Bekijken, organiseren, converteren, bewerken, afdrukken en nog veel meer. Het kan allemaal met het ‘Zwitserse zakmes’ onder de grafische hulpprogramma’s, of wel het kosteloze XnView.

©CIDimport

Voor eenieder die veel in de weer is met digitale afbeeldingen is het gratis XnView zo ongeveer een must. U vindt het tooltje op www.xnview.com/en/downloadwin32.html en u hebt in ieder geval het Multi-language setup-bestand nodig. Daarnaast is ook integratie met de Windows Verkenner handig, download hiervoor het programma XNView Shell Extension Setup. Let hierbij even op: als u over een 64 bit-versie van Windows beschikt moet u het 64 bit-installatieprogramma downloaden. Na downloaden installeert u vervolgens eerst XnView zelf en daarna de Shell Extensions.

©CIDimport

Koppelen

Het hoofdvenster van XnView doet op het eerste gezicht erg aan de Verkenner denken, maar bij nadere beschouwing zien we al snel dat het allemaal toegespitst is op werken met afbeeldingen. Gaat u XnView als hoofdprogramma gebruiken voor al uw afbeeldingen, dan kan de software desgewenst gekoppeld worden aan alle ondersteunde bestandsformaten. Doet u dat, dan opent XnView na een dubbelklik op een ondersteund bestand in de Windows Verkenner. Hebt u al een favoriete viewer en wilt u XnView eerst eens uitproberen dan is het beter om juist geen enkel bestandstype automatisch vanuit de Verkenner te laten openen. Klik voor deze opties in het menu Gereedschappen op Opties. In het venster Opties klikt u dan in de linker kolom onder Algemeen op Lezen/Schrijven en klik op het tabblad Algemeen op de knop Alles toevoegen om álle (ondersteunde) afbeeldingsbestanden door XnView te laten openen. Of klik op Geen om alles aan uw favoriete viewer over te laten. Klik op OK en XnView is klaar voor gebruik.

Raw-ondersteuning

Een van de voordelen die XnView biedt aan professionele en serieuzere fotografen is de ondersteuning van een scala aan raw-bestandsformaten. Raw is te beschouwen als een soort digitaal negatief waarmee achteraf nog heel veel bewerkingen op los zijn te laten zonder (noemenswaardig) kwaliteitsverlies. Vrijwel elke zichzelf respecterende spiegelreflex kan in raw fotograferen, maar ook de betere en meer geavanceerde compactcamera of hybride beschikt vaak over een dergelijke optie. Nadeel is dat er vaak speciale met de camera meegeleverde software gebruikt moet worden om de in raw geschoten foto’s te bekijken. XnView kan het ook zonder deze tools, wat als voordeel heeft dat u direct na het downloaden van foto’s uit de camera kunt kijken en converteren.

©CIDimport

Converteren

Raw-foto’s zijn over het algemeen erg groot en daarmee niet te mailen. Wilt u vanaf uw vakantieadres familie en vrienden op de hoogte houden van uw activiteiten ter plekke, dan is het dus zaak om de toch wat exotische raw-foto’s ten eerste te converteren naar het gangbare jpg-formaat en ze tegelijkertijd ook fors te verkleinen. Voor dat soort klusjes is XnView prima bruikbaar. Blader in het hoofdvenster naar een map met te converteren foto’s, waarbij u gebruikmaakt van de mappenstructuur aan de linkerkant. Selecteer de foto’s die u wilt converteren, Ctrl+A selecteert alles in één map. Klik dan in het menu Gereedschappen op Converteer. Alle geselecteerde foto’s worden automatisch aan een wachtrij toegevoegd. Klik op de knop bij (1) om de doelmap in te stellen waar de verkleinde plaatjes in moeten komen. Als voorbeeld maken we een nieuwe map (met de knop bij 2) op het bureaublad, klik op OK om de mapkeuze te bevestigen.

©CIDimport

Verkleinen

Om de compressie van de .jpg-bestanden in te stellen klikt u op de knop Opties achter formaat (zorg dat JPG –JPEG /JFIF is gekozen in het selectiemenu). Standaard is de waarde 80 ingesteld, prima voor ons doel. Wilt u een betere kwaliteit (met grotere bestanden tot gevolg) dan kan de schuifregelaar wat meer naar rechts gezet worden, gevolgd door een klik op OK. Om de foto’s te verkleinen van vele megapixels naar een handzaam mailbaar formaat klikt u op het tabblad Transformaties. Selecteer in de lijst Schalen (1) en klik op Toevoegen (2). Kies met behulp van knop (3) de gewenste afmetingen, voor mailen is 640x480 ruim voldoende (4). Schakel de optie Behoud ratio (5) in om vervormde foto’s te voorkomen en schakel eventueel de optie Behoud oriëntatie in, waarmee staande foto’s ook staand geconverteerd worden.

©CIDimport

Bewerken

Het converteren van een flinke hoeveelheid raw-bestanden kan even wat tijd kosten, maar daarna hebt u een handzame verzameling kleine jpg-plaatjes die u kunt mailen of op een smartphone overal mee naartoe kunt nemen. Uiteraard is de conversiefunctie ook inzetbaar voor het verkleinen van grote jpg-foto’s uit een compactcamera. Verder zijn tijdens de conversie meerdere filters toe te voegen voor speciale effecten en meer. En als we het dan toch over effecten hebben: XnView is niet alleen een viewer en converter maar ook een alleraardigste fotobewerker. Om foto’s te bewerken dubbelklikt u op een exemplaar in het hoofdvenster van XnView. De foto verschijnt nu een stuk groter in beeld met een knoppenbalk erboven. Om bijvoorbeeld helderheid en contrast van een foto aan te passen –handig voor onder- of overbelichte foto’s – klikt u op de knop bij (1). In het geopende dialoogvenster biedt de schuifregelaar onder Gamma correctie dan snelle hulp, eventueel in combinatie met de contrastregelaar. Een voorbeeld is beschikbaar om direct wijzigingen te controleren. Behalve dit gereedschap is er nog een scala aan andere hulpmiddelen aanwezig, denk aan iets als het verwijderen van rode ogen, draaien, uitsnijden enzovoorts.

©CIDimport

Classificeren

Tot slot is XnView ook een uitstekende tool om foto’s te organiseren. In de meest simpele vorm kan dat door foto’s van een cijfer te voorzien, bijvoorbeeld 1 voor slecht en 5 voor uitstekend. Selecteer een foto en druk vervolgens op Control in combinatie met een van de cijfertoetsen 1…5 op het numerieke deel van het toetsenbord. De classificatie verschijnt klein in de linkerbovenhoek van een foto in het overzicht. Om vervolgens de foto’s te laten sorteren van beste naar slechtste klikt u op de knop bij (1) om vervolgens de optie Classificering (2) te kiezen.

©CIDimport

©CIDimport

Beschrijving

Een beschrijving toevoegen aan foto’s zorgt dat u in de toekomst nog eens na kunt gaan wat de betreffende foto nou eigenlijk precies in beeld brengt. Selecteer een afbeelding en druk op Control-D, waarna een beschrijvingsvenster opent. Afhankelijk van het bestandsformaat zijn verschillende opties beschikbaar, typ uw commentaar (beschrijving) in het daarvoor bestemde veld en klik dan op de knop Schrijven. Zoeken op beschrijving is ook eenvoudig, klik in het menu Gereedschappen op Zoek en schakel in het geopende venster de optie Beschrijving in. Tik in het veld daarachter de gewenste zoekterm en klik op Zoek. Iets gevonden? Dan volstaat een klik op Weergave en de foto die voldoet aan de zoekterm wordt getoond.

XnView biedt veel meer opties, door met de rechtermuisknop op een foto te klikken ziet u wat er zoal mogelijk is. Probeer van de meest gebruikte mogelijkheden de sneltoetsen te onthouden, dat werkt razendsnel!

Tekst: Ronald Smit

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 2, jaargang 2013.

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?

Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

• Je hebt direct een oogstbare plant

• Je ziet meteen of de plant gezond is

• Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

• Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

• Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

• Leuk om te doen in de lente

• Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

2. Tijm

3. Munt

4. Bieslook

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

Rupsen:

Vogels:

©APISIT Wilaijit

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.