Google en Microsoft bieden respectievelijk met Google Drive en OneDrive diensten aan waarmee je online aan documenten samenwerkt. Maar ja, dan vertrouw je je bestanden wel aan die bedrijven toe. Met LibreOffice Online via ownCloud houd je het in eigen beheer. We vertellen je in dit artikel meer over de mogelijkheden.

Volg eerst de stappen uit dit vorige artikel om LibreOffice Online in de stijgers te zetten. Door hierna http://cloud.example.com/loleaflet/dist/loleaflet.html te bezoeken, krijg je de interface van LibreOffice Online. Maar ook nu is er niet veel te zien. LibreOffice Online geeft zelfs een foutmelding dat het je document niet vindt. We moeten LibreOffice Online eerst nog koppelen aan een dienst voor online bestandsopslag, zoals Owncloud.

LibreOffice Online werkt goed samen met ownCloud, Nextcloud, Pydio, Seafile en Kolab, maar in principe worden ook andere opslagdiensten ondersteund. LibreOffice Online implementeert immers het WOPI-protocol (Web Application Open Platform Interface, dat Microsoft gebruikt om zijn online kantoorpakket Office Online te integreren met OneDrive, SharePoint en andere opslagdiensten. LibreOffice Online is een WOPI-client: een toepassing die bestanden kan bewerken die door een WOPI-host aangeleverd worden. Ook Microsofts Office Online is een WOPI-client. Een WOPI-host is een server die bestanden aanbiedt, zoals Microsoft OneDrive of SharePoint, maar ook ownCloud en Nextcloud implementeren de WOPI-host-API.

In principe is het dus mogelijk om LibreOffice Online te integreren met OneDrive, zodat je de bestanden die je op Microsofts cloudopslag geplaatst hebt op je eigen server kunt bewerken. We vonden echter nergens de mogelijkheid om zelf een url voor een WOPI-client in te voeren in de instellingen van OneDrive. De vraag is ook of je dat wilt: als je de moeite doet om je eigen online kantoorpakket te draaien, dan mag je ook wel je eigen cloudopslag regelen.

LibreOffice Online en ownCloud

Wij kozen dus in dit geval voor ownCloud. Open de pagina met apps in ownCloud (klink linksboven op het omgekeerde driehoekje en dan op Apps) en kies dan de categorie Productivity. Zoek daar naar Collabora Online connector en klik op Activeer.

Open dan het beheerdersmenu (klik rechtsboven op de gebruikersnaam en dan Beheerder) en klik links op Collabora Online. Vul dan bij Collabora Online server het subdomein van je LibreOffice Online in, inclusief het prefix https, dus iets als https://office.example.com. Druk daarna op Toepassen.

©PXimport

Als alles goed gaat, heb je nu je eigen online kantooromgeving! Klik je linksboven in ownCloud op het omgekeerde driehoekje, dan zie je een nieuw onderdeel Office. Als je daarop klikt, kun je een nieuw document, een nieuw werkblad (spreadsheet) of een nieuwe presentatie aanmaken. Ook een kantoordocument uploaden is mogelijk. Ernaast krijg je ook bestaande kantoordocumenten uit je ownCloud-opslag te zien.

Bovendien zul je zien dat als je klikt op een kantoordocument in je ownCloud-bestanden, het document niet meer lokaal gedownload wordt en op je pc geopend. In de plaats wordt het nu in LibreOffice Online op je server geopend, waar je het niet alleen kunt bekijken, maar ook bewerken.

Samenwerken aan een online document

Maak bijvoorbeeld maar eens een nieuw document aan. De interface ziet er als een vereenvoudigde LibreOffice uit, dus je hebt het snel onder de knie. LibreOffice Online slaat je document automatisch op. Het document sluiten doe je met het rode knopje rechtsboven. Daarna zie je dat er een document Nieuw Document.odt in je ownCloud-bestanden is verschenen. Op dezelfde manier maak je een nieuw werkblad of een nieuwe presentatie. De zo gemaakte bestanden zijn volledig geïntegreerd met ownCloud, zodat je ze ook met anderen kunt delen of bestanden die anderen met jou hebben gedeeld zelf kunt bewerken.

Vooral het gelijktijdig samenwerken aan een online document is een handige functie van LibreOffice Online. Dat werkt als volgt: als je een document hebt aangemaakt, klik je in ownCloud naast het bestand op het deelicoontje. Vul dan de naam van de gebruiker(s) in waarmee je het document wilt delen. Zorg dat de gebruiker de machtiging kan wijzigen heeft.

Daarna verschijnt het gedeelde bestand in de ownCloud-bestanden van de andere gebruiker. Als je nu aan het document wilt samenwerken, klik je beiden op het document zodat jullie het in LibreOffice Online openen. De cursors van beide personen zijn zichtbaar: je eigen cursor knipperend, de cursor van de andere persoon niet knipperend en in een andere kleur.

Onderaan krijg je het aantal gebruikers te zien. Klik je daarop, dan zie je de namen van de gebruikers. Klik je op een gebruiker, dan is kort de naam van de gebruiker bij zijn cursor zichtbaar. Je kunt nu beiden tegelijk het tekstdocument bewerken en je ziet onmiddellijk elkaars wijzigingen. Ook opmerkingen invoegen is mogelijk. Daarbij komt dan je naam en het tijdstip te staan.

Als je merkt dat de ander wijzigingen heeft doorgevoerd waarmee je het niet eens bent, klik dan in het menu Bestand op Bekijk de wijzigingsgeschiedenis. Door op een tijdstip te klikken, bekijk je de bijbehorende versie. Door op het pijltje naar beneden ernaast te klikken, download je die versie. En door op het ronde pijltje te klikken, keer je terug naar die versie.

©PXimport

Overige mogelijkheden

De interface van LibreOffice Online is een uitgeklede versie van de desktopvariant van LibreOffice, maar de kern is hetzelfde. Dat betekent dat de lay-out van de bestanden er ook hetzelfde uitziet in de onlineversie. Ook de meest complexe documenten krijg je dus online te zien alsof je ze op de desktop opent. Alleen de bewerkingsmogelijkheden zijn nogal beperkt, zodat je complexe elementen niet online kunt bewerken.

Maar voor de meeste bewerkingen is wat LibreOffice Online aanbiedt voldoende. Je kunt je online documenten ook afdrukken. Een klik op het menu Bestand / Afdrukken genereert een pdf van je document, dat je eenvoudig op je printer afdrukt. En met Bestand / Download as download je het document in de vorm van een pdf-, odt-, doc- of docx-bestand.

Ook de zoekfunctie is handig. In elk document heb je onderaan links een zoekveld. Met een zoekterm hier ingevuld ga je met de pijltjes snel naar de volgende gevonden term. Rechts van diezelfde balk onderaan heb je knopjes om in en uit te zoomen en naar de volgende respectievelijk vorige pagina te gaan.

Alles wat we hier over tekstdocumenten hebben uitgelegd, geldt trouwens ook voor spreadsheets en presentaties, plus nog wat extraatjes. Zo kun je zelfs presentaties in fullscreen tonen: open daarvoor het menu Slide / Fullscreen presentation als je een presentatie in LibreOffice Online hebt geopend. Kortom, met LibreOffice Online breid je je cloud met krachtige mogelijkheden uit.

De admin-console van LibreOffice Online laat je tot slot allerlei informatie zien over je online kantoorpakket. Zo krijg je te zien hoeveel gebruikers online zijn, hoeveel documenten er geopend zijn en hoeveel intern geheugen LibreOffice Online inneemt. Ook de geopende documenten zelf krijg je te zien, en hoeveel geheugen ze elk verbruiken. Dat is handige informatie voor als er iets misloopt of als je vermoedt dat een document te zwaar is voor je server. In het tabblad Analytics bekijk je een grafiekje van het geheugenverbruik.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.