Het is je vast niet ontgaan dat Microsoft de ondersteuning voor Windows 7 inmiddels officieel heeft stopgezet. Maar betekent dit dat je direct moet overstappen naar Windows 10? In dit artikel schetsen we vijf potentiële scenario's.

Microsoft stopte op 14 januari 2020 met de ondersteuning van dit besturingssysteem. Veel gebruikers zweren nog bij het uit 2009 daterende OS, maar updates komen er niet meer voor uit en beveiligingslekken worden niet meer gedicht. Is het dan wel slim om Windows 7 nog te blijven gebruiken, of moet je nu toch overstappen naar Windows 10? 

Windows 7 was (en is nog steeds) voor velen het meest stabiele besturingssysteem dat Microsoft heeft uitgebracht. Het zal nooit zo zijn dat Microsoft het gebruik van Windows 7 gaat blokkeren. Kortom: werk je nu met Windows 7 en wil je dat blijven doen? Dan blijft het besturingssysteem gewoon werken. Dat brengt ons bij scenario 1.

(Een optie die we niet bespreken, is virtualisatie. Lees meer over Windows 7-virtualisatie in Windows 10 bij onze collega's van PCM.)

Scenario 1: Windows 7 blijven gebruiken

Je kunt Windows 7 dus gewoon blijven gebruiken, houd dan rekening met de volgende zken. Er worden vanaf 14 januari 2020 geen updates meer uitgebracht en beveiligingslekken worden niet meer gedicht. Dat betekent dat – als je Windows 7 wilt blijven gebruiken – je een extreem goed antiviruspakket met ingebouwde firewall moet hebben. Zorg ervoor dat alle software die je gebruikt voor internet, zoals je browsers, mailprogramma’s en andere software altijd up-to-date is.

Maar houd er wel rekening mee dat het lang niet altijd mogelijk is om alle programma’s bij te werken. Ook softwaremakers stoppen op een bepaald moment met de ondersteuning van Windows 7, bijvoorbeeld omdat ze gebruik willen maken van extra functies die alleen in Windows 10 werken. We kunnen je geen lijst geven van software die wel of niet blijft werken onder Windows 7, dus je zult het zelf aan levende lijve moeten ondervinden.

©CIDimport

Houd bij het blijven gebruiken van Windows 7 ook goed de gevaren in je achterhoofd: er zijn nog steeds criminelen die hun pijlen richten op Windows 7, dus grote kans dat er – na het verlopen van de ondersteuning van Windows 7 op 14 januari 2020 – ineens lekken kunnen worden misbruikt die niet eerder bekend zijn gemaakt. Juist omdat die ondersteuning is gestopt en Microsoft dus geen aandacht meer besteedt aan de beveiliging, is de kans groter dat Windows 7 weer een doelwit wordt van personen die het op je bestanden hebben gemunt.

Scenario 2: Windows 7(-programma’s) naast Windows 10 gebruiken

Als je nu Windows 7 nog gebruikt, kunnen we ons voorstellen dat je dat niet doet op een snelle Intel Core i9-computer van een half jaar oud, maar draait het besturingssysteem op een computer van zo’n 5 tot 8 jaar oud. Natuurlijk kun je ervoor kiezen om de overstap te maken naar Windows 10 in combinatie met een nieuwe pc of laptop. Je oude computer kan dan gewoon dienen als ‘terugval’-computer voor het geval je bepaalde software wil blijven gebruiken dat niet onder Windows 10 werkt.

Zo lang je je aan de voorwaarden beschreven bij scenario 1 houdt, dus gebruik van een goede firewall en antivirusprogramma, is er niet zoveel aan de hand. Misschien hoeft die oude pc dan niet eens online te zijn, waarmee je de risico’s sterk zou beperken. Maar vergeet ook niet dat Windows 10 uitgebreide functionaliteit bevat waarmee het mogelijk is om een softwareprogramma in een ‘compatibiliteitsmodus’ te draaien. 

©CIDimport

De functie is al sinds jaar en dag aanwezig, en kan helpen om oude Windows-programma’s onder Windows 10 aan de praat te krijgen (en te houden). Zo heb je het beste van beide werelden; je oude programma draait als vanouds en je hebt een beveiligd, snel en up-to-date besturingssysteem tot je beschikking. Heb je een nieuwe Windows10-computer? Probeer deze functie dan eens uit, wellicht is het een prima oplossing voor je oude Windows 7-programma en kan het een reden zijn om de overstap helemaal te maken.

Scenario 3: Windows 7 upgraden naar Windows 10

Een paar jaar geleden kon je via een speciale webpagina van Microsoft een gratis upgrade uitvoeren naar Windows 10. Die pagina was bedoeld voor mensen met een beperking, die in Windows 7 gebruik maakten van bijvoorbeeld de functies Verteller en Vergrootglas. Zij konden voor een langere periode gratis upgraden naar Windows 10 via een op die webpagina beschikbare tool. Die tool was feitelijk voor iedereen te gebruiken, maar die mogelijkheid is inmiddels verdwenen.

Toch kun je nog steeds gratis upgraden naar Windows 10. Via voorgaande link kun je namelijk een updatetool downloaden die in eerste instantie bedoeld lijkt te zijn om je bestaande Windows 10-installatie bij te werken, maar werkt ook voor Windows 7. Als je de genoemde pagina bezoekt vanaf een Windows 7-computer zie je de knop Hulpprogramma nu downloaden. De Media Creation Tool wordt gedownload. Na het starten krijg je twee opties te zien: Deze pc nu bijwerken en Installatiemedia voor een andere pc maken. Kies je voor Deze pc nu bijwerken, dan zal de tool jouw bestaande Windows 7-versie upgraden naar Windows 10. 

Windows 10 wordt op de achtergrond eerst gedownload voordat de daadwerkelijke upgrade begint. Let wel goed op, want je krijgt tijdens het updateproces nog wel de vraag welke onderdelen je wilt behouden: het is namelijk ook mogelijk om een schone installatie uit te voeren, waarbij je alle programma’s en documenten kwijtraakt (!).

©CIDimport

Heb je een scala aan programma’s die je wilt blijven gebruiken, dan kies je voor Persoonlijke bestanden en apps behouden. Met die optie worden ook je bestaande inlogaccounts bewaard en hoef je dus niets meer opnieuw in te stellen – behalve de nieuwe privacy-instellingen. Wil je liever Windows 10 schoon installeren, kies dan voor de optie Niets.

Nadat je de wizard hebt doorlopen, wordt je computer een paar keer opnieuw opgestart en heb je binnen een uur een complete, bijgewerkte Windows10-machine. Installaties van Windows 7 Home Basic of Home Premium worden bijgewerkt naar Windows 10 Home. Windows 7 Professional en Ultimate worden geüpgraded naar Windows 10 Pro.

Scenario 4: Windows 10 gebruiken, maar dan met Windows 7-uiterlijk

Maakt het je eigenlijk niet zoveel uit hoe het besturingssysteem op de achtergrond werkt, maar ben je vooral verknocht aan het kenmerkende uiterlijk van Windows 7 en kun je juist daar geen afscheid van nemen? Dan zijn er voor Windows 10 tal van mogelijkheden om de herkenbare Windows7-interface voor een deel terug te krijgen in dat besturingssysteem. Een van de meest bekende tools is bijvoorbeeld het gratis Classic Shell, waarmee je het Windows10-startmenu makkelijk kunt omtoveren naar een (bijna) Windows7-uiterlijk. Verder pakt de tool ook een groot deel van alle andere schermen in Windows 10 aan, zodat je daar ook kunt genieten van de Windows7-look.

Een andere tool voor het aanpassen van je startmenu, is StartIsBack. Deze software emuleert het oude startmenu van Windows 7 net even een tikje beter dan ClassicShell. StartIsBack is weliswaar niet gratis, maar wel erg goedkoop. Er is een 30dagen-versie beschikbaar waarmee je de software op je gemak kunt uitproberen. Ben je overtuigd van de meerwaarde, dan kun je de volledige versie met levenslange licentie aanschaffen voor nog geen 4 dollar (circa 3,60 euro).

©CIDimport

De interface van Windows 10 zit behoorlijk diep ingebakken in de code, dus het is niet voor alle onderdelen mogelijk is om een Windows 7-uiterlijk te creëren. ClassicShell kan bijvoorbeeld wel extra pictogrammen toevoegen aan de taakbalk van de Verkenner, maar de kenmerkende menu’s krijg je er niet mee terug.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.