Als je veel desktopprogramma’s hebt geïnstalleerd die allemaal hun eigen updatetools en -services gebruiken, kan dat aardig optellen bij de opstarttijd van je OS. Windows 10 sneller opstarten? Dat kan met deze tips.

Bij desktopprogramma’s kom het voor dat er juist verschillende onderdelen nodig zijn om een programma goed te laten werken. Neem bijvoorbeeld de Adobe Reader voor het openen van pdf-bestanden. Niet alleen wordt de reader zelf geïnstalleerd, maar wordt er ook nog een aparte updatetool als service geïnstalleerd, die controleert of er voor Adobe Reader een update beschikbaar is. Iedere keer dat Windows 10 start, wordt deze tool ook automatisch opgestart.

Om na te gaan welke onderdelen allemaal automatisch wordt opgestart met Windows 10, zijn er drie plaatsen waar je dit in het systeem kunt controleren: bij de Windows 10- services, bij het onderdeel opstarten in taakbeheer en de map Startup in Windows Verkenner.

Services in Windows 10

We beginnen eerst bij het onderdeel Services. Windows 10 gebruikt diverse services om op de achtergrond taken te kunnen uitvoeren, maar ook los geïnstalleerde programma’s kunnen hun eigen services gebruiken, zoals een updateservice, of een berichtenservices voor het weergeven van notificaties. Door het uitschakelen van diverse services die niet nodig zijn, kun je Windows 10 aanzienlijk versnellen. Om te zien welke services er op de achtergrond draaien, klik je op de Start en typ je services.msc, gevolgd door Enter.

In het overzicht van services zie je direct welke diensten zijn gestart. In de kolom Status staat dan vermeld Wordt uitgevoerd. Het is in dit onderdeel van Windows 10 wel van belang dat je goed controleert welke service waar bij hoort: het uitschakelen van kritische services kan ervoor zorgen dat essentiële onderdelen van Windows 10 niet meer goed werken.

Loop alle services eerst eens goed langs en bekijk aan de linkerkant de beschrijving van de service en wat deze doet. Aan de hand van die informatie kun je vervolgens bepalen of je de service wilt uitschakelen. Services van programma’s die niet Microsoft-gerelateerd zijn, worden doorgaans aangeduid met de naam van de fabrikant, gevolgd door de naam van de service.

Services uitschakelen

Hoewel het misschien verleidelijk lijkt om zoveel mogelijk services uit te schakelen om zo een snellere computer krijgen, is dat niet altijd verstandig. De meeste services van Windows 10 zelf zijn behoorlijk geoptimaliseerd ten opzichte van eerdere Windows-versies, waardoor het uitschakelen ervan nauwelijks prestatieverbeteringen oplevert. Een aantal Windows-onderdelen die je niet gebruikt zou je uit kunnen schakelen, zoals alle services die te maken hebben met Remote Desktop (voor het op afstand benaderen van je bureaublad), de Print-spool services (als je geen printer gebruikt) of Remote Registry (voor het op afstand benaderen van je Windows-register).

Heeft je pc of laptop een bluetooth-module, maar gebruik je deze functionaliteit helemaal niet? Dan kun je de services Bluetooth Handsfree Service en Bluetooth Support Service uitschakelen.

Om een service permanent uit te schakelen, dubbelklik je op het desbetreffende item. Er wordt dan een nieuw venster geopend, waarin je kunt opgeven wat er met de service moet gebeuren. Op het tabblad Algemeen zie je bij Opstarttype staan hoe de service wordt gestart: Automatisch (vertraagd), Automatisch, Handmatig of Uitgeschakeld. Als de service wordt uitgevoerd, stop je deze met een klik op de knop Stoppen. De service wordt dan meteen gestopt, maar om te voorkomen dat deze weer wordt gestart als je de computer opnieuw opstart, moet je het Opstarttype wijzigen in Uitgeschakeld.

©PXimport

Startup-map

Naast de services in Windows 10 kunnen programma’s ook afzonderlijke tools gebruiken die kunnen worden opgestart tijdens het starten van het besturingssysteem. Snelkoppelingen naar zulke programma’s worden in de map Startup geplaatst in het gebruikersprofiel van de aangemelde gebruiker of in de map voor alle gebruikers. Voor een gebruikersprofiel is dat de map C:\Gebruikers\[gebruikersnaam]\AppData\Roaming\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\Startup.

De algemene map waarin programma’s staan die voor alle aan te melden gebruiker wordt opgestart, is C:\ProgramData\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\Startup. In de mappen staan niet de programma’s zelf, maar alleen een snelkoppeling naar de tool die wordt gestart tijdens het starten van Windows, die in de mappen C:\Program Files of C:\Program Files (x86) staan.

Over het algemeen geldt dat – als je niet wilt dat programma’s waarvan de snelkoppeling zich in deze map bevindt – je ze gerust kunt verwijderen. Het zijn ook geen kritieke (Windows)-onderdelen. Programma’s die in deze map staan, worden overigens pas opgestart op het moment dat je als gebruiker bent ingelogd. Dat verklaart ook het effect dat je wel eens ziet in het systeemvak: diverse pictogrammen verschijnen dan een voor een naast de klok; dat zijn de tools die worden geladen vanuit de Startup-map.

Automatische startende programma's

De derde locatie waar programma’s hun eigen startende onderdelen kunnen plaatsen, is het onderdeel Opstarten. Dit onderdeel staat weer compleet los van de eerder twee genoemde opties, want hier wordt het Windows Register gebruikt om programma’s automatisch te laten starten. Om controle te hebben over welke programma’s al dan niet worden gestart, moet je Taakbeheer openen. Dat doe je door met de rechtermuisknop op de taakbalk te klikken en te kiezen voor Taakbeheer. Op het tabblad Opstarten vind je alle programma’s die automatisch met het besturingssysteem gestart worden. Hier vind je er sowieso meer terug dan in de eerder genoemde map Startup.

De mogelijkheid om deze programma’s te bekijken is er al vanaf Windows XP, maar sinds Windows 10 kun je ook zien wat de invloed van deze programma’s is op de opstarttijd van je pc. Programma’s die onder de kolom Invloed op opstarten zijn aangeduid als Veel, zorgen dus voor meer vertraging tijdens het starten dan een programma dat is aangeduid als Normaal of Weinig. Er wordt niet precies vermeld hoeveel extra opstarttijd een bepaald programma in beslag neemt, maar je zou de proef op de som kunnen nemen door de opstarttijd van je computer te timen, vervolgens één of meerdere opstartitems uit te kunnen schakelen, en daarna weer opnieuw de opstarttijd op te nemen.

Een programma die je niet automatisch wilt opstarten, kun je vanuit Opstartbeheer makkelijk uitschakelen: klik met de rechtermuisknop op het item dat je wilt uitschakelen, en kies voor Uitschakelen.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!