ID.nl logo
Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie
© Nitiphol - stock.adobe.com
Huis

Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie

Koffiebonen worden gebrand voordat je ze maalt en er koffie van zet. Hoelang je dat doet en op welke temperatuur bepaalt de branding. Light roast (licht branding), medium roast (ertussenin) of dark roast (donkere branding): in dit artikel lees je hoe dat precies zit en wat de branding doet voor de smaak van jouw koffie!

  • Koffiebonen worden gebrand. Tijdens dit proces komt de smaak van de bonen - en dus de uiteindelijke koffie - tot ontwikkeling.
  • Light roast wordt het kortst gebrand en dark roast het langst. Daarom zijn dark roast koffiebonen ook donkerder.
  • Na dark roast heb je nog intensere en langere brandingen: French roast (niet te verwarren met French Toast 🍞) en Italian roast. Echte aanraders voor iedereen die van pittig houdt.
  • Je kunt rauwe (groene) koffiebonen ook zelf thuis branden.

Lees ook: Verschillende soorten koffiebonen: welke kies je?

Wat is branding van koffiebonen?

Koffiebonen zijn koffiebonen. Ze zijn niet licht of donker van kleur. Dat wórden ze, door de branding, ook wel ‘roast’ genoemd.

We branden de koffie om de rauwe koffiebonen om te toveren tot de geurige korrels die we gebruiken om onze dag te beginnen.

Tijdens de branding worden rauwe koffiebonen blootgesteld aan hoge temperaturen. Door dit proces gaan de bonen van groen en smaakloos naar de aromatische koffiebonen die we allemaal kennen.

Het roosteren van de bonen heeft veel invloed op de uiteindelijke smaak van je kopje koffie. Het is een kunst die de nuances en karakteristieken van de bonen uitlicht en de unieke smaakprofielen van verschillende koffiesoorten benadrukt.

Eerste en tweede kraak

Het brandproces begint met rauwe bonen. Ze worden gebrand door ze bloot te stellen aan hitte in een koffiebrander (of, als je het thuis wilt doen, in de oven). De temperatuur ligt tussen de 180 en 240 graden Celsius. De duur en temperatuur van het brandproces bepalen of de bonen licht, medium, of donker worden gebrand.

Tijdens het branden ondergaan de bonen verschillende fases, waaronder het drogen, de eerste kraak en de tweede kraak. De eerste kraak is een hoorbaar geluid, vergelijkbaar met popcorn die in een pan wordt gepoft. Tijdens deze fase zetten de bonen uit en barsten ze open. De tweede kraak gebeurt op een later moment in het brandproces. De oliën beginnen vrij te komen uit de bonen. De bonen nemen hun uiteindelijke donkerdere kleur aan en ontwikkelen hun smaakprofiel. Elke fase heeft invloed op de smaak en aroma's van de bonen. Een goede koffiebrander luistert dus naar zijn of haar boontjes.

De keuze van de brandgraad (light, medium, dark roast) is sterk afhankelijk van de soort koffieboon, de herkomst en de kwaliteit van de boon. Om de juiste branding te kiezen, is wat expertise nodig. Maar het is natuurlijk erg leuk om hiermee te oefenen en je eigen smaak te ontdekken.

Branding + boon = smaak De branding gaat over de duur en de temperatuur. Samen bepaalt dit voor een deel de smaak. De soort koffieboon en waar deze vandaan komt, speelt natuurlijk ook mee. In grote lijnen geldt voor de branding: 🠋

BrandingniveauDuur van het brandenTemperatuur
Light roastKorter dan 10 minuten180-205°C
Medium roast10-12 minuten210-220°C
Dark roast12-15 minuten225-230°C
French roast14-16 minuten240-250°C
Italian roast16-18 minuten240-250°C

©Nitiphol

Light roast, ofwel lichte branding

Light roast koffiebonen zijn herkenbaar aan hun lichtere kleur en zachtere textuur. Ze zijn minder lang en minder heet geroosterd dan andere koffiebonen. Het branden stopt na de eerste kraak. De boon laat daarom minder oliën los: die blijven er grotendeels in.

Dit betekent dat ze mild van smaak zijn en de natuurlijke smaken en geuren van de bonen behouden. Light roast koffie heeft gewoonlijk een subtielere smaak en minder bitterheid dan donkerder gebrande koffievarianten.

Welke bonen je gebruikt heeft natuurlijk ook invloed op de smaak. Maar: bij light roast koffie proef je vaak fruitige tonen.

Dit type roast wordt vaak gebruikt om de specifieke smaakkenmerken van bonen uit bepaalde regio's te benadrukken, zoals specialty koffie. Je ziet het ook regelmatig bij single origin. Deze koffie staat bekend om zijn delicate en complexe smaakprofiel, in tegenstelling tot donkerder gebrande koffie, die vaak diepere maar eenvoudigere smaken heeft.

Koffiebonen met lichte branding bevatten meestal meer cafeïne dan donkere branding. Dit komt doordat cafeïne pas bij hogere temperaturen begint af te breken en light roast bonen worden niet op heel hoge temperaturen geroosterd.

Medium roast

Medium roast, oftewel medium gebrande koffiebonen, bevinden zich ergens tussen light en dark roast in. Logisch wel. Ze zijn langer geroosterd dan light roast koffiebonen, waardoor de bonen een iets donkerdere kleur hebben. Deze branding behoudt nog steeds de karakteristieke eigenschappen van de koffieboon, maar voegt ook meer aroma's toe. In koffietermen: een vollere body en een lichte bitterheid.

De smaak van medium roast koffie is goed in balans. Tijdens het roosteren ondergaan de bonen de karamelisering van suikers, vandaar de bruine kleur. Hierdoor worden de subtiele smaaktonen aangevuld met diepere smaakprofielen. Dit type roast staat bekend om zowel de natuurlijke smaken en aroma's van de oorspronkelijke bonen als de smaken en aroma's verkregen tijdens het roosteren aanwezig zijn.

Medium roast koffiebonen hebben doorgaans een medium niveau van bitterheid, waardoor ze een populaire keuze zijn.

Dark roast, ofwel donkere branding

Dark roast, ofwel donker gebrande koffiebonen, ondergaan een intensief roosterproces. Dit betekent dat de bonen gedurende een langere periode en bij hogere temperaturen worden geroosterd, tot ze een diepe donkerbruine kleur hebben. Deze roast staat bekend om zijn stevige en bittere smaak. Koffie voor gevorderden, zeg maar. Door de langere branding verdwijnen veel van de oorspronkelijke natuurlijke smaken en aroma's van de bonen. In plaats daarvan ontwikkelen zich eigen intense smaken en aroma's. Deze koffiebonen hebben zeker veel smaak!

De kleur van dark roast koffiebonen is donker, een beetje chocoladebruin. De smaak is bitter maar rijk. Dit komt doordat de bonen tijdens het roosteren op een temperatuur worden gebracht die hoger is dan 220 graden, wat het einde van de tweede kraak markeert. Hierdoor verliezen de bonen meer vocht en komen de oliën naar buiten. Er zit zelfs vaak een nuance van rokerigheid in dark roast koffie.

Veel grote ketens gebruiken dark roast, omdat het echt een goede koffiesmaak heeft. De meeste koffiedrinkers vinden het lekker.

Dark roast wordt vaak gebruikt om espresso mee te maken vanwege de stevige body en het smaakvolle karakter. Die espresso kan ook de basis zijn voor lattes of cappucino. Dit type roast wordt helaas soms ook ingezet om eventuele onvolkomenheden in kwalitatief mindere bonen te maskeren.

Koffiebonen met donkere branding zijn over het algemeen zwaarder. Dat wil overigens zeker niet zeggen dat dark roast bitterder is (tenzij de bonen natuurlijk verbrand zijn). De smaak na het roosteren hangt af van het soort boon en de kwaliteit ervan. Robusta-bonen zijn over het algemeen wat zuurder en minder fruitig dan Arabica-bonen.

Over het algemeen bevat dark roast minder cafeïne omdat een deel van de cafeïne tijdens het roosteren wordt verbrand.

©hedgehog94

Koffie = chemie Tijdens het branden van koffie ontstaat een chemische reactie: de Maillard-reactie. Deze reactie is vernoemd naar de Franse scheikundige L.C. Maillard. Bepaalde stoffen in de bonen, zoals koolhydraten, reageren met andere stoffen zoals aminozuren en eiwitten. Het zorgt er onder andere voor dat de suikers in de bonen bruin worden. Het is hetzelfde proces dat ervoor zorgt dat vlees bruin wordt als je het bakt. Dit is een belangrijk deel van het koffiebrandproces. De reactie treedt op als de bonen worden verhit tot temperaturen tussen 140 en 160 graden Celsius. Door dit proces komen er stoffen vrij die verantwoordelijk zijn voor de smaak, geur en kleur van de koffie. Met andere woorden, het is dit proces dat koffie zijn heerlijke smaak en aroma geeft. Dit proces heeft ook een keerzijde. Als de bonen te heet worden geroosterd, kunnen er ook schadelijke stoffen vrijkomen, zoals acrylamide. Daarom is het cruciaal voor koffiebranders om de temperatuur zorgvuldig te controleren en te beheren. Voor de smaak én voor de gezondheid.

Een lekkere sterke bak uit Frankrijk of Italië

Er zijn nog ‘tussenliggende’ roasts, zoals medium dark roast en extra dark. Ook bestaan er nog twee andere ‘roasts: French en Italian (Franse en Italiaanse branding).

Bij French roast worden de koffiebonen langer gebrand dan bij de meeste andere brandingen. Ze worden donkerbruin tot bijna zwart en vertonen vaak een olieachtige glans op hun oppervlak. De smaak is sterk, bitter en rokerig, hoewel er soms een beetje zoet of zuur in kan zitten. French roast koffie heeft meestal weinig tot geen oorspronkelijke smaak van de koffieboon zelf, omdat de smaken tijdens het roosteren worden vervangen door de intense rokerige tonen. Dit is een favoriet bij liefhebbers van sterke, bittere koffie.

Italian roast is vergelijkbaar met French roast, maar meestal nog iets donkerder. De bonen zijn bijna zwart van kleur en hebben ook een olieachtige glans. De smaak is echt vrij bitter en rokerig, met weinig nuances van de oorspronkelijke boon. Italian roast wordt vaak gebruikt om espresso mee te maken, omdat het de intense smaken levert die typisch zijn voor espresso. Het wordt dan iets fijner gemalen dan een medium maalgraad, waardoor er meer oppervlak ontstaat voor extractie. Hierdoor komt nog meer smaak van de oliën vrij. Italiaanse branding gaat nog voorbij de tweede kraak.

Beide brandingniveaus zijn geschikt voor mensen die van zeer donkere en intense koffie houden, maar ze zijn minder geschikt voor degenen die de subtiele smaaktonen van de oorspronkelijke koffieboon willen behouden.

Lees ook: Hard of zacht, uit de kraan of uit een fles: zo beïnvloedt water de smaak van jouw koffie

Thuis koffiebonen branden?

Dat kan in de oven of in een speciale thuisbrander!
▼ Volgende artikel
Je eigen handtekening in Word: signeren in stijl
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Je eigen handtekening in Word: signeren in stijl

Je wilt brieven, verslagen en documenten in Word voorzien van een echte handtekening? Dat kan bijvoorbeeld met een tablet-pc en een digitale pen. Als je die niet hebt, dan kun je gebruikmaken van de OneDrive-app van Microsoft, als die op je telefoon staat.

Lees ook: Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Stap 1: Scannen

Eerst zet je de handtekening op papier en daarna open je de mobiele OneDrive-app. Die app synchroniseert snel met de cloudopslag van Microsoft én is voorzien van een prima scanfunctie. Wellicht moet je de toegang tot de camera van je telefoon nog toestaan. Wanneer de app geopend is, tik je op het blauwe plusteken en dan selecteer je onderaan de optie Foto scannen. Vervolgens zorg je dat de handtekening goed belicht is en neem je een foto van de handtekening.

In de volgende stap kun je de handtekening uitsnijden. Daarna tik je onderaan op de Filters en je kiest de filteroptie Document of Zwart-wit. Voordat je de app sluit, moet je de afbeelding een naam geven en aanduiden in welke map dit bestand wordt opgeslagen.

Optimaliseer de helderheid en het contrast met het filter Document.

Stap 2: Invoegen

Vervolgens kun je de foto van de handtekening invoegen op de gewenste locatie van het Word-document. Gebruik in het tabblad Invoegen de knop Afbeeldingen. Daarna kies je bij Afbeelding invoegen de optie Dit apparaat. In de Mac-versie van Microsoft Word kies je Invoegen / Afbeeldingen / Afbeelding uit bestand. Na het invoegen kun je de afbeelding nog verkleinen. Zorg dat de afbeelding geselecteerd is en sleep de hoeken van het selectiekader om de handtekening te schalen.

Je kunt de handtekening schalen door de hoekpunten te verslepen.

Stap 3: Bouwsteen

Om de handtekening altijd bij de hand te hebben, kun je er een zogeheten Bouwsteen van maken. Selecteer de ingevoegde handtekening en eventueel de aanvullende tekst. Gebruik de toetscombinatie Alt+F3 of ga naar Invoegen / Snelonderdelen / Selectie opslaan in galerie Snelonderdelen. Voeg een korte beschrijving toe onder Naam.

In de toekomst kun je deze bouwsteen razendsnel toevoegen via het tabblad Invoegen. Kies Snelonderdelen / Autotekst en klik op het onderdeel met de handtekening. Een snellere manier van invoegen is de naam van de bouwsteen typen, gevolgd door F3. Let op dat er geen spatie staat tussen de naam van de bouwsteen en de cursor wanneer je op F3 drukt.

Geef het nieuwe Snelonderdeel een naam.

▼ Volgende artikel
Je energierekening onder de loep: wat apparaten écht verbruiken
© Alex Yeung - stock.adobe.com
Energie

Je energierekening onder de loep: wat apparaten écht verbruiken

Krijg je het benauwd van je energierekening? Dan is het logisch dat je je afvraagt hoeveel stroom je apparaten daadwerkelijk verbruiken. De koelkast, oven, televisie, vaatwasser en wasmachine – ze draaien dagelijks, maar wat kosten ze je precies? In dit artikel leer je hoe je met een eenvoudige berekening inzicht krijgt in het stroomverbruik per toestel.

Dit artikel in het kort:

Het is verstandig dat je weet ongeveer hoeveel een elektrisch apparaat verbruikt. Je begint met het achterhalen van het vermogen in watt. Daarna kun je het verbruik in kilowattuur berekenen door getallen te vermenigvuldigen.

Hierdoor word je bewust van de elektriciteitsconsumptie van ieder apparaat. Bij de aankoop van een nieuw toestel kun je exact voorspellen wat de impact zal worden op de energierekening.

Lees ook: Grip op je energieverbruik: houd bij wat al jouw apparaten verbruiken

De bewuste verbruiker

Wie het precies wil weten, kan een energiemeter aanschaffen. Die plug je tussen het stopcontact en het apparaat waarvan je het verbruik wilt meten. Handig, maar zelfs de eenvoudigste modellen geven al snel een berg aan cijfers. Voor wie daar niet meteen wijs uit raakt, of een aankoop nog overweegt, is er een alternatieve manier. Door zelf een eenvoudige berekening te maken, krijg je snel en overzichtelijk inzicht in het stroomverbruik van een apparaat. Bovendien kun je op die manier gemakkelijk verschillende toestellen met elkaar vergelijken.  

©Dirk Schoofs

Door alle apparaten een tijdje aan een energiemeter te hangen, leer je het verbruik kennen.

Watt maal gebruikstijd: zo bereken je het verbruik

Het vermogen van een elektrisch toestel – uitgedrukt in watt (W) – vind je meestal op een sticker of typeplaatje aan de onder- of achterkant. Als je dit wattage vermenigvuldigt met het aantal uren dat je het toestel gebruikt, en vervolgens met het aantal dagen per jaar, weet je hoeveel energie het jaarlijks verbruikt. Deel dat getal door duizend om het om te zetten naar kilowattuur (kWh), en vermenigvuldig het resultaat met de actuele stroomprijs. Voor dit artikel rekenen we met een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,27 euro per kWh (september/oktober 2025).

💡KILOWATT VERSUS KILOWATTUUR

Op elk toestel en huishoudelijk apparaat vind je het energetisch vermogen van dat toestel uitgedrukt in watt of W. De eenheid dankt zijn naam aan een Schotse ingenieur James Watt, die beschouwd wordt als de uitvinder van de moderne stoommachine. In die tijd was er nog geen sprake van elektriciteit.

Hoe groter het aantal watt, het vermogen dus, hoe krachtiger het toestel. Om niet bij ontzettend grote getallen uit te komen gebruikt men bij grote apparaten liever de eenheid kilowatt (kW), wat overeenkomt met 1000 watt.

Watt en kilowatt worden vaak verward met kilowattuur (kWh). Kilowattuur heeft niets te maken met vermogen maar met energieverbruik. Daarom lees je de W en kW op het apparaat en kWh op de energierekening. 1 kWh is het verbruik van een elektrisch toestel met een vermogen van 1000 watt gedurende 1 uur.

Onthoud dus: watt en kilowatt slaan op vermogen, kilowattuur slaat op verbruik.

Enkele voorbeelden… 

Badkamerheater

Stel dat een gezin in de koude maanden – van oktober tot en met maart – dagelijks één uur lang een elektrische badkamerverwarmer van 1200 watt gebruikt. Dat komt neer op 182 dagen. De berekening is eenvoudig: 1 uur × 182 dagen × 1200 W = 218.400 wattuur. Omgerekend is dat 218,4 kWh. Bij een stroomprijs van 0,27 euro per kWh kost dat op jaarbasis 59 euro.

Strijkijzer

Een strijkijzer met een vermogen van 2500 watt, dat je twee uur per week gebruikt, tikt ook aan. De som: 2 uur × 52 weken × 2500 W = 260.000 wattuur, oftewel 260 kWh. Met dezelfde stroomprijs kom je uit op een jaarlijkse kost van 70,20 euro.  

©PhotoSG - stock.adobe.com

Wekkerradio

Op het eerste gezicht lijkt het verbruik van een wekkerradio verwaarloosbaar, maar dit bescheiden apparaatje draait 24 uur per dag, het hele jaar door. Met een vermogen van 5 watt ziet de berekening er zo uit: 24 uur × 365 dagen × 5 W = 43.800 wattuur, oftewel 43,8 kWh. Dat is goed voor een jaarlijkse kost van 11,83 euro – toch niet niks voor een apparaat dat je amper gebruikt.

Heb jij al een klokje in de douchecabine hangen?

Met deze douchewekker bespaar je tijd, stroom en water!

Ben je een kleine of grote stroomverbruiker?

Hoeveel elektriciteit een huishouden verbruikt, hangt natuurlijk af van het aantal mensen, hun gewoonten en het type apparaten in huis. De afgelopen jaren is het gemiddelde verbruik gestegen, mede door de opkomst van nieuwe toestellen zoals elektrische fietsen, oplaadbare auto’s, en het steeds intensiever gebruik van smartphones en andere gadgets. Tegelijk worden veel apparaten juist energie-efficiënter. Dat maakt het beeld genuanceerd: meer stroomverbruik, maar soms ook bewuster en zuiniger. 

Aantal bewonersGemiddeld verbruik/jaar
11800 kWh
22500 kWh
33500 kWh
44500 kWh
55000 kWh
💡LET OOK OP HET SLUIPVERBRUIK

Sluipverbruik is het stiekeme verbruik van elektrische apparaten waarvan je denkt dat je ze hebt uitgeschakeld. Dit sluipverbruik kan oplopen tot 8 procent van het totale verbruik. In dit artikel lees je over wat het gemiddelde sluipverbruik is per apparaat. Je leest ook hoe je dit sluipverbruik kunt vermijden.

Wat zijn de grootste stroomvreters in huis?

Verwarming en airco

In veel huishoudens voeren verwarming en airconditioning de lijst van energieslurpers aan. Logisch, in een land waar de winters guur en de zomers steeds warmer worden. Het vergt nu eenmaal veel energie om het binnen aangenaam te houden. Gelukkig beschikken veel moderne systemen over een Eco-stand, waarmee je het verbruik aanzienlijk kunt beperken.

Elektrische boiler

Een boiler die zorgt voor warm water in de keuken en badkamer – bijvoorbeeld een model van 150 liter – kan bij een gezin van vier personen oplopen tot een verbruik van wel 2500 kWh per jaar. Dat maakt het een relatief dure oplossing, zeker als je elektrisch verwarmt.

Diepvriezer en koelkast

Koelkasten en diepvriezers staan nooit stil en draaien dus dag en nacht. Samen zijn ze goed voor gemiddeld 500 kWh per jaar. Vooral oudere modellen zijn vaak niet erg zuinig. Een koelkast met energielabel C verbruikt bijvoorbeeld 2,5 keer meer dan een toestel met label A. Ontdooi regelmatig, kies voor een toestel met een A-label, en plaats het niet naast een warmtebron zoals een droger of oven – dat scheelt echt.

Wasmachine

Gemiddeld draait een gezin zo’n 200 wasbeurten per jaar. Een moderne wasmachine met energielabel A verbruikt dan ongeveer 180 kWh. Hoe warm je wast, maakt een groot verschil: een wasbeurt op 40 graden verbruikt tot 30 procent minder energie dan een op 60 graden. Wil je zuinig wassen? Kies dan voor een lage temperatuur, een volle trommel en gebruik de Eco-stand.

Wasdroger

Vooral in de herfst en winter is een wasdroger erg praktisch. Maar dat gemak heeft een prijs: het verbruik ligt rond de 500 kWh per jaar. Wie zijn was regelmatig aan een rekje laat drogen, bespaart dus niet alleen energie, maar ook flink wat geld.

Vaatwasser

Een zuinige vaatwasser met energielabel A komt gemiddeld uit op 220 kWh per jaar. Door het Eco-programma te gebruiken kun je tot 60 kWh besparen. De vuistregel: zet je vaatwasser pas aan als hij helemaal vol is. Zo haal je het maximale rendement uit elk programma.

Oven

De oven is een van de meest energie-intensieve apparaten in de keuken. Afhankelijk van hoe vaak je hem gebruikt, schommelt het jaarlijkse verbruik tussen de 160 en 200 kWh. Ook hier loont het om bewuster te plannen: bak meerdere gerechten na elkaar, zodat de ovenwarmte optimaal wordt benut.

Circulatiepomp

Een verrassende stroomverbruiker is de circulatiepomp van je verwarmingsinstallatie. In oudere systemen draait deze pomp het hele stookseizoen onafgebroken, vaak met een vermogen van 70 tot 80 watt. Bij 6000 draaiuren per jaar kom je dan uit op een verbruik tussen de 420 en 480 kWh – méér dan een koelkast, wasmachine of vaatwasser. Moderne cv-installaties hebben efficiëntere pompen met drie standen, die slechts 25 tot 75 watt vragen. Een slimme vervanging kan dus behoorlijk wat opleveren.