Veel online diensten zijn tegenwoordig 'walled gardens'. Dat wil zeggen dat je je aan de regels moet houden, anders mag je niet meespelen. We noemen het ook wel centralisatie, en het brengt risico's met zich mee voor online privacy. Wat is precies het gevaar?

Lees eerst: Hoe het internet telkens verder centraliseert

De kern van de zaak is dit: op het gebied van beveiliging en privacy (die nauw samenhangen) zondig je met centralisatie tegen ‘the principle of least privilege’, een basisprincipe in de beveiligingswereld.

Volgens dit principe mag elke component van een computersysteem alleen toegang krijgen tot die informatie en systeembronnen die nodig zijn voor het uitvoeren van zijn taak. Zo is er minder kans op lekken. Grootse gecentraliseerde systemen zoals Facebook hebben toegang tot zoveel informatie dat de kans op lekken en privacy-inbreuken vrij hoog is. Dat principe geldt overigens ook andersom: als je veilig informatie wilt uitwisselen, dien je dat te doen met het minimale systeem dat daarvoor nodig is.

Als jij privéfoto’s wilt uitwisselen met een vriend, heb je daarvoor een systeem nodig dat alleen aan jou en je vriend toegang tot die foto’s geeft, en niet een of andere server daartussen. De veiligste manier is dus een peer-to-peer-bestandsuitwisseling, of via een server van jou of van je vriend in jouw respectievelijk zijn huis.

Een eigen bestandsuitwisselingsserver op een vps is al iets minder veilig en als je die privéfoto’s via Facebook uitwisselt, gebruik je een gigantisch netwerk dat toegang heeft tot zoveel bestanden en zoveel informatie over jou en andere personen dat je het onmogelijk nog veilig kunt noemen.

©PXimport

Als er bijvoorbeeld iemand op de servers van Facebook inbreekt, heeft die persoon toegang tot een schat aan privéinformatie, zoals die privéfoto’s die je met je vrienden uitwisselt, privéberichten, maar ook je zoekgeschiedenis enzovoort. En dat ook van een paar miljard andere gebruikers... En het hoeft niet bij inbraken te blijven. Overheden vinden dit soort bedrijven maar al te leuk om hun burgers te monitoren: ze hoeven maar één bedrijf te overtuigen om gegevens door te spelen.

Lock-in: Ze laten je niet meer los

Een ander probleem is ‘lock-in’: zodra je een tijdje met een gecentraliseerde dienst werkt, zit je daar in veel gevallen aan vast. Dat is deels door het netwerkeffect: als iedereen van je vrienden Facebook gebruikt en jij ook, en je beslist om je Facebook-profiel te verwijderen, dan voel je je plots buitengesloten. Er is immers geen alternatief dat ook door je vrienden gebruikt wordt. Als je op de hoogte wilt blijven van wat ze doen, ben je dus genoodzaakt om Facebook te blijven gebruiken.

Sociale netwerken en andere gecentraliseerde diensten verdienen hun geld vooral met verkopen van advertenties op maat. Het is voor hen dan ook belangrijk om zoveel mogelijk gebruikers zo lang mogelijk op de website te houden en er zoveel mogelijk informatie van los te peuteren. De meeste diensten maken het dan ook moeilijk om naar een concurrent over te stappen en je informatie in een bruikbare vorm te downloaden.

Koppelingen met andere websites gebeuren vaak alleen als de dienst dit expliciet toelaat of zelf ontwikkelt. Dat is ook een vorm van lock-in: het verhoogt de kostprijs van een overstap. Bij gedecentraliseerde diensten is het uitwisselen van gegevens juist een noodzaak om een werkend systeem te hebben, dus daar ben je vrij om van systeem te veranderen.

Censuur en manipulatie

Centralisatie werkt ook censuur in de hand. Zo censureert Facebook alles wat het niet bevalt: een blote borst op een foto van een moeder die borstvoeding geeft aan haar baby, maar ook een link naar een concurrerend sociaal netwerk. Daartegen protesteren helpt niet, want dan krijg je te horen dat je hebt ingestemd met de algemene voorwaarden. Als je daar niet mee instemt, kun je Facebook niet gebruiken en word je buitengesloten van je vrienden. En zo accepteren we allemaal de censuur.

©PXimport

En er zijn nog veel geniepiger nadelen aan centralisatie. Zo wordt manipulatie wel heel eenvoudig als één partij de macht heeft om miljarden mensen iets te laten zien of niet. Dat is niet uit de lucht gegrepen: midden maart 2018 werd duidelijk dat het bedrijf Cambridge Analytica persoonlijke gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers zonder hun medeweten had verzameld en daaruit een gedetailleerd profiel van die gebruikers had ontwikkeld om hun specifieke advertenties te tonen. Zo werden die gebruikers op subtiele wijze gemanipuleerd om voor Trump te stemmen in de aanloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016.

Cambridge Analytica kwam aan die informatie doordat een professor enquêtes op Facebook had gehouden en de informatie daaruit aan het bedrijf had doorverkocht. Maar die informatie verkreeg de professor van Facebook, niet alleen van degenen die de enquête invulden, maar ook van hun vrienden. Overigens werd Cambridge Analytica ook ingezet voor de Vote Leave-campagne voor de brexit. De gecentraliseerde netwerken zoals Facebook maken het wel heel gemakkelijk voor partijen zoals Cambridge Analytica om de publieke opinie te bespelen en ons zo allemaal te manipuleren.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.