Goede beveiligingssoftware hoeft niet per se van een commercieel bedrijf te komen. Sterker nog, enkele van de beste beveiligingsproducten zijn zelfs open source.

Open source hoeft niet altijd gratis te zijn, maar dankzij hardwerkende open source-ontwikkelaars is veel van deze software dat wel. Waarom zou je geld uitgeven als er een gratis alternatief is? Als je een applicatie goed kunt gebruiken, mag je altijd nog geld doneren aan de ontwikkelaar.

De lage kosten zijn niet eens de belangrijkste overweging om je te verdiepen in open software. De beste beveiligingsproducten van dit moment zijn open source, bijvoorbeeld OpenSSH, OpenSSL, GnuPG en de firewall iptables.

De meeste commercieel verkrijgbare pakkatten zijn er alleen voor Windows (en soms ook voor de Mac). Hun open source alternatieven zijn er voor Mac, Linux, Unix en vele andere platforms. In deze lijst komen enkele goede open source-apps langs om gegevens te beveiligen, te redden en te back-uppen, en om mobiele apparaten te beschermen.

Grondig wissen met Darik's Boot and Nuke

Computers mogen het pand nooit verlaten zonder dat de harde schijf grondig is gewist. Darik's Boot and Nuke is een opstartprogramma die je als iso downloadt om op een opslagmedium te zetten of om via PXE via het netwerk te starten.

DBAN heeft dus geen OS nodig om de schijf te wissen en werkt met IDE-, SCSI- en SATA-disks op systemen met x86- of PowerPC-architectuur. Je kunt natuurlijk kiezen welke schijven van het systeem er precies gewist moeten worden of om het hele systeem te schrappen.

Repareren met PhotoRec en TestDisk

Als je iets hebt gewist wat bewaard had moeten blijven, is de eerste stap altijd om niet in paniek te raken. Een verwijderd bestand blijft immers gewoon op de schijf staan, maar de plek waar het staat wordt nu gezien als vrije ruimte. Zolang er niets over deze ruimte is geschreven, is het bestand terug te halen. (Tenzij je een programma als DBAN hebt gedraaid die de data voorgoed vernietigt.)

PhotoRec haalt allerlei bestanden terug; niet alleen foto's. TestDisk van dezelfde ontwikkelaars is een prachtige bijbehorend programma dat partitietabellen repareert. Beide applicaties werken met alle grote besturingssystemen en bestandsindelingen, en zijn voorzien van uitstekende documentatie.

Deze software is beschikbaar voor bijna ieder besturingssysteem (Mac, Lunux, Windows, BSD en andere Unixes) maar de beste manier om het programma te draaien is via een bootmedium. TestDisk en PhotoRec worden meegeleverd bij een flink aantal Linux recovery-distributies, zoals GParted en Knoppix. Mijn favoriete is System Rescue op een usb-stick omdat het ook snel is op een verouderd systeem. De herstelde bestanden kopieer ik meteen naar een externe opslagbron of andere partitie op dezelfde schijf om de geredde bitjes zo min mogelijk te verstoren.

Volgende pagina: recovery, clonen, versleutelen en beveiligings-apps voor mobiele apparaten.

Falende schijven redden met ddrescue

Het eerste wat je doet als een opslagmedium beschadigd raakt, is kopiëren wat je kunt voordat het station volledig onderuit gaat. De reparatieslag kun je vervolgens op de kopie uitvoeren zonder dat je meer schade aanricht bij het origineel. GNU ddrescue is de perfecte tool voor deze klus.

Omdat ddrescue geen kopie maakt op bestandsniveau maar op de sectoren van de disk (blockniveau) maakt het niet uit welk besturingssysteem of bestandsindeling er wordt gebruikt.

Het programma werkt snel omdat het alleen onbeschadige blocks kopieert en automatisch slechte secoren overslaat, zodat je er niet bij hoeft te blijven zitten. Het opslagapparaat waar je heen kopieert moet 50 procent meer ruimte hebben dan het origineel. Ik raad aan om System Rescue te gebruiken want hier zit ddrescue al bij inbegrepen.

Disks clonen met Clonezilla

Wat als je het hele OS inclusief data wilt clonen om naar een harde schijf te kopiëren of een back-up te maken? Kijk eens naar het prachtige Clonezilla dat niet alleen de coolste naam heeft maar ook grote kloonkrachten heeft. Er zijn twee versies: Clonezilla Live en Clonezilla SE.

Live is specifiek bedoeld voor herstel en maakt images van losse systemen en het draait via een bootable usb-stick of cd/dvd. Clonezilla SE maakt images van meerdere PC's tegelijk en draait op het netwerk. Beide programma's werken op blockniveau van x86- en x86-64-systemen en kopiëren daarmee iedere OS en bestandssysteem.

Versleutelen met TrueCrypt

TrueCrypt is een van de populairste multi-platform versleutelingsapplicaties en dat heeft gegronde redenen: het programma is makkelijk te gebruiken en erg sterk. Het draait op Mac, Linux en Windows. TrueCrypt versleutelt partities, hele opslagmedia en maakt verborgen systeemvolumes aan.

Maak een versleutelde schijf aan en bestanden die je erop plaatst worden automatisch versleuteld terwijl je werkt. Alleen bij het mounten van een schijf moet je een wachtwoord invoeren. Versleutelde bronnen zijn te delen via een netwerk. Er is ook een portable modus waarmee het programma te draaien is via verwisselbare media zonder dat het op het hostsysteem hoeft te worden geïnstalleerd.

Houd er natuurlijk rekening mee dat geen enkele bestandsversleutelingssoftware bestendig is tegen malware en loggers die zijn geïnstalleerd voordat de software is geïnstalleerd. Als je liever individuele bestanden versleutelt zonder hele schijven te versleutelen, probeer dan AES Crypt. Dit programma heeft een mooie interface voor Mac en Windows en een terminal voor Linux.

Op de volgende pagina kijken we naar geweldige open source-apps om mobiele apparaten te beveiligen.

Master Password (iOS)

Master Password voor iOS is een stateless wachtwoordbeheerder. Het programma bewaart wachtwoorden niet op het toestel of in de cloud. Vanuit een masterwachtwoord creëert de app aparte sleutels voor elke site. Als je de iPhone kwijtraakt, genereert de app vanuit het hoofdwachtwoord opnieuw dezelfde codes voor de opgegeven sites.

ChatSecure (iOS)

ChatSecure versleutelt gegevens van platforms die de chatprotocollen ]XMPP of Oscar gebruiken. Chats via Google Talk, Jabber en iChat zijn daarmee te versleutelen. De broncode van de app staat op Github.

AppBrain Advertentie Detector (Android)

De AppBrain Advertentie Detector van de Nederlandse ontwikkelaar Swiss Codemonkeys doet meer dan alleen spammende apps herkennen. De app bekijkt ook de machtigingen van programma's en schaalt zo in hoe (on)veilig ze zijn. Op deze manier herken je als gebruiker een potentieel schadelijke app zonder dat je steeds de machtigingen hoeft door te spitten. Een overvloed aan machtigingen is een veiligheidsrisico, dus zelfs goedbedoelende apps worden op de risicolijst gezet.

The Guardian Project (Android)

De ontwikkelaars van The Guardian Project hebben als doel activisten te beschermen die gevaar lopen omdat ze informatie delen. De open source-software die uit het project voortvloeit is uiteraard ook geschikt voor mensen die zich zorgen maken over hun privacy online.

De app Orbot zorgt ervoor dat Android gebruik kan maken van het Tor-netwerk dat bestaat uit een hoop proxy's om webverkeer te anonimiseren. De browser Orweb maakt vervolgens gebruik van Orbot om censurerende webblokkades te omzeilen en je privacy te beschermen. Ook wordt er geen geschiedenis bijgehouden van je activiteiten.

Gibberbot is een chatdienst die Tor gebruikt. ObscuraCam is een handige app om de anonimiteit van mensen op afbeeldingen te garanderen door gezichten op foto's te wissen. De software zit nog in de alfafase, maar je kunt eraan bijdragen door het te helpen testen.

Droidwall (Android)

Droidwall is een grafische interface voor de firewall iptables die al jaren een boegbeeld is van de Linux-kernel. Via de app bepaal je zelf welke applicaties en diensten de internetverbinding mogen gebruiken. Droidwall vereist dat het toestel geroot is. Ik vind het overigens belachelijk dat je zelf geen roottoegang hebt tot je eigen computers, maar zo is het leven tegenwoordig.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!