Het is je vast niet ontgaan dat Microsoft de ondersteuning voor Windows 7 inmiddels officieel heeft stopgezet. Maar betekent dit dat je direct moet overstappen naar Windows 10? In dit artikel schetsen we vijf potentiële scenario's.

Microsoft stopte op 14 januari 2020 met de ondersteuning van dit besturingssysteem. Veel gebruikers zweren nog bij het uit 2009 daterende OS, maar updates komen er niet meer voor uit en beveiligingslekken worden niet meer gedicht. Is het dan wel slim om Windows 7 nog te blijven gebruiken, of moet je nu toch overstappen naar Windows 10? 

Windows 7 was (en is nog steeds) voor velen het meest stabiele besturingssysteem dat Microsoft heeft uitgebracht. Het zal nooit zo zijn dat Microsoft het gebruik van Windows 7 gaat blokkeren. Kortom: werk je nu met Windows 7 en wil je dat blijven doen? Dan blijft het besturingssysteem gewoon werken. Dat brengt ons bij scenario 1.

(Een optie die we niet bespreken, is virtualisatie. Lees meer over Windows 7-virtualisatie in Windows 10 bij onze collega's van PCM.)

Scenario 1: Windows 7 blijven gebruiken

Je kunt Windows 7 dus gewoon blijven gebruiken, houd dan rekening met de volgende zken. Er worden vanaf 14 januari 2020 geen updates meer uitgebracht en beveiligingslekken worden niet meer gedicht. Dat betekent dat – als je Windows 7 wilt blijven gebruiken – je een extreem goed antiviruspakket met ingebouwde firewall moet hebben. Zorg ervoor dat alle software die je gebruikt voor internet, zoals je browsers, mailprogramma’s en andere software altijd up-to-date is.

Maar houd er wel rekening mee dat het lang niet altijd mogelijk is om alle programma’s bij te werken. Ook softwaremakers stoppen op een bepaald moment met de ondersteuning van Windows 7, bijvoorbeeld omdat ze gebruik willen maken van extra functies die alleen in Windows 10 werken. We kunnen je geen lijst geven van software die wel of niet blijft werken onder Windows 7, dus je zult het zelf aan levende lijve moeten ondervinden.

©CIDimport

Houd bij het blijven gebruiken van Windows 7 ook goed de gevaren in je achterhoofd: er zijn nog steeds criminelen die hun pijlen richten op Windows 7, dus grote kans dat er – na het verlopen van de ondersteuning van Windows 7 op 14 januari 2020 – ineens lekken kunnen worden misbruikt die niet eerder bekend zijn gemaakt. Juist omdat die ondersteuning is gestopt en Microsoft dus geen aandacht meer besteedt aan de beveiliging, is de kans groter dat Windows 7 weer een doelwit wordt van personen die het op je bestanden hebben gemunt.

Scenario 2: Windows 7(-programma’s) naast Windows 10 gebruiken

Als je nu Windows 7 nog gebruikt, kunnen we ons voorstellen dat je dat niet doet op een snelle Intel Core i9-computer van een half jaar oud, maar draait het besturingssysteem op een computer van zo’n 5 tot 8 jaar oud. Natuurlijk kun je ervoor kiezen om de overstap te maken naar Windows 10 in combinatie met een nieuwe pc of laptop. Je oude computer kan dan gewoon dienen als ‘terugval’-computer voor het geval je bepaalde software wil blijven gebruiken dat niet onder Windows 10 werkt.

Zo lang je je aan de voorwaarden beschreven bij scenario 1 houdt, dus gebruik van een goede firewall en antivirusprogramma, is er niet zoveel aan de hand. Misschien hoeft die oude pc dan niet eens online te zijn, waarmee je de risico’s sterk zou beperken. Maar vergeet ook niet dat Windows 10 uitgebreide functionaliteit bevat waarmee het mogelijk is om een softwareprogramma in een ‘compatibiliteitsmodus’ te draaien. 

©CIDimport

De functie is al sinds jaar en dag aanwezig, en kan helpen om oude Windows-programma’s onder Windows 10 aan de praat te krijgen (en te houden). Zo heb je het beste van beide werelden; je oude programma draait als vanouds en je hebt een beveiligd, snel en up-to-date besturingssysteem tot je beschikking. Heb je een nieuwe Windows10-computer? Probeer deze functie dan eens uit, wellicht is het een prima oplossing voor je oude Windows 7-programma en kan het een reden zijn om de overstap helemaal te maken.

Scenario 3: Windows 7 upgraden naar Windows 10

Een paar jaar geleden kon je via een speciale webpagina van Microsoft een gratis upgrade uitvoeren naar Windows 10. Die pagina was bedoeld voor mensen met een beperking, die in Windows 7 gebruik maakten van bijvoorbeeld de functies Verteller en Vergrootglas. Zij konden voor een langere periode gratis upgraden naar Windows 10 via een op die webpagina beschikbare tool. Die tool was feitelijk voor iedereen te gebruiken, maar die mogelijkheid is inmiddels verdwenen.

Toch kun je nog steeds gratis upgraden naar Windows 10. Via voorgaande link kun je namelijk een updatetool downloaden die in eerste instantie bedoeld lijkt te zijn om je bestaande Windows 10-installatie bij te werken, maar werkt ook voor Windows 7. Als je de genoemde pagina bezoekt vanaf een Windows 7-computer zie je de knop Hulpprogramma nu downloaden. De Media Creation Tool wordt gedownload. Na het starten krijg je twee opties te zien: Deze pc nu bijwerken en Installatiemedia voor een andere pc maken. Kies je voor Deze pc nu bijwerken, dan zal de tool jouw bestaande Windows 7-versie upgraden naar Windows 10. 

Windows 10 wordt op de achtergrond eerst gedownload voordat de daadwerkelijke upgrade begint. Let wel goed op, want je krijgt tijdens het updateproces nog wel de vraag welke onderdelen je wilt behouden: het is namelijk ook mogelijk om een schone installatie uit te voeren, waarbij je alle programma’s en documenten kwijtraakt (!).

©CIDimport

Heb je een scala aan programma’s die je wilt blijven gebruiken, dan kies je voor Persoonlijke bestanden en apps behouden. Met die optie worden ook je bestaande inlogaccounts bewaard en hoef je dus niets meer opnieuw in te stellen – behalve de nieuwe privacy-instellingen. Wil je liever Windows 10 schoon installeren, kies dan voor de optie Niets.

Nadat je de wizard hebt doorlopen, wordt je computer een paar keer opnieuw opgestart en heb je binnen een uur een complete, bijgewerkte Windows10-machine. Installaties van Windows 7 Home Basic of Home Premium worden bijgewerkt naar Windows 10 Home. Windows 7 Professional en Ultimate worden geüpgraded naar Windows 10 Pro.

Scenario 4: Windows 10 gebruiken, maar dan met Windows 7-uiterlijk

Maakt het je eigenlijk niet zoveel uit hoe het besturingssysteem op de achtergrond werkt, maar ben je vooral verknocht aan het kenmerkende uiterlijk van Windows 7 en kun je juist daar geen afscheid van nemen? Dan zijn er voor Windows 10 tal van mogelijkheden om de herkenbare Windows7-interface voor een deel terug te krijgen in dat besturingssysteem. Een van de meest bekende tools is bijvoorbeeld het gratis Classic Shell, waarmee je het Windows10-startmenu makkelijk kunt omtoveren naar een (bijna) Windows7-uiterlijk. Verder pakt de tool ook een groot deel van alle andere schermen in Windows 10 aan, zodat je daar ook kunt genieten van de Windows7-look.

Een andere tool voor het aanpassen van je startmenu, is StartIsBack. Deze software emuleert het oude startmenu van Windows 7 net even een tikje beter dan ClassicShell. StartIsBack is weliswaar niet gratis, maar wel erg goedkoop. Er is een 30dagen-versie beschikbaar waarmee je de software op je gemak kunt uitproberen. Ben je overtuigd van de meerwaarde, dan kun je de volledige versie met levenslange licentie aanschaffen voor nog geen 4 dollar (circa 3,60 euro).

©CIDimport

De interface van Windows 10 zit behoorlijk diep ingebakken in de code, dus het is niet voor alle onderdelen mogelijk is om een Windows 7-uiterlijk te creëren. ClassicShell kan bijvoorbeeld wel extra pictogrammen toevoegen aan de taakbalk van de Verkenner, maar de kenmerkende menu’s krijg je er niet mee terug.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.