Op het internet zijn veel tips en ook tools te vinden die je beloven je data te beschermen tegen allerlei pottenkijkers, zoals forensisch onderzoekers. Maar bestanden volledig verwijderen of verstoppen is makkelijker gezegd dan gedaan. Tijd voor een grondigere reiniging.

Besturingssystemen als Windows houden standaard al veel data over het computergebruik bij, maar om je tegen forensische technieken te beschermen wil je natuurlijk ook privacygevoelige gegevensbestanden afgrendelen.

In deze workshop stellen we je enkele tools en trucs voor en zien we wat ze waard zijn. Heel vaak hanteert men daarbij het principe van ‘security by obscurity’ oftewel veiligheid door de genomen beveiligingsmaatregelen geheim te houden, een principe dat niet meteen de beste faam geniet.

Schijnveiligheid met Secret Disk

Er bestaan heel wat tools die je data ‘onzichtbaar’ maken. We nemen Secret Disk als voorbeeld. Je creëert hiermee een datacontainer die je met een wachtwoord afschermt. Na het invullen van het wachtwoord komt de container dan beschikbaar als een logisch station. Bij het afsluiten van dit volume horen je data onbereikbaar te zijn.

De gratis tool Process Monitor bewijst echter het tegendeel. Wanneer je deze tool tegelijk met Secret Disk opstart wordt al snel duidelijk waar Secret Disk de container bewaart: in de map c:\users\<accountnaam>\AppData\Local\Administrator tools.{…}. Je kunt in dit geval bij het capturen alleen het knopje Show File System Activity activeren en als filterregel bijvoorbeeld opgeven: Process Name begins with secret.

Wanneer je vervolgens Windows herstart (zonder Secret Disk op te starten) of je start het systeem vanaf een live Linux medium op, open je die map en wijzig je de extensie. De map, inclusief al je gegevens, is nu gewoon toegankelijk.

©PXimport

Profielmap in Windows

Een van de meest voor de hand liggende methodes om data af te schermen zit ingebakken in Windows: de profielmappen van een Windows-account. Het acl-beleid van Windows zorgt er dan voor dat de inhoud alleen zichtbaar is voor de geautoriseerde gebruiker.

Deze beveiliging valt echter makkelijk te omzeilen. Zo kan iemand met een administrator-account het contextmenu van je profielmap openen en daar Eigenschappen / Beveiliging / Geavanceerd / Eigenaar / Bewerken (of Wijzigen) kiezen om de controle over te nemen. Of hij start vanaf een live Linux-medium op, waarna hij via de bestandsbrowser naar die map kan navigeren.

Alternate data streams

Het kan natuurlijk ook exotischer. Zo ondersteunt een ntfs-volume zogenoemde bestandsvorken, oftewel alternate data streams (ads). Een bestand is namelijk uit verschillende delen opgebouwd: de eigenlijke gegevensvork en een of meer vorken met extra data (ads Zone.Identifier, inclusief vermelding van de HostURL). Inmiddels zijn ads ontdekt door malware als een manier om de bijhorende data te verbergen, maar ook gebruikers kunnen hierin data verstoppen.

Creëer bij wijze van experiment een Word-document en een ‘onschuldig’ tekstbestand. Op de opdrachtprompt voer je vervolgens het volgende commando uit:

Dit zorgt ervoor dat het Word-bestand in een bestandsvork van het tekstbestand wordt geplaatst, overigens zonder dat de Verkenner een toename van de bestandsgrootte te zien geeft. Veilig is dit echter niet. Het commando dir/R maakt namelijk alle ads-data zichtbaar, of je gebruikt een gratis tool als AlternateStreamView.

Wanneer je hier met de rechtermuisknop op de ads klikt en de optie Geselecteerde streams exporteren naar selecteert, kopieer je de verborgen data netjes naar een afzonderlijk bestand

©PXimport

Verborgen volumes

Net zoals je met tools als Secret Disk schijfstations aan het oog kunt onttrekken is dat ook mogelijk vanuit Windows, bijvoorbeeld via het Schijfbeheer (druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit). Klik met de rechtermuisknop op het gewenste datavolume, kies Stationsletter en paden wijzigen en druk op Verwijderen.

Of je regelt dit via Regedit: navigeer naar HKEY_CURRENT_USER \ Software \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ Policies \ Explorer en creëer (als deze nog niet bestaat) de DWORD-waarde NoDrives. Om het A:-station te verbergen geef je die waarde het decimale getal 1 mee, voor B: vul je 2 in, voor C: 4, voor D: 8 enz. Het getal 67108863 maakt in één klap alle stations onzichtbaar.

Het mag duidelijk zijn: dergelijke trucs stellen voor een forensisch onderzoeker niets voor. Met een beheerdersaccount (dat hij overigens ook zelf kan creëren) draait hij de procedure gewoon om, of hij benadert de schijf met een live medium als GParted om de verborgen volumes alsnog zichtbaar te maken.

©PXimport

Verwijderde bestanden terughalen

Gegevens die je (op dat medium) niet langer nodig hebt kun je natuurlijk ook gewoon verwijderen om te vermijden dat die in de handen van een forensisch onderzoeker vallen. Uiteraard let je er dan op dat je ook de Windows prullenbak leegmaakt. Maar ook dat volstaat niet om die data daadwerkelijk te doen verdwijnen – overigens geldt dat ook voor data die eerder op een opnieuw geformatteerde partitie stond.

Er zijn namelijk genoeg tools waarmee je die data nog kunt terughalen, zoals het gratis Recuva of Active@Undelete Freeware. Of desnoods met een hex-editor die ook data buiten de partitiegrenzen kan opsporen, zoals HxD of Active@DiskEditor. Start deze tools bij voorkeur als administrator op.

Wil je gegevensbestanden echt verwijderen dan dien je die te overschrijven met pseudo-willekeurige data. SDelete is een uitstekende tool om bestanden of mappen (met de parameter -s ook submappen) voor verwijdering eerst te overschrijven: vanaf de opdrachtprompt voer je dan dit commando uit:

Nou kun je met de parameter -p x de data meerdere keren laten overschrijven (x duidt het aantal passes aan), maar dat is nergens voor nodig: eenmaal overschrijven volstaat. Overigens hoort SDelete ook mft-data te kunnen opschonen, maar dat blijkt niet altijd 100% betrouwbaar te werken.

Met een gratis tool als Eraser kun je niet alleen bestanden maar ook een complete schijf(partitie) shredden. Interessant is hier het Target Type Unused disk space, waarbij je de optie Erase cluster tips kunt aanvinken. Dat zorgt ervoor dat ook de data tussen het einde van een bestand en van een cluster worden overschreven – immers, hier kan zich privacygevoelige informatie uit het geheugen bevinden (geheugenslack).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag richten we onze blik op laptops met een vingerafdruklezer: dé manier om snel én veilig in te loggen.

Microsoft Surface Laptop Go 3

Wie veel onderweg is of graag flexibel werkt, heeft baat bij een lichte en compacte laptop. De Surface Laptop Go 3 past perfect in dat plaatje. Met zijn gewicht van net iets meer dan een kilo stop je 'm moeiteloos in je tas en neem je 'm overal mee naartoe. Het 12,4 inch touchscreen maakt navigeren prettig en intuïtief, terwijl de krachtige Intel Core i5-processor samen met 16 GB RAM zorgt voor vloeiende prestaties. Of je nu documenten bewerkt, presentaties voorbereidt of even een serie kijkt: deze laptop draait er zijn hand niet voor om. Dankzij de vingerafdruklezer op de aan-uitknop hoef je geen wachtwoorden meer te onthouden: één aanraking volstaat. De batterij houdt het makkelijk een dag vol, zodat je niet steeds naar een stopcontact hoeft te zoeken.

Toepassingen: studie, lichte kantoorwerkzaamheden, streaming
Bijzonderheden: compact formaat, touchscreen, snelle vingerafdruklogin

Apple MacBook Air (2025, 15 inch)

Werk je graag met Apple-producten en zoek je een laptop die snel, stil en betrouwbaar is? Dan is deze MacBook Air met M4-chip een uitstekende keuze. Deze uitvoering combineert een fraai design met stevige prestaties. Het 15,3-inch Liquid Retina-display zorgt voor een helder en kleurecht beeld, wat prettig is voor wie veel met beeldmateriaal werkt. Touch ID is subtiel in het toetsenbord verwerkt, waardoor je zonder extra handelingen je laptop ontgrendelt. De combinatie van 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslag maakt dat je met gemak meerdere programma's tegelijk draait. Dankzij de energiezuinige chip hoef je je bovendien niet snel zorgen te maken over een lege accu – opladen kan gewoon wachten tot je thuis bent.

Toepassingen: fotobewerking, multimedia, productiviteit
Bijzonderheden: strak design, lange batterijduur, naadloze Apple-integratie

Lenovo ThinkPad L16 Gen 1

Heb je een betrouwbare werklaptop nodig die tegen een stootje kan? De ThinkPad L16 Gen 1 is speciaal ontwikkeld voor veeleisende gebruikers die veel onderweg zijn of in dynamische omgevingen werken. De robuuste behuizing voldoet aan militaire duurzaamheidseisen, waardoor je je geen zorgen hoeft te maken over waterschade of een val van je bureau. Het 16-inch scherm met matte afwerking voorkomt reflecties, zodat je ook bij fel licht gewoon door kunt werken. Dankzij 16 GB RAM (uitbreidbaar tot 64 GB) en een snelle SSD kun je zonder haperingen multitasken. Inloggen gaat veilig en snel via de vingerafdrukscanner. Bovendien is deze ThinkPad uitgerust met allerlei aansluitingen, van usb-c tot HDMI, zodat je nooit misgrijpt.

Toepassingen: zakelijk gebruik, multitasking, werken onderweg
Bijzonderheden: uitbreidbaar geheugen, mat scherm, stevige behuizing

Samsung Galaxy Book4 NP750XGJ-KS1N

Met de Samsung Galaxy Book4 haal je een allround laptop in huis die zowel geschikt is voor werk als voor ontspanning. Het grote 15,6 inch Full HD-scherm met IPS-technologie zorgt voor een prettig beeld met natuurgetrouwe kleuren. Handig als je vaak documenten leest, foto's bewerkt of simpelweg geniet van een goede film. De vingerafdrukscanner zit handig boven het toetsenbord, zodat je vlot aan de slag kunt. Binnenin draait alles op een krachtige Intel Core i7-processor en 16 GB RAM, ruim voldoende voor multitasking. Ook fijn: de laptop voelt stevig aan dankzij de aluminium behuizing, maar blijft toch goed draagbaar.

Toepassingen: studie, entertainment, foto- en tekstbewerking
Bijzonderheden: anti-reflectiescherm, ruime opslag, aluminium behuizing

Acer Swift Go 14 OLED

Ben je op zoek naar een laptop met een hoogwaardig scherm en vlotte prestaties? De Acer Swift Go 14 OLED combineert het beste van twee werelden. Met een 2,8K OLED-scherm zie je haarscherpe details en levendige kleuren. Het compacte 14-inch formaat en het lage gewicht van slechts 1,3 kilo maken deze laptop erg geschikt om mee te nemen. De AMD Ryzen 5-processor en 16 GB werkgeheugen zorgen ervoor dat je probleemloos meerdere apps naast elkaar kunt draaien. Dit maakt de Swift Go een prettige metgezel voor onderweg en thuis.

Toepassingen: creatieve projecten, onderweg werken, films kijken
Bijzonderheden: OLED-display, lichtgewicht, hoogwaardige kleurweergave

Wie zijn airfryer vaak gebruikt, komt het vroeg of laat tegen: hij verspreidt een vreemd geurtje. Zelfs als je de mand en bak na elke sessie schoonmaakt, kan hij gaan stinken. Maar geen nood, met onze tips maak je een einde aan de onprettige luchtjes.

Lees ook: Review Ninja Foodi Dual Zone-airfryer – Toegankelijke alleskunner

Hoe ontstaat een nare geur in de airfryer?

Een veelvoorkomende oorzaak van luchtjes is opgehoopt vet of achtergebleven voedselresten. Tijdens het bakken vallen er regelmatig kruimels, vet uit vlees of snacks of stukjes voedsel op de bodem van het apparaat, waar ze bij volgende sessies kunnen verbranden. Die deeltjes worden heet, waardoor je ze ruikt. Ze kunnen ook rookontwikkeling veroorzaken.

Ook als je sterk ruikende etenswaren bereidt, zoals vis of broccoli, ruik je dit tijdens het bakken en vaak ook de keer erna, als je je airfryer opwarmt.

Ook is het verwarmingselement gevoelig voor vervuiling. Als vet tijdens het bakken opspat en zich hecht aan het element, zal dit bij volgende keren verbranden, wat opnieuw geur- en rookoverlast veroorzaakt. Het element zit doorgaans boven in je apparaat, of achter de mand, waardoor je er eigenlijk niet goed bij kunt om even met een natte doek af te nemen.

Schoonmaken: de eerste stap naar een frisse airfryer

Reiniging van losse onderdelen

Begin bij de lade en het mandje van de airfryer. Laat deze componenten 15 tot 30 minuten weken in warm water met afwasmiddel. Gebruik daarna een zachte borstel of spons om achtergebleven vet en vuil te verwijderen. Als je een schuurspons gebruikt, kies dan de zachte kant.

Voor hardnekkige vervuiling is baking soda een probate oplossing. Strooi het poeder op aangekoekte delen en schenk er een zure vloeistof over, zoals azijn. Het gaat dan bruisen. Laat even inwerken en neem af met een zachte doek.

©ID.nl

Reiniging van het verwarmingselement

Het verwarmingselement wordt vaak vergeten, terwijl dit juist de plek is waar hardnekkig aangekoekt vet gaat stinken. Zet de airfryer uit, haal de stekker uit het stopcontact en kantel het apparaat voorzichtig zodat het element goed bereikbaar is. Gebruik een zachte doek of borstel, eventueel met een milde ontvetter, om vetresten voorzichtig te verwijderen. Let erop dat je geen agressieve schoonmaakmiddelen of harde schuurmaterialen gebruikt – die kunnen het element beschadigen. Klaar? Gebruik dan een vochtige doek om eventuele resten van het schoonmaakmiddel weg te vegen.

Neutraliseren van geuren

Is je airfryer nog redelijk schoon of nieuw, dan kun je hem opfrissen met een simpele truc. Leg enkele plakjes citroen in een ovenschaaltje met water, zet dit in de airfryer en laat het apparaat circa tien minuten draaien op 180 graden. De stoom neutraliseert geurtjes en maakt het vet alvast wat los, zonder dat je hoeft te schrobben.

Een alternatief is het gebruik van azijn. Vul een hittebestendig schaaltje met een scheut witte azijn, plaats dit in de airfryer en laat het apparaat vijf minuten verwarmen op circa 160 graden. De dampen nemen geurtjes op – helemaal natuurlijk.

Voorkomen is beter dan genezen

Het structureel schoonhouden van de airfryer voorkomt dat geuren zich überhaupt kunnen ontwikkelen. Een van de handige manieren om geurtjes te voorkomen is om speciaal voor de airfryer ontwikkeld bakpapier te gebruiken, of herbruikbare siliconen vormen.

Maak er dus een gewoonte van om je airfryer na elk gebruik even schoon te maken. Ook als alles er schoon uitziet, blijven er vaak toch vetresten achter. Laat de bak en mand afkoelen en was ze daarna af – of zet ze in de vaatwasser, als dat kan. Neem tot slot het binnenwerk af met een vochtige doek.

©Hazal

Ideale aanpak

Een schone airfryer ruikt niet alleen frisser, maar werkt ook beter. Door regelmatig schoon te maken, af en toe citroen of azijn te gebruiken en ook het verwarmingselement niet over te slaan, voorkom je dat het apparaat gaat stinken.