In de nasleep van barre Corona-tijden ga je andere dingen doen. En waarom dan niet eens kruiswoordpuzzelen? We bedoelen: er zelf een maken. Leuk voor familie, vrienden en kennissen. Wellicht voor in het clubblad of voor op de website. Wij laten je graag zien hoe je een puur persoonlijke kruiswoordpuzzel kunt maken.

Puzzelplezier is sowieso plezier voor twee. Plezier voor (1) degene die de puzzel verzint. Plezier voor (2) degene die de puzzel speelt. In dit artikel gaan we aan de slag met een heel gebruiksvriendelijk programma waarmee je de mooiste kruiswoordpuzzels kunt maken: EclipseCrossword. Je vindt het op www.eclipsecrossword.com.

Als je het programma voor de eerste keer start, dan liggen twee keuzes voor de hand: (1) het creëren van een nieuwe kruiswoordpuzzel en (2) het doornemen van de instellingen van het programma.

Options

We beginnen met de instellingen oftewel de Options van EclipseCrossword. Je krijgt te maken met een dialoogvenster dat is voorzien van vijf tabbladen. Het eerste tabblad heet Crossword. Hier vertel je het programma hoe het genereren van de kruiswoordpuzzel dient te geschieden. Standaard ingesteld gaat dat simpel en vlot. Kies hier voor minstens 60 seconden, zodat het programma meer tijd heeft om een betere puzzel te maken met meer woorden uit je woordenlijst.

Op het tweede tabblad, Language (=taal), kun je de nodige taalinstellingen doen. Vul bij Treat these pairs of letters as a single character (in a single box) in elk geval de ij in. Daardoor wordt de ij in een enkel vakje opgenomen. Ook kun je op dit tabblad alvast wat vertalingen opnemen van Horizontal en Vertical en Word bank.

Op het tabblad Printing geef je aan hoe je kruiswoordpuzzel moet worden afgedrukt. Met bijvoorbeeld de mogelijkheid om de puzzel en de vragen op aparte pagina’s te printen. Is iets om mee te – blijven – experimenteren. (Tip: gebruik een PDF-printerdriver!)

Je kunt je kruiswoordpuzzel bewaren als een interactieve webpagina. Op het tabblad Web kunt je aangeven of er mag worden valsgespeeld en of de kruiswoordpuzzel meer dan één keer mag worden gecontroleerd. Die interactieve webpagina kun je bijvoorbeeld op je website plaatsen.

Op het laatste tabblad, Advanced, kun je een vinkje zetten om meer ingewikkelde functies te gebruiken bij het genereren van de puzzel. Hoeft niet, mag wel.

©PXimport

Kruiswoordpuzzel maken

Terug naar het hoofdvenster en wel om een nieuwe kruiswoordpuzzel te maken. We beginnen van ‘scratch af aan’ door een compleet nieuwe woordenlijst in te voeren. Het werkt eenvoudig, want je gaat netjes een-voor-een de woorden en de omschrijving intypen. Steeds daarna klik je op Add word to list om het nieuwe item toe te voegen aan de puzzellijst die je aan het opbouwen bent. Achteraf aanpassen is een kwestie van dubbelklikken en (!) opnieuw toevoegen aan de puzzellijst.

Met een woord of 20 kom je al een heel eind, maar pas écht leuk wordt het met zo’n 50 á 60 woorden. Vergeet niet om woorden van verschillend lengtes te gebruiken; dus lange én korte woorden om af te wisselen. Als je klaar bent, dan krijg je de mogelijkheid om de nieuwe aangemaakte (of de herhaaldelijk bewerkte) woordenlijst te bewaren als EWL-bestand. Doe je zulks… Even opgemerkt dat je zo’n EWL-bestand kunt openen met een ASCII-editor. Misschien om zo’n EWL-bestand op die manier te bewerken of om meerdere EWL-bestanden samen te voegen.

Kruiswoordpuzzel genereren

Waarmee het – bijna – tijd is geworden om je kruiswoordpuzzel te laten genereren. Maar voordat het zover is, krijg je de mogelijkheid om een primary word oftewel een kernwoord op te geven. Dat woord zal vanaf nu niet alleen altijd in de puzzel worden gebruikt, maar ook dienen als ‘eerste steen’ voor de rest van de puzzel. Handig als je een kruiswoordpuzzel maakt rond een thema.

Daarna krijgt de puzzel z’n naam, met tevens de mogelijkheid om je eigen naam er bij te zetten. De volgende stap is het instellen van de breedte en de hoogte. Daarbij doet EclipseCrossword alvast een voorstel indachtig het aantal woorden in je woordenlijst. Tot slot krijg je nog even een samenvatting te zien van wat je hebt gedaan en van wat er te gebeuren staat. Als je akkoord gaat, kan het daadwerkelijke genereren beginnen!

©PXimport

Beoordelen

Meteen daarna zal EclipseCrossword je kruiswoordpuzzel samenstellen. Hoe snel dat gaat, is afhankelijk van (1) de breedte en de hoogte van de kruiswoordpuzzel en (2) het aantal woorden dat in de puzzellijst is te vinden. Het resultaat kun je daarna beoordelen. Goed, dan door. Niet goed, dan nogmaals genereren.

De volgende stap is het afdrukken van de kruiswoordpuzzel. Het is aan te raden om dat naar PDF te doen. Dat scheelt sowieso papier en tevens kun je wat spelen met de afdrukmogelijkheden van EclipseCrossword. Immers, je wilt niet álle antwoorden op voorhand al weggeven!

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.