De Samsung Galaxy S21 Ultra is de beste smartphone uit de Samsung Galaxy S21-serie. Vooral met het schermpaneel en de cameramogelijkheden, heeft Samsung alles uit de kast gehaald om even flink op te scheppen. Of de smartphone ook een goede aankoop is, lees je in deze Samsung Galaxy S21 Ultra review.

De Ultra-uitvoering van de Samsung Galaxy S20 was geen verkoophit. Niet dat de smartphone slecht was, integendeel. Maar er was wel wat op aan te merken. De periscoopcamera liet bijvoorbeeld nog al te wensen over. De marketingafdeling had zijn hoofd wat teveel in de wolken en overdreef de mogelijkheden van de zoomlens nogal, de 100x zoom bleek in praktijk tamelijk onbruikbaar. Ook eiste het 120 hertz-scherm, 5G en de chipset nogal veel van de accu. Ook legde Samsung de prijs gelijk met de duurste iPhone van Apple. Samsung heeft deze problemen gelukkig opgelost, waardoor de Samsung Galaxy S21 Ultra werkelijk een sublieme smartphone is. Alleen heeft Samsung (naast de net-genoemde prijs) op nog meer nadelen afgekeken bij Apple, wat een wat bittere bijsmaak achterlaat. Vooral omdat de nadelen zo enorm onnodig en consument-onvriendelijk zijn. Dat leg ik later in deze review wat gedetailleerder uit.

©PXimport

Wat is er nieuw aan de Samsung Galaxy S21 Ultra?

De Samsung Galaxy S21 Ultra’s meest opvallende vernieuwing is het ontwerp van de smartphone. De linkerbovenhoek aan de achterkant is gebruikt om de camera’s in te verwerken. En dat zijn er nogal wat. Er zijn in totaal vier lenzen , sensoren voor dieptebepaling en natuurlijk een flitser geplaatst. De S21 Ultra-uitvoering is de enige smartphone uit de serie met een glazen afwerking. De reguliere Samsung Galaxy S21 en S21 Plus hebben een kunststof afwerking. De combinatie van een forse prijs, glas (dat natuurlijk altijd breekbaar is) en de camera’s die behoorlijk uit de behuizing steken zorgen er wel voor dat een hoesje absoluut aan te bevelen is. Kies je ervoor om de smartphone zonder hoesje te gebruiken, dan zorgt de fraaie matte afwerking ervoor dat er weinig zichtbare vingerafdrukken achterblijven op het toestel.

Aan de voorzijde is een enorm schermpaneel geplaatst, dat opvallend genoeg geen afgebogen randen heeft. Wel heeft Samsung de camera in een gat in het midden aan de bovenkant van het scherm verwerkt. Fraai oogt dit niet. Maar het zorgt er wel voor dat de schermranden minimaal zijn en vrij wel de hele voorkant gebruikt wordt door het beeldscherm.

Onder het scherm heeft Samsung de vingerafdrukscanner geplaatst. Dit is niet nieuw. Wel nieuw is dat deze vingerafdrukscanner een groter scanoppervlak heeft dan andere smartphones. Dat is een prettige vooruitgang, maar nog altijd lukt het smartphonemakers niet om de nauwkeurigheid en snelheid van een fysieke vingerafdrukscanner (aan de achterzijde, onder het scherm of aan de zijkant van de smartphone) bij te benen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Mooiste schermpaneel ooit

En dat scherm, dat moet echt even uitgelicht worden. Samsung heeft met dit schermpaneel de concurrentie op grote afstand gezet. Het oledscherm heeft een doorsnee van 6,8 inch, waardoor de Galaxy S21 Ultra een forse smartphone is (16,5 bij 7,6 centimeter).

De kleurweergave van het oledscherm is werkelijk subliem, het beeld haarscherp en de beelden vloeiend dankzij een hoge verversingssnelheid van het scherm (tot 120 hertz). Dankzij de mogelijkheid om een dynamische verversingssnelheid te kiezen, heb je een vloeiender beeld wanneer gewenst. Zonder dat dit je accu slacht.

De Samsung Galaxy S20 Ultra liet je de keuze, óf een extra scherp beeld met een UHD-resolutie, of een hoge verversingssnelheid. De Galaxy S21 Ultra kan beide. Hiermee heb je dus een ideaal scherm om bijvoorbeeld video’s op te bekijken of games op te spelen, maar ook de foto’s en video’s die je maakt met de veelzijdige camera’s komen optimaal tot hun recht.

Camera’s

En over die camera’s gesproken. Eigenlijk is dit met name het onderdeel waar Samsung de Galaxy S21 Ultra mee probeert te onderscheiden ten opzichte van de andere twee Galaxy S21-smartphones. De Galaxy S21 (en Plus-uitvoering) beschikken over een groothoek-, telelens en reguliere lens. Dat is ook het geval bij de S21 Ultra, hoewel de gebruikte lenzen net even anders zijn. Hierbij is ook een periscoop-zoomcamera geplaatst en een dieptesensor.

Zoals je mag verwachten van een smartphone in de hoogste prijsklasse, kan de camera zich qua foto- en videokwaliteit meten met de beste smartphones. Net als bij andere smartphones met meerdere lenzen, krijg je de beste foto’s en video’s wanneer je de reguliere camera gebruikt. Vooral qua details en dynamisch bereik (waarbij bijvoorbeeld lichte en donkere delen goed te onderscheiden vallen) zijn indrukwekkend. De kleuren zijn een tikje gesatureerd, maar om eerlijk te zijn is dat geen nadeel te noemen. Bovendien zijn de kleuren en het scherm een gouden één-tweetje. Ook wanneer er weinig tot geen licht voorhanden is, weet de camera nog altijd veel vast te leggen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Wanneer je overschakelt naar de groothoek- of zoomlenzen, dan lever je wel wat qua detail. Er is wat ruis te bespeuren en ook wat details gaan verloren bij weinig licht. Maar ook deze foto’s zijn kwalitatief dik in orde. Wanneer je de periscooplens gebruikt om meer dan 10x in te zoomen, merk je wel dat er al snel veel details verloren gaan. Het is een leuke lens om indruk mee te maken op feestjes, maar foto’s worden wat ruizig en het is moeilijk richten bij zo’n verre zoom. In praktijk is die diepe zoom niet onmisbaar.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Alle zoomniveau's van de Samsung Galaxy S21 Ultra (foto genomen vanaf dezelfde locatie). Van links naar rechts: 0,6x zoom, 1x zoom, 10x zoom, 30x zoom en 100x zoom

5G chipset: Exynos 2100

Bij de vorige generatie van de Samsung Galaxy S-smartphones viel de accuduur me wat tegen. De accucapaciteit van de smartphones is gemiddeld. Maar de chipset was hongerig. Vooral op mobiele netwerken, verbruikte de smartphone buitengewoon veel energie. Bij 4G, maar vooral wanneer je verbonden was met 5G. Hierdoor was de accuduur in praktijk vaak maar een dag, wat met een nieuwe smartphone en dito accu niet best is.

De Galaxy S21 Ultra maakt gebruik van een nieuwe chipset: de Exynos 2100, bijgestaan door 12GB aan werkgeheugen. Ook deze smartphone verbindt met 5G. De accu heeft een capaciteit van 5.000 mAh, dat is evenveel als de 5G-uitvoering van z’n voorganger. De chipset levert prima prestaties, alles draait vlot: van het verwerken van foto’s, tot zware apps en het opstarten van de smartphone. Ook de accuduur is een stuk beter geworden. Afhankelijk van je gebruik is anderhalve dag zonder moeite haalbaar. De batterij loopt ook niet meer zo snel leeg wanneer je met een mobiel netwerk verbindt. Hoewel 5G en het scherm wel hun tol eisen van de accu. Wanneer je 4G gebruikt en de scherminstellingen (zoals resolutie en verversingssnelheid) omlaag schroeft, kun je een dag of twee met een volle accu doen. Iets wat je eigenlijk ook wel kunt verwachten van een accu met deze capaciteit.

Android 11 met Samsung’s OneUI

Al sinds Samsung Android-smartphones maakt, wordt de software tot in de kleinste details aangepast. Deze schil noemt Samsung OneUI, en komt met veel handige extra’s en een herkenbaar uiterlijk. Ook werkt Samsung hard om de ondersteuning via software- en veiligheidsupdates beter te krijgen, er worden drie jaar aan Android-updates en vier jaar aan veiligheidsupdates beloofd. Hoewel dat nog lang niet op het niveau is dat Apple biedt, zet Samsung stappen in de goede richting. Een trendbreuk ten opzichte van andere grote Androidfabrikanten zoals Motorola en OnePlus, die juist steeds vaker negatief in het nieuws komen vanwege hun updatebeleid.

Samsung’s OneUI-schil biedt niet de luxe die je mag verwachten van een smartphone van meer dan duizend euro. Spraakassistent Bixby, een hele zwik bloatware... Samsung heeft zelfs nog altijd een onnodige virusscanner in de instellingen verstopt. Het geeft nog altijd het gevoel dat de smartphone duurder is geprijsd dan wat hij uitstraalt. Een gevoel dat vooral blijft hangen na het testen van de Samsung Galaxy S21 Ultra.

In de schaduw van Apple

Want ondanks dat ik zeer onder de indruk ben van de smartphone, heb ik moeite met hem aan te bevelen. Samsung heeft al lange tijd het imago Apple’s iPhone te kopiëren, en hoewel ze met het design van de Galaxy S21 Ultra daar niet in mee gaan, maken ze dit imago nog altijd erger door de hebberige streken van Apple blindelings te kopiëren. Zo worden de prijzen van Samsung’s topsmartphones gelijkgetrokken met de duurste iPhones en heeft de audio-aansluiting moeten wijken. Net als iPhones worden ook door Samsung reparaties lastig gemaakt. De batterij is bijvoorbeeld vastgelijmd, waardoor je een hittepistool op de batterij moet zetten om deze te vervangen, wat gevaarlijk is voor zowel je toestel als de reparateur.

Nieuwe streken zijn ook het ontbreken van een geheugenkaartslot en een adapter om de smartphone op te laden. Waarmee Samsung indirect de 8K-videofunctie (daar heb je immers veel gigabytes voor nodig) en jarenlange marketingaandacht voor de snellaadfunctie (wie koopt er nu een dure Samsung-snellaadadapter?) buitenspel zet.

Deze consument-onvriendelijke beslissingen missen vooral zinnige argumenten, en geven mij het gevoel dat de topsmartphones van Samsung in de schaduw van Apple’s iPhone worden gezet. En als je dan toch al bereid bent om zoveel geld te betalen voor een nieuwe smartphone... Koop dan een iPhone. Het is een pijnlijke constatering voor een smartphone die als toestel an sich gewoon heel goed is.

Alternatieven voor Samsung Galaxy S21 Ultra

Ben je op zoek naar de beste Android-smartphone, ongeacht de prijs? Dan is de Samsung Galaxy S21 Ultra met afstand de beste keuze. Ook als je de smartphone in een goede aanbieding voorbij ziet komen. Alleen die prijs en wat je ervoor krijgt... Het is een lastig te verantwoorden keus ten opzichte van de duurste iPhone: de iPhone 12 Pro Max. Dezelfde nadelen van dit toestel zijn klakkeloos overgenomen. De Galaxy S21 Ultra biedt een beter scherm en meer camera-mogelijkheden daartegenover, de iPhone 12 Pro Max is toekomstbestendiger dankzij meer rekenkracht, betere software én ondersteuning.

Maar er zijn natuurlijk ook betaalbaardere alternatieven, die tamelijk voor de hand liggen. Zo is de Galaxy S21 Plus een stuk goedkoper, en doet eigenlijk helemaal niet zoveel onder voor de Galaxy S21 Ultra. De camera-mogelijkheden zijn iets minder uitgebreid en het scherm iets minder overdreven imponerend. Hetzelfde kan gezegd worden voor de iPhone 12. Zoek je het nóg betaalbaarder, maar wil je wel een hoogwaardige smartphone van Samsung. Dan kun je zelfs de Samsung Galaxy S20 FE overwegen.

Conclusie: Samsung Galaxy S21 Ultra kopen?

De Samsung Galaxy S21 Ultra is de beste Android-smartphone die je kunt kopen. Ten opzichte van de concurrentie zijn de camera-mogelijkheden en het scherm flink beter dan bijvoorbeeld de iPhone 12 Pro Max en de andere toestellen uit de Galaxy S21-serie. Toch zijn de prijs en de andere minpunten van het toestel zulke onnodige nadelen, dat een aanschaf lastig te verantwoorden valt.

Ons oordeel

8Score

Samsung Galaxy S21 Ultra

Adviesprijs € 1249,-
Kleuren Zwart, zilver, blauw, bruin
OS Android 11 (One UI)
Scherm 6,8 inch oled (3200 x 1440, 120hz)
Processor 2,9 Ghz octacore (Exynos 2100)
RAM 12GB
Opslag 128, 266 of 512GB
Batterij 5.000 mAh
Camera 108, 10, 10 en 12 megapixel + dieptesensor (achter), 40 megapixel (voor)
Connectiviteit 5G, 4G (LTE), Bluetooth 5.0, wifi, gps, nfc
Formaat 16,5 x 7,6 x 0,9 cm
Gewicht 227 gram
Overig Vingerafdrukscanner achter scherm, water- en stofdicht
Website www.samsung.com/nl

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.