Het nieuwe Android 9.0 (Pie) komt op steeds meer Android-smartphones en Android-tablets beschikbaar. Via een software-update voor bestaande telefoons of voorgeïnstalleerd op nieuwe modellen. Wat is er allemaal nieuw en veranderd in Android Pie? En wat heb je aan die vernieuwingen?

Minder je telefoongebruik

Een interessante vernieuwing in Android Pie is Digital Wellbeing, dat uit drie functies bestaat. Met Dashboard, App Timer en Wind Down wil Google je bewustmaken van je telefoongebruik. Vind je dat je teveel naar je scherm kijkt en te weinig naar de wereld om je heen, dan biedt Digital Wellbeing een aantal functies om je telefoongebruik te minderen.

Het Dashboard laat zien hoe vaak en hoe lang je dagelijks op je smartphone zit en welke apps je allemaal gebruikt. Blijkt dat je elke dag uren naar YouTub-video’s kijkt en wil je daar verandering in brengen, dan stel je de App Timer in. Met deze functie kun je apps een tijdlimiet geven zodat je bijvoorbeeld maximaal één uur per dag YouTube mag gebruiken. Na een uur krijg je een waarschuwing dat de limiet bereikt is en kun je de app pas de dag erna weer gebruiken. Wil je nog even doorkijken dan kun je de limiet oprekken of (tijdelijk) uitschakelen.

©PXimport

Wind Down is de derde en laatste functie van Digital Wellbeing. Als de functie ingesteld en geactiveerd is, wordt het scherm van je smartphone langzaam grijs als het tijd wordt om te gaan slapen. Ook gebruikt Wind Down een meer uitgebreide versie van de niet-storen-modus om notificaties te dempen en verbergen.

De Digital Wellbeing-functies zitten niet standaard in Android Pie. Google zegt dat de functies later dit jaar beschikbaar komen.

Slimme antwoorden

Het notificatiesysteem van Android 9.0 (Pie) is uitgebreid. Je ziet voortaan de eerste regels van een chatbericht, e-mail of ander soort notificatie. Bij diverse apps kan Google’s kunstmatige intelligentie (genaamd Smart Reply) ook antwoorden voorstellen. Krijg je bijvoorbeeld een mail met de vraag of je dinsdag om 11:00 kan afspreken, dan zie je voorgestelde reacties als ‘ja, dat is goed’ en ‘zou het ook om 12:00 kunnen?’ Appontwikkelaars kunnen zelf ook voorgestelde antwoorden in hun apps inbouwen.

Omdat er steeds meer Android-smartphones verschijnen met een notch (scherminkeping bovenin), heeft Google richtlijnen gepubliceerd hoe app-ontwikkelaars om kunnen gaan met de notch. Wat Google namelijk wil voorkomen, is dat een app niet goed werkt omdat een deel wegvalt door de notch. WhatsApp had hier last van tijdens de Pie-bèta’s: knoppen om foto’s te bewerken, waren onzichtbaar op notch-telefoons als de OnePlus 6.

Google Maps wordt nauwkeuriger

Google voorziet Android Pie ook van ondersteuning voor twee of meer camera’s tegelijk. Een noodzakelijke toevoeging omdat steeds meer smartphones twee of zelfs drie camera’s voor- of achterop hebben. Een telefoon met meerdere camera’s en Pie-software kan dankzij technische foefjes als API-ondersteuning betere foto’s en video’s maken, zo is de belofte.

Een andere vernieuwing is de ondersteuning voor het nieuwe 802.11mc wifiprotocol. Dit protocol is ontworpen om je exacte locatie te bepalen in een (groot) gebouw als een winkelcentrum of vliegveld. Apps als Google Maps kunnen op Android Pie-toestellen nauwkeuriger vertellen waar je bent en hoe je het snelste naar je bestemming navigeert.

©PXimport

Langere accuduur

Een andere, veelgevraagde functie is het beperken van apps als je die niet gebruikt. In Android Pie kunnen apps in stand-by-modus niet meer je microfoon of camera gebruiken zonder dat je dat doorhebt. Android blokkeert de verzoeken van de app, zo simpel is het.

Een verbetering die we ieder jaar van Google horen, is een langere accuduur. Ook dit jaar belooft de Android-maker dat de software energiezuiniger is, voor het eerst door de implantatie van kunstmatige intelligentie. Speciale software zou je telefoongebruik analyseren en weet na een tijdje welke apps je weinig gebruikt. Die apps worden sneller afgesloten zodat ze minder stroom verbruiken – en je accu langer mee moet gaan. Deze Adaptive Battery-functie is ook uit te schakelen in de instellingen.

Visuele veranderingen

Google geeft Android Pie ook een moderner uiterlijk. De software maakt meer gebruik van de nieuwe Material Design-richtlijnen, met ronde vormen, speelse kleuren en meer witruimte tussen instellingen. Het instellingen-scherm van Pie is bijvoorbeeld kleurrijk vormgegeven en groepeert relevante instellingen onder één categorie. Zo staan onder ‘Netwerk en internet’ alle instellingen die met wifi, mobiel internet en een hotspot te maken hebben. Overigens kunnen fabrikanten als Huawei en HTC zaken als het instellingenscherm naar eigen smaak aanpassen, waardoor het mogelijk is dat de software op jouw Pie-telefoon (iets) anders oogt en werkt.

Door je volumeknoppen in te drukken, verschijnt op het scherm een balk met de geluidsniveaus van je beltoon, media en alarm. In oudere versies staat de balk horizontaal bovenin, wat – vooral op grotere smartphones – nogal hoog is. In Android Pie is de balk verplaatst naar de rechterkant, ongeveer in het midden van het scherm. Hij wordt verticaal getoond, inclusief een snelkoppeling om eenvoudig te wisselen tussen de standen geluid, trillen en stil. Een nuttige verbetering, als je het ons vraagt.

©PXimport

©PXimport

Bediening via gebaren in plaats van knoppen

De drie navigatieknoppen (terug, thuis en recente apps) onderaan het scherm zijn in Android 9.0 (Pie) verdwenen. In plaats daarvan zit er in het midden een horizontaal streepje dat als thuisknop dient. Door de knop kort omhoog te vegen, open je het scherm met recente apps. De apps worden niet langer als een verticale lijst getoond, maar – net als op de iPhone – horizontaal. Veeg je vanaf de thuisknop langer omhoog dan open je het scherm met alle geïnstalleerde applicaties. Een terugknop zit er standaard niet in Android Pie, behalve in apps. Kijk je bijvoorbeeld een YouTube-video, dan staat de knop ‘gewoon’ links onderin en ga je met een druk op de knop terug naar het vorige YouTube-scherm.

Een langverwachte functie die in Android Pie eindelijk zijn debuut maakt, is het bewerken van screenshots (schermafbeeldingen). Je maakt een screenshot door de aan- en uitknop in te drukken en te kiezen voor Screenshot. Als die gemaakt is, kun je bovenin het scherm uit drie acties kiezen: delen, bewerken en verwijderen. De bewerk-functie laat je onder andere de afmetingen van de screenshot aanpassen, wat handig is als je slechts een deel van je scherm met iemand wil delen.

©PXimport

©PXimport

Android Pie op jouw smartphone

Of jouw smartphone een update van Android 8.0 (Oreo) naar Android 9.0 (Pie) krijgt, kunnen we niet zeggen. Houd hiervoor de communicatiekanalen van je fabrikant in de gaten of vraag het eventueel. De eerste smartphones, waaronder de OnePlus 6, zijn al geüpdatet naar Android Pie en nieuwe modellen als de Sony Xperia XZ3 draaien standaard op Pie. De komende maanden worden ook telefoons van Huawei, HTC, Samsung en meer merken geüpdatet naar de nieuwe software.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: