ID.nl logo
Huis

Linux installeren op een Android-smartphone

Linux installeren op een Android-smartphone. Het kan! Als je een Linux-distributie op je mobiele toestel installeert, krijg je veel extra mogelijkheden. Hier lees je hoe je daar werk van maakt.

Er zijn verschillende manieren om Linux op je mobiele toestel te installeren. De eerste manier is om Android te vervangen door een mobiele Linux-distributie. Je gebruikt Linux dan voor alle taken die je met je toestel uitvoert en je kunt dan geen Android-apps meer draaien. Als je zoiets overweegt, besef dan wel dat de meeste mobiele Linux-distributies nog experimenteel zijn en niet zo gebruiksvriendelijk zijn als Android. Bovendien wordt doorgaans slechts een beperkt aantal toestellen ondersteund.

Ubuntu Touch

Ubuntu, de bekendste Linux-distributie, heeft sinds enkele jaren een editie voor mobiele toestellen. Er zijn ook al enkele Ubuntu-toestellen in de handel, zoals de BQ Aquaris M10 Ubuntu Edition (de eerste commerciële Ubuntu-tablet) of Ubuntu-telefoons zoals de BQ Aquaris E4.5, BQ Aquaris E5 HD, Meizu MX4 Ubuntu Edition en de Meizu Pro 5.

Maar ook op sommige Android-telefoons kun je Ubuntu Touch installeren. Ben je toevallig de eigenaar van een Nexus 4 of Nexus 7 2013 WiFi, dan heb je geluk: deze twee zijn referentietoestellen voor Ubuntu Touch en zijn dus volledig ondersteund. Ook de Fairphone 2, Nexus 5, Nexus 10 en OnePlus One hebben een goede ondersteuning. Kijk op deze site om te zien of jouw toestel ondersteund is, wat er nog niet werkt en hoe je Ubuntu Touch op het toestel installeert. Om de instructies uit te voeren, heb je een computer met Ubuntu nodig. Bedenk wel dat je met deze methode je Android-installatie helemaal vervangt door Ubuntu.

©PXimport

Naast Ubuntu Touch kun je ook een Linux-distributie installeren bovenop je Android-systeem. Je blijft dus gewoon met Android werken voor je dagelijkse taken en ook je Android-apps blijven bruikbaar. Het enige verschil is dat je daarnaast ook Linux-toepassingen op je toestel kunt draaien. Het resultaat is wat tweeslachtig: je werkt met twee systemen en met toepassingen uit die twee systemen naast elkaar, en daartussen is weinig interactie mogelijk. Deze methode is te realiseren met de zogenoemde chroot-methode.

De chroot-methode

Heb je geen toestel waarop Ubuntu Touch ondersteund is of wil je met Android blijven werken en daarnaast Linux-toepassingen op je toestel draaien, dan heb je een Linux-distributie in een chroot-omgeving (change root) nodig. Het enige nadeel is dat je Android-toestel daarvoor geroot moet zijn. Hoe dat rooten precies verloopt, hangt af van het model van je toestel. 

Nadat je toestel is geroot, heb je nog een VNC-client nodig. Want je gaat met het VNC-protocol de desktop van het Linux-systeem op het scherm van je Android-toestel tonen. Een populaire keuze is de app VNC Viewer van RealVNC. Een andere app die je nodig hebt, is BusyBox. Open de app, druk op Install en de app vraagt root-toegang. Sta die toe. De app installeert nu een heleboel basistools voor Linux.

De installatie is voltooid wanneer je een regel met alleen een punt te zien krijgt. Installeer daarna de app Linux Deploy, die gaat je helpen met het installeren van een Linux-distributie. Linux Deploy is ook door meefik ontwikkeld.

Linux op Android installeren

Start op je Android-toestel de app Linux Deploy en druk bovenaan rechts op het knopje met de pijl naar beneden. Je krijgt het venster Properties: Linux te zien: de eigenschappen van de Linux-distributie die Linux Deploy gaat installeren. Standaard staat bij Deploy / Distribution de distributie Debian. Druk erop en kies eventueel een andere distributie uit de lijst. Je hebt onder andere de keuze uit Debian, Ubuntu, Kali Linux (met tools voor beveiligingsspecialisten), Fedora, CentOS (voor servertoepassingen), openSUSE en Arch Linux, Gentoo en Slackware. De laatste drie zijn interessant voor wie een minimalistische distributie wil en geen probleem heeft met een steile leercurve.

Heb je een distributie gekozen, dan krijg je bij de meeste nog de keuze voor een specifieke versie onder Distribution suite. Bekijk die lijst zeker, want voor Ubuntu staat die versie bijvoorbeeld standaard nog op trusty (14.04 LTS), een ruim twee jaar oude versie, die overigens nog drie jaar is ondersteund. Wij kiezen voor xenial om de nieuwste Ubuntu 16.04 LTS te installeren.

©PXimport

Standaard installeert Linux Deploy je Linux-distributie in een image-bestand: bij Installation type staat de waarde File. Wil je Linux liever op een afzonderlijke partitie van je SD-kaart installeren, dan is dat ook mogelijk: verander Installation type naar Partition en geef bij Installation path de juiste partitie op. Controleer dan wel goed of je een ongebruikte partitie opgeeft, want de installatie overschrijft alle bestanden daarop! We maakten voor de veiligheid een FAT32-partitie op een SD-kaartje aan, staken die in ons toestel en plaatsten het image-bestand op /sdcard/linux.img.

Linux Deploy

Als je in het venster Properties: Linux naar onderen scrolt, dan zie je de optie Desktop environment. Hier kies je welke desktopomgeving je in je Linux-distributie wilt installeren. GNOME en KDE zijn het meest volledig, maar deze zijn wat zwaar om op je Android-toestel te draaien. LXDE en Xfce werken vlotter op de beperkte hardware van je Android-toestel. We kiezen voor dit artikel de optie LXDE, wat overigens de standaardkeuze van Linux Deploy is voor Ubuntu.

©PXimport

Controleer of onder Startup (nog iets verder naar onderen) een vinkje staat bij de optie GUI. Bij Graphics subsystem moet VNC staan. Bij GUI settings vind je nog instellingen zoals de resolutie en kleurdiepte, maar die zijn meestal in orde. Vink indien je dit nodig hebt voor je image-bestand ook de optie Custom mounts aan. Daarna tik je de optie eronder aan, Mount points, en vink je het pad /storage/emulated/0 aan. 

Heb je alle instellingen op orde, scrol dan helemaal naar boven en druk op Install. Linux Deploy installeert nu je gewenste Linux-distributie. De app vraagt eerst root-toegang, die je moet toestaan. Daarna is het gewoon wachten tot de installatie is voltooid. Als er in het begin niets lijkt te gebeuren, wacht dan even, want het aanmaken van het image duurt een tijdje.

Lees verder op de volgende pagina.

VNC instellen

Zodra je onderaan je scherm <<< install ziet, is de installatie gebeurd. Druk dan rechts bovenaan in Linux Deploy op Start om je Linux-distributie te starten. Bevestig met OK. Het starten gaat vrij snel. Als je op het einde done ziet, is het gelukt. Start daarna je VNC-app, druk op het groene plusteken rechtsonder, vul bij het adres localhost in, geef de VNC-verbinding een naam en klik op Create. Druk op Connect en bevestig dat je een onversleutelde verbinding gebruikt. Voer het wachtwoord changeme in en klik op Continue.

De eerste keer krijg je een korte spoedcursus over de vingerbewegingen die de VNC-app herkent. De muiscursor bewegen gaat eenvoudig met een veegbeweging. Links klikken doe je door met je vinger te tikken op de plaats van de muiscursor. Dubbelklikken gaat door twee keer te tikken. Rechtsklikken doe je door met twee vingers te tikken. Met de middelste muisknop klikken simuleer je met een tik van drie vingers tegelijk.

Scrollen doe je door twee vingers op het scherm te plaatsen en ze langzaam naar boven of onder te bewegen. Tekst selecteren doe je door twee keer te tikken, maar de tweede keer je vinger op het scherm te houden en daarna je vingers langzaam te bewegen om de selectie te maken. Het verslepen van bestanden gebeurt met dezelfde bewegingen. Om het virtuele toetsenbord op te roepen, tik je bovenaan op het icoontje van het toetsenbord.

Linux-software op Android

Je krijgt nu de gekozen Linux-desktop te zien. Standaard is er amper software geïnstalleerd. Daar gaan we gelijk wat aan doen. Druk linksonder op het menu van LXDE, ga naar System Tools en open LXTerminal. Roep dan het virtuele toetsenbord op en installeer bijvoorbeeld Firefox met het commando sudo apt install firefox. Daarna vind je Firefox in het menu van LXDE in de categorie Internet.

©PXimport

Wil je een grafische manier om software te installeren in je Linux-systeem, installeer dan het Lubuntu-softwarecentrum met het commando sudo apt install lubuntu-software-center. Daarna vind je het Lubuntu-softwarecentrum in het LXDE-menu in de categorie Preferences. Met dit programma zoek je nu eenvoudig naar software en installeer je ze in je Linux-systeem.

In principe kun je zo alle Linux-software installeren op je Android-toestel. In de praktijk heb je natuurlijk met wat beperkingen te maken. Zo is de meeste Linux-software niet ontworpen voor gebruik met een aanraakscherm, waardoor je soms heel kleine icoontjes tegenkomt waarop je met je vingers amper kunt drukken. Gelukkig is het scherm in de VNC-app altijd in- en terug uit te zoomen met de bekende knijpbeweging van je vingers. En als je veel wilt typen in je Linux-toepassingen, sluit je beter een toetsenbord via usb of bluetooth aan.

De Linux-desktop afsluiten in het menu linksonder of met het powerknopje rechtsonder lukte bij ons overigens niet. Wat wel altijd lukt, is het knopje Stop rechtsboven in de app Linux Deploy. Het afsluiten duurt overigens even en gaat met talloze foutmeldingen, maar uiteindelijk zie je een regel <<< stop.

▼ Volgende artikel
Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken
Huis

Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken

Er zijn veel (gratis) e-boeken te vinden op het internet, maar misschien luister je liever dan dat je leest. Met de juiste tools zet je een e-book om naar een luisterboek. Of je maakt zelf een audioverhaal, met een stem en taal naar keuze, en helemaal gratis. In dit artikel lees je hoe je dat doet.

Dit gaan we doen

In dit artikel leer je hoe je gratis e-boeken vindt en ze met behulp van gratis software omzet naar luisterboeken. Je ontdekt waar je DRM-vrije titels kunt downloaden, hoe je Calibre gebruikt om bestanden te beheren en te converteren, en hoe je van tekst (natuurlijk klinkende!) audio maakt. Ook laten we zien hoe je je eigen stem kunt gebruiken of een verhaal kunt maken met AI.

Je kunt een e-book natuurlijk zelf hardop voorlezen en je stem opnemen, maar dat is erg tijdrovend en weinig zinvol. Het ligt anders als je (e-)boeken of tijdschriften inspreekt voor mensen met een leesbeperking, bijvoorbeeld in samenwerking met organisaties als Dedicon (https://www.dedicon.nl) en Transkript (https://www.transkript.be). Er bestaan zelfs heuse stemmenbureaus waar mensen met een goede stem ingehuurd worden om teksten in te spreken.

Zulke initiatieven zijn zeker waardevol, maar de insteek hier is anders. Stel: je hebt een paar leuke e-boeken gevonden, maar lezen is niet je ding. Je luistert liever naar verhalen, bijvoorbeeld in de auto of met koptelefoon op de bank. Of je wilt eigen verhalen, eventueel door AI gegenereerd, laten voorlezen door een professionele stem, zelfs in meerdere talen. Denk aan sprookjes voor kinderen voor het slapengaan of een verhaaltje tijdens lange autoritten. Een interessant project, dat vooral de iets gevorderde lezer zal aanspreken.

Luisterboeken inspreken? Er worden nog vrijwilligers gezocht.

Commercieel

Zie je het om een of andere reden niet zitten om alle benodigde software op je eigen pc te installeren, of is deze niet krachtig genoeg? Dan kun je ook elders terecht om luisterboeken te laten maken. Een bedrijf als Pumbo kan zo'n luisterboek met eigen stemacteurs produceren, of je spreekt de tekst zelf in. Dat kan in hun studio. Reken op zo'n 250 euro per uur (voor ongeveer 10.000 woorden).

Alternatieven zijn webapplicaties op basis van artificiële intelligentie, zoals Murf.ai, vanaf circa 200 euro per jaar) en Speechify Studio (vanaf 266 euro per jaar). Afgezien van beperkt proefdraaien zijn deze diensten helaas niet gratis.

E-boeken vinden

De tool waarmee we straks e-boeken naar luisterboeken converteren, kan – zoals de meeste legale software – in principe niet overweg met DRM-beschermde exemplaren (Digital Rights Management). Gelukkig zijn er voldoende niet-beschermde en gratis e-boeken beschikbaar. Een van de oudste publieke domeinprojecten is Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org), met meer dan 75.000 titels, vooral klassiekers. Andere bronnen zijn onder meer ManyBooks.net (https://www.manybooks.net), Standard Ebooks (https://www.standardebooks.org) en FreeEbooks.net (https://www.free-ebooks.net). De focus ligt doorgaans op Angelsaksische werken, maar je kunt vaak filteren op taal en andere criteria. Specifiek voor Nederlandstalige titels is https://www.dbnl.org een goed vertrekpunt.

Afhankelijk van de bron kun je e-boeken vaak in meerdere formaten downloaden, zoals epub, mobi, azw3, pdf en txt. Het open en gestandaardiseerde epub-formaat is een van de populairste en meest geschikte, zeker ook voor conversie naar luisterboeken. Epub ondersteunt tevens interne navigatie, zoals inhoudsopgaven, die tools als ebook2audiobook kunnen gebruiken om hoofdstukken te scheiden. De belangrijkste versies zijn epub 2.x en 3.x, waarbij deze laatste technologieën als html5 en css3 ondersteunt, bruikbaar voor nieuwe e-readers en apps.

Er zijn ook duizenden (overwegend Engelstalige) 'short stories' beschikbaar op Project Gutenberg.

Beheren en omzetten

Onze focus ligt op het converteren naar audioboeken, maar we laten je eerst kort kennismaken met de gratis opensource-tool Calibre (https://www.calibre-ebook.com; beschikbaar voor meerdere platformen). Hiermee beheer je niet alleen je e-boeken, je kunt ze ook naar een ander, beter formaat omzetten.

Installeer de tool, start deze op en stel de taal, een geschikte locatie voor je boeken en je favoriete e-reader in (kies eventueel Generisch / Smartphone).

Om e-boeken aan je bibliotheek toe te voegen, klik je op het pijlknopje bij Boeken toevoegen en kies je bijvoorbeeld Boeken toevoegen uit een enkele map. Deze verschijnen in het midden, waar je ze op kolom naar keuze sorteert. Dubbelklik op een voorbeeld om meer details te zien, zoals het formaat. Met een dubbelklik op de titel kun je het boek lezen met de ingebouwde leesmodule.

Je kunt ook e-boeken uit e-readers ophalen en uitwisselen door deze met je pc te verbinden en via de knop Toestel op te halen, maar daar gaan we hier niet verder op in.

Met Calibre kun je je e-boekencollectie makkelijk beheren en optimaliseren.

Converteren

Calibre converteert normaal automatisch boekformaten voor specifieke apparaten, maar je kunt ook handmatig converteren. Selecteer een of meer boeken in de bibliotheek en klik op het pijlknopje bij Boeken converteren. Kies Individueel converteren of Een groep converteren, waarbij de instellingen dan voor alle geselecteerde boeken gelden.

In het dialoogvenster pas je indien gewenst onderdelen aan, zoals Metagegevens (inclusief omslagafbeelding), Inhoudsopgave en meer. Je kunt deze ook gewoon laten zoals ze zijn en direct klikken op het pijlknopje rechtsboven.

Bij Uitvoerformaat kies je uit allerlei formaten, waaronder het prima geschikte EPUB. Zodra je een formaat selecteert, kun je via het linker paneel <formaat->uitvoer nog extra opties instellen.

Bevestig met OK. Rechtsonder in het Calibre-hoofdvenster volg je het conversieproces via de knop Taken. Zo'n conversie duurt meestal maar enkele seconden.

Ook converteren is met Calibre zeer eenvoudig.

Ebook2audiobook

We zijn nu klaar om ons eerste e-boek om te zetten in een luisterboek. Dat doen we met het gratis ebook2audiobook. Deze tool gebruikt AI-gestuurde TTS-technologie (text-to-speech), wat zorgt voor natuurlijk klinkende stemmen.

We beginnen met een installatie onder Windows. Dit duurt even, maar verloopt grotendeels automatisch. Je hebt wel Python nodig om scripts te kunnen uitvoeren.

Ga naar de site via https://www.kwikr.nl/pydl, download de Windows-installer en start deze met een dubbelklik. Vink in het startvenster zowel Use admin privileges when installing py.exe als Add python.exe to PATH aan. Klik op Install Now.

Test na installatie of alles goed is verlopen door op de Opdrachtprompt het commando python --version uit te voeren. Je zou nu het versienummer van Python moeten zien.

Surf daarna naar https://www.kwikr.nl/ebook2. Klik op de groene Code-knop en kies Download ZIP. Pak dit archief uit naar een lege map, een proces dat wel even kan duren.

Het startvenster van de Python-installatie.

Installeren

Open de submap ebook2audiobook-main in de uitgepakte map via de Opdrachtprompt, bijvoorbeeld met het commando

cd /d c:\<uitpakmap>\ebook2audiobook-main

In deze map zie je onder meer het tekstbestand requirements.txt. Als je dit opent in een teksteditor als Kladblok, zie je dat het een lijst bevat met dertig vereiste Python-onderdelen. Je installeert ze vanuit deze map met het commando

pip install -r requirements.txt

Start vervolgens het batchbestand ebook2audiobook.cmd vanuit dezelfde map door dit als commando in te voeren en met de Enter-toets te bevestigen. Je kunt dit bestand gerust vooraf bekijken met Kladblok. Het script installeert extra Python-pakketten en start het programma in een eigen (gevirtualiseerde) omgeving om potentiële conflicten met andere Python-pakketten te vermijden.

Bij de start verschijnen normaal meldingen dat onderdelen als onder andere ffmpeg, nodejs en sox ontbreken, maar het batchbestand zorgt gelukkig zelf voor de installatie.

Neem gerust de tijd voor een kopje koffie, want de installatie duurt behoorlijk lang. Er worden namelijk duizenden kleine bestanden in de map geplaatst, goed voor meer dan 4 GB.

Waarschijnlijk vraagt je Windows-firewall op het einde nog toestemming en verschijnt onderaan de melding http://0.0.0.0:7860. Laat het opdrachtpromptvenster gewoon geopend.

De vereiste Python-onderdelen worden geïnstalleerd.

Webinterface

Tik nu het adres localhost:7860 in de adresbalk van je browser. Krijg je een melding als 'Deze site is niet bereikbaar', dan is het opdrachtprompt-venster waarschijnlijk afgesloten. Je kunt trouwens het lopende proces in dit venster indien gewenst ook altijd zelf afsluiten met Ctrl+C.

Om het script weer op te starten en de webinterface beschikbaar te maken, voer je gewoon opnieuw het batchbestand ebook2audiobook.cmd uit. Het script merkt dat alles al is geïnstalleerd, dus je kunt vrijwel meteen verder. Ververs de webpagina indien nodig.

Ebook2audiobook is in essentie een opdrachtregelscript en de webinterface is weinig meer dan een grafische schil. In dit artikel beperken we ons tot het gebruik van die interface. Wil je verder graven, dan moet je je verdiepen in de opdrachtregelparameters.

Het Python-script draait en maakt de webinterface beschikbaar.

Conversie-uitvoer

Selecteer linksboven File en klik op Click to upload. Selecteer een geschikt e-boek of ander tekstbestand. Geef bij Language aan wat de brontaal is; scrol eventueel tot bij More languages (A-Z). Je kunt ook handmatig een taal ingeven, zoals Dutch – Nederlands.

Bij Optional kies je een bestaande stem, waaronder die van bekende personen als David Attenborough of Morgan Freeman. Via de pijlknop beluister je een voorbeeld.

Wil je niet alleen de stem, maar ook toon en stijl laten nabootsen, selecteer deze persoon dan ook (indien beschikbaar) bij Fine Tuned Models in plaats van de standaardoptie Internal.

Standaard staat bij TTS Base de engine xtts geselecteerd, die meestal de beste resultaten geeft. Je kunt ook met de andere beschikbare engines experimenteren (het beste gaat dat met een korte tekst ter test).

Heb je een ondersteunde gpu, vink dan GPU aan bij Processor Unit om de conversie aanzienlijk te versnellen. Kies tot slot een geschikt uitvoerformaat. Meestal stelt de tool m4b voor, omdat dit hoofdstukken ondersteunt, je leespositie bewaart en bij hoge compressie toch goede kwaliteit levert. Andere opties zijn onder meer flac, m4a, mp3 en ogg.

Tot slot kun je op het tabblad Fine Tuned Parameters nog enkele technische aspecten bijsturen, zoals Temperature (hoe hoger, hoe creatiever, maar ook hoe minder accuraat) en Speed (de spreeksnelheid).

Is alles ingesteld, klik dan onderaan op de gele balk om de conversie te starten. Houd er rekening mee dat het omzetten naar natuurlijke stem veel rekenkracht vergt. Bij een doorsnee e-boek is het programma al snel een dag of nacht bezig, al kun je natuurlijk ook eigen, korte verhalen importeren. Dit kan eventueel ook in pdf, txt, docx of html.

Je kunt kiezen uit vele stemmen van bekende personen.

Eigen stem

Na afloop kun je het resultaat vanuit de webinterface beluisteren. Gebruik de pijlknop linksonder om het bestand (vanuit de tijdelijke submap \tmp) op te slaan op een gewenste locatie. Je speelt het daarna af in je favoriete app, bijvoorbeeld met een mediaspeler als de gratis mediaspeler VLC media player (https://www.videolan.org).

Je kunt ook een andere stem gebruiken, bijvoorbeeld je eigen stem. Hiervoor heb je een stemopname nodig van maximaal zes minuten, liefst in mono, met een sample rate van 16K en opgeslagen als wav-bestand.

Heb je een opname in een ander formaat, dan converteer je die eenvoudig met een gratis tool als het uitstekende Shutter Encoder (https://www.shutterencoder.com). Open het opnamebestand, kies WAV bij Functie selecteren, stel bij Audio-instellingen in op Mix audiobestanden naar: Mono en Bemonsteringsfrequentie wijzigen naar: 16k. Bevestig op Functie starten.

In de webinterface van ebook2audiobook klik je bij Cloning Voice Audio File op Klik om te uploaden en verwijs je vervolgens naar het wav-bestand. De opname wordt meteen verwerkt en automatisch geselecteerd. Je kunt de stem hier ook beluisteren.

Met Shutter Encoder kun je tal van geavanceerde mediaconversies uitvoeren.

Metadata

Ook luisterboeken kun je voorzien van een omslagfoto, titel, auteur, trefwoorden en andere metadata. Wil je dit vóór de conversie regelen, dan doe je dat het makkelijkst in Calibre: klik met rechts op de titel van het e-boek (epub) en kies Metagegevens bewerken.

Hoewel je bepaalde metadata ook via ebook2audiobook kunt meegeven, is dat minder eenvoudig. Achteraf aanpassen is dan praktischer, bijvoorbeeld met een gratis tag-editor als Mp3tag (https://www.mp3tag.de/en), geschikt voor onder meer mp3, mp4, m4a en m4b.

Je kunt metadata, zoals een omslagafbeelding, ook naderhand aanpassen, bijvoorbeeld met Mp3tag.

AI-creatie

Met behulp van AI laat je ook heel eenvoudig eigen teksten of verhalen maken, zoals sprookjes voor het slapengaan, inclusief een mooie omslagafbeelding. We tonen kort hoe je dat doet in ChatGPT (https://www.chatgpt.com).

Meld je aan bij de app en geef een uitvoerige prompt in waarin je precies beschrijft welk type verhaal je wilt: het onderwerp, de personages, de setting, de stijl en de gewenste lengte. Je kunt het resultaat naderhand met extra prompts verder bijsturen.

Is het verhaal klaar, kopieer de tekst naar het klembord en plak het in een Word-document. Dat kun je eventueel via Calibre omzetten naar een epub-bestand.

Vraag de chatbot ook om een passende tekening bij het verhaal, bijvoorbeeld met de hoofdpersonages. Via de plusknop kun je optioneel één of meer foto's uploaden als model en vragen om de illustratie daarop te baseren.

Je voegt de afbeelding vervolgens samen met andere metadata toe aan je epub-bestand in Calibre. Ebook2audiobook maakt er dan een spannend luisterverhaal van. Voor elke dag eentje, misschien wel met je eigen stem om het helemaal echt (of echt nep) te maken.

Even geen inspiratie? De AI-chatbot helpt je er wel doorheen.

Toch liever lezen?

Blader door e-readers
▼ Volgende artikel
Review Bosch Serie 6 Air Fryer – Comfortabel heteluchtfrituren
© Bosch
Huis

Review Bosch Serie 6 Air Fryer – Comfortabel heteluchtfrituren

Met zijn elegante touchscreen, ruime kijkvenster en geïntegreerde verlichting is de Bosch Serie 6 Air Fryer een heuse blikvanger. Naast het oog willen je smaakpapillen natuurlijk ook wat. We voelden deze stijlvolle airfryer een aantal weken aan de tand. Lees hier onze ongezouten mening.

Uitstekend
Conclusie

De Bosch Serie 6 Air Fryer biedt veel waar voor zijn prijs van 169,99 euro. Merken als Ninja, Inventum en Tefal zijn vaak iets goedkoper, maar dit model heeft handige extra's zoals een kijkvenster en verlichting om het kookproces te volgen. Schoonmaken gaat snel en de gerechten smaken goed. Minpunt: er zit geen fysiek receptenboek bij.

Plus- en minpunten
  • Ruime capaciteit
  • Duidelijke touchscreen
  • Gebruiksvriendelijk
  • Maakt relatief weinig geluid
  • Groot kijkvenster
  • Ingebouwde verlichting
  • Schoonmaken kost weinig tijd
  • Vaatwasserbestendige onderdelen
  • Knapperige maaltijden
  • Stroef sluitsysteem
  • Na afwassen vocht in kijkvenster
  • Frietjes verschillen van kleur
  • Geen receptenboek

Dankzij een riante capaciteit van 7,2 liter is de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) geschikt voor gezinnen. Naast de airfryer zelf levert de Duitse fabrikant een grillrooster en vijf vleesspiesjes mee. Dit grillrooster komt ook van pas als je gerechten wilt 'stapelen'. Kortom, keukenprinsen en -prinsessen kunnen er alle kanten mee op. Na het uitpakken kan de kok van dienst er vrijwel meteen mee aan de slag. Je dient wel eerst even het handvat op het mandje te monteren, maar dat is vanwege het kliksysteem zo gepiept. De behuizing weegt nog geen 6 kilo, waardoor je deze airfryer van 30,9 × 31,4 × 38,8 centimeter relatief makkelijk meeneemt, mocht dat nodig zijn.

©Maikel Dijkhuizen

De inhoud van de productdoos.

Kookinstellingen kiezen

Het touchscreen bevat duidelijke pictogrammen voor patat, kip, vlees, vis, groente, gebak en brood. Daarnaast is er een warmhoudfunctie. Zodra je op een van de pictogrammen tikt, selecteert het apparaat de bijbehorende temperatuur en kooktijd. Het kan eigenlijk niet misgaan. Vanzelfsprekend pas je deze automatische instellingen naar eigen inzicht aan. Gebruik hiervoor de plus- en minknoppen. Kies hierbij tussen een temperatuur van minimaal 40 en maximaal 200 graden Celsius. Dat gaat in stapjes van vijf graden. Het opgegeven uitgangsvermogen bedraagt 1800 watt. Wanneer er een kookprogramma is gestart, komt het geluidsniveau uit op zo'n 63 decibel. Dat valt erg mee, zodat je in de keuken gelukkig nog gewoon een gesprek kunt voeren.

©Maikel Dijkhuizen

Bepaal op het overzichtelijke aanraakpaneel welk gerecht je wilt bereiden.

Eten bereiden

Op de bodem van het mandje bevindt zich een uitneembaar rooster. Hierop plaats je rechtstreeks een flinke lading friet, snacks of groente. Voor het bereiden van vlees kun je eventueel ook het bijgesloten grillrooster gebruiken. Een minpunt is het ietwat stroeve sluitsysteem voor het mandje. De onderzijde bevat weliswaar antislipvoetjes, maar het apparaat glijdt evengoed (te) makkelijk over het keukenblad. Hierdoor is het noodzakelijk om de achterkant van de behuizing met één hand tegen te houden als je het mandje in het apparaat duwt. Zeker wanneer het apparaat al warm is, is dat niet zo prettig.

Dankzij het kijkvenster houd je de voortgang van het gerecht nauwlettend in de gaten. Tik je op het pictogram met het lampje, dan gaat de verlichting ongeveer tien seconden branden. Voor diverse kookprogramma's activeert de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) het zogeheten Shake-alarm. Je hoort dan om de zoveel minuten een piepend geluid. Na het schudden van het mandje gaat het kookproces weer verder.

©Maikel Dijkhuizen

Beoordeel via het kijkvenster in hoeverre de patat al klaar is.

Knapperige gerechten

Net als de meeste airfryers heeft ook dit exemplaar boven in de behuizing een verwarmingselement en ventilator. Deze fan blaast de hete lucht omlaag. Volgens de fabrikant heeft deze airfryer voldoende power om vijf porties friet klaar te maken. Dat blijkt ook in de praktijk. Het bereiden van 750 gram patat is bijvoorbeeld geen enkel probleem. Leg daarnaast gerust tien kroketten in de mand, want ze worden stuk voor stuk warm. Bosch claimt dat je gerechten zonder voorverwarmen kunt klaarmaken, maar neem deze belofte met een flinke korrel zout. Voor een knapperig resultaat is het namelijk wel degelijk nodig om de airfryer voor te verwarmen. Daarnaast is goed schudden essentieel, anders worden de frietjes niet gelijkmatig gaar.

Verder zien we een verschil in kleur, maar gelukkig smaken ook de ietwat bleke patatjes prima. Na de maaltijd ben je weinig tijd kwijt met schoonmaken. De gladde buitenkant bevat geen knoppen die uitsteken, waardoor je de behuizing vlot kunt afnemen. Verder zijn alle losse onderdelen vaatwasserbestendig. Was je het mandje handmatig af, dan belandt er soms wel wat water of sop in de loze ruimte van het kijkvenster. Dit kijkvenster bestaat namelijk uit twee 'plaatjes' van transparante kunststof. Overigens trekt dat vocht snel weg.

©Maikel Dijkhuizen

Een behoorlijke ventilator boven in de behuizing blaast de hete lucht rond.

©Maikel Dijkhuizen

In de ruime mand passen met gemak tien kroketten.

Bosch Serie 6 Air Fryer kopen?

De Bosch Serie 6 Air Fryer heeft een goede prijs-kwaliteitverhouding. Merken als Ninja, Inventum en Tefal produceren weliswaar vergelijkbare airfryers tegen een iets lagere aanschafprijs, maar toch vinden we de adviesprijs van 169,99 euro gerechtvaardigd. Dit apparaat beschikt tenslotte over enkele extra's die veel andere producten niet hebben. Zo volg je met het kijkvenster en de verlichting het kookproces op de voet. Bovendien maak je de airfryer inclusief alle accessoires binnen mum van tijd schoon. Ook niet onbelangrijk; de gerechten smaken prima! Jammer genoeg levert Bosch geen fysiek receptenboek mee.