Misschien kent u ze nog wel, spellen als Blake Stone, Rise of the Triad of Outcast, om er maar wat te noemen. Al deze vervlogen herinneringen zijn nu legaal (en wel tegen voor zeer prettige prijsjes) te koop. Bovendien kunt u ze probleemloos spelen, zelfs onder Windows 7!

©CIDimport

Gog (www.gog.com) verkoopt oude games, waaronder een scala aan Dos-spelletjes. Het idee daarachter is dat met name de ‘oudere jongere’ natuurlijk nog altijd warme herinneringen heeft aan de arcade-achtige games uit het Dos-tijdperk. Toen nog niks geen Windows, en áls er al Windows was dan was dit – zeker voor gamen – meer een ongewenste vertragende factor dan een serieus spelplatform. Dos was ‘the way to go’, zelfs de eerste 3D-spellen draaiden onder dit aloude tekstgeoriënteerde besturingssysteem. De populairste grafische modus die door spellen gebruikt werd was 320 x 240 pixels bij maximaal 256 kleuren per pixel. Het leuke is dat juist door die beperkingen heel aardige spellen ontstonden die beslist een hoge arcadefactor hadden – en hebben.

Probleem is alleen dat sinds Windows Vista de Dos-ondersteuning grotendeels is verdwenen, in de 64 bit-versies van deze besturingssystemen zelfs helemaal. Gog heeft dat heel handig opgelost door gebruik te maken van de Dos-emulator DOSBox, die prima draait onder welke Windows-versie dan ook.

©CIDimport

1. Kopen en downloaden

Om te beginnen gaan we dus naar www.gog.com. U treft hier behalve de echt antieke Dos-spellen ook een scala aan modernere Windows-spelletjes aan. De klassieker Rayman bijvoorbeeld, altijd erg leuk om zo’n consolespel weer eens te laten herleven op de pc. Voordeel van een Windows-spel is natuurlijk de naadloze integratie, alles is aangepast voor gebruik onder Windows 7, iets wat ook geldt voor de antiekere Windows-games. Kwestie van installeren en spelen.

De Dos-spellen werken op exact dezelfde wijze. Kies allereerst op de homepage een game van uw gading. Dat doet u door naast de tabbladen Bestsellers en New Releases op All games te klikken. In de lijst klikt u dan op de link met de spelnaam. Controleer vervolgens even goed of het door u gebruikte besturingssysteem ondersteund wordt (er zijn nog een aantal spellen die alleen tot en met Windows XP werken). In ons voorbeeld pakken we de Dos-klassieker Rise of the Triad; om ‘m te kopen (deze game kost 5,99 dollar) klikt u op de knop Download. Na registratie en invullen van de gewenste gegevens belandt u op uw accountpagina, een virtuele boekenplank met al uw aankopen op een rijtje. Ideaal: verwijdert u ooit eens iets per ongeluk, dan kan de zaak opnieuw gedownload worden.

Om het gekochte spel na betaling via PayPal of creditcard te downloaden, klikt u op de verpakking in de kast. U kunt een speciale Gog-downloader gebruiken, maar bij de huidige snelle internetverbindingen is dat nergens voor nodig; klik dus op de link download using browser. Het downloaden begint direct zonder dat u eerst extra software hoeft te installeren.

©CIDimport

2. Installeren zonder denken

Installeren kost geen denkwerk; u dubbelklikt simpelweg op het binnengehaalde bestand en doorloopt de installatiewizard. U vindt het spel vervolgens netjes terug in het menu Start onder Alle programma’s, GOG.com en dan – in dit voorbeeld – Rise of The Triad. De meeste Dos-games starten in een schermvullende modus. Wilt u dat niet, druk dan op de sneltoets Alt-Enter om te schakelen tussen schermvullend of binnen een venster.

©CIDimport

3. Op een oude pc

Goed, op uw moderne pc werkt het dus. Maar het wordt nog leuker als u ergens op zolder nog een oude in vergetelheid geraakte Dos-pc hebt staan! Ga dan liefst wel uit van een exemplaar voorzien van tenminste een 386-processor, liever nog zo’n iets snellere 80486. Gewapend met eveneens tenminste een vga-kaart en natuurlijk de onvermijdelijke geluidskaart kunnen oude tijden dan écht herleven. De meeste moderne platte lcd-beeldschermen zijn nog altijd voorzien van een vga-aansluiting, dus uw oude bakbeestje kan daarmee zelfs aan een hypermoderne full hdmonitor gekoppeld worden (of zelfs de full hd-tv in de huiskamer). Soms moet u even wat rommelen met de instellingen om geen extreem horizontaal uitgerekte breder-dan-breedbeeld te krijgen, lees daarvoor de handleiding van uw tv of beeldscherm door. Hebt u eenmaal een draaiende computer (we gaan ervan uit dat de harde schijf het nog doet én dat er een werkende Dos-versie is geïnstalleerd), dan kan de pret beginnen. Controleer ook of de noodzakelijke cd-rom-speler het doet en onder Dos benaderbaar is. Stop daarvoor een cd-rom in de speler (geen dvd, dat gaat niet werken in een cd-romspeler) en typ na het opstarten achter de Dos-prompt d: gevolgd door een druk op Enter.

Eventueel kunt u bij geen succes nog een van de andere letters uit het alfabet proberen, maar meestal is ‘d’ de juiste letter. Type dan het commando dir gevolgd door Enter. Ziet u dan de inhoud van het geplaatste schijfje, dan is alles in orde.

©CIDimport

4. Op cd 

Gog installeert alle Dosspellen in een eigen map. Het aardige van Dos is dat u simpelweg alle bestanden in een spellenmap naar een andere Dosmachine kunt kopiëren, waarna het spel daar (meestal) ook werkt. Jaja, kopiëren was in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw érg eenvoudig! Omdat we geen fysieke link tussen onze moderne Windows 7-machine en de oude Dos-bak hebben, maken we gebruik van de cd-recordable als overdrachtsmedium. Dit betekent dat we dus eerst een cd’tje gaan branden met de inhoud van onze spelmap, nog altijd Rise of The Triad. Alle Gog-spellen belanden tijdens de installatie in de map C:\Program Files(x86)\GOG.com\ {spelnaam}, waarbij u {spelnaam} natuurlijk door iets toepasselijks dient te vervangen. Door vervolgens met uw cd-brandsoftware naar deze map te bladeren en álle daar aanwezige bestanden en eventuele mappen (minus de onder Dos overbodige map DOSBOX) op een cdrom te branden, hebben we alweer een horde genomen.

©CIDimport

5. Kopiëren

Plaats de net gebrande schijf in het cd-rom station van de oude Dos-pc en tik achter de Dos-prompt d: en druk op Enter. Tik vervolgens het commando dir gevolgd door Enter om te controleren of alle bestanden aanwezig zijn. Typ dan het commando xcopy *.* c:\triad /e. De tekst ‘triad’ kunt u uiteraard vervangen door een andere spelnaam. Druk op Enter en druk op D voor directory als u gevraagd wordt of het doel een map of een bestand (directory) is. Alle bestanden inclusief (sub)mappen worden in één klap gekopieerd.

©CIDimport

6. Starten

Na het kopiëren tikt u c: gevolgd door een druk op Enter. Typ daarna het commando cd triad en druk weer op Enter. Uiteraard kunt u in plaats van triad ook een alternatieve mapnaam invoeren als u in de vorige stap voor iets anders hebt gekozen. Eenmaal in de map aanbeland typt u het command dir *.bat, daarna weer op Enter drukken. Sommige Dos-spellen starten door de naam van het dan gevonden bestand in te tikken en daarna op Enter te drukken. In dit geval vinden we alleen het bestand CONNECT.BAT, wat iets anders dan een spel doet vermoeden. Een goede tweede optie is dan het commando dir *.exe gevolgd door een druk op Enter. Nu hebben we meer succes: rott.exe (ofwel: rott als commando met daarna even op Enter drukken) start het spel. Met setup.exe (ofwel setup als commando) kunnen veel Dos-spelletjes geconfigureerd worden. Ons spel werkt en daarmee is het doel bereikt. Retro-gaming in optima forma.

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 2, jaargang 2012.

Als er één plek in huis is waar stof zich graag verzamelt, dan is het wel op de luxaflex. En hangen ze in de keuken, dan worden ze niet alleen stoffig, maar ook nog eens vettig. Gelukkig hoef je niet uren te schrobben om ze weer schoon te krijgen: met de tips uit dit artikel zijn ze zo weer blinkend schoon.

Luxaflex schoon? Lees dan: De 5 beste tips om snel en simpel je ramen te lappen

Regelmatig doen: even afstoffen

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Een plumeau of microvezeldoek werkt prima. Draai de lamellen open zodat je overal bij kunt en werk van boven naar beneden. Een oude sok over je hand schuiven is een handige manier om elke lamel afzonderlijk schoon te vegen.

Wil je tijd besparen?* Gebruik dan een speciale lamellenborstel. Hiermee kun je in één beweging meerdere lamellen tegelijk afnemen. Druk niet te hard, om beschadigingen te voorkomen. Stofzuigen kan ook, maar gebruik dan een meubelmondstuk op de laagste stand en ondersteun de luxaflex met je andere hand.

* Wie niet eigenlijk...?

©africaimages.com (Olga Yastremsk

Als stoffen alleen niet meer genoeg is, moet je een stapje verder gaan. Hoe je dat doet, hangt af van het materiaal waarvan de luxaflex gemaakt zijn.

Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof

Gebruik het bad…

Haal de luxaflex voorzichtig uit het kozijn en leg in een bad met lauwwarm water en een scheutje allesreiniger. Laat kort weken en veeg de lamellen schoon met een zachte spons. Spoel goed af en laat de luxaflex hangend drogen. Zorg ervoor dat metalen onderdelen niet te lang nat blijven om roestvorming te voorkomen en droog aluminium luxaflex direct af om oxidatie te vermijden.

…of de douche

Als de luxaflex te groot is voor een bad, kan afspoelen in de douche een alternatief zijn. Gebruik een plantenspuit met een sopje voor hardnekkige vlekken en spoel daarna grondig af. Let op dat kunststof koorden niet te nat worden (want dan kunnen ze hun stevigheid verliezen of verkleuren). Laat goed drogen en ventileer de ruimte goed om schimmelvorming te voorkomen.

Met stoom

Soms is weken in bad of afspoelen in de douche geen optie. Een stoomreiniger kan dan uitkomst bieden, vooral bij aluminium en kunststof luxaflex. Gebruik de stoom op lage stand en houd voldoende afstand om schade te voorkomen. Een andere methode is een sopje met een plantenspuit op de luxaflex vernevelen en daarna droogwrijven met een microvezeldoek.

Grondig schoonmaken: houten luxaflex

Hout is gevoelig voor vocht, dus in bad leggen of onder de douche afspoelen is geen goed idee. Gebruik een licht vochtige doek met een mild schoonmaakmiddel en test nieuwe middelen altijd eerst op een onopvallende plek. Je kunt ook speciale houtzeep gebruiken. Doe dat wel met mate en kies bij voorkeur een variant die geen vettig laagje achterlaat, omdat sommige houtzepen een dun laagje vormen dat stof kan aantrekken.

Je kunt ook een doek met een klein beetje afwasmiddel gebruiken, maar zorg dat deze nauwelijks vochtig is. Droog de lamellen direct na met een schone doek om watervlekken te voorkomen. Behandel ze eventueel met een verzorgende houtolie of was, maar alleen als het materiaal daar geschikt voor is. Laat ze na behandeling open drogen en voorkom direct zonlicht om kromtrekken en verkleuring te vermijden.

©Rafael Ben-Ari

Bedieningskoorden schoonmaken

De koorden van luxaflex worden vaak vergeten bij het schoonmaken, maar kunnen door stof en vet behoorlijk groezelig worden. Wikkel een vochtige doek met mild schoonmaakmiddel om het koord en trek het koord er voorzichtig doorheen. Herhaal indien nodig en laat goed drogen.

Luxaflex langer mooi houden

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Maak ze in keukens vaker schoon. Vermijd overmatig watergebruik, vooral bij houten luxaflex. Laat ze open drogen na een schoonmaakbeurt en houd ze, als je ze niet gebruikt, opgetrokken om stofophoping te verminderen. Zo blijven je luxaflex langer mooi en schoon.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.