Er worden intussen meer draadloze koptelefoons verkocht dan exemplaren met kabel. En Apple schafte de analoge audiopoort trouwens gewoon af, waarna andere fabrikanten volgden. Tijd om eens dieper op de onderliggende techniek in te gaan: bluetooth.

Een bekabelde audioverbinding, naar keuze analoog of digitaal, blijft de beste garantie voor een optimale luisterervaring. Steeds meer consumenten kiezen echter voor het gebruiksgemak van draadloos. Draadloos audio streamen kan via wifi, bluetooth of een bedrijfseigen draadloos netwerkprotocol. In dit artikel concentreren we ons op de wijdst verspreidde methode, namelijk draadloze audio via bluetooth.

Zowat alle smartphones en tablets ondersteunen bluetooth-audio. Naar het voorbeeld van Apple laten intussen steeds meer hardwarefabrikanten de analoge audiopoort (de 3,5mm-jack) weg. Je kunt dan wel nog een 3,5mm-adapter gebruiken of investeren in een koptelefoon met digitale audiokabel. Maar draadloze bluetooth-koptelefoons en bluetooth-oordopjes hebben een groter gebruiksgemak. Er hangt geen snoer meer in de weg en dankzij de geïntegreerde bedieningsknoppen kun je je mobiel overal wegsteken, bijvoorbeeld in een tas of rugzak.

Bluetooth-profielen

Bluetooth werd oorspronkelijk ontwikkeld om randapparatuur met elkaar te verbinden op een zo eenvoudige en energiezuinige wijze. Dit draadloze netwerkprotocol werkt in dezelfde licentievrije frequentieband als wifi, maar over veel kortere afstanden en met minder bruikbare bandbreedte. Dat is allemaal gedaan voor een energiezuinige werking, waardoor de batterijen in de zend- en ontvangstapparatuur zo min mogelijk belast worden.

Het bluetooth-protocol gebruikt gedetailleerde profielen over hoe specifieke functies in de praktijk functioneren. Er bestaan tientallen van dergelijke profielen, die zaken regelen als van hoe je via bluetooth draadloos print tot hoe je draadloos een telefoonboek uitwisselt tussen smartphone en carkit. Zowel de zender als de ontvanger moeten hetzelfde bluetooth-profiel ondersteunen om een bepaalde functie te kunnen uitvoeren.

Bluetooth was origineel een draadloos alternatief voor de seriële kabelverbinding die je tot medio de jaren negentig van de vorige eeuw gebruikte om randapparatuur met je pc te verbinden. Maar de uitvinders hielden al vanaf het begin rekening met de mogelijkheid om headsets draadloos met mobiele telefoons te verbinden. Er bestaan twee implementaties van bluetooth: basic rate / enhanced data rate (afgekort tot br/edr), en low energy (afgekort tot le). Bluetooth br/edr is de oudste variant. Die zorgt voor een continue draadloze netwerkverbinding over korte afstanden tussen een ‘meester’ of zender en tot maximaal zeven ‘slaves’ of ontvangers. Alle bluetooth-apparatuur met minimaal v2.0/2.1 voldoet hieraan.

Audio werd tot nu toe altijd uitgewisseld via deze variant, maar met de nieuwe bluetooth v5.0 zal dit voor het eerst ook kunnen via de energiezuinig le-variant, die sinds bluetooth v4.0 (2010) bestaat. Die is eigenlijk bedoeld om internet-of-things-apparatuur met elkaar te verbinden via korte dataflitsen die over langere afstanden werken. De meeste bluetooth-chips zijn sowieso dual-mode en ondersteunen tegelijk beide varianten van bluetooth. Je kunt je smartphone daardoor tegelijk bijvoorbeeld zowel met een draadloze koptelefoon als met een fitness-tracker verbinden.

Audio-profielen

Op het vlak van draadloze audio zijn vier bluetooth-profielen van belang: hands-free profile (hfp), headset profile (hsp), advanced audio distribution profile (a2dp) en audio/video remote control profile (avrcp).

Over avcrp kunnen we kort zijn, want dit profiel regelt hoe een bluetooth-afstandsbediening werkt. Zo kun je met de afstandsbediening van een bluetooth-koptelefoon bijvoorbeeld het geluidsniveau op je smartphone wijzigen of een volgend muzieknummer openen. Dit profiel wordt door programmeurs verder gebruikt om het verschil te detecteren tussen muziek en andere kwaliteitsaudio, systeemgeluiden en telefoongesprekken. Die geluiden worden vervolgens verder via het juiste bluetooth-audioprofiel verwerkt. We gaan verder niet op avcrp in, want het heeft geen invloed op de audiokwaliteit.

©PXimport

En de rest

De headset- en hands-free-bluetoothprofielen (hsp en hsf) dienen hetzelfde doel, namelijk handenvrij telefoneren mogelijk maken. Hsf biedt enkele extra mogelijkheden tegenover hsp, bijvoorbeeld schakelen tussen twee gesprekken of telefoonnummers herkennen, maar op het vlak van audiokwaliteit bestaan er geen verschillen. Ze ondersteunen uitsluitend bi-directioneel monogeluid van lage kwaliteit.

Deze twee profielen zijn alleen bruikbaar voor telefonie en ongeschikt om muziek mee te streamen. Beide profielen gebruiken de cvsd-codec met een ‘sampling rate’ of bemonsteringsfrequentie van 8 kHz voor ‘normale’ telefonie of de msbc-codec op 16 kHz voor ‘wideband’ telefonie.

Advanced audio distribution profile

Voor het streamen van muziek en audio in hogere kwaliteit moeten bluetooth-zender (source) en -ontvanger (sink) allebei het advanced audio distribution profile of a2dp ondersteunen. De recentste uitvoering van a2dp dateert van juli 2015 en draagt het versienummer v1.3.1. A2dp bevat geen afstandsbedieningsfuncties: die vind je zoals eerder geschreven in het aparte avrcp-profiel. Het zegt ook niets over videostreaming. Daarvoor bestaat het video distribution profile (vdp). A2dp wordt wel gebruikt door vdp om audio in hogere kwaliteit aan videostreams toe te voegen.

In de praktijk zullen bluetooth-videostreamers altijd a2dp-audio ondersteunen. Eén van de belangrijkste nieuwigheden in a2dp v1.3.1 tegenover zijn voorganger v1.2 is een betere audio/video-synchronisatie (‘lip sync’). Voor pure audiostreaming werkt a2dp v1.2 even goed als v1.3.1, dus als jouw bluetooth-koptelefoon alleen het ‘oudere’ a2dp-profiel ondersteunt, is het nergens voor nodig om een nieuwe te kopen met a2dp v1.3.1.

Bluetooth-koptelefoons of -oordopjes met ingebouwde microfoon zullen naast a2dp en avcrp meestal ook hsp en/of hsf ondersteunen, zodat je er zowel muziek mee kunt beluisteren als handsfree-gesprekken voeren.

De geluidskwaliteit van bluetooth is ook voor een deel belangrijk van codecs, waar er een hoop verschillende van zijn. In dit volgende artikel gaan we daar dieper op in.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een all-in-one-printer is een handig apparaat voor het scannen, kopiëren en printen van documenten en foto's. De allerbeste afdrukkwaliteit krijg je met een laserprinter. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Een laserprinter maakt gebruik van toner in plaats van inkt om afdrukken te produceren. Toner is een fijn poeder dat met hoge temperaturen op het papier wordt gesmolten. Dit proces zorgt ervoor dat je met grote toners kunt printen, wat betekent dat je langere tijd kunt blijven afdrukken zonder de toner te hoeven vervangen. Laserprinters zijn vaak snel en efficiënt, waardoor ze uitstekend zijn voor gebruik op kantoor. Maar ook als je thuis veel print, bijvoorbeeld als zzp'er, kan een laserprinter uitkomst bieden.

HP Color Laser 179fnw

De HP Color Laser MFP 179fnw is een van de kleinste kleurenlaserprinters in zijn klasse en is daardoor ideaal voor thuisgebruik en plekken waar niet veel plek voor een printer is. Met functies zoals printen, scannen, kopiëren en zelfs nog faxen biedt deze 4-in-1 printer een hoop veelzijdigheid. De afdruksnelheid bedraagt tot 18 pagina's per minuut in zwart-wit en 4 ppm in kleur, met een resolutie van 600 x 600 dpi.

Dankzij de automatische documentinvoer (ADF) voor 40 pagina's en wifi-verbinding is deze printer gebruiksvriendelijk en multi-inzetbaar. Hoewel de afdruksnelheid lager ligt dan bij sommige concurrenten, is zijn compacte formaat juist een pluspunt.

Brother DCP 1610W

De Brother DCP-1610W is een compacte zwart-wit laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van 20 pagina's per minuut en een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij haarscherpe resultaten. Dankzij wifi-connectiviteit kunnen meerdere gebruikers eenvoudig draadloos printen.

De papierlade biedt plaats aan 150 vellen en het apparaat is voorzien van anti-jam-technologie om papierstoringen tot een minimum te beperken. In vergelijking met de HP Color Laser MFP 179fnw biedt deze printer geen kleurafdrukken, maar hij is wel een stuk sneller met zijn afdrukken.

HP Laserjet Pro 2Z622

De HP LaserJet Pro 2Z622 is geschikt voor onder meer kantooromgevingen. Met afdruksnelheden tot 42 pagina's per minuut en functies zoals dubbelzijdig printen, scannen, kopiëren en faxen is dit een lekker veelzijdige 4-in-1-laserprinter. Het apparaat ondersteunt zowel bekabelde als draadloze netwerken en biedt geavanceerde beveiligingsfuncties.

Canon i-SENSYS MF272wd

De Canon i-SENSYS MF272dw is een monochrome laserprinter en drukt af met en snelheid van 29 pagina's per minuut. Met een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij snelle en scherpe resultaten. Dankzij automatische dubbelzijdige afdrukken, wifi- en ethernetverbinding is hij veelzijdig inzetbaar.

In vergelijking met de Brother DCP-1610W levert deze Canon i-SENSYS MF272dw snellere prestaties en meer connectiviteitsopties, hoewel hij geen kleurendruk ondersteunt; dan moet je toch echt bij de HP Color Laser MFP 179fnw zijn.

Xerox B225 A4

De Xerox B225 is een zwart-wit all-in-one-laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van maar liefst 34 pagina's per minuut en een eerste afdruktijd van slechts 6,4 seconden is hij goed in te zetten als je veel en vaak print. De printer beschikt over automatische dubbelzijdige afdrukken, een papierlade voor 250 vellen en kan via wifi of een vaste netwerkverbinding met je thuisnetwerk worden verbonden.

Garmin heeft de Instinct 3 - Tactical Edition aangekondigd, een nieuwe serie tactische smartwatches die verkrijgbaar zijn met een AMOLED-scherm of een display op zonne-energie.

De smartwatches zijn volgens Garmin ontworpen voor gebruik in uitdagende omgevingen en voorzien van een met metaal versterkte rand voor extra duurzaamheid, een rucking-activiteit voor training en ingebouwde LED-verlichting op zowel de 45mm als 50mm modellen. De batterijduur van het AMOLED-model kan oplopen tot 24 dagen in smartwatchmodus, terwijl de modellen op zonne-energie onder ideale omstandigheden onbeperkt kunnen functioneren.

Robuust ontwerp

De Instinct 3 - Tactical Edition is voorzien van een stevige constructie met een metalen versterkte rand, een behuizing van met vezels versterkt polymeer en een krasbestendig scherm. De smartwatches zijn gebouwd volgens de MIL-STD 810 norm voor thermische en schokbestendigheid en zijn waterdicht tot 100 meter. De ingebouwde zaklamp biedt variabele lichtsterktes, een groene modus om het natuurlijke nachtzicht te behouden en een stroboscoopmodus voor locatiebepaling in moeilijk terrein. Voor nachtelijk gebruik is er een NVG-modus (Night Vision Goggle) die het scherm dimt tot een niveau dat functioneel blijft voor de gebruiker maar vrijwel onzichtbaar is voor anderen.

Uitgebreide functionaliteit

De Instinct 3 - Tactical Edition beschikt over diverse speciale functies, waaronder rucking-activiteit waarmee gebruikers het gewicht van hun bepakking kunnen invoeren voor beter inzicht in hun fysieke inspanning. Deze functie kan ook worden gebruikt bij activiteiten zoals trailrunning, wandelen en hiken. Alle modellen bevatten de Applied Ballistics solver en zijn compatibel met de Applied Ballistics Quantum app.

De smartwatches zijn verkrijgbaar in twee formaten: 45mm of 50mm met display op zonne-energie, en een 50mm-variant met AMOLED-scherm. De zonne-efficiëntie is verbeterd met een grotere, efficiëntere zonnelens. Vergeleken met het vorige model heeft het nieuwe 50mm model op zonne-energie een vijf keer langere batterijduur in GPS-modus bij opladen via zonlicht.

De smartwatch biedt multi-band GPS met SatIQ technologie voor nauwkeurige positiebepaling met geoptimaliseerde batterijduur. Voor gezondheidsmonitoring houdt de Instinct 3 stappen, hartslag, slaap, zuurstofsaturatie via de pols, hartslagvariabiliteit en meer bij.

Gebruikers ontvangen e-mails, sms'jes en meldingen direct op het horloge wanneer dit is gekoppeld met een compatibele Apple of Android smartphone.

Navigatie en veiligheid

Gebruikers kunnen navigeren met een 3-assig kompas, barometrische hoogtemeter en multi-band GPS. De Instinct 3 kan worden gekoppeld met de Garmin Explore App voor gedetailleerde kaarten, waypoints en routes.

Voor gebruik op gevoelige locaties biedt de Stealth Mode de mogelijkheid om draadloze communicatie uit te schakelen terwijl het horloge nog steeds activiteitsgegevens verzamelt zonder locatiegegevens op te slaan. De Kill Switch kan alle gebruikersgeheugen wissen als de veiligheid in het geding komt. Andere functies zijn weergave van twee posities tegelijkertijd op één scherm, Jumpmaster en geprojecteerde waypoints.

Trainingsfuncties

De Instinct 3 - Tactical Edition bevat sportapps voor rucken, wandelen, hardlopen, klimmen, jagen, skiën en meer. De TracBack-functie helpt bij het uitstippelen van een route terug naar het beginpunt. Naast buitensportapps bevat de smartwatch ook apps voor HIIT, cardio, hardlopen op binnen- en buitenbanen, basketbal en andere activiteiten.

Gebruikers kunnen trainingsplannen volgen met Garmin Coach voor hardlopen en fietsen, of workouts maken uit meer dan 1.600 oefeningen in de Garmin Connect app. De smartwatch volgt ook intensiteitsminuten, VO2 max en hersteltijd.

Veiligheidsfuncties zoals incidentdetectie en Assistance kunnen een bericht met de GPS-locatie van de gebruiker naar contactpersonen sturen in noodsituaties, wanneer het horloge gekoppeld is met een smartphone.

Beschikbaarheid en prijzen

Het Instinct 3 - Tactical Edition AMOLED-model is vanaf 30 april te bestellen op Garmin.com voor een adviesprijs van 599,99 euro. De modellen op zonne-energie beginnen bij een adviesprijs van 499,99 euro.

Bekijk andere Garmin-producten op Kieskeurig.nl: