U bent misschien geen Pablo Picasso maar u wilt wel graag aan de slag met een leuke schilder- en fotobewerkingstool die geheel gratis is en niet eens een installatie behoeft?

U bent misschien geen Pablo Picasso maar u wilt wel graag aan de slag met een leuke schilder- en fotobewerkingstool die geheel gratis is en niet eens een installatie behoeft? Sumo Paint zal u niet teleurstellen…

Sumo Paint is een rasechte - en tevens krachtige en snelle - Flash-applicatie. Meer dan een internetverbinding en een browser met Adobe Flash player 10 (http://get.adobe.com/flashplayer) hebt u dus niet nodig. Even afstemmen op http://www.sumopaint.com/ en met de knop Open Sumo Paint gaat u meteen van start. Een - gratis - account is niet vereist, maar biedt onder meer het voordeel dat u uw creaties ook online kunt opslaan zodat u er van overal bij kunt - handig ook als backup. In deze workshop gidsen wij u door een aantal leuke mogelijkheden.

©CIDimport

1. Omgeving Verkennen

Bent u enigszins vertrouwd met ‘klassieke' fotobewerkingstools, dan zult u zich ook snel thuisvoelen in de online omgeving van Sumo Paint. Meer zelfs, u zult nauwelijks merken dat u in the cloud aan het werk bent. Bovenin treft u alvast de typische menustructuur aan, inclusief een help-knop met uitgebreide feedback. Links bevindt zich een indrukwekkende gereedschapskist en afhankelijk van de gekozen tool verschijnt bovenaan een aangepaste werkbalk. Aan de rechterzijde treft u een viertal vensters aan die zich individueel laten in- en uitklappen. Het middenpaneel is momenteel nog blanco, want dat wordt uw canvas...

©CIDimport

2. Foto’s optimaliseren

Beginnen we met het oppoetsen van een van uw eigen foto's. Open het menu File en kies Open from My Computer -merk op dat het ook mogelijk is foto's uit uw online opslagruimte te halen of het webadres van een online afbeelding in te voeren. Haal een foto op die bij voorkeur enkele onvolkomenheden vertoont: onderbelicht of onscherp, bijvoorbeeld. U kunt ook verschillende foto's na elkaar laden: via het min-knopje rechtsboven opent of sluit u het canvas. Met de Ctrl-toets in combinatie met de + en - op uw numerieke toetsenbord zoomt u snel in (tot 1000%) of uit (tot 25%). Open nu het menu Adjustments: hier kunt u voor een hele reeks tools terecht om helderheid, contrast, verzadiging en diverse andere kleuraspecten te optimaliseren. De meeste laten zich via eenvoudige schuifbalken bedienen en via Auto levels kunt u de kleurverdeling volautomatisch aanpassen. Levert dat niet het gewenste effect op, dan maakt u met Ctrl+Z de handeling weer ongedaan (met Ctrl+Y diept u ze alsnog weer op). U treft hier zelfs meer geavanceerde functies aan, met name Curves en Levels (niveaus). Door die alleen op specifieke kleurkanalen los te laten (rood, groen of blauw), bent u sneller verlost van kleurzwemen. Oogt uw foto wat onscherp, dan moet u in het Filters-menu zijn, met name bij de optie Sharpen, die met behulp van een schuifbalk de foto wat scherper maakt.

©CIDimport

3. Spelen met effecten

In ditzelfde menu kunt u trouwens voor nog een 30-tal andere effecten terecht. We bekijken nog een paar leuke exemplaren van dichterbij... Wat dacht u er bijvoorbeeld van een of ander object - letterlijk - in het spotlicht te plaatsen? Open een geschikte foto en kies Filters, Light effects, Lighting Effects. Er verschijnt een venster met 7 schuifbalken waarin u het lichteffect op allerlei manieren kunt bespelen (straal, afstand, focus, hoek, rotatie, hobbeligheid, omgeving) en bovendien kunt u de locatie van de lichtbron evenals de omgevingskleur aanpassen. Voelt u wel iets voor psychedelische effecten, dan kunt u terecht bij Distort: dit onderdeel bevat een 7-tal effecten waarmee u de afbeelding op ‘originele' wijze kunt vervormen. Ook 3D Effects nodigt uit tot experimenteren: u vervormt er uw foto snel mee tot een kubus, cilinder of bol, of speelt met reflecties en perspectief.

©CIDimport

4. Werken met lagen (1)

Sumo Paint ondersteunt ook het werken met lagen en daar kunt u heel creatief mee aan de slag. Stel, u wilt een foto verkleind bovenop een andere foto kleven, als het even kan met enkele special effects. Open dan eerst de onderliggende afbeelding. Open vervolgens de tweede foto via File, Import to Layer: die komt nu op een tweede laag terecht, bovenop de achtergrondfoto. Met behulp van enkele tools uit de gereedschapskist kunt u het gewenste object uit de tweede foto bewerken: zo kunt u met de Eraser Tool overbodige delen weggummen (in de werkbalk selecteer u dan best eerst de optimale grootte en type van deze gum) of eventueel ook delen met de Lasso tool selecteren (wel het vinkje verwijderen dan bij Show Border in de werkbalk) en uw selecties vervolgens verwijderen met de Delete-toets.

©CIDimport

5. Werken met lagen (2)

Het voorlopige resultaat is dat u van de tweede foto alleen nog het gewenste object ziet, bovenop de achtergrondfoto. Nu komt het er nog op aan (het object uit) de tweede foto een geschikte grootte en plaats bovenop de achtergrond te geven. Zorg dat de laag met de tweede foto actief is en selecteer dan de Free Transform / Rotate tool in de gereedschapskist. Trek een (blauw) kader rondom het betreffende object uit uw tweede foto. Klik een van de hoekpunten van het kader aan en versleep het tot het object de gewenste grootte heeft bereikt. Houd ondertussen de shifttoets ingedrukt om vervormingen te voorkomen. Om het object te roteren beweegt u de muispijl naar een hoekpunt tot u een symbool met een rond pijltje ziet verschijnen, waarna u het voorwerp kunt ronddraaien. Verplaatsen is niet moeilijker dan ergens in het kader klikken en het object verslepen. Druk bovenaan op de knop Apply Transform om de bewerking te bevestigen. Eventueel voorziet u deze laag ook van een of ander effect: selecteer de laag en klik dan helemaal onderaan rechts op de knop Layer Effects: u kunt dan uit negen sterk configureerbare effecten putten. Een tweede, identieke laag creëren - die u ook weer afzonderlijk kunt vervormen, verplaatsen, enz - kan heel eenvoudig via het menu Layer, Duplicate Layer. In ditzelfde menu vindt u overigens ook een optie om lagen samen te smelten: Merge Down (wordt dan gecombineerd met de onderliggende laag) of Flatten Image (alle lagen worden op de achtergrondlaag verankerd).

©CIDimport

6. Opslaan

Uiteraard wilt u de bewerkte plaatjes veilig opslaan. Logischerwijze doet u dat via het menu File, waar u uw creatie opslaat hetzij naar uw eigen pc (in het formaat jpg, png of sumo), hetzij naar uw online opslagruimte. In dit laatste geval dient u wel nog aan te geven of de foto ‘privé' moet blijven dan wel of ook anderen er toegang toe krijgen en zo ja, of die uw creatie dan mogen ‘remixen'. Tijdens onze tests moesten we af en toe wel met een bug afrekenen: het opslagproces leek dan te stokken op 50%, waarna we Sumo Paint soms opnieuw moesten laden. Maar dat kon onze pret toch niet drukken... Er zijn natuurlijk nog veel meer functies en effecten. Die laten we u echter graag zelf ontdekken, maar weet alvast wel dat u ook nog terecht kunt op

voor een honderdtal instructieve videoclips. Veel plezier met Sumo Paint!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.