Wie ‘online fotogalerij’ hoort, denkt onwillekeurig aan populaire diensten als Picasa en Flickr. Handig, dat wel, maar misschien geef je er de voorkeur aan je fotoalbums geheel in eigen beheer te houden. Dat kan met een gratis tool als Gallery.

In het tweede deel van de serie ‘Draai je eigen server’ stellen we je Gallery voor. Een gratis opensource-tool voor het organiseren en beheren van online fotoalbums, eventueel als onderdeel van je website. Net als het pakket dat we in PCM 7 hebben besproken (DokuWiki) heeft ook Gallery een webserver nodig, (Apache 2.2 of hoger), plus een MySQL database (5.0 of hoger) en php (5.2.3 of hoger). Een AMP-server dus (zie PCM 7) en die is beschikbaar voor verschillende platformen. Zoals we in het vorige artikel al schreven: waar mogelijk maken we in deze reeks gebruik van kant en klare Bitnami-stacks onder Windows. De installatie en initiële configuratie houden we hier kort, aangezien die in het vorige artikel al uitvoerig aan bod kwamen.

Surf naar bitnami.com en klik op Download now in de rubriek On your Desktop en vervolgens op Gallery. Met de Installer-knop haal je de nodige software voor Windows binnen, een download van zo’n 57 MB. Mocht je met Gallery toch onder Mac OS X of Linux aan de slag willen: de link View all operating systems and download options brengt je naar de betreffende pagina.

Bitnami heeft ook voor Gallery stacks klaar staan!

Handig om te weten is nog dat je via het menu Inhoud, Reacties de mogelijkheid hebt om reacties van (geregistreerde?) gebruikers te beheren. Op het tabblad Goedgekeurd staan alle reacties die ook voor anderen zichtbaar zijn. Het volstaat hier op Weigeren te drukken om die richting ‘Wachtend op moderatie’ te versturen. Van hieruit kan jij of een medebeheerder de reactie dan altijd nog weer goedkeuren. Of je kiest voor Verwijder, wat maakt dat de reactie automatisch terechtkomt in de categorie Recent verwijderd. Na 7 dagen verdwijnt de reactie dan compleet. Ten slotte is er nog de Spam-knop. Zulke reacties belanden in de categorie Spam, waar je die op elk moment nog kunt rehabiliteren, dan wel onverbiddelijk elimineren.

Reacties: ham, spam of nog twijfelachtig?

Standaard kan elke bezoeker reacties kwijt op je foto’s. Wil je dat beperken tot geregistreerde gebruikers, dan maak je dat als volgt aan Gallery duidelijk: ga naar het menu Admin en kies Instellingen, Reacties. Bij Wie mag reacties achterlaten, selecteer je Alleen geregistreerde gebruikers (in plaats van Iedereen). Bevestig met Opslaan. Nu moet je natuurlijk wel nog gebruikers aanmaken en dat doe je vanuit het menu Gebruikers/Groepen. Druk op de knop Voeg een nieuwe gebruiker toe en vul de gevraagde gegevens in: naam, wachtwoord, e-mailadres en eventueel url. Verder kan je al aangeven welke voorkeurstaal (van de geïnstalleerde talen: zie boven) de gebruiker heeft en of je hem tot medebeheerder wilt promoveren. In dit laatste geval plaats je een vinkje bij Admin. Uiteraard krijgt hij dan automatisch ook toegang tot alle beheertaken. Bevestig met Gebruiker toevoegen. De gebruiker wordt toegevoegd en hij is meteen ook lid van de groep Registered Users.

Merk op dat je ook eigen groepen kunt creëren om daar specifieke gebruikers in onder te brengen. Dat laatste doe je door de gebruikersnaam (bovenaan) naar het paneel van de gewenste groep te verslepen. Zo’n groepsindeling kan nuttig zijn omdat je voor elk fotoalbum afzonderlijk – via Album opties, Bewerk rechten – per groep andere machtigingen kunt instellen. Met een eenvoudige muisklik leg je vast of zo’n groep de foto’s mag bekijken (al dan niet in volledige grootte), mag aanpassen en/of eigen foto’s mag toevoegen.

Granulair rechtenbeheer per album en voor elke groep.

Het valt misschien niet zo op, maar Gallery is sterk modulair opgebouwd. Het handige is dat je als beheerder grotendeels zelf bepaalt welke modules je er liever niet bij hebt en welke modules wel. Place to be is natuurlijk het menu Modules. Het volstaat hier het vinkje weg te halen naast ongewenste modules en een vinkje te plaatsen naast modules die je wilt toevoegen. Het loont echter de moeite te shoppen via de link ‘modules toe te voegen’. Je komt dan op een pagina terecht (codex.galleryproject.org/Category:Gallery_3:Modules) waar nog tientallen andere modules te downloaden zijn. We geven één voorbeeld. Klik hier op Gallery3:Modules:language flags. Na je aanmelding bij het forum (!) vind je dan het benodigde zip-bestand op gallery.menalto.com/node/94647#comment-358263; zie bij ‘Attachment’). Pak het zip-bestand uit en kopieer de uitgepakte map naar de map Modules (C:\BitNami\gallery-3.0.7-0\apps\gallery\htdocs\modules). Open nu opnieuw het menu Modules en plaats een vinkje bij Language Flags. Bevestig met Update. Via Admin, Instellingen, Language Flags Settings kan je nog de vorm van de vlaggen aanpassen. Overigens bleek deze module niet te werken met het thema Clean_canvas.

Twee interessante modules die standaard al mee geïnstalleerd zijn, maar die je wel nog moet activeren, zijn reCAPTCHA en Watermerk. De eerste zorgt ervoor dat gebruikers pas commentaar op je foto’s kunnen leveren nadat ze een captcha hebben ingevuld. Op die manier vermijd je spam. Je zal dan wel nog eerst een sleutelpaar moeten invullen in de reCAPTCHA-module. Zo’n sleutelpaar maak je snel aan op www.google.com/recaptcha. Met de module Watermerk kan je online foto’s van een eigen watermerk voorzien. Hou er wel rekening mee dat het watermerk standaard niet langer zichtbaar is zodra een bezoeker je foto’s in volledige resolutie bekijkt.

Een modulaire opbouw, met keuze uit tientallen handige plugins.

Standaard installeert Gallery het Gallery Wind thema: een heldere en rustige interface die de bezoeker niet onnodig van je foto’s afleidt. Dat neemt niet weg dat er wellicht andere thema’s zijn die jou – of je bezoekers – méér aanspreken. Ga naar het menu Uiterlijk en selecteer Thema keuze. Klik hier op de link Download er een. Die brengt je naar de pagina codex.galleryproject.org/Category:Gallery_3:Themes, waar je uit een goed gevulde reeks thema’s kunt putten. Bij wijze van voorbeeld kiezen wij hier Gallery3:Themes:clean canvas. Rechtsboven vind je dan de eigenlijke downloadlink. Pak het zip-bestand uit en kopieer de map (Clean_canvas) naar de thema-map. Standaard is dat C:\BitNami\gallery-3.0.7-0\apps\gallery\htdocs\themes. Het nieuwe thema laat zich met de link Activeer <themanaam> installeren (linksboven). Via Uiterlijk, Thema opties kan je dit thema nog verder aan je smaak aanpassen.

Verder vind je in het menu Uiterlijk nog de optie Zijbalk beheer. Door de gewenste blokken naar het paneel Actieve blokken te verslepen worden ze meteen zichtbaar, rechts van je fotogalerij. Het gaat met name om de blokken Taal voorkeur (handig voor anderstalige bezoekers), Metadata, Beschikbare rss-feeds en Populaire labels.

Bepaal geheel zelf wat er te zien is en hoe.

Nu je eerste fotoalbum een feit is, kan je je met enkele instellingen van minder esthetische aard bezig houden. Het lijkt ons bijvoorbeeld wel aardig dat je fotogalerij (standaard) een Nederlandstalige interface heeft. Dat regel je via het menu Admin, waar je achtereenvolgens Settings, Languages kiest. Je merkt dat English (US) standaard is geïnstalleerd. Je zou dit vinkje hier kunnen weghalen en (alleen) een vinkje plaatsen bij Nederlands, waar je dan eventueel de optie Default language aanvinkt. Bevestig met Update Languages.

Straks voeren we nog een aantal wijzigingen door en het is goed om weten dat je gedurende die ‘onderhoudswerken’ je site tijdelijk ontoegankelijk kunt maken voor externe bezoekers. Open daartoe het menu Onderhoud en klik op de link Zet de onderhoudsmodus aan. Vergeet die na het werk niet weer uit te zetten.

De onderhoudsmodule geeft je een mooi overzicht van uitgevoerde én uit te voeren taken.

Voer het exe-bestand uit. De voorgestelde login-id wijzig je maar beter in een eigen naam en wachtwoord. Bitnami stelt zowel voor de webserver als voor ssl standaard poorten voor (80 en 443). Pas die eventueel aan. Mogelijk moet je je firewall nog duidelijk maken dat het om bonafide software gaat. Handig om weten: zowel Apache als MySQL installeren zich als een Windows-service. Mocht je er via services.msc naar op zoek gaan (om ze te herstarten?): je vindt ze terug als galleryApache en galleryMySQL. Met Finish rond je de installatie af. Als alles goed is, hoef je nu maar je browser af te stemmen op http://127.0.0.1. We gaan er dan wel van uit dat je dit pakket eerst lokaal uittest. Indien nodig vul je het adres aan door het poortnummer van je Apache-server (bijvoorbeeld http://127.0.0.1:8081). De link Access Bitnami Gallery Stack brengt je dan op de startpagina van je nieuwe fotogalerij (http://127.0.0.1/gallery). Uiteraard is die op dit moment nog leeg.

De installatie van de stack is volop bezig…

Het is natuurlijk de bedoeling dat we allerlei wijzingen aan onze fotogalerij gaan aanbrengen en dan moet je wel aangemeld zijn. Dat kan via de link Login (rechtsboven). Gallery nodigt je meteen uit foto’s toe te voegen. Je klikt hiervoor op Add some of je opent het menu Add en je kiest Add Photos (het eventuele foutbericht dat je geen filmbestanden kunt uploaden mag je negeren). De toegevoegde foto’s komen dan in je ‘basisalbum’ terecht.

Verkies je die in een apart album onder te brengen, selecteer dan eerst Add an album. Vul de gevraagde gegevens (zoals titel en beschrijving in) en bevestig met Create. Klik je nu op Gallery (linksboven), dan verschijnt het nieuw gecreëerde album. Om dit album effectief met foto’s te vullen selecteer je het album en klik je op Add some. Klik vervolgens op Select photos en duid alle gewenste fotobestanden aan. Gallery begint meteen aan de upload. Wil je die foto’s meteen al van een of meer tags voorzien, vul dan onderaan het veld Add tags to all uploaded files in (gescheiden door een spatie), alvorens de foto’s voor upload te selecteren. Rond af met Done! Via de zoekbalk kan je vervolgens naar foto’s met specifieke tags zoeken.

Zodra je een album in de galerij hebt geselecteerd, kan je dat via het menu Album opties verder bewerken (labels toekennen, sorteren, enz.) of je kunt door eenvoudige versleepacties de volgorde van de foto’s aanpassen. Voor dit laatste klik je op Organize album.

Upload je favoriete foto’s in een of meer albums.

Ga je een nieuwe elektrische tandenborstel kopen? Gooi vooral de oude niet weg! Met een nieuw setje (goedkope) opzetborstels heb je ineens een ultieme schoonmaakhulp in handen. Je krijgt 10 tips voor lastige schoonmaakklusjes waar je nu moeiteloos je tanden in zet.

Lees ook: Dé 15 dingen die je altijd vergeet schoon te maken (maar nu niet meer!)

1. Lichtschakelaars

Bij het normale schoonmaakrondje worden lichtknoppen vaak over het hoofd gezien. Maar na verloop van tijd worden ze toch echt smoezelig, vooral als je ze vaak met vette of natte vingers aan en uit zet. Met een elektrische tandenborstel met een droge(!) opzetborstel maak je de schakelaar eenvoudig schoon: het vuil wordt als het ware losgetrild. De ronddraaiende borstelkop komt ook in de kiertjes rond de schakelaar, waar je met een doek lastig bij komt. Klaar? Neem dan af met een (weer droge) microvezeldoek om echt alle viezigheid weg te vegen.

2. Spoelbakken en werkbladranden

In de kier tussen spoelbak en keukenblad verzamelt zich vuil dat nauwelijks weg te krijgen is met een spons. Gebruik een elektrische borstel met een drupje afwasmiddel of ontvetter om dit randje schoon te maken. Laat de borstelkop rustig draaien langs de randen, spoel na met warm water en droog af.

3. Zolen en randen van sneakers

Witte zolen, rubberen randen en reliëflogo’s op schoenen fris je eenvoudig op met een elektrische tandenborstel en een papje van baking soda en water. Breng het mengsel aan op de vieze plekken en laat de draaiende borstel het vuil loswerken. Zo hoef je niet te schrobben met kracht. Werkt goed bij sportschoenen, sneakers en kinderschoenen.

4. Tussen toetsen of knopjes

Op toetsenborden, afstandsbedieningen en andere elektronische apparaten blijven stof en kruimels hangen. Met een droge borstelkop kun je vuil los trillen tussen de knoppen. Gebruik geen water, maar veeg het losgeborstelde vuil weg met een doek of zuig het op met een stofzuiger met smal mondstuk.

©splitov27

5. Fietsketting

Een elektrische tandenborstel is ook handig bij het onderhoud van je fiets. Smeer de ketting in met een ontvetter die specifiek geschikt is voor fietsonderdelen en laat de borstelkop het opgehoopt vuil, oude smeermiddelen en roest losmaken. Gebruik een opzetkop die je specifiek voor dit soort klussen bewaart. Spoel daarna grondig af en droog. Vergeet niet om daarna de ketting opnieuw in te smeren met een geschikte fietskettingolie of -vet.

6. Randen van douchedeuren of -wanden

Kalkaanslag en zeepresten hechten zich aan de rubbers en randen van douchedeuren. De elektrische tandenborstel werkt deze aanslag moeiteloos weg, vooral in combinatie met schoonmaakazijn. Laat kort inwerken, borstel schoon, en spoel na.

7. Ventilatieroosters

Ventilatieroosters of luchtopeningen zijn lastig schoon te houden. Met een droge borstelkop borstel je stof van de lamellen zonder dat het alle kanten op vliegt. Je kunt de borstel ook licht vochtig maken en daarna alles afnemen met een doek.

8. Sieraden

Sieraden met steentjes of fijne details kun je voorzichtig schoonmaken met een elektrische tandenborstel. Gebruik wat lauw water met een drupje afwasmiddel, laat de borstelkop zacht draaien, en werk vuil uit de randjes. Ideaal voor ringen, oorbellen of kettingen die je niet wilt beschadigen.

9. Kinderstoel

Kruimels, sap en plak verdwijnen niet zomaar uit de kieren van een kinderstoel. Met een elektrische borstel en een beetje afwasmiddel werk je dat vuil er makkelijk uit. Let op: niet te nat maken bij houten stoelen.

10. Douchekoppen, kraanonderdelen en bevestigingen

Op en rondom de douchekraan, de glijstang of de wandbevestiging van de douchekop blijven vaak vette zeepresten zitten. Met een elektrische tandenborstel en wat allesreiniger kom je makkelijk langs de randjes en rubbers. Even borstelen, naspoelen en droogwrijven.

💪 Schrobben zonder stress

Een elektrische tandenborstel met een aparte opzetkop is eigenlijk onmisbaar als je houdt van snel en grondig schoonmaken. Perfect voor randjes, kieren, rubber, profiel en reliëf. Reserveer een borstel alleen voor schoonmaak en je hebt een nieuwe favoriet in het keukenkastje!

Af en toe heb je in Excel willekeurige getallen nodig voor een steekproef, om formules te testen of om een voorbeeld samen te stellen. Uiteraard kun je zelf wat cijfers op het toetsenbord roffelen, maar veel gemakkelijker is dit door Excel zelf te laten uitvoeren.

Stap 1: Willekeurige decimalen

Wanneer je in een cel de formule =ASELECT() typt, zal Excel een willekeurig getal tussen 0 en 1 vormen. Sleep die formule naar beneden om de kolom verder te vullen met lukrake getallen tussen 0 en 1. Dit zullen telkens waarden zijn van vijftien decimalen. Als je niet zover na de komma wilt werken, dan kun je de cellen selecteren en in het tabblad Start in de groep Getal de knop Minder decimalen gebruiken.

Wil je andere getallen, druk dan op de functietoets F9 zodat alles opnieuw berekend wordt. Je moet er wel rekening mee houden dat iedere keer dat je iets in dit rekenblad toevoegt of wijzigt, alle random waarden opnieuw worden berekend. Dus als je ergens in een cel bijvoorbeeld Hallo typt en je drukt op Enter, zullen alle ASELECT-waarden wijzigen. Dat los je op door al deze waarden te selecteren, te kopiëren en op dezelfde plaats te plakken met Plakken speciaal / Waarden plakken.

De formule =ASELECT() vormt willekeurige getallen tussen 0 en 1.

Stap 2: Reeks begrenzen

Dit zijn dus allemaal getallen kleiner dan 1. Wil je getallen tussen 1 en 10, dan kun je in de kolom daarnaast de formule =1+9*(A1) toepassen, in de veronderstelling dat het eerste gegenereerde getal van daarnet in A1 staat. Sleep dan het resultaat naar beneden en dan krijg je ook daar een kolom met waarden tussen 1 en 10.

Wil je willekeurige getallen tussen 1 en 100, dan wordt de formule =1+99*(A1). Voor getallen tussen 1 en 1000 is de formule =1+999*(A1) enzovoort.

In kolom C vragen we random waarden tussen 1 en 100, gebaseerd op de waarden van kolom A.

Stap 3: Raster vullen

Wil je gehele getallen tussen twee grenswaarden laten vormen door Excel, dan combineer je ASELECT met GEHEEL. Deze formule zal bijvoorbeeld willekeurige gehele getallen vormen kleiner dan 1000: =GEHEEL(ASELECT()*1000)

Het getal 1000 zal er zelf nooit bij staan. Sleep deze formule naar beneden om de kolom met willekeurige getallen te vullen en in dit voorbeeld hebben we de formule ook naar enkele kolommen daarnaast gesleept.

Ook hier dezelfde opmerking: om de random waarden te fixeren, moet je ze kopiëren en plakken als waarden.

Wanneer we de cellen naar beneden en naar rechts kopiëren, krijgen we een rooster met willekeurige getallen.