo's voor tv-zenders

Onderdeel van Windows 7 (Home Premium en Ultimate) is Windows Media Center. Met dit programma bekijkt u video's en kunt u - in combinatie met een tv-tuner - televisie kijken. De ingebouwde programmagids (kortweg EPG) is ideaal om te zien welke televisieprogramma's worden uitgezonden. U kunt deze gids flink verbeteren, door elke zender van het bijbehorende zenderlogo te voorzien. De gebruikerscommunity van het programma My Channel Logos heeft voor verschillende landen logo's gemaakt. Als een logo niet beschikbaar is, kunt u het bovendien zelf toevoegen. In het instellingenvenster klikt u op de zender waarvoor u een logo toe wilt voegen. Klik op het vlak rechts om het bijbehorende logo toe te kennen. Blader naar de afbeelding die u in de programmagids wilt toevoegen en bevestig met een klik op Open. Het logo is toegevoegd.

21. YouTube in Media Center

Het is vreemd dat Media Center geen ondersteuning biedt voor YouTube. Het is immers juist prettig om binnen de Media Center-omgeving ook naar streaming video te kunnen kijken. De makers van MacroTube dachten hierover hetzelfde en hebben een uitbreiding voor Media Center gemaakt waarmee u toegang krijgt tot verschillende streaming-videodiensten, waaronder YouTube en Dailymotion. Eenmaal geïnstalleerd, hebt u via de Media Center-omgeving toegang tot de kanalen. Klik op een zenderlogo om het kanaal te openen. Vervolgens kunt u een van de aangeboden video's bekijken of op zoek gaan naar specifieke clips, via een handig schermtoetsenbord.

22. No-nonsens aanpassingen

'Tweaking'-programma's voor Windows 7 zijn er volop. Elders in dit artikel leest u over EnhanceMySe7en. Dat programma biedt na installatie aardig wat functionaliteit. Hebt u echter behoefte aan een lichter programma waarmee u de meest populaire aanpassingen in Windows 7 kunt doorvoeren, dan is Windows 7 Little Tweaker de ideale toevoeging. Het programma bestaat louter uit een lijst met veelgebruikte aanpassingen. Om een aanpassing door te voeren, plaatst u een vinkje bij de betreffende optie. Bevestig vervolgens met een klik op Apply. Via de knop Defaults kunt u op ieder gewenst moment terugkeren naar de standaardinstellingen, bijvoorbeeld omdat u twijfelt over een doorgevoerde wijziging.

©PXimport

Windows 7 Little Tweaker is een compact programma waarmee u populaire tweaks doorvoert.

23. Wachtwoorden onthouden

In de loop der tijd verzamelt de gemiddelde computeraar een grote hoeveelheid wachtwoorden. Het is belangrijk dat u het overzicht daarover bewaart, en daarbij kan een zogeheten Password Manager een belangrijk hulpmiddel zijn. Zo'n programma houdt een lijst bij met al uw gebruikersnamen en wachtwoorden, en maakt deze pas toegankelijk nadat u een hoofdwachtwoord hebt opgegeven. Dat is daarmee feitelijk het enige wachtwoord dat u nog hoeft te onthouden. Een uitstekend programma is KeePass Password Safe. Dit is een opensource-wachtwoordmanager die u gratis mag gebruiken.

24. Virtuele machines

Wel eens van een virtuele machine gehoord? Een virtuele machine stelt u in staat een besturingssysteem binnen het huidige besturingssysteem te installeren, in een afgeschermde omgeving. Dit komt bijvoorbeeld van pas als u een bepaald programma wilt evalueren zonder uw 'echte' besturingssysteem te vervuilen. Ook kunt u meerdere besturingssystemen door elkaar gebruiken, bijvoorbeeld als u gebruikmaakt van programma's die alleen binnen een specifieke versie van Windows werken. Met het gratis programma VMware Player kunt u meerdere besturingssystemen als virtuele machine installeren. Uiteraard hebt u daarbij nog wel de installatiebestanden nodig van de betreffende besturingssystemen.

©PXimport

'Windows in Windows': handig als u nieuwe software wilt uitproberen.

▼ Volgende artikel
AI-tip: zo maak je zelf (heel snel!) een geïllustreerd kinderboek met Storybook
Huis

AI-tip: zo maak je zelf (heel snel!) een geïllustreerd kinderboek met Storybook

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Dit gaan we doen

In dit artikel laten we zien hoe je met Google Storybook een persoonlijk prentenboek maakt. Je leest hoe je een goede prompt schrijft, hoe het boek automatisch wordt opgebouwd met tekst en illustraties en welke extra opties er zijn, zoals voorlezen, delen en downloaden als pdf. Zo weet je precies wat je kunt verwachten en hoe je het resultaat afstemt op je (klein)kind.

Lees ook: Handige AI-apps voor mobiel

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Geef Storybook een tekstopdracht.

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Naast iedere tekst staat een bijpassende illustratie.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Je ontvangt een link om het geïllustreerde verhaal te delen.

🧚Sprookjesboek geschreven?

👑 Daar hoort een prinsessenjurk bij!
▼ Volgende artikel
Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken
© NilsZ - stock.adobe.com
Huis

Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Dit gaan we doen

Stankvrij gourmetten is een kwestie van goede voorbereiding én de juiste nazorg. We splitsen de tien tips daarom op. We beginnen bij de basis: ingrediënten en spullen die nauwelijks rook veroorzaken. Vervolgens geven we je praktische hacks om, mocht er toch wat gourmetlucht blijven hangen, die direct weer uit je woonkamer te krijgen, zodat je de volgende ochtend wakker wordt in een fris huis.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Watch on YouTube

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!