Er worden intussen meer draadloze koptelefoons verkocht dan exemplaren met kabel. En Apple schafte de analoge audiopoort trouwens gewoon af, waarna andere fabrikanten volgden. Tijd om eens dieper op de onderliggende techniek in te gaan: bluetooth.

Een bekabelde audioverbinding, naar keuze analoog of digitaal, blijft de beste garantie voor een optimale luisterervaring. Steeds meer consumenten kiezen echter voor het gebruiksgemak van draadloos. Draadloos audio streamen kan via wifi, bluetooth of een bedrijfseigen draadloos netwerkprotocol. In dit artikel concentreren we ons op de wijdst verspreidde methode, namelijk draadloze audio via bluetooth.

Zowat alle smartphones en tablets ondersteunen bluetooth-audio. Naar het voorbeeld van Apple laten intussen steeds meer hardwarefabrikanten de analoge audiopoort (de 3,5mm-jack) weg. Je kunt dan wel nog een 3,5mm-adapter gebruiken of investeren in een koptelefoon met digitale audiokabel. Maar draadloze bluetooth-koptelefoons en bluetooth-oordopjes hebben een groter gebruiksgemak. Er hangt geen snoer meer in de weg en dankzij de geïntegreerde bedieningsknoppen kun je je mobiel overal wegsteken, bijvoorbeeld in een tas of rugzak.

Bluetooth-profielen

Bluetooth werd oorspronkelijk ontwikkeld om randapparatuur met elkaar te verbinden op een zo eenvoudige en energiezuinige wijze. Dit draadloze netwerkprotocol werkt in dezelfde licentievrije frequentieband als wifi, maar over veel kortere afstanden en met minder bruikbare bandbreedte. Dat is allemaal gedaan voor een energiezuinige werking, waardoor de batterijen in de zend- en ontvangstapparatuur zo min mogelijk belast worden.

Het bluetooth-protocol gebruikt gedetailleerde profielen over hoe specifieke functies in de praktijk functioneren. Er bestaan tientallen van dergelijke profielen, die zaken regelen als van hoe je via bluetooth draadloos print tot hoe je draadloos een telefoonboek uitwisselt tussen smartphone en carkit. Zowel de zender als de ontvanger moeten hetzelfde bluetooth-profiel ondersteunen om een bepaalde functie te kunnen uitvoeren.

Bluetooth was origineel een draadloos alternatief voor de seriële kabelverbinding die je tot medio de jaren negentig van de vorige eeuw gebruikte om randapparatuur met je pc te verbinden. Maar de uitvinders hielden al vanaf het begin rekening met de mogelijkheid om headsets draadloos met mobiele telefoons te verbinden. Er bestaan twee implementaties van bluetooth: basic rate / enhanced data rate (afgekort tot br/edr), en low energy (afgekort tot le). Bluetooth br/edr is de oudste variant. Die zorgt voor een continue draadloze netwerkverbinding over korte afstanden tussen een ‘meester’ of zender en tot maximaal zeven ‘slaves’ of ontvangers. Alle bluetooth-apparatuur met minimaal v2.0/2.1 voldoet hieraan.

Audio werd tot nu toe altijd uitgewisseld via deze variant, maar met de nieuwe bluetooth v5.0 zal dit voor het eerst ook kunnen via de energiezuinig le-variant, die sinds bluetooth v4.0 (2010) bestaat. Die is eigenlijk bedoeld om internet-of-things-apparatuur met elkaar te verbinden via korte dataflitsen die over langere afstanden werken. De meeste bluetooth-chips zijn sowieso dual-mode en ondersteunen tegelijk beide varianten van bluetooth. Je kunt je smartphone daardoor tegelijk bijvoorbeeld zowel met een draadloze koptelefoon als met een fitness-tracker verbinden.

Audio-profielen

Op het vlak van draadloze audio zijn vier bluetooth-profielen van belang: hands-free profile (hfp), headset profile (hsp), advanced audio distribution profile (a2dp) en audio/video remote control profile (avrcp).

Over avcrp kunnen we kort zijn, want dit profiel regelt hoe een bluetooth-afstandsbediening werkt. Zo kun je met de afstandsbediening van een bluetooth-koptelefoon bijvoorbeeld het geluidsniveau op je smartphone wijzigen of een volgend muzieknummer openen. Dit profiel wordt door programmeurs verder gebruikt om het verschil te detecteren tussen muziek en andere kwaliteitsaudio, systeemgeluiden en telefoongesprekken. Die geluiden worden vervolgens verder via het juiste bluetooth-audioprofiel verwerkt. We gaan verder niet op avcrp in, want het heeft geen invloed op de audiokwaliteit.

©PXimport

En de rest

De headset- en hands-free-bluetoothprofielen (hsp en hsf) dienen hetzelfde doel, namelijk handenvrij telefoneren mogelijk maken. Hsf biedt enkele extra mogelijkheden tegenover hsp, bijvoorbeeld schakelen tussen twee gesprekken of telefoonnummers herkennen, maar op het vlak van audiokwaliteit bestaan er geen verschillen. Ze ondersteunen uitsluitend bi-directioneel monogeluid van lage kwaliteit.

Deze twee profielen zijn alleen bruikbaar voor telefonie en ongeschikt om muziek mee te streamen. Beide profielen gebruiken de cvsd-codec met een ‘sampling rate’ of bemonsteringsfrequentie van 8 kHz voor ‘normale’ telefonie of de msbc-codec op 16 kHz voor ‘wideband’ telefonie.

Advanced audio distribution profile

Voor het streamen van muziek en audio in hogere kwaliteit moeten bluetooth-zender (source) en -ontvanger (sink) allebei het advanced audio distribution profile of a2dp ondersteunen. De recentste uitvoering van a2dp dateert van juli 2015 en draagt het versienummer v1.3.1. A2dp bevat geen afstandsbedieningsfuncties: die vind je zoals eerder geschreven in het aparte avrcp-profiel. Het zegt ook niets over videostreaming. Daarvoor bestaat het video distribution profile (vdp). A2dp wordt wel gebruikt door vdp om audio in hogere kwaliteit aan videostreams toe te voegen.

In de praktijk zullen bluetooth-videostreamers altijd a2dp-audio ondersteunen. Eén van de belangrijkste nieuwigheden in a2dp v1.3.1 tegenover zijn voorganger v1.2 is een betere audio/video-synchronisatie (‘lip sync’). Voor pure audiostreaming werkt a2dp v1.2 even goed als v1.3.1, dus als jouw bluetooth-koptelefoon alleen het ‘oudere’ a2dp-profiel ondersteunt, is het nergens voor nodig om een nieuwe te kopen met a2dp v1.3.1.

Bluetooth-koptelefoons of -oordopjes met ingebouwde microfoon zullen naast a2dp en avcrp meestal ook hsp en/of hsf ondersteunen, zodat je er zowel muziek mee kunt beluisteren als handsfree-gesprekken voeren.

De geluidskwaliteit van bluetooth is ook voor een deel belangrijk van codecs, waar er een hoop verschillende van zijn. In dit volgende artikel gaan we daar dieper op in.

Wie de browser Microsoft Edge gebruikt, kan altijd de recent gesloten tabbladen herstellen. Vaak zal het gaan om een tabblad dat je per ongeluk hebt dichtgeklapt, maar het kan ook zijn dat de computer herstart of dat Edge is vastgelopen. Dit zijn verschillende manieren om gesloten tabbladen opnieuw te openen.

Het vorige tabblad herstellen

Door een tabblad te herstellen, kun je verdergaan waar je gebleven bent, want de gesloten website(s) worden opnieuw geopend. Gaat het om één tabblad dat je recent hebt gesloten, dan gebruik je Ctrl+Shift+T. Hierdoor wordt het laatst gesloten tabblad opnieuw geopend. Je kunt ook met de rechtermuisknop op de titelbalk van Microsoft Edge klikken. In het pop-up-menu vind je opdracht Gesloten tabblad opnieuw openen.

Tabbladen via de Geschiedenis herstellen

Is het al wat langer geleden dat je het tabblad hebt gesloten, dan kun je het terugvinden in de Geschiedenis. In dit overzicht zit een optie om recent gesloten tabbladen opnieuw te activeren. Klik bovenaan rechts op de drie puntjes. Klik op Geschiedenis. Je kunt ook de toetsencombinatie Ctrl+H gebruiken. De Geschiedenis is verdeeld in drie tabbladen. Standaard opent het met het tabblad Alle. Selecteer het tabblad Onlangs gesloten, dan krijg je de lijst van alle recente gesloten tabbladen te zien die je van hieruit alweer kunt openen.

Starten met vorige tabbladen

Het is ook mogelijk om Microsoft Edge zo in te stellen dat je bij de start van het programma de tabbladen van vorige sessie te zien krijgt. Weer gebruik je de drie puntjes in de rechterbovenhoek. Klik op Instellingen. Hier selecteer je links de optie Startpagina, startpagina en nieuwe tabbladpagina. Op de pagina die opent, geef je aan wat je wilt zien wanneer je Edge start. Veel gebruikers kiezen daar een zelfgekozen site om mee te beginnen. Het internetadres kun je op deze plaats ingeven. Maar je kunt hier ook de optie activeren: Tabbladen van de vorige sessie openen.

Een link die nét echt lijkt, een download met verborgen rommel, een datalek bij een webshop waar je jaren geleden iets kocht… het gebeurt dagelijks en vaak zonder dat je het meteen doorhebt. Goede beveiliging voorkomt een hoop gedoe, maar hoeft gelukkig geen grote uitgave te zijn. Via CashbackXL kun je nu tot 30% geld terug krijgen op alle producten van AVG!

De beveiligingspakketten van AVG richten zich op wat je dagelijks online tegenkomt: verdachte downloads, slimme phishingtrucs, datalekken en trackers die ongemerkt informatie verzamelen. AVG Internet Security scant continu op ransomware, spyware en andere digitale dreigingen. De AI-technologie herkent nieuwe risico's vroegtijdig, terwijl links, downloads en bijlagen automatisch worden gecontroleerd. De firewall houdt indringers buiten, je webcam blijft afgesloten voor onbekende apps en bij online betalen voorkomt een extra controlelaag dat je op een nepsite belandt.

Wie meer wil doen met privacy en prestaties, vindt in AVG Ultimate een complete oplossing. De versleutelde VPN-verbinding beschermt je netwerkverkeer op zowel thuis- als openbare wifi. TuneUp houdt laptops en telefoons soepel door achtergebleven bestanden op te ruimen en software bij te werken. AntiTrack verkleint je digitale voetafdruk door minder gegevens prijs te geven aan adverteerders en websites.

Daarbuiten zijn er losse tools voor wie gericht één risico wil aanpakken. AVG Secure VPN richt zich op anonimiteit en veilige verbindingen. AVG AntiTrack helpt je identiteit te verbergen voor trackers. BreachGuard controleert of je gegevens in datalekken opduiken en ondersteunt bij het verwijderen van die informatie. AVG TuneUp zorgt dat laptops en telefoons soepel blijven draaien door achtergebleven bestanden op te ruimen, software bij te werken en opstartprocessen te stroomlijnen

🚨 Denk je nu: dat wil ik? Dan is dit hét moment. Want met de AVG-actie op CashbackXL krijg je een maar liefst 30% van je aankoopbedrag teruggestort op je rekening!

💡 Tip!

De vergoedingen van AVG willen nog wel eens veranderen en zijn erg specifiek. 
Wil je zeker weten of je op jouw bestelling cashback ontvangt? Stuur dan even een email naar info@cashbackxl.nl. 

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks, krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.