Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Scan je downloads

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Zelfs wanneer je software uit een ogenschijnlijk betrouwbare bron downloadt, kan het gebeuren dat het installatiebestand ongewenste narigheid bevat. Om dat buiten de deur te houden, hebben we natuurlijk allemaal een virusscanner draaien. Helaas is geen enkele scanner volmaakt en dus zouden we er liever meerdere tegelijk gebruiken. En dat is (los van de kosten) dan weer geen goed idee, want die bijten elkaar. Ieder nummer weer wijzen we je erop dat je een bestand kunt laten scannen door de dienst VirusTotal, waarmee je tientallen scanners op een bestand kunt loslaten. Tenminste, wanneer dat kleiner is dan 64 MB. Maar ja, da’s wel een gedoe: iedere keer een net gedownload bestand weer uploaden bij die site. Dat kan makkelijker en wel met Winja. Winja nestelt zich in het contextmenu van Windows en daardoor kun je eenvoudig vanuit Verkenner kiezen voor Scan With Winja. Het bestand wordt nu automatisch naar VirusTotal gestuurd en even later verschijnt de samenvatting van het scanrapport. Staat de teller op 0 dan is alles goed. Is er veel gevonden, dan gooi je de download snel weg. Bij een paar gevonden items rechtsklik je in Winja op de bestandsnaam en kies je Open Report om te zien of dat zorgelijk is.

©PXimport

Tip 02: Kleintje foto

Geschikt voor: elk systeem

Wie serieus aan de slag wil met fotobewerking, heeft de keus aan meerdere fantastische programma’s, zowel gratis als betaald. Stuk voor stuk vergen die de nodige studie om er het maximale uit te halen. Daarmee vallen ze haast vanzelf af voor mensen die hooguit zo nu en dan een foto willen oplappen. Gelukkig is er in de categorie ‘snel en simpel’ ook genoeg keus. Een hele aardige optie vormt Polarr, een online-toepassing die de belangrijkste bewerkingsfuncties gratis biedt. Zo kun je alle gangbare kleur- en lichtcorrecties uitvoeren, zelfs met professionele curven, en zijn er wat filters. In tegenstelling tot sommige online-concurrenten kun je bij Polarr behoorlijk grote foto’s uploaden. Wie eenmaal de smaak te pakken heeft, kan de toepassing desgewenst tegen betaling uitbreiden (maar dan kun je natuurlijk ook overstappen op uitgebreidere gratis software).

Een aardige bijkomstigheid van Polarr is dat de toepassing niet alleen in de browser beschikbaar is, je kunt hem ook downloaden voor Windows, macOS, ChromeOS en Linux én er is een iOS- en Android-app!

©PXimport

Tip 03: Beter verwijderen

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Deze rubriek is natuurlijk bedoeld voor het verwerven van leuke, nuttige of interessante software, maar soms wil je ook wel weer eens af van een programma. De meeste software biedt daarvoor een uninstaller en anders kun je het centraal regelen via het Windows-onderdeel Apps. Bij beide mogelijkheden blijft de kans helaas aanwezig dat er zaken achterblijven omdat de verwijderprogramma’s maar al te vaak mappen of registerverwijzingen over het hoofd zien. Er bestaan dan ook speciale programma’s voor software-verwijdering, zoals Geek Uninstaller. Geek Uninstaller voert eerst het reguliere verwijderprogramma uit dat bij een toepassing hoort en scant vervolgens het systeem op achtergebleven mappen of registerverwijzingen. Dat gebeurt razendsnel en maar al te vaak vindt Geek nog iets. Als er geen reguliere verwijderaar beschikbaar is, biedt Geek in zijn contextmenu Geforceerd Verwijderen en je kunt het programma ook gebruiken om verweesde vermeldingen uit de lijst te wissen (Vermelding Verwijderen). En je kunt vanuit Geek gelijk de installatiemap, registersleutel of website van de maker te bezoeken. Prettige bijkomstigheid: het programma is portable én in het Nederlands.

©PXimport

Tip 04: Niet te warm

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het Amerikaanse NZXT is bekend als leverancier van geavanceerde koelers, fraaie systeemkasten en meer van dat soort moois. Wie geld investeert in dat soort producten wil vaak ook zijn systeem nauwkeurig in de gaten kunnen houden en om die reden maakte de fabrikant het programma Cam. Het aardige van Cam is dat je het ook kunt gebruiken wanneer je pc niet één component van NZXT bevat.

Cam is in zijn eenvoudigste vorm een monitorprogramma dat een snelle blik biedt op de temperatuur van de gpu en cpu, vrij geheugen en nog zo wat zaken. Maximaliseer je het venster, dan schakelt Cam over naar een meer professionele modus met een veel gedetailleerder overzicht. Hierin vind je bijvoorbeeld de temperatuur per processorkern, gegevens van allerlei moederbordsensoren en grafieken van gpu-temperatuur, netwerkgebruik en beeldjes per seconde in de laatst gespeelde game. Vooral die temperatuurgrafiek is handig, want grafisch intensieve games willen je kaart nog wel eens flink opstoken. Om dat in de gaten te houden is er zelfs een handige overlay-modus die informatie binnen een game kan laten zien.

©PXimport

Tip 05: Zoek ruimtevreters

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Met die grote harde schijven van tegenwoordig maken we ons nog maar zelden zorgen om ruimtegebrek, maar als er één ijzeren computerwet is, dan is het wel: zelfs de grootste schijf loopt een keer vol. Er zijn heel wat (gratis) programma’s die je kunnen vertellen welke bestanden en mappen de meeste ruimte opslokken maar er is er niet één zo fijn als Xinorbis. Deze tool is er in een gratis versie en een betaalversie, waarbij die laatste extra functies biedt zoals het vinden van dubbele bestanden. Wij nemen genoegen met de gratis versie en die biedt al genoeg om vrolijk van te worden. Na een razendsnelle scan toont het programma een samenvatting van zijn bevindingen waarin je bijvoorbeeld ziet hoeveel ruimte wordt ingenomen door films, hoeveel door muziek enzovoort. Via Mapeigenschappen krijg je een nog veel beter inzicht en kun je opvragen hoeveel bestanden in elke categorie zijn gevonden en hoeveel ruimte ze precies opslokken. Dat kan zelfs met nog meer criteria (bijvoorbeeld op extensie) en Xinorbis biedt ook nog een top 101 in de categorieën grootste en kleinste.

Xinorbis is overigens ook beschikbaar als portable versie.

©PXimport

Tip 06: Beter rekenen

Geschikt voor: Windows, macOS, iOS, Android

Op de rekenmachine van Windows valt weinig aan te merken en concurrerende (mobiele) besturingssystemen bieden doorgaans dergelijke functionaliteit ook of er is een groot assortiment aan apps voor dat doel beschikbaar. Veel rekenmachines haken echter af als er ook een grafiekje gemaakt moet worden en als het aankomt op interactie geven ze al helemaal niet thuis. Maar niet getreurd: met de fraaie Desmos Graphing Calculator (ook beschikbaar als iOS- en Android-app) kan iedereen gewoon in elke hedendaagse browser aan de slag want het moois is gemaakt in html5.

In zijn eenvoudigste vorm is Desmos een alledaagse (wetenschappelijke) calculator waarin je gewone berekeningen kunt maken inclusief de vertrouwde exponentiële, logaritmische, goniometrische en statistische functies. Daar begint het echter pas. In Desmos kun je gemakkelijk functies invoeren van de vorm y=f(x) en daarvan wordt vervolgens de grafiek getoond. Die functies mogen echter ook parameters bevatten (bijvoorbeeld y=ax) waarbij je aan de parameter a een schuifregelaar kunt koppelen. Zo maak je grafieken waarmee je interactief kunt spelen. Voor de meeste mensen houdt het hier wel op, maar wie echt behoefte heeft aan zwaar wiskundig geschut kan nog dieper graven.

©PXimport

Tip 07: Alles voor images

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

We doen steeds minder met fysieke cd-, dvd- en blu-ray-schijfjes, maar toch zijn ze nog lang niet uit ons leven verdwenen. De meeste mensen hebben nog een flinke collectie van die dingen in huis. Wil je langzaam je verzameling schijfjes digitaliseren of wil je voor veiligheidsdoeleinden een back-up maken, dan ligt het voor de hand om er een image-bestand van te maken. Zo’n bestand – vaak in iso-formaat – heeft als voordeel dat je het met speciale software (zoals Virtual CloneDrive) kunt openen alsof het een schijfje is dat je in de speler stopt. Sterker nog: dergelijke software biedt vaak een groot aantal virtuele stations, zodat je meerdere image-bestanden tegelijk open kunt hebben. Blijft alleen de vraag hoe je image-bestanden maakt? Dat gaat uitstekend met ISO Workshop. Dat programma stelt je niet alleen in staat om iso-bestanden te maken van schijfjes of mappen, maar ook om ze vanuit andere formaten (zoals bin, nrg of img) te converteren, om er bestanden uit te kopiëren of om ze te branden op een fysiek schijfje.

©PXimport

Tip 08: Meer Taakbeheer

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Het onderdeel Taakbeheer van Windows voldoet voor veel gebruikers uitstekend, áls ze het al ooit gebruiken dan hooguit om een vastgelopen programma te sluiten. Voor nieuwsgierige computeraars is Taakbeheer echter een rijke bron van informatie waarmee ze zicht houden op het wel en wee van de pc.

Er zijn voor Taakbeheer volop alternatieven die het Windows-onderdeel niet per se hoeven te vervangen, maar wel mooi kunnen aanvullen. Een daarvan is AnVir Task Manager Free. Dit programma plaatst na installatie een aantal pictogrammen in het Systeemvak (maximaal vijf) die in één oogopslag informatie tonen over geheugengebruik, schijfstatus, netwerkverkeer, cpu-belasting en voor laptops batterijstatus. Daarnaast houden ze temperaturen bij. Dat is echter nog maar het begin. Dubbelklik je op een van die pictogrammen, dan opent het echte taakbeheer-onderdeel en dat is zeer uitgebreid. Zo kun je niet alleen à la Windows-Taakbeheer vastgelopen processen stoppen of onderdelen uit de opstartlijst verwijderen, maar ook diepgravende informatie opvragen over gebruikte dll-bestanden, brongebruik (cpu-tijd, lees- en schrijfoperaties, en dergelijke) en nog veel meer. Ook kun je vanuit AnVir snel informatie over processen opvragen bij Google.

©PXimport

Tip 09: Superieure mediaspeler

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Hoeveel mensen zouden de standaard mediaspeler (Films en TV in Windows 10) van Windows bewust gebruiken? O, het onderdeel speelt video’s keurig af, tenminste als het een niet al te exotisch formaat is, maar minimalistisch is het allemaal wel. Het is dan ook niet vreemd dat veel mensen voor een alternatief kiezen. VLC is een zeer populaire en uiterst betrouwbare optie, maar stiekem is Daum PotPlayer toch nog mooier. Deze speler kan uiteraard uit de voeten met een enorm aantal audio- en videoformaten (waaronder ook 4k, hdr en 360 graden) maar blinkt vooral uit in flexibiliteit en een enorme hoeveelheid aanvullende functies voor de liefhebber.

Om te beginnen met dat eerste: je kunt PotPlayer helemaal naar je hand zetten, zowel qua uiterlijk als qua bediening en werking. Als het gaat om aanvullende functies kent PotPlayer geen gelijken. Zo biedt PotPlayer een groot aantal gereedschappen om video’s te vervormen, wat handig is wanneer de beeldverhouding van het filmpje niet kloppend te krijgen is met die van de beeldschermresolutie. Ook kun je met PotPlayer video’s live te lijf met allerlei filters en effecten, bijvoorbeeld om beeld te roteren, te spiegelen of te verscherpen. En dat alles is nog maar het topje van de ijsberg van wat de tool kan!

©PXimport

Tip 10: Lezen, lezen, lezen

Geschikt voor: Android

Windows of MacOS? Android of iOS? Het zijn van die klassieke twistpunten waar mensen zich buitengewoon over kunnen opwinden. In die zelfde categorie past de vraag ‘e-reader of tablet?’. Voor allebei valt wel wat te zeggen, bijvoorbeeld dat veel e-readers geen verlicht scherm hebben en daardoor prettiger zijn voor gebruik op het strand of buiten in de tuin. Anderzijds zijn e-readers vooralsnog hopeloos als het gaat om graphics, dus lees je (ook) boeken die meer dan alleen tekst bevatten, dan verdient het scherm van een tablet verreweg de voorkeur.

En dan heb je nog de juiste app nodig. Heb je een iPad, dan gebruik je vermoedelijk iBooks. Voor Android-tablets is de juiste app beslist EBookDroid. Dit juweel leest niet alleen traditionele e-bookformaten zoals epub of mobi maar ook bestanden die doorgaans meer beeld of andere opmaakelementen bevatten zoals pdf, djvu of het voor strips populaire cbr- of cbz-formaat. De app houdt van elk boek bij waar je gebleven bent, laat je bladwijzers bewaren en notities maken, kan boeken doorzoeken en is uitgebreid configureerbaar. Puur leesplezier!

Tip 11: Android-verkenner

Geschikt voor: Android

Wie met iOS werkt heeft tot versie 11 moeten wachten op een standaard-onderdeel voor bestandsbeheer. Op dat gebied hebben gebruikers van Android altijd veel meer vrijheid gehad, maar wat heb je aan vrijheid zonder de juiste gereedschappen om er optimaal gebruik van te kunnen maken? Met Total Commander – file manager voor Android heb je die gereedschappen. Deze app kan heel veel dingen die zijn grote Windows-broer ook kan. Total Commander is een bestandsbeheerder met twee vensters zodat je twee mappen tegelijk open kunt hebben en dus is het kopiëren, verplaatsen en wissen van bestanden met deze app een eitje. Allerlei ingebouwde bestandsviewers vergemakkelijken het leven nog meer en als dat nog niet genoeg is zijn er ook nog plug-ins waarmee je bijvoorbeeld ftp-locaties kunt openen of bestanden van je lokale netwerk kunt benaderen. Het aardige van Total Commander is dat het ook nog eens op de meeste versies van Android werkt.

©PXimport

Tip 12: Alles over websites

Geschikt voor: Firefox

Het web zit vol handige tools voor het analyseren van websites, maar het benaderen ervan is altijd een hoop gedoe. Je moet doorgaans naar de site met de tool om daar vervolgens de te analyseren url op te geven. Dat kan een stuk makkelijker, tenminste wanneer je Firefox gebruikt. De fantastische add-on Flagfox geeft namelijk rechtstreeks en vanuit elke site toegang tot een schat aan handig gereedschap.

Om te beginnen toont een vlaggetje in de adresbalk je waar de server zich bevindt, iets dat soms tot verrassende inzichten kan leiden. Zo ontdekten wij dat de officiële website van de Chinese regering in … Amerika wordt gehost! Rechtsklikken we op dat vlaggetje, dan zie je de andere mogelijkheden die Flagfox biedt, waaronder het bekijken van de exacte locatie met Geotool, het opvragen van informatie over een site in WolframAlpha en het weergeven van veiligheidsdata op Virustotal. Achter More gaat nog veel meer schuil. Zo kunnen we van daaruit een pagina laten vertalen met Google Translate (handig want ons Chinees is wat roestig), naar betrouwbaarheid vragen bij WoT, url’s inkorten met Tiny URL en nog meer veiligheidsgegevens achterhalen met Mozilla Security Observatory. Via More / Opties kun je bovendien precies samenstellen welke set tools je in het menu wilt zien. Een must voor elke fanatieke websurfer!

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.