ID.nl logo
Huis

Maak een pentekening van je foto

De meeste beeldbewerkingsprogramma's hebben wel een filter waarmee je een pentekening van je foto kunt maken, maar die standaard filters geven ook een standaard effect. Daarom gaan we het in deze workshop anders doen, met meer invloed op het eindresultaat.

Een foto omzetten naar een 'pentekening' kan een heel leuk effect zijn, en de meeste beeldbewerkingsprogramma's hebben dan ook wel een filter waarmee je dat in één keer kunt doen. Zulke filters kunnen fraaie resultaten geven, maar het grootste nadeel is dat die resultaten altijd min of meer hetzelfde zijn, waardoor het al snel een voorspelbaar trucje begint te worden. Daarom gaan we in deze workshop zelf aan de slag, met een techniek die je uitgebreid kunt aanpassen om per foto een ander effect te krijgen. We gebruiken hiervoor Adobe Photoshop Elements, maar met het 'grote' Photoshop kan het uiteraard ook, en ook in Paint Shop Pro zal je dit zonder veel moeite kunnen nadoen. 

Zoals je ziet brengt dat een beetje kleur in de tekening, maar die kleur is nog niet erg sterk. Je zou daarom de Dekking nog verder kunnen terugbrengen, bijvoorbeeld tot 50%, maar dan verlies je ook een flink deel van het tekeningeffect zelf. Daarom doen we het anders. Selecteer de Achtergrondlaag (de laag met de oorspronkelijke foto) en kies dan het menu Verbeteren – Kleur aanpassen – Kleurtoon/verzadiging aanpassen. Zet het schuifje Verzadiging een flink stuk hoger, bijvoorbeeld op +70. Nu zie je de kleur duidelijker worden, zonder dat daardoor de pentekening minder wordt. Bedenk dat je straks altijd nog de Dekking van de pentekeninglaag iets kunt wijzigen als je het effect nog niet sterk genoeg vindt.
Ten slotte nog een tip voor de gevorderden: Als je een masker toevoegt aan de laag met de tekening, kan je ook nog de Dekking van bepaalde delen van die laag iets minder maken door die met heel lichtgrijs in het masker te schilderen.

Selecteer dan de onderste laag en maak de kleurverzadiging daarvan flink hoger.

We kunnen ook een klein beetje kleur terugbrengen, dat was de reden dat we de oorspronkelijke foto in de onderste laag hebben laten zitten. Daarvoor moeten we beide zwart-witlagen een heel klein beetje doorzichtig maken. In het 'grote' Photoshop kan je dat het mooiste doen door beide lagen in een groep te plaatsen, en dan die groep iets doorzichtig maken. Photoshop Elements kan echter geen laaggroepen maken, dus daarmee zal je die stappen steeds op beide lagen apart moeten uitvoeren.
Een andere methode is om nu eerste beide zwart-witlagen samen te voegen tot één laag, door op Ctrl+E te drukken. Je hebt dan één laag met de pentekening en daaronder de oorspronkelijke foto. Dat is gemakkelijker, maar het betekent wel dat je geen wijzigingen meer kunt aanbrengen aan het effect van de pentekening zelf. Besluit je om die reden de lagen niet samen te voegen, dan moet je de volgende stap gewoon op beide lagen stuk voor stuk toepassen. De laag (of lagen) met de pentekening iets doorzichtig maken, doe je met de Dekking, rechtsboven in het Lagenpalet. Zet die eens op 70% in plaats van 100%.

Voeg de zwart-witlagen samen en zet de Dekking van die nieuwe laag op 80%.

We gaan nu deze laag omzetten naar zwart-wit. Dat kan niet zo maar door de Modus op grijswaarden te zetten, want dan worden alle lagen zwart-wit en de onderste laag moet kleur blijven. Daarom kiezen we voor Verbeteren – Kleur aanpassen – Kleur verwijderen. Vervolgens maken we van deze laag nog weer een kopie naar een nieuwe laag, op dezelfde manier als we dat daarstraks gedaan hebben. We hebben dus drie lagen; onderop de originele foto in kleur en daarboven twee lagen met een sterk verscherpte foto in zwart-wit. De bovenste van die twee lagen gaan we nu omzetten naar een negatief beeld. Dat doe je door op Ctrl+I te drukken.

Maak de laag zwart-wit en kopieer deze laag nog een keer naar een nieuwe laag. Die nieuwe laag maak je negatief door op Ctrl+I te drukken.

Door de zogenaamde 'laagmodus' te veranderen, gaan we iets bijzonders doen. De laagmodus bepaalt hoe de pixels van twee lagen op elkaar inwerken. Staat die modus op Normaal, dan dekken de pixels van de bovenste laag die van de onderste laag gewoon af. We zetten deze modus op Lineair tegenhouden (toevoegen). In deze modus worden de pixels bij elkaar opgeteld, en dat geeft voor iedere pixel dezelfde eindwaarde, namelijk wit. Dat komt omdat we iedere pixel optellen bij zijn omgekeerde waarde. Het beeld is dus volledig wit geworden.
Nu kunnen we het effect van een pentekening creëren, door de bovenste laag een klein beetje te veranderen. Een kleine verandering zorgt ervoor dat de optelling van de pixelwaarden op die plek geen wit meer oplevert, dus we willen die veranderingen vooral laten plaatsvinden op de randen van het beeld. Je kunt daarvoor verschillende technieken gebruiken. Eén techniek is om bijvoorbeeld nu het Verplaatsen-gereedschap te kiezen, en dan de bovenste laag met de cursortoetsen een heel klein beetje te verplaatsen, bijvoorbeeld 1 pixel naar rechts en 1 pixel naar boven. Omdat dit een uitlijningsverschil geeft, zal je dit bij de randen meteen sterk zien, terwijl het bij egale gebieden weinig uitmaakt. Zo ontstaat dus een effect dat alleen op de randen tekent, precies wat we willen.
Wij kiezen voor een andere methode, namelijk voor een filter dat randen dikker maakt. Gebruik Filter – Overige – Minimaal met een waarde van 1 pixel. In het filtervenster zie je hoe dit die randen dikker maakt, en in het beeld zie je het effect dat daardoor ontstaat in die lagencombinatie. Vind je het effect niet sterk genoeg, herhaal dan dit filter een keer door op Ctrl+F te drukken.
Als je een puur zwart-witte pentekening wilt houden, ben je nu klaar. Wij raden je aan om ook met andere filters te experimenteren, om te kijken wat voor effect je daarmee kunt bereiken. Sommige filters zullen weinig of niets doen, maar met een filter als Gaussiaans vervagen (of een ander vervagingsfilter) krijg je ook een effect op de randen, en daarmee ook een pentekening-effect op het geheel. Met vervagingsfilters wordt het wel ook fletser, dus moet je daarna nog iets doen om het contrast weer te verhogen (zoals een Niveaus-aanpassingslaag gebruiken). Mogelijkheden genoeg om een geheel eigen effect te maken.

Zet de zogenaamde 'overvloeimodus' van de bovenste laag op 'Lineair tegenhouden' en pas dan het filter 'Minimaal' toe.

Neem een foto en maak daarvan een kopie in een nieuwe laag. Je kunt dit doen door het icoon van de foto in het lagenpalet op het knopje Nieuwe laag te slepen, of via het menu Laag – Nieuw – Laag via kopiëren. We gaan nu eerst die nieuwe laag flink verscherpen, zodat de randen van de foto sterk geaccentueerd worden. Daarvoor gebruiken we een instelling die je nooit zou gebruiken voor een normale foto, omdat die veel te overdreven is. Ga naar Verbeteren – Onscherp masker... (In Photoshop en andere beeldbewerkers vind je dit filter onder het menu Filters) en kies als instelling een Hoeveelheid van maar liefst 500% (maximale instelling) en een Straal van 2,0 pixels. Dit geeft al een beetje een effect van een pentekening (als je de foto op 100% zoom bekijkt), maar dit is slechts het begin.

Kopieer de foto naar een nieuwe laag, en pas daarop Onscherp masker toe met de extreme instelling van 500% en 2 pixels straal.

▼ Volgende artikel
Zó handig is het (verborgen!) tweede Startmenu van Windows 11
© ID.nl
Huis

Zó handig is het (verborgen!) tweede Startmenu van Windows 11

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Het verborgen tweede Startmenu van Windows 11

We geven toe: 'verborgen' is misschien iets te sterk uitgedrukt. Maar feit blijft dat de meeste mensen het nog niet zullen kennen, simpelweg omdat Microsoft zelf er nooit actief de aandacht op heeft gevestigd. Hoog tijd om dit superhandige Windows 11-onderdeel te leren kennen – én te gaan gebruiken!

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt


Menu-onderdeelFunctieWat je ermee kunt
Geïnstalleerde appsSoftware beherenProgramma's verwijderen of aanpassen
MobiliteitscentrumSnel toegang tot laptopinstellingenHelderheid, volume, batterijmodus, schermprojectie en presentatiemodus aanpassen
EnergiebeheerEnergie-instellingen beherenInstellen hoe je laptop omgaat met batterij, schermtijd, slaapstand en aan-uitknoppen
LogboekenSysteemlogboeken bekijkenBekijken van systeemgebeurtenissen, waarschuwingen en foutmeldingen
SysteemSysteeminformatie bekijkenSysteemtype, prestaties en apparaatdetails bekijken
ApparaatbeheerHardware beheren en drivers controlerenApparaten beheren, stuurprogramma's bijwerken en hardwareproblemen oplossen
NetwerkverbindingenNetwerkinstellingen aanpassenWifi- en ethernetinstellingen beheren of aanpassen
SchijfbeheerPartities en schijven beherenSchijven formatteren, partities aanmaken of volumes wijzigen
ComputerbeheerGeavanceerd systeembeheerToegang tot gebruikersbeheer, logboeken en taakplanning
TerminalOpdrachtregel openenPowerShell of opdrachtprompt openen voor systeembeheer
Terminal (Beheerder)Opdrachtregel openen als beheerderZelfde als Terminal, maar met beheerdersrechten
TaakbeheerProcessen en prestaties beherenTaken beëindigen, opstartprogramma's beheren en prestaties volgen
InstellingenSysteeminstellingen openenAlle standaard Windows-instellingen openen
VerkennerBestanden en mappen openenNavigeren door mappen en bestanden op je pc
ZoekenZoeken in apps, bestanden en instellingenZoeken naar programma's, documenten of instellingen
UitvoerenProgramma's of opdrachten handmatig startenSnel programma's starten via bestandsnaam of commando
Afsluiten of afmeldenSysteem afsluiten, opnieuw opstarten of afmeldenKeuzes voor slaapstand, afsluiten of opnieuw opstarten maken
BureaubladAlle vensters minimaliseren om bureaublad te tonenSnel terug naar het bureaublad zonder vensters te sluiten

Losse muis nodig?

(dat werkt soms net wat handiger)

▼ Volgende artikel
Frisse was, frisse droger: zo houd je je wasdroger écht schoon
© Shi
Huis

Frisse was, frisse droger: zo houd je je wasdroger écht schoon

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

In dit artikel lees je:

  • Waarom het belangrijk is om je wasdroger schoon te maken
  • Hoe vaak je dat idealiter moet doen
  • Een stappenplan om je wasdroger grondig schoon te maken
  • Handige schoonmaaktips voor specifieke onderdelen
  • Welke schoonmaakmiddelen geschikt zijn
  • Antwoord op veelgestelde vragen over wasdroger schoonmaken

Ook interessant: 9 veelgemaakte fouten bij het drogen van je was

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Wanneer moet je de wasdroger schoonmaken?
Experts adviseren om je wasdroger om de 3 à 4 maanden grondig schoon te maken. Doe je dat niet, dan is eens per jaar zeker een must. Je zult merken dat je wasdroger na het schoonmaken weer werkt als nieuw. De meeste storingen worden trouwens ook verholpen met een goede schoonmaakbeurt.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

Belangrijk bij het schoonmaken:

  • Maak alle afneembare onderdelen regelmatig schoon, zoals filters en condenser.
  • Gebruik milde schoonmaakmiddelen en voorkom schurende materialen.
  • Droog alle onderdelen goed voordat je ze terugplaatst.
  • Voer na elke schoonmaakbeurt een lege droogcyclus uit.
  • Ventileer je wasdroger goed na gebruik en reiniging.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

  • Pluizenfilters: om de 1 à 2 maanden
  • Condensor: 2 à 4 keer per jaar
  • Afvoerslang: 2 à 4 keer per jaar
  • Binnenzijde trommel: 2 à 4 keer per jaar
  • Buitenzijde: indien nodig

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

Condensorkit reinigen
Week de lamellen 15 minuten in een sopje van warm water en afwasmiddel.
Spoel met water en wrijf de lamellen schoon.
Spoel na met schoon water en laat goed drogen voordat je terugplaatst.
Wasmiddelbakje reinigen
Maak wekelijks het bakje leeg en spoel schoon.
Week jaarlijks in warm water met afwasmiddel. Wrijf daarna schoon met een borstel.
Spoel goed na en laat drogen voor je terugplaatst.
Deurrubber reinigen
Veeg maandelijks stof en pluis van het rubber af.
Reinig jaarlijks grondig met warm sopje en spons.
Spoel na en dep droog met zachte doek.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.