iOS 7 is de meest radicale update van Apple's mobiele besturingssysteem tot nu toe. Maar terwijl de gereviseerde interface en de gedurfde nieuwe look alle aandacht krijgen, heeft iOS 7 een hele hoop nieuwe functies die het veiliger en eenvoudiger in het gebruik maken.

De nieuwe functies zijn gemakkelijk te gebruiken, maar de rigoureuze veranderingen in de iOS interface zorgen ervoor dat sommige wat lastig te vinden zijn. We laten je zien hoe je tien handige nieuwe functies in iOS 7 kunt vinden en er het meeste uit kunt halen.

Hoe schakel je in iOS 7 automatische app updates in?

Ben je dat kleine rode cirkeltje om het App Store icoon zat? Je hebt geluk. Er is een nieuwe functie waarmee je je iPhone, iPod touch, of iPad automatisch app updates kunt laten downloaden en installeren zodra ze beschikbaar zijn.

Om te beginnen, open de Settings app, scrol omlaag en selecteer iTunes & App Store. Scrol vervolgens omlaag naar de kop Automatic Downloads; daar zie je opties om automatisch muziek die je van iTunes gekocht hebt te downloaden, apps die je op andere iOS apparaten gedownload en geïnstalleerd hebt, en app updates voor de apps die je op het apparaat in kwestie geïnstalleerd hebt. Automatische updates zijn standaard uitgeschakeld, maar je kunt op de schuifbalk drukken om de instelling in of uit te schakelen.

Standaard downloadt iOS 7 alleen automatische updates wanneer je een Wi-Fi verbinding hebt, maar als je dat echt wilt kun je ze ook via een mobiel netwerk downloaden. Om dit te doen, zoek naar de knop Use Cellular Data in het iTunes & App Store instellingenscherm en verschuif deze naar rechts. Helaas is dit een alles-of-niets instelling: Je kunt je iPhone niet vertellen om iTunes Radio te streamen terwijl je op een mobiel netwerk zit maar automatische app updates uit te schakelen wanneer je geen Wi-Fi verbinding hebt, dus wees voorzichtig als je geen onbeperkt datapakket hebt.

Verder kun je er niet voor zorgen dat iOS 7 een specifieke app niet updatet als je van automatische updates gebruik maakt. Als je bijvoorbeeld een oudere versie van een app prettiger vindt dan de nieuwe, dan kun je niet zorgen dat deze niet geüpdatet wordt tenzij je automatische updates volledig uitschakelt.

©PXimport

Hoe blokkeer je in iOS 7 nummers?

We hebben het allemaal meegemaakt. Onderzoeksbureaus die je constant proberen te bereiken, of het verkeerde nummer dat je maar blijft bellen omdat die persoon zich niet lijkt te realiseren dat jij niet degene bent naar wie hij of zij op zoek is. Normaal gesproken heb je de hulp van je mobiele aanbieder nodig om nummers te blokkeren, maar met iOS 7 kun je bepaalde mensen blokkeren zodat ze je niet kunnen bellen, SMS'en of Facetime sessies starten.

Je kunt op iemand op twee manieren blokkeren: Via je contactenlijst of via de Settings app. Om iemand die al in je lijst met contactpersonen staat, open de Contacts app, selecteer een contactkaart, scrol helemaal omlaag en druk op Block this Caller. Als je iemand in de Recents lijst van de Phone app blokkeert zul je op de "i" moeten drukken om hun contactkaart te zien te krijgen. Vanaf dat punt is het proces identiek.

Als je je lijst met geblokkeerde nummers sneller wilt bewerken, open de Settings app, ga naar de Phone, Messages, of FaceTime instellingen; scroll omlaag naar Blocked en je kunt mensen toevoegen of verwijderen. Om iemand toe te voegen, druk op Add New...; om iemand te verwijderen, veeg van rechts naar links met je vinger over de naam van een persoon en druk op de Unblock knop die tevoorschijn komt.

Let wel, als je iemand blokkeert kan hij of zij je niet bellen, SMS'en, of een Facetime conversatie met je beginnen. Je kunt niet zorgen dat iemand je niet kan bellen maar wel een SMS-bericht kan sturen. Houd dit in gedachten, en blokkeer op een verantwoorde manier.

©PXimport

Hoe deel je bestanden met AirDrop?

AirDrop werd in Mac OS X Lion geïntroduceerd. Het is een functie waarmee je op eenvoudige wijze bestanden kunt delen met andere Mac gebruikers op je lokale netwerk. Met iOS 7 kunnen iPhone, iPad en iPod touch gebruikers ook meedoen. De functie kan foto's, video's, webpagina's, routebeschrijvingen en meer delen. Maar je kunt niet met Mac computers delen.

Om het te gebruiken moet je ervoor zorgen dat jij en degene met wie je iets wilt delen AirDrop aan hebben staan. Veeg omhoog vanaf de onderkant van je scherm om Control Center te openen en druk op AirDrop. Om alleen AirDrop te gebruiken met mensen die in je lijst met contactpersonen staan, druk op Contacts Only; om met iedereen te delen, druk op Everyone. Vraag of de persoon met wie je wilt delen hetzelfde doet.

Open vervolgens een app die delen via AirDrop ondersteunt - laten we in dit geval de Photos app als voorbeeld gebruiken. Open een foto, en zoek naar de knop met een omhoog wijzend pijltje. Als de andere persoon AirDrop ingeschakeld heeft en zich in de buurt bevindt zou hij of zij bovenaan in het paneel tevoorschijn moeten komen. Druk op de naam van degene met wie je de foto wilt delen, en hij of zij krijgt een berichtje met de vraag of de foto geaccepteerd moet worden. Als de andere persoon op Accept drukt, zal je telefoon de foto naar zijn of haar telefoon versturen.

AirDrop werkt via Wi-Fi en Bluetooth, maar niet via mobiele netwerken. Je hoeft je niet eens op hetzelfde Wi-Fi netwerk te bevinden - er wordt automatisch een tijdelijke directe verbinding met de andere persoon aangemaakt zolang je dicht bij elkaar in de buurt bent.

Onthoud dat AirDrop niet op alle apparaten die compatibel zijn met iOS 7 werkt: AirDrop werkt alleen op de iPhone 5 of nieuwer, de vierde generatie iPad en iPad Mini en de vijfde generatie iPod touch en nieuwer. Je hebt er ook een iCloud account voor nodig. De transfers van AirDrop zijn versleuteld.

©PXimport

Hoe verander je de stem van Siri?

Siri, de soms arrogante virtuele assistant van Apple, krijgt in iOS 7 een nieuwe stem - een aantal nieuwe stemmen, om precies te zijn. Siri heeft nog altijd standaard een zachte vrouwenstem, maar als je dat wilt kun je ook een mannenstem kiezen.

Om de stem te veranderen, open de Settings app en ga naar General settings. Druk daar op Siri en vervolgens op Voice Gender: Hier kun je kiezen uit een vrouwenstem - een beetje minder robotachtig dan die in iOS 5 en 6 - of een mannenstem.

Helaas is er slechts één mannenstem en één vrouwenstem, dus je kunt niet veel veranderen of hopen nieuwe stemmen laden zoals dat met sommige GPS-systemen kan. Als je een andere taal wilt dan Amerikaans of Canadees Engels, dan heb je waarschijnlijk nog steeds slechts één stem ter beschikking - sorry, Britse iPhone gebruikers. Maar een beetje keuze is beter dan helemaal geen keuze.

©PXimport

Hoe gebruik je Activation Lock in iOS 7?

Als je ooit je telefoon of tablet kwijtraakt kan de Activation Lock functie van iOS 7 je een hoop gedoe besparen door mogelijke dieven buiten te sluiten. Wanneer je je verloren telefoon wist met Apple's Find My iPhone tool, verwijdert iOS 7 niet alleen je data van de telefoon, een dief - of de vinder van je telefoon - moet dan ook je Apple ID en wachtwoord invoeren om het toestel überhaupt te kunnen gebruiken. Hierdoor is je verloren, gewiste iPhone niet veel meer dan een veredelde presse-papier.

Je hoeft niet veel te doen om Activation Lock in te stellen. Als je je iPhone gelinkt hebt met een iCloud account is de kans groot dat je al klaar bent. Om hiervoor te zorgen, druk op iCloud in de Settings app. Scrol omlaag naar Find My iPhone, en zorg dat de schuifbalk op On staat (hij is dan groen en naar rechts verschoven).

Om je telefoon of tablet te vergrendelen of te wissen, ga naar iCloud.com op je computer en log in met je Apple ID en wachtwoord. Selecteer vervolgens Find My iPhone en Devices en selecteer je apparaat. Find My iPhone zal de locatie van je apparaat traceren en je de mogelijkheid geven om het een geluid af te laten spelen (handig als je toestel tussen de kussens van je bankstel geglipt is), je telefoon in de "verloren" modus te zetten (die beschermt je telefoon met een PIN en zet een bericht op het lock screen), of je apparaat compleet te wissen, waarmee het in de Activation Lock modus terechtkomt.

©PXimport

Hoe pas je het Notification Center aan?

Nieuw in het iOS 7 Notification Center is de Today weergave, waarop je - zoals de naam al doet vermoeden - hoogtepunten van de dag kunt zien. Standaard geeft het de weersverwachting, je kalender, herinneringen op je takenlijst, beursnoteringen, en afspraken op je kalender voor morgen weer. Maar misschien hoef je niet te weten hoe het met de koersen gaat, en misschien heb je het niet druk genoeg om je kalender te willen kunnen zien. Zo kun je de weergave naar je eigen smaak aanpassen.

Om aan te passen wat er in de Today weergave verschijnt, ga naar de Settings app, druk op de Notification Center instellingen, en scrol omlaag naar Today View. Daar kun je kiezen wat er op het Today scherm verschijnt door een paar schuifbalken te verzetten.

Today Summary: Dit geeft je een overzicht van de weersomstandigheden en wat in je agenda staat.

Next Destination: Is je volgende afspraak aan de andere kant van de stad? Dit geeft je een inschatting van hoe lang het zal duren om er te komen en hoe lang het zal duren om aan het einde van de dag thuis te komen.

Calendar Day View: Toont de iOS Calendar app afspraken voor vandaag.

Reminders: Laat alles zien wat je in de Reminders app hebt staan waaraan je herinnerd wilt worden.

Stocks: Huidige koersen zoals aangegeven in de Stocks app.

Tomorrow Summary: Een kort overzicht van wat je morgen moet doen.

Je kunt de volgorde waarin de items verschijnen aanpassen - maar op beperkte wijze. Druk op Edit in de rechterbovenhoek van het instellingenscherm van het Notification Center en versleep de items met de "grabbers" - de drie lijnen naast elk item in de lijst. Je kunt alleen de Calendar Day View, Reminders en Stocks herorganiseren; de andere onderdelen blijven op hun plek staan. Druk als je klaar bent op Done.

Tot nog toe is dat alles wat je in de Today weergave kunt laten zien. Je kunt de weergave niet helemaal verbergen, ook niet als je alle items in de Today weergave uitschakelt. Het paneel blijft dan leeg staan.

©PXimport

Hoe pas je het tekstformaat aan in iOS 7?

Aanpasbare formaten zijn niet nieuw in iOS, maar iOS 7 verbetert het concept met zijn nieuwe tekst-aanpassingstool. In iOS 6 kon je de tekst in bepaalde apps aanpassen zodat het veel groter was dan het standaardformaat. Dat kan in iOS 7 nog steeds, maar je kunt het ook aanpassen zodat het kleiner is, in elke app die de Dynamic Type functie van iOS 7 ondersteunt.

Om tekstformaten aan te passen, ga naar de Settings app, druk op General, druk vervolgens op Tekst Size: Je krijgt dan een schuifbalk te zien waarmee je de tekst heel klein tot heel groot kunt maken. Pas het naar wens aan en verlaat Settings. De eerstvolgende keer dat je een app opent wordt het formaat aangepast.

Als je grotere tekst wilt dan de Text Size tool toestaat, dan kan dat met de iOS 7 toegankelijkheidsfuncties. Open de Settings app, druk op General, en op Accessibility. Zoek daar naar Larger Type, en druk erop. Schakel Larger Dynamic Type in, en nu kun je nog grotere letters instellen.

©PXimport

Een timestamp voor elk bericht in Berichten

In iOS 6 laat de Messages app zien wanneer je een conversatie begonnen bent met iemand, en je kunt zien wanneer je periodiek met iemand hebt gechat, maat je kunt niet zien wanneer elk individueel bericht is verzonden of ontvangen. iOS 7 houdt de tijd bij voor elk bericht en geeft de timestamp weer - mits je deze simpele truc kent.

Open de Messages app en ga naar een conversatiethread. Veeg met je vinger van rechts naar links en de timestamps worden zichtbaar. Zodra je je vinger optilt of weer naar rechts veegt verdwijnen ze weer.

Helaas kun je met iOS 7 niet altijd voor alle berichten timestamps weergeven, maar de informatie is er wanneer je deze nodig hebt.

©PXimport

Kijk welke iOS apps populair zijn bij jou in de buurt

Met iOS 7 kun je zien welke apps populair zijn in je omgeving. Het lijkt een beetje overbodig, maar het akn je helpen om een aantal interessante apps te ontdekken die je misschien anders niet zou gebruiken, en je kunt apps vinden die handig zijn in een nieuwe omgeving - zoals lokale transport apps.

Om deze apps te vinden, ga naar de App Store, druk op Near Me in de taakbalk onderaan het scherm (het vervangt Genius uit iOS 6). Je krijgt dan een lijst te zien met apps die populair zijn in je geografische omgeving.

We kunnen niet garanderen dat deze apps nuttig voor je zullen zijn, maar het is een leuke nieuwe manier om de App Store te verkennen.

©PXimport

Zorg dat iTunes Radio draait wat je wilt

iTunes Radio, Apple's nieuwe internet radiodienst die samen met iOS 7 gelanceerd werd, geeft je enigszins controle over wat je hoort - en wat je niet hoort. Zo zorg je ervoor dat Miley Cyrus wegblijft uit de afspeellijst.

Als je maar niet genoeg kunt krijgen van de hit "Radioactive" van Imagine Dragons en meer van dat soort nummers wilt horen, druk dan op het sterretje in het Now Playing scherm van iTunes Radio, en druk op Play More Like This. Dan krijg je meer vergelijkbare nummers te horen.

Okay, misschien heb je wel een bloedhekel aan Imagine Dragons. Wie ben ik om daarover te oordelen? Het is net zo gemakkelijk om nummers die je nooit meer wilt horen te blokkeren. Druk op het sterretje, en vervolgens op ever Play This Song, en iTunes Radio zal dat nummer van je station verbannen. Helaas lijkt het er niet op dat je artiesten kunt blokkeren, dus het kan dat, ook al heb je "Radioactive" geblokkeerd, je nog steeds "It's Time" te horen krijgt.

©PXimport

Daarnaast kun je kiezen of je alleen hits of juist meer obscure muziek wilt horen. Om dit te doen, druk op de "i" bovenaan het iTunes Radio Now Playing scherm. Onder Tune This Station staat een schuifbalk waarmee je de breedte van de muziekkeuze kunt aanpassen. Selecteer Hits als je alleen heits wilt beluisteren (dit is de standaardinstelling), selecteer Discovery als je alleen minder bekende nummers wilt horen, en selecteer Variety als je een mix van zowel hits als obscure nummers wilt hebben.

Standaard worden nummers met expliciete songteksten uitgesloten, maar als je niet gauw aan dingen aanstoot neemt, druk dan op de knop naast Allow Explicit Tracks. Maar kom niet bij ons klagen als je iPhone vunzigheid laat horen.

Er zit wel een addertje onder het gras: Als je naar een van de Featured Stations van Apple luistert kun je nummers niet blokkeren - je zit vast aan wat Apple je voorschotelt, hoewel je nog steeds expliciete nummers kunt uitschakelen.

©PXimport

Dit is een vrij vertaald artikel van onze zustersite TechHive.com, geschreven door Nick Mediati (@dtnick). De mening van de auteur komt niet per definitie overeen met die van ComputerTotaal.nl.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.