ID.nl logo
Overstappen op Linux - Deel 3: Aan de slag met Linux Mint
© PXimport
Huis

Overstappen op Linux - Deel 3: Aan de slag met Linux Mint

In het vorige deel van onze reeks installeerde je Linux Mint 17.3 op je computer. Deze keer ga je aan de slag met je Linux-systeem. We maken je wegwijs in Linux Mint en tonen de verschillen met Windows. We laten je zien wat je allemaal kunt instellen en we besteden ook aandacht aan de beveiliging.

Tip 01: Programma's starten

We hebben het in vorig artikel al even gedaan om je hardware aan de praat te krijgen, maar nu gaan we er wat dieper op in: programma's starten. De desktopomgeving Cinnamon heeft onderaan een paneel met van links naar rechts: het hoofdmenu, snelkoppelingen naar veel gebruikte programma's, de taakbalk met miniaturen voor geopende vensters en het systeemvak met notificatie-icoontjes. Lees ook: Overstappen op Linux - Deel 2: Linux Mint installeren.

Klik je linksonder op het menu-icoontje of het woord Menu, dan ontvouwt zich het hoofdmenu. Standaard staan alle toepassingen geselecteerd en krijg je in de rechterkolom van het menu alle beschikbare toepassingen alfabetisch in een lijst. Selecteer je daarentegen een categorie onder Alle toepassingen, dan krijg je alleen de programma's in die categorie te zien, wat overzichtelijker is. Je kunt ook in het zoekveld beginnen te typen. Een klik op een icoontje start het programma. Rechtsklik je op een icoontje, dan krijg je eronder de mogelijkheid om het icoontje aan de snelkoppelingen in het paneel toe te voegen, op het bureaublad te plaatsen, aan de favorieten in de linkerkolom van het hoofdmenu toe te voegen of om de software te verwijderen. Onder de favorieten staan knopjes om het scherm te vergrendelen met je wachtwoord, af te melden en de computer uit te schakelen.

©PXimport

Tip 02: Vensters beheren

Zodra je een programma hebt gestart, opent dat één of meerdere vensters. Elk venster heeft bovenaan een titelbalk met helemaal rechts drie knopjes: met het minteken minimaliseer je het venster, met het plusteken maximaliseer je het venster of herstel je het tot zijn normale grootte en met het kruisje sluit je het venster en - in het geval dat het om het hoofdvenster gaat - ook het programma. Een venster dat niet is gemaximaliseerd, geef je een willekeurige grootte door de randen te verslepen. Het venster laat zich bovendien verplaatsen als je de titelbalk versleept.

Elk geopend venster krijgt een miniatuur in de taakbalk waarmee je het venster naar de voorgrond brengt. Heb je veel vensters open, dan wordt het wat onoverzichtelijk. Rechtsklik dan op de titelbalk van een venster, kies Naar ander werkblad verplaatsen en dan een van de andere werkbladen. Met de toetsencombinatie Alt+Ctrl+pijltje rechts ga je naar het volgende werkblad en met Alt+Ctrl+pijltje links keer je terug naar het vorige. Overigens kan een venster ook op alle werkbladen tegelijk zichtbaar zijn. Rechtsklik daarvoor op de titelbalk en vink Op alle werkbladen zichtbaar aan. Een andere optie is Altijd bovenop, waardoor het venster altijd boven de andere vensters zichtbaar blijft, ook als die andere vensters geselecteerd zijn.

©PXimport

Tip 03: Notificatie-icoon

Het systeemvak met notificatie-icoontjes herbergt in weinig ruimte heel wat functionaliteit. Op elk icoontje kun je klikken om meer informatie te tonen of rechtsklikken om in te stellen welke informatie je te zien krijgt. Zo krijg je met een klik op het icoontje van de persoon snelle toegang tot de systeeminstellingen en enkele handige acties: het beeldscherm vergrendelen, van gebruiker wisselen, afmelden en de computer uitschakelen.

Met het bluetooth-icoontje stel je de zichtbaarheid van je computer via bluetooth in, koppel je nieuwe bluetooth-apparaten en verzend en ontvang je bestanden. Met het netwerkicoontje verbind je met bekabelde, draadloze en mobiele netwerken en open je de netwerkinstellingen. Het batterij-icoontje toont je hoelang je batterij nog meegaat en geeft je toegang tot het energiebeheer. Het icoontje van een schild toont een groen vinkje als je systeem up-to-date is en een i in het blauw als er updates beschikbaar zijn. Klik je op de datum en tijd, dan krijg je een kalender te zien. En achter het icoontje van de twee overlappende vensters schuilt een lijst van alle geopende vensters op alle werkbladen. Met een klik op een venster breng je het naar de voorgrond op het bijbehorende werkblad.

©PXimport

Tip 04: Bestanden

Klik je bij de snelkoppelingen of in de favorieten van het hoofdmenu op het groene icoontje van de map of dubbelklik je op het bureaublad op Persoonlijke map, dan start het programma Nemo. Dit is te vergelijken met Verkenner in Windows. Het opent je persoonlijke map, met daarin mappen zoals Afbeeldingen, Bureaublad, Documenten, Downloads, Muziek en Video's. Dubbelklik op een map om de inhoud te bekijken of op een bestand om het met zijn standaardprogramma te openen. Rechtsklik je op een map of bestand, dan krijg je nog andere mogelijkheden, waaronder een submenu Openen met om een bestand in andere toepassingen dan de standaardtoepassing te openen. Dit werkt dus hetzelfde als in Windows.

Klik je in de zijbalk van Nemo links op Bestandssysteem, dan krijg je de hele inhoud van je Linux-bestandssysteem te zien. Daar ga je normaal niet veel mee te maken krijgen, maar om je een idee te geven: in home vind je voor elke gebruiker zijn persoonlijke die als naam de gebruikersnaam heeft, in etc vind je configuratiebestanden en in tmp tijdelijke bestanden. De zijbalk toont ook andere partities (bijvoorbeeld je Linux-partitie) en usb-sticks en cd-roms. Heb je een apparaat aangekoppeld, klik dan eerst op het eject-icoontje erbij in de zijbalk voor je het afkoppelt.

©PXimport

Mappen in Linux

Linux heeft een andere naamgeving voor mappen dan Windows. Terwijl Windows de backslash () gebruikt om namen van mappen en bestanden in padnamen te scheiden, werkt Linux daarvoor met de voorwaartse slash (/). Maar dat is niet het enige verschil. Windows kent het concept van schijfletters, zoals C:, D: enzovoort. Linux kent dat concept niet. Alle partities worden aangekoppeld onder één hoofdmap, die door een enkele slash wordt aangeduid. De inhoud van een cd-rom of dvd komt dan onder /cdrom, terwijl usb-apparaten elk een map onder /media krijgen. De inhoud van je hoofdpartitie (in Linux-termen de root-partitie) komt rechtstreeks onder / te staan. Zo staan programma's onder andere in /usr/bin, bibliotheken die door meerdere programma's worden gedeeld (te vergelijken met de dll's onder Windows) in /usr/lib, configuratiebestanden in /etc en andere bestanden in /usr/share.

©PXimport

Tip 05: Systeeminstellingen

Het programma Systeeminstellingen voegt allerlei instellingen samen, te vergelijken met het Configuratiescherm in Windows. Wil je je Linux-systeem naar je hand zetten, dan bekijk je het best alle onderdelen van dit programma eens. We zullen ze hier niet allemaal doornemen, maar beperken ons tot de basis.

De instellingen zijn onderverdeeld in vier categorieën. Onder Uiterlijk vind je instellingen waarmee je het uiterlijk van Cinnamon aanpast. Onder Voorkeuren pas je het gedrag van Cinnamon aan, zoals voor meldingen, vensters en werkbladen en extensies. Onder Apparatuur staan alle instellingen die te maken hebben met je printer, beeldscherm, geluid, bluetooth, energiebeheer, netwerken, toetsenbord en muis enzovoort. Onder Beheer staan tot slot enkele basisinstellingen zoals voor het aanmeldvenster, firewall, gebruikers en groepen, pakketbronnen en het stuurprogrammabeheer. Overigens vind je in het hoofdmenu onder de categorie Voorkeuren naast bovenstaande onderdelen ook nog een aantal andere programma's voor instellingen, zoals Schijven, Uw bestanden delen, Wachtwoorden en sleutels en Werkomgeving delen.

©PXimport

Tip 06: Gebruikers

Door gebruikersaccounts aan te maken, heeft elke gebruiker zijn eigen persoonlijke map waarin hij zijn bestanden opslaat. Ook kan ieder dan zelf het gedrag en uiterlijk van Cinnamon aan zijn smaak aanpassen. Open daarvoor in de Systeeminstellingen het onderdeel Gebruikers en groepen. Je ziet daar één gebruiker staan, degene die we tijdens de installatie van Linux Mint hebben aangemaakt.

Als type staat er voor die gebruiker Beheerder, wat betekent dat je software mag installeren en updaten en systeembrede instellingen mag aanpassen. Een nieuwe gebruiker aanmaken gaat met een druk op de knop Toevoegen linksonder. Het gebruikerstype laat je het best op Standaard staan, zodat de gebruiker geen beheertaken kan uitvoeren. Voer een volledige naam en korte gebruikersnaam in en druk op Toevoegen. Als je de gebruiker een wachtwoord wilt geven, klik dan op Geen wachtwoord ingesteld. Door nu in het hoofdmenu op het knopje Afmelden te klikken, kun je naar de desktop van de andere gebruiker overschakelen. Een klik op Gebruiker wisselen laat je huidige gebruiker daarnaast ingelogd, terwijl een klik op Afmelden eerst je huidige sessie afsluit voor je in het aanmeldvenster de nieuwe gebruiker kunt selecteren. De nieuwe gebruiker kan zijn wachtwoord daarna veranderen in het onderdeel Accountdetails van de Systeeminstellingen.

©PXimport

Tip 07: Firewall

Linux Mint komt standaard met een firewall, maar die is uitgeschakeld. Als je computer op een vertrouwd netwerk zoals thuis is aangesloten, is de firewall in principe niet nodig, want je computer is toch niet rechtstreeks via internet bereikbaar omdat er een router tussen zit en de andere apparaten op je netwerk normaal te vertrouwen zijn. Maar dat is anders als je weleens met een openbaar wifi-netwerk verbindt of een ander netwerk dat je zelf niet helemaal onder controle hebt. Installeer eerst het programma gufw (zie daarvoor het artikel over software onder Linux Mint).

Open dan het onderdeel Firewall in de Systeeminstellingen en verander het profiel van Thuis in Openbaar. Inkomend netwerkverkeer, behalve enkele uitzonderingen, wordt dan verworpen en uitgaand netwerkverkeer is dan toegestaan. Verzeker je ervan dat de Status Aan is. Als je terug op je vertrouwde netwerk bent, verander je het profiel terug naar Thuis. Wil je extra veiligheid, werk dan altijd met het profiel Openbaar. Regels toevoegen kan overigens eenvoudig door op het plusteken te klikken. Kies de toepassing uit de lijst die je netwerktoegang wil geven en klik daarna op Toevoegen.

Veiligheidstips

Voor Linux gelden zo goed als dezelfde veiligheidsrichtlijnen als voor Windows. Installeer updates voor je besturingssysteem en software zodra die beschikbaar zijn (zie daarvoor het artikel over software onder Linux Mint). Installeer alleen programma's uit een betrouwbare bron en beperk je bij voorkeur tot de standaard pakketbronnen van Linux Mint. Beveilig je draadloze netwerk en wees voorzichtig met openbare draadloze netwerken. Surf niet naar schimmige websites en gebruik altijd https als je online gevoelige informatie invult. Een virusscanner op Linux draaien is niet nodig omdat de kans klein is dat je slachtoffer van een Linux-virus wordt, maar doe het gerust als je wilt vermijden dat je zonder dat je het weet Windows-virussen verspreidt. Dit alles is samen te vatten in één zin: gebruik te allen tijde je gezond verstand.

©PXimport

Klaar voor de volgende stap? In het vierde en laatste deel gaan we software installeren en beheren.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 4K QLED-televisies onder de 500 euro
© Samsung
Huis

Waar voor je geld: 5 4K QLED-televisies onder de 500 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag hebben we vijf 4K QLED-tv's onder de 500 euro voor je gevonden. Ideaal voor wie wil genieten van haarscherpe beelden en realistische kleuren zonder zijn of haar budget te overschrijden.

Disclaimer

Op het moment van schrijven zijn de televisies bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 500 euro. De prijzen kunnen schommelen.


Hisense 43A7NQ

De Hisense 43A7NQ biedt verrassend veel voor zijn formaat en prijs. Deze 43 inch QLED-tv levert levendige kleuren dankzij Quantum Dot Color en biedt ondersteuning voor maar liefst vier HDR-formaten, waaronder Dolby Vision IQ en HDR10+. De 4K AI-upscaler tilt oudere content naar een hoger kwaliteitsniveau, zodat ook SD- en HD-beelden scherp en helder ogen. Het geluid wordt verzorgd door twee speakers met Dolby Atmos, wat zorgt voor een ruimtelijk en indrukwekkend geluid. De tv draait op het overzichtelijke VIDAA-platform en ondersteunt handige functies zoals spraakbesturing, bluetooth-koppeling en Game Mode.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision IQ, HDR10, HDR10+, HLG
Smart TV-platform: VIDAA
Bijzonderheden: Quantum Dot Color, AI-upscaling, Dolby Atmos, Game Mode

TCL 43P7K

De TCL 43P7K is een veelzijdige 43 inch QLED-tv met een hoge helderheid van 430 nits en ondersteuning voor alle gangbare HDR-formaten zoals HDR10+ en Dolby Vision. Hierdoor ogen beelden levendig en scherp, met mooie kleurgradaties. Deze televisie draait op Google TV, wat betekent dat je kunt rekenen op een slimme en overzichtelijke interface met ondersteuning voor spraakbediening via Google Assistent of Alexa. Ook stream je gemakkelijk content vanaf je smartphone met Apple AirPlay of ingebouwde Chromecast. De Game Master-modus en ALLM maken dit een goede keuze voor casual gamers.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, HDR10+, HDR10, HLG
Smart TV-platform: Google TV
Bijzonderheden: Google Assistent, Game Master, 430 nits helderheid, AirPlay

Samsung QE50Q60D

De Samsung QE50Q60D is een 50 inch televisie met QLED-schermtechnologie die garant staat voor levendige kleuren en een hoge helderheid. Dankzij Quantum HDR en 100% kleurvolume oogt elk beeld natuurgetrouw, met rijke details en krachtig contrast. De Dual LED-achtergrondverlichting verbetert bovendien de kijkhoek, waardoor iedereen in de kamer geniet van hetzelfde beeld. De tv draait op het gebruiksvriendelijke Tizen-platform, dat snelle toegang geeft tot je favoriete apps. Ook bijzonder is de ondersteuning voor cloud gaming – je hebt geen console nodig om meteen te spelen. Met het Air Slim Design is deze tv slechts 26 mm dun, en de in hoogte verstelbare voet biedt ruimte voor een soundbar. Je krijgt er bovendien een Solar One Remote bij waarmee je meerdere apparaten aanstuurt.

Beelddiagonaal: 50 inch (126 cm)
HDR-ondersteuning: HDR10, HDR10+
Smart TV-platform: Tizen
Bijzonderheden: verstelbare standaard, cloud gaming, Solar Remote, slechts 26 mm dik

Salora 43QLED320

Met de Salora 43QLED320 haal je een compacte 43 inch QLED-tv in huis die qua beeldkwaliteit verrassend goed presteert. De combinatie van HDR10, Dolby Vision en HLG zorgt voor diepe contrasten en heldere kleuren, ook bij donkere scènes. Dankzij het Android TV-platform heb je toegang tot talloze apps zoals Netflix, YouTube en Disney+. De ingebouwde Chromecast maakt streamen vanaf je telefoon of laptop bijzonder eenvoudig. Ook zijn er drie HDMI 2.1-poorten aanwezig, ideaal voor het aansluiten van een gameconsole. Het frameloze ontwerp geeft deze televisie een moderne uitstraling, terwijl bluetooth en wifi zorgen voor goede draadloze connectiviteit.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, HDR10, HLG
Smart TV-platform: Android TV
Bijzonderheden: ingebouwde Chromecast, HDMI 2.1, frameloos design

Hisense 55E7NQ PRO

De Hisense 55E7NQ PRO is een serieuze kandidaat voor wie zowel wil genieten van films als games. Met een indrukwekkende verversingssnelheid van 144 Hz en ondersteuning voor FreeSync Premium loopt alles vloeiend en zonder haperingen. Het 55 inch QLED-paneel toont heldere kleuren en diepe zwarttinten, terwijl de Dolby Vision IQ-technologie zich aanpast aan de lichtomstandigheden in je kamer. De Dolby Atmos-audio zorgt ervoor dat het geluid net zo meeslepend is als het beeld. Het VIDAA-platform biedt toegang tot alle bekende apps en reageert snel en intuïtief. Dankzij vier HDMI 2.1-poorten is aansluiten van je game-pc of console geen enkel probleem.

Beelddiagonaal: 55 inch (139 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, Dolby Vision IQ, HRD10, HDR10+, HLG
Smart TV-platform: VIDAA
Bijzonderheden: 144 Hz, FreeSync Premium, IMAX Enhanced, 40 watt audio

▼ Volgende artikel
Van zelf ijs maken tot de hitte verdrijven uit huis: 5 verkoelende leestips
© ID.nl
Huis

Van zelf ijs maken tot de hitte verdrijven uit huis: 5 verkoelende leestips

🌡️ Man man man, wat is het heet. Sterker nog: bloedheet. Wij hebben daarom vijf artikelen voor je met ideeën om de hitte te slim af te zijn. Van simpele manieren om je slaapkamer koel te houden tot zelf ijs maken tot een plaknacht overleven: inspiratie voor iedereen die liever niet wegsmelt.

Een plaknacht overleven

Een slaapkamer waarin de hitte van de dag is blijven hangen: dat staat garant voor een nacht woelen en slecht slapen. Gelukkig kun je veel doen om het koeler te maken. Overdag de zon buitenhouden en licht beddengoed kiezen bijvoorbeeld. En 's avonds een lauwe douche nemen of ijsblokjes bij de ventilator zetten helpt ook. Wij hebben acht onmisbare tips voor je verzameld.
→ Lees verder: Zo houd je het hoofd (en de slaapkamer) koel

Hitte verdrijven uit huis

Zit je huis nog vol warmte als de buitentemperatuur alweer zakt? Dan is het tijd voor actie. In dit artikel lees je over ventilatie en isolatie airco's en zonwering, en over snelle tips die gegarandeerd graden schelen.
→ Lees verder: Tips om de warmte uit huis te krijgen na een hittegolf

Zelf ijs maken? met een ijsmachine ...

Roomijs maken in je eigen keuken? Dat kan met de hand, maar makkelijker met een ijsmachine. In dit overzicht zie je hoe de klassieke modellen met losse koelkom werken, wat een zelfvriezende machine voor je doet en waarom de Ninja Creami zo populair is. Je eigen ijs maken: leuk om te doen, maar al helemaal lekker om op te eten! 🍦
→ Lees verder: IJs maken met ijsmachines – zo werkt het

... en zonder ijsmachine

Ook zonder machines kun je prima zelf ijs maken. In dit artikel lees je hoe je waterijs of yoghurtijs maakt met wat je al in huis hebt. Meng wat fruit, sap of yoghurt, giet het in vormpjes of bekertjes en laat het bevriezen. Je kunt eindeloos variëren met smaken, en zelfs alcohol toevoegen. Maar dat is met deze tropische temperatuur misschien niet het beste idee...
→ Lees verder: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken

Getest: de Ninja Slushi

Met de Ninja Slushi maak je meer dan slushi alleen. Van granita's tot milkshakes, van slush met frisdrank tot frozen cocktails: dit apparaat kan het allemaal. Hoe dat bevalt in de praktijk, lees je in deze uitgebreide review.
→ Lees verder: Review Ninja Slushi – Voor ijskoude drankjes op warme dagen

Koud, kouder, koudst

Of je nou je huis wilt laten afkoelen, een plaknacht wilt overleven of gewoon zin hebt in een zelfgemaakt ijsje: met deze tips kom je de hitte wel door. Sterkte!

🥶 Kon je er maar in gaan zitten! 👇