Met 389 euro is de iPad (2019) de goedkoopste iPad die je kan kopen. Doe je daar goed aan of ben je beter af met een duurdere tablet? We zoeken het uit in deze iPad 2019 review.

Apple presenteerde en lanceerde de iPad (2019) in september voor 389 euro. Voor dat geld krijg je de wifi-versie met 32GB opslaggeheugen. Het 128GB-model kost 489 euro. Een 32GB 4G-versie gaat voor 529 euro over de toonbank, de 128GB-uitvoering is nog eens honderd euro duurder. Apple stuurde ons dat laatste model op met twee los verkrijgbare accessoires, het Smart Keyboard (179 euro) en de eerste generatie Apple Pencil (99 euro).

Het 32GB wifi-model van vorig jaar, de iPad (2018), kwam uit voor 359 euro en is inmiddels te koop vanaf 329 euro. In deze review nemen we het 2019-model onder de loep en vergelijken we hem onder andere met zijn voorganger.

©PXimport

Vertrouwd maar ouderwets ontwerp

Leg de iPad 2019 naast die uit 2018 en er valt eigenlijk maar één ding op: het formaat. Het 2019-model is met zijn 10,2-inch scherm groter dan de 9,7-inch versie van vorig jaar. De extra schermruimte is fijn als je de tablet gebruikt, maar maakt hem ook iets groter en veertien gram zwaarder. In alle andere opzichten is de buitenkant van de nieuwste iPad hetzelfde als zijn voorganger. De randen rond het scherm zijn groot, in de onderste rand zit een prima vingerafdrukscanner en voor- en achterop zitten redelijke camera’s. De tablet heeft nog steeds een lightning-poort en geen usb-c zoals de iPad Pro. Onderop zitten nog steeds aardig klinkende stereospeakers en op de bovenkant vind je de 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting. De metalen behuizing is goed afgewerkt en voelt stevig aan. Oftewel, de iPad (2019) is een typische iPad. Daar is niets mis mee, maar het ontwerp oogt inmiddels wel gedateerd, zeker in vergelijking met andere tablets.

©PXimport

Scherm is niet verbeterd

Storender is dat het grotere beeldscherm niet verbeterd is ten opzichte van de (goedkopere) iPad (2018). Het display oogt scherp genoeg (2160 x 1620 pixels), maar de maximale helderheid is met 500 cd/m2 nog steeds vrij laag. Het scherm is daarom moeilijker af te lezen in feller (zon)licht. Bovendien is het display weer niet gelamineerd, waardoor je merkt dat er een luchtlaag tussen de aanraakgevoelige laag en het daadwerkelijke scherm zit. Het scherm trekt veel vingerafdrukken aan en mist een antireflectielaag, waardoor het beeld meer spiegelt. In tegenstelling tot de iPad (2018) kan het 2019-model niet de volledige sRGB-standaard weergeven. Dit heeft invloed op de kleurweergave, al is die nog steeds goed genoeg. ProMotion en TrueTone, twee fijne schermtechnologieën van duurdere iPads, zijn begrijpelijk niet aanwezig op de iPad (2019). Al met al is het scherm prima, maar duidelijk een onderdeel waar Apple op bezuinigd heeft. Wie een beter beeldscherm wil, kan de iPad Air (3de generatie) van 525 euro kopen.

©PXimport

Smart Keyboard

In navolging van de iPad Pro-serie en iPad Air (3de generatie) heeft de iPad (2019) een Smart Connector-aansluiting gekregen. Deze zit op de linkerzijkant en is bedoeld om Apple’s eigen Smart Keyboard aan te sluiten. Het toetsenbord kost 179 euro en werkt ook met de iPad Air (3de generatie) omdat de tablets dezelfde afmetingen hebben.

De accessoire zit via een kleine magneetsluiting aan de tablet vast. Dat is bij normaal gebruik prima, maar als je wat kracht zet laat de hoes snel los. Dichtgevouwen beschermt de toetsenbordhoes bovendien alleen het scherm van de iPad. De rest van de behuizing is dus kwetsbaar voor kras- en valschade. Wel fijn is dat het scherm automatisch uitgaat als je de hoes dichtklapt, en weer aan springt als je de hoes uitvouwt. Ook handig is dat het toetsenbord stroom krijgt via de Smart Connector. De accu hoef je dus nooit op te laden.

©PXimport

Bij het typen staat de iPad via een magneetsluiting schuin omhoog tegen het toetsenbord. De kijkhoek is prettig en het toetsenbord tikt beter dan ik vooraf dacht. De toetsen hebben redelijk wat travel; je kan ze dus redelijk ver indrukken. Het toetsenbord veert wel wat op en neer tijdens het typen en als je langere nagels hebt, krassen ze over de toetsen. Opvallend genoeg heeft het toetsenbord naast een volwaardige cijferrij geen extra functietoetsen. Een aantal concurrerende toetsenbordhoezen (voor andere iPads) hebben wel zulke toetsen, waardoor je direct zaken als de schermhelderheid, het volume en de zoekfunctie kan regelen. Apple’s Smart Keyboard mist ook achtergrondverlichting. De toetsen zijn daarom nauwelijks zichtbaar in een donkere ruimte.

Ik vind het Smart Keyboard aardig wat nadelen hebben en snap daarom de hoge prijs van 179 euro niet. Concurrerende toetsenbordhoezen van bijvoorbeeld Logitech hebben een betere prijs-kwaliteitsverhouding.

©PXimport

Apple Pencil

Net als de iPad (2018) werkt de 2019-versie iPad met de los verkrijgbare, eerste generatie Apple Pencil uit 2015. Deze styluspen kost 99 euro is ook compatibel met de duurdere iPad Air (3de generatie). De tweede generatie Pencil werkt alleen met de iPad Pro.

Met de drukgevoelige, bluetooth-pen kan je nauwkeurig en met een kleine invoervertraging tekenen en schrijven in allerlei creativiteit- en productiviteitsapps van onder andere Apple, Adobe en Microsoft. Dat werkt goed, maar minder dan de tweede generatie Pencil met de iPad Pro. Houd er ook rekening mee dat je de styluspen niet aan de iPad (of het Smart Keyboard) kan bevestigen. Je moet hem los meenemen of een hoes met opbergfunctie kopen.

De accu van de Pencil gaat ongeveer elf uur mee en dat is lekker lang. Je laadt de styluspen op door het dopje achterop te verwijderen en hem in de lightning-poort van de iPad te stoppen. Dat klinkt handig maar is het niet. Je kan de tablet praktisch niet gebruiken en moet oppassen dat de pen niet beschadigt of breekt. Gelukkig zit er in het doosje van de Pencil ook een lightning-verloopstukje dat je op de achterkant van de pen klikt. Zo kan je de accu opladen via een reguliere lightning-kabel en dat duurt slechts een half uur.

©PXimport

Hardware

Niet alleen het ontwerp van de iPad (2019) doet veel denken aan zijn voorganger. De specificaties komen ook bekend voor. De tablet heeft dezelfde A10 Fusion-processor en de accucapaciteit is met 8827 mAh ook identiek. Dat laatste is bijzonder omdat het scherm gegroeid is van 9,7 naar 10,2 inch maar Apple dezelfde accuduur van tien uur claimt. Verspreid over twee dagen kon ik de iPad (2019) ongeveer 8,5 uur gebruiken voordat hij leeg was. Net als zijn voorganger komt de tablet met een vrij langzame 10W-lader die zo’n vier uur nodig heeft om de batterij op te laden. Dat gaat zoals eerder gezegd nog steeds via de bekende lightning-aansluiting. Het instapmodel heeft bovendien nog steeds 32GB opslagruimte dat je niet kan uitbreiden. Er is ook een duurder 128GB-model te koop. Beide versies zijn ook als wifi+4G-versie verkrijgbaar.

©PXimport

Is er überhaupt iets anders? Ja, ontdekte iFixit na het openschroeven van de iPad. Het nieuwe model heeft 3GB werkgeheugen, tegenover 2GB in het 2018-model. Het extra werkgeheugen moet de prestaties ten goede komen, vooral bij het wisselen tussen recente gebruikte apps en games. Ik heb geen directe vergelijking kunnen maken met de iPad van vorig jaar, maar de 2019-uitvoering draait vlot. Apps starten snel op, webpagina’s laden zonder noemenswaardige vertraging en je kan vlug schakelen tussen recente apps en games. Zware games draaien minder soepel, hierbij merk je dat de iPad (2019) minder krachtig is dan duurdere modellen.

iPad OS

In september bracht Apple iPadOS 13 uit, de nieuwste softwareversie voor zijn tablets. De iPad (2018) heeft iPadOS ontvangen via een update, de 2019-versie komt standaard met iPadOS. In principe krijgt hij een jaar langer softwareondersteuning dan het 2018-model.

iPadOS is gebaseerd op iOS 13 – van de iPhone – en geoptimaliseerd voor het grotere scherm en optionele toetsenbord van de iPad. Wie bekend is met iOS, kan na vijf minuten wennen uit de voeten met iPadOS 13. Is de iPad (2019) je eerste (Apple) tablet dan heb je misschien een half uur nodig. De software is namelijk erg gebruiksvriendelijk, biedt genoeg mogelijkheden en in de App Store staan alle apps en games die je nodig hebt. Lees hier alles over iPadOS. Een punt dat mij persoonlijk stoort is dat Apple tientallen eigen apps op de iPad zet die niet iedereen gebruikt. Sommige apps nemen bovendien veel ruimte in. Denk aan GarageBand (1,71GB), iMovie (700MB) en Keynote (600MB). Gelukkig kan je deze apps indien gewenst verwijderen via de instellingen van de tablet.

©PXimport

Gratis Apple TV+

Een leuke extra is dat je bij aanschaf van de iPad (2019) een jaar gratis toegang krijgt tot Apple TV+. Deze videostreamingdienst is vanaf 1 november beschikbaar en kost normaliter 4,99 euro per maand. Overigens krijg je ook een jaarabonnement cadeau bij aanschaf van een willekeurige andere iPad, iPhone, iPod Touch, Apple TV of Mac.

Conclusie: iPad 2019 kopen?

De Apple iPad (2019) heeft een degelijk ontwerp, prima scherm, goede accuduur en vlotte hardware. Met iPadOS ben je bovendien verzekerd van fijne software en jarenlange updates. Aan deze iPad kun je je geen buil vallen. Toch hadden we stiekem meer verwacht van de tablet. Hij is tientallen euro’s duurder dan zijn voorganger, maar biedt nauwelijks verbeteringen. Iets meer werkgeheugen, ondersteuning voor een toetsenbord en een iets groter scherm, dan heb je het wel. De schermkwaliteit is helaas niet verbeterd, het ontwerp is niet vernieuwd en de bekende A10-processor is inmiddels drie jaar oud. Bovendien heeft het instapmodel – ondanks de prijsstijging – nog steeds slechts 32GB opslagruimte.

De iPad Air (3de generatie) heeft een nieuwere processor, twee keer zoveel opslaggeheugen en een beter scherm. De verbeteringen zie je terug in de prijs: de iPad (2019) is er vanaf 389 euro, terwijl de goedkoopste iPad Air (3de generatie) voor 549 euro van eigenaar wisselt. Met oog op het scherm en de toekomst zou ik persoonlijk doorsparen voor de Air. Wil je dat niet, dan is het goed om te weten dat de iPad (2019) een betaalbare en ‘gewoon goede’ tablet is.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: