Weleens een zak verse koffieboontje opengemaakt? Die geur is zo lekker. Zelfs niet-koffiedrinkers gaan om. Het goede nieuws: je kunt thuis zelf je bonen branden! Je koopt de ongebrande, groene koffiebonen en roostert ze thuis. Het is niet eenvoudig en vereist wat oefening. Maar, die geur alleen al ...

Wat zijn groene koffiebonen?

Groene koffiebonen zijn de ongeroosterde zaden van de koffieplant. Ze zien er nog groen uit, wat logisch is aangezien ze nog niet dat roosterproces hebben ondergaan dat de bonen die kenmerkende bruine kleur geeft.

Het brandproces speelt een enorme rol in de wereld van koffie. Het verandert niet alleen de kleur van de bonen, maar ook de hele smaakervaring. Dat komt doordat het roosteren vocht uit de bonen haalt, hun chemische structuur verandert en die heerlijke koffiegeuren en smaken tevoorschijn tovert die we zo waarderen. En die hebben groene koffiebonen NOG niet.

Groene koffiebonen bieden de flexibiliteit om je eigen koffiesmaak te creëren door het roosterproces zelf te beheersen. Ze hebben een hoger gehalte aan chlorogeenzuur, een antioxidant dat afneemt tijdens het roosteren. Dit maakt groene koffie potentieel gezonder dan de gebrande variant.

©Karaidel

Kun je zelf groene koffiebonen branden?

Je kunt zeker zelf thuis koffiebonen branden. Je koopt dan groene koffiebonen om ze vervolgens zelf verder te bewerken. Makkelijk is het niet. Tenminste, als je het goed wilt doen.

Je kunt je boontjes branden in de oven, in een brander of popcornmachine of in echte professionele apparatuur. Maar die heb je doorgaans niet in je keuken staan.

©photosiber - stock.adobe.com

Koffie branden in de oven

Benodigdheden: Je hebt een oven, een bakplaat of een ovenschaal en natuurlijk groene koffiebonen nodig.

Bij deze methode verwarm je groene koffiebonen gelijkmatig in een voorverwarmde oven op 220-230 graden Celsius, waarbij je regelmatig roert en de brandgraad controleert op basis van je voorkeur.

Zodra de bonen de gewenste branding hebben bereikt, haal je ze uit de oven en koel je ze.

Het branden in de oven kan wat oefening vereisen om consistentie te bereiken, omdat oventemperaturen kunnen variëren. Het is belangrijk om een timer te gebruiken en de bonen nauwlettend in de gaten te houden om verbranding te voorkomen.

Je kunt trouwens ook je koffie roosteren in de airfryer. Een rooster dat de warme lucht goed doorlaat is dan wel handig. Beweeg de koffiebonen regelmatig, door te schudden of roeren.

©sorocka - stock.adobe.com

Koffiebonen branden met een koffiebrander of popcornmachine

Benodigdheden: Een koffiebrander, groene koffiebonen en een goede ventilatie zijn essentieel voor deze methode.

Pas de brandtijd en temperatuur aan om de gewenste branding te bereiken. Doe tests met kleine beetjes, zeker als je een popcornmachine gebruikt om te branden.

Zodra de bonen klaar zijn, stop je het brandproces en laat je de bonen afkoelen.

Deze methode biedt meer controle over het brandproces, maar het kan even duren om de techniek onder de knie te krijgen. Experimenteer met verschillende brandprofielen om de smaak te optimaliseren.

Professionele brandmachines

Benodigdheden: Speciale professionele koffiebrandmachine, beschikbaar in verschillende groottes en complexiteit. Vaak zijn deze wel prijzig, dus voor af en toe thuis branden is deze methode minder geschikt.

Deze professionele koffiebrandmachines regelen het brandproces nauwkeurig, inclusief temperatuur, luchtstroom en tijd. Je kunt super nauwkeurig branden, op basis van je voorkeuren.

Zodra de bonen de gewenste branding hebben bereikt, worden ze automatisch uit de machine geloosd en afgekoeld.

Professionele brandmachines bieden de meeste precisie en consistentie bij het branden van koffiebonen. Ze worden vaak gebruikt door commerciële koffiebranders.

Wat kan er misgaan bij thuis branden?

Alles! Nee, thuis branden is zeker te doen. Het is alleen niet gemakkelijk om al je bonen gelijkmatig te branden. Zeker in de oven, waar de bonen platliggen. Sowieso kun je niet zoveel bonen tegelijk branden. En ze kunnen natuurlijk aanbranden. Het is een kwestie van veel oefenen en je techniek verbeteren. Daar moet je dan natuurlijk wel tijd voor hebben.

Aan de andere kant heb je bij thuis branden natuurlijk superverse boontjes. Het huis ruikt lekker (gaan we er even van uit dat iedereen van koffie houdt) en je kunt zelf de ‘roast’ kiezen.

Verschillende brandingen

Hoe lang moeten je bonen branden en wanneer zijn ze klaar? Dat ligt eraan welke branding je lekker vindt.

Lichte branding kan al na 6-8 minuten beginnen, medium ergens tussen 9-12 minuten, en donkere branding kan wel tot 14 minuten duren.

©dimakp - stock.adobe.com

Zo houd je je groene koffieboontjes lang goed

Ongebrande koffiebonen blijven lang goed. Als je ze koel en droog bewaart, kun je ze wel een jaar opslaan. Na het branden moet je de bonen juist niet te lang laten liggen. Gebruik ze in elk geval binnen twee weken, maar liever nog eerder.

Waarom zijn groene koffiebonen duur?

Koffie is de afgelopen jaren sowieso duurder geworden. Dat heeft te maken met de wereldwijde hogere transportkosten. Ook andere grondstoffen zijn niet goedkoper geworden.

Hiermee is de prijs van groene koffiebonen ook gestegen. Bovendien is er een concurrent bij: groene koffiebonen worden ook verwerkt tot voedingssupplementen. Concurrentie, dus.

Lees ook: Hard of zacht, uit de kraan of uit een fles: zo beïnvloedt water de smaak van jouw koffie

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.