Bluetooth kennen we allemaal, maar met bluetooth-codecs wordt het al wat ingewikkelder. Waarom zijn er verschillende codecs en wat doen ze precies? We zetten ze hier voor je op een rij, met tekst en uitleg.

Lees eerst: Alles wat je wil weten over bluetooth

Data wordt bij bluetooth v2.0/2.1+edr in de praktijk met 2,1 Mbit/s overgedragen. In theorie is het maximaal 3 Mbit/s, maar door allerlei overhead is de beschikbare datapijp in de praktijk veel smaller. Een cd-stream verbruikt ruim 1,4 Mbit/s. Dat zou de bluetooth-verbinding direct doen opstroppen: voor andere aangesloten apparaten blijft er nauwelijks voldoende bandbreedte over om te functioneren.

Om zoiets te vermijden, wordt audio in ‘real time’ gecomprimeerd door een codec, zodat er bandbreedte genoeg overblijft voor andere bluetooth-toepassingen. Het a2dp-profiel verplicht het gebruik van de low complexity subband codec of sbc. Zowel de ‘source’ als de ‘sink’ moeten die ondersteunen.

Minder bekend is dat het a2dp-profiel nog drie optionele codecs toelaat, namelijk mpeg-1,2 layer 1/2/3 (mp1/mp2/mp3), mpeg-2,4 aac en atrac. Zender en ontvanger moeten minstens één daarvan ondersteunen. Vbr of variable bit rate-ondersteuning is overigens verplicht voor de ontvanger, maar niet voor de zender.

Om het helemaal ingewikkeld te maken, zijn daarnaast ook nog optionele fabrikant specifieke codecs toegestaan. De bekendste daarvan zijn Qualcomm aptx en Sony ldac, maar in theorie mag elke fabrikant eigen codecs gebruiken. Addertje onder het gras is wel dat zender én ontvanger dezelfde bedrijfseigen codec moeten ondersteunen.

De verplichte sbc-codec neemt het altijd over wanneer de eventuele optionele codecs niet herkend worden door de ontvanger, of ontbreken op de zender.

Sbc-codec

De door het a2dp-profiel verplichte sbc-codec kwamen we al tegen als wideband-codec voor de hsp- en hsf-profielen. Daar wordt die in mono-vorm (msbc) gebruikt, bovendien met de laagst mogelijke kwaliteitsinstellingen. Bij a2dp werkt sbc met een hogere bemonsteringsfrequentie van naar keuze 44,1 kHz of 48 kHz. De luisterapparatuur (‘sink’) moet deze hogere bemonsteringsfrequenties verplicht ondersteunen. Optioneel mogen ook de lagere bemonsteringsfrequenties van 16 en 32 kHz worden ondersteund. De speler (‘source’) moet verplicht één van beide hoogste bemonsteringsfrequenties ondersteunen en mag optioneel de drie andere ook ondersteunen.

De sbc-decoder in de ‘sink’ of ontvanger moet mono-, stereo-, dual-channel- en joint-stereo-modussen aankunnen. De sbc-encoder in de ‘source’ moet verplicht mono ondersteunen en daarnaast minimaal één van de drie vermelde stereo-methodes. De sbc-code ondersteunt bitrates tussen 127 en 356 Kbit/s.

Aac-codes (Apple)

Mpeg-2 aac en mpeg-4 aac zijn optioneel toegelaten codecs in het bluetooth-a2dp-profiel. Het luisterapparaat moet verplicht de 44,1 en 48 kHz bemonsteringsfrequenties aankunnen en de zender verplicht minstens één van beide. Optioneel zijn echter alle bemonsteringsfrequenties toegelaten tussen 8 en 96 kHz.

iOS-apparatuur ondersteunt niet alleen de standaard sbc-codec, maar ook de optionele mpeg-2/4 aac-codec. Apple raadt fabrikanten van accessoires voor Mac, iPad, iPod en iPhone trouwens aan om bij voorkeur aac te gebruiken, omwille van de hogere audiokwaliteit bij een vergelijkbare bitrate. iOS-apparatuur streamt aac-stereogeluid met een bemonsteringsfrequentie van 44,1 kHz en een bitrate van 264 Kbit/s. Variabele bitrates worden eveneens ondersteund.

Android O, dat dit najaar uitkomt, voegt de aac-codec toe aan de Android aosp-basiscode. Gebruikers van de nieuwe Android-versie zullen in de toekomst daarom vrij kunnen kiezen tussen sbc, aac, aptx, aptx hd en ldac.

Aptx-codec (Qualcomm)

De aptx-codec, intussen eigendom van chipfabrikant Qualcomm, levert volgens de makers bij een beperkte bitrate ‘cd-achtige audiokwaliteit’. Zender en ontvanger moeten het beide ondersteunen. Omdat fabrikanten er extra voor betalen, vind je het alleen bij duurdere bluetooth-apparatuur. Jammer genoeg is er geen verplicht logo, zodat het niet altijd duidelijk is of deze codec op een apparaat aanwezig is.

Er bestaan intussen drie aptx-versies, die gelukkig wel achterwaarts compatibel zijn. De originele aptx-codec gebruikt een bemonsteringsfrequentie van 48 kHz bij 16 bits. Aptx le (low latency) is aptx met een kleinere vertragingsfactor (slechts 40 ms tegenover 130 ms voor het origineel). Dat zorgt voor een betere synchronisatie tussen beeld en geluid, van belang voor gaming en video. Je vindt het bijvoorbeeld terug op draadloze gaming-headsets en draadloze soundbars. Aptx hd ten slotte is de highres-audiovariant met een bemonsteringsfrequentie van 48 kHz bij 24 bits. De bitrate voor aptx varieert tussen 176 en 352 Kbit/s.

Android O voegt aptx en aptx hd toe aan de Android aosp-basiscode. Gebruik ervan is gratis voor Android-apparatuur. Maar fabrikanten van afspeelapparatuur moeten aan Qualcomm wel een licentie voor aptx betalen.

Ldac-codec (Sony)

Herinner je dat atrac nog? Het is een bedrijfseigen codec van Sony, dat één van de optionele codecs is in het originele a2dp-bluetooth-audioprofiel. Sony-ingenieurs ontwikkelden dit compressiealgoritme oorspronkelijk in 1992 voor de MiniDisc. In bluetooth-apparatuur wordt atrac buiten Japan echter sinds 2008 niet meer gebruikt. Sony geeft intussen de voorkeur aan een andere bedrijfseigen codec, namelijk ldac. Je treft het voorlopig alleen aan op Sony-apparatuur. Overigens maakt Sony ook nog bluetooth-apparatuur met de aac- en aptx-codecs.

Ldac levert net zoals aptx bijna cd-kwaliteit. Het heeft drie kwaliteitsinstellingen: quality (bitrate van 960 Kbit/s), normal (600 Kbit/s) en connection priority (330 Kbit/s). De Sony-codec ondersteunt cd-audio (44,1 kHz / 16 bit) en hr-audio (96 kHz / 24 bit). Je vindt het terug op duurdere Xperia-smartphones, Sony Walkmans, Sony-koptelefoons en Sony actieve speakers.

Android O voegt de ldac-codec toe aan de Android aosp-basiscode. Gebruik ervan is gratis voor Android-apparatuur. Fabrikanten van afspeelapparatuur moeten Sony echter betalen om ldac te mogen gebruiken.

Hoor je eigenlijk verschil?

Geluidskwaliteit hangt van veel meer factoren af dan de codec in een bluetooth-apparaat. Is wat je wil beluisteren losless of gecodeerd? Zo ja, met welke codec? Een slecht mp3’tje met een lage bitrate tover je niet om in hr-audio, hoe goed je apparatuur ook is. Is het bronmateriaal in orde, dan klinkt dat natuurlijk nooit goed op een slechte koptelefoon of speaker, hoezeer bluetooth verder ook zijn best doet. De standaard sbc-codec is, wanneer hij correct wordt toegepast (wat niet altijd het geval is bij goedkope bluetooth-apparatuur), beslist bruikbaar. Sbc voldoet vaak, zeker bij typische gebruiksscenario’s, zoals muziek beluisteren tijdens het wandelen, sporten of in de wagen.

Maar ben je een kritische luisteraar, dan merk je met de juiste apparatuur bij goed bronmateriaal zeker subtiele verschillen tussen de codecs. De verschillen objectief testen is niet eenvoudig, maar bij min of meer correcte a/b-vergelijkingen klinken aptx, ldac en aac subtiel beter dan sbc en mp3. Deze codecs snijden alle tonen boven de 20 kHz af; bij sbc zelfs soms nog lager, afhankelijk van de dynamiek van het stukje muziek. De meeste mensen horen weliswaar weinig of niets boven 15 kHz (ruwweg de kwaliteit van een fm-radio), maar hoge tonen spelen wel degelijk een rol in hoe ruimtelijk en subtiel muziek in de praktijk klinkt. Verder veroorzaken aptx, aac en ldac door de band genomen minder digitale vervorming dan mp3 of sbc. Er zijn ook nadelen. Zo voegt aptx hoorbaar ruis toe, wat vooral in een stille omgeving opvalt.

Wil je zelf het verschil horen tussen losless audio en audio gecomprimeerd met respectievelijk aptx, sbc en mp3 320 Kbit/s (ldac ontbreekt helaas), dan vind je op deze website voorbeeldbestanden.

Overal duiken verbluffende AI-video's op; van dansende giraffen tot futuristische steden. Krijg je zin om zelf de regie in handen te nemen? Goed nieuws: met Microsoft Bing Video Creator maak je gratis je eigen korte AI-film, zonder technische voorkennis.

Microsoft introduceerde eerder in 2025 de Bing Video Creator: een tekst-naar-video-generator die geïntegreerd is in de Bing-app voor Android en iOS. Er is ook een desktopversie, maar in dit artikel kijken we vooral naar de mogelijkheden van de app, die verrassend leuk is om mee te experimenteren. Iedereen kan er gratis korte AI-video's mee maken, simpelweg door een tekstprompt in te voeren. Microsofts visie is helder: het moet voor elke gebruiker mogelijk zijn om zonder kosten of technische drempels visuele verhalen te creëren.

Bing-app

Om aan de slag te gaan, download je eerst de Bing Search-app. Deze is beschikbaar voor zowel iOS als Android. Na de installatie log je in met je Microsoft-account of maak je gratis een nieuw account aan.

Inloggen is verplicht: zo kan Microsoft je verzoeken bijhouden. Ook krijg je alleen met je Microsoft-account toegang tot je video's zodra ze klaar zijn en zolang de 'houdbaarheidsdatum' niet is verstreken.

Een OpenAI- of Sora-account heb je niet nodig, al maakt Bing Video Creator wel gebruik van die onderliggende technologie. Open de Bing-app en tik rechtsonder op de vierkante knop waarin nog eens vier kleinere vierkantjes staan. Hier vind je alle ingesloten apps.

Afbeeldingen en video's

De gratis Bing-app van Microsoft fungeert in feite als een toegangspoort tot een reeks mobiele AI-diensten voor Weer, Afbeeldingen en Vertalen. In het aanbod staan ook twee generatieve AI-tools, zoals de Afbeelding Creator en Video Creator (of Video Maker, als je de app al wat langer gebruikt en niet tussendoor hebt geüpdatet). Die laatste is de tool waarmee je zelf AI-video's kunt genereren.

Afbeelding Creator

Bing Video Creator is eigenlijk de logische video-uitbreiding van Bing Afbeelding Creator. Zodra je de Video Creator opent, zie je twee tabbladen: één voor video en één voor afbeelding. Beide draaien om AI-gegenereerd beeldmateriaal.

Wil je een AI-afbeelding maken, dan kies je het tabblad Afbeelding en voer je een tekstopdracht (prompt) in. Dat kan door te typen, of door heel eenvoudig op de microfoon te tikken en je prompt in te spreken. De eerste keer dat je dit doet, moet je toestemming geven om de microfoon van je smartphone te gebruiken.

Wie liever verrast wordt, kan op de knop Verras me tikken. Dan genereert Bing Afbeelding Creator automatisch een willekeurige opdracht en bijbehorende afbeelding.

Video Creator: snel en traag

Ook bij Video Creator begin je met het invullen van een nauwkeurige beschrijving van wat je in beeld wilt brengen. Dat doe je in het promptvak, waar je je idee kunt intypen of inspreken. Hoe concreter en rijker je beschrijving, hoe beter het resultaat.

Daarna tik je op het pictogram met de schuifregelaars om naar de instellingen te gaan. Momenteel kun je daar enkel de generatiesnelheid aanpassen. Kies je voor Snel, dan is je video meestal binnen enkele minuten klaar.

De optie Standaard neemt meer tijd in beslag, soms enkele uren, maar je krijgt automatisch een melding zodra je video beschikbaar is. Voorlopig is de enige beschikbare beeldverhouding 9:16, het verticale formaat dat je kent van smartphones. Dat is logisch, aangezien je de tool op je telefoon gebruikt. Het formaat sluit ook perfect aan bij platformen zoals TikTok, Instagram Reels of YouTube Shorts.

Video maken

Tik op Maken en laat de AI je video genereren. Terwijl de video wordt aangemaakt, kun je gewoon verder werken of nieuwe ideeën uitproberen. Zodra het filmpje klaar is, ontvang je automatisch een melding. Je kunt tot maximaal drie video-opdrachten tegelijk in de wachtrij plaatsen. Zijn alle drie je wachtrijen bezet, dan moet je wachten tot er eentje is afgerond voordat je een nieuwe kunt starten.

De gegenereerde video's zijn met slechts vijf seconden kort en bevatten geen geluid of gesproken tekst. Daarmee zijn ze vooral geschikt voor snelle visuele content, zoals memes of sociale-mediaposts. Verwacht niet dat je video's kunt maken van populaire figuren of recente politici. Als je dat toch probeert, krijg je een waarschuwing. De app is beveiligd om aanstootgevende of gevaarlijke content te blokkeren. Bovendien bevat elke creatie onzichtbare metadata die aantonen dat de video met AI is gemaakt. Toch kan het gebeuren dat er ongepaste content door de mazen van het net glipt.

Eigen creaties en ideeën

Alle AI-afbeeldingen en -video's worden door de app onderaan verzameld in het onderdeel Mijn creaties. Weet je nog niet precies wat je wilt maken, of ben je op zoek naar inspiratie? Scrol dan naar beneden. In het onderdeel Ideeën verkennen blader je door een gevarieerde selectie van door AI gegenereerde video's. Interessant is dat je niet alleen het eindresultaat ziet, maar ook telkens de prompt kunt lezen waarop de creatie is gebaseerd. Dat helpt je om je eigen AI-videoprompt scherper te formuleren.

Lees ook: Zo maak je een succes van je TikTok-kanaal

Beperkingen

Je mag zowel Afbeelding Creator als Video Creator gratis gebruiken. Wel zijn er enkele beperkingen om misbruik te voorkomen en het systeem niet te overbelasten.

Met Bing Afbeelding Creator krijg je dagelijks vijftien gratis snelle creaties. Daarnaast is er de standaardmodus: die is onbeperkt, gratis en altijd beschikbaar. Deze tool werkt enkel met persoonlijke Microsoft-accounts, niet met werk- of schoolaccounts.

Ook met Bing Video Creator kun je gratis en onbeperkt AI-video's maken. Je start met tien snelle creaties per maand. Wil je daarna nog video's maken, dan schakel je automatisch over naar de standaardmodus. In dat geval kan het enkele uren duren voor je video klaarstaat. Je kunt het aantal snelle creaties verhogen door Microsoft Rewards-punten in te wisselen. Voor elke extra snelle creatie lever je honderd punten in.

Op de desktop

Nadat je op je laptop of desktop bent aangemeld bij Microsoft, surf je naar www.bing.com/images. Bovenaan kies je het tabblad Maken. Daar kun je zelf video's maken, maar ook je al gemaakte filmpjes bekijken. Daarvoor klik je op Mijn creaties. Je vindt er ook de optie Ideeën verkennen. Elk filmpje kun je openen en vergroten door er nog eens op te klikken.

Opslaan en delen

De afbeeldingen en video's die je genereert, worden maximaal negentig dagen bewaard bij Bing, onder de knop Mijn creaties. Deze knop verschijnt alleen als je in de afgelopen negentig dagen een nieuwe video hebt gemaakt. Wil je de video's langer bewaren, dan moet je ze op een of andere manier zelf opslaan.

Om een video te delen, open je het filmpje en houd je je vinger op de voorvertoning. Je krijgt dan de opties Koppeling kopiëren of Delen. Met Koppeling kopiëren sla je de url van het filmpje op in het klembord, zodat je het webadres kunt plakken in een e-mail of bericht. Kies je voor Delen, dan kun je de video downloaden of rechtstreeks delen via sociale media.

Verwijderen

Op moment van schrijven is het niet mogelijk om een specifieke video handmatig te verwijderen in Video Creator. Wil je een video toch verwijderen, dan heb je twee opties: je wacht negentig dagen tot de video automatisch verdwijnt, of je wist de volledige geschiedenis van zowel Afbeelding Creator als Video Creator.

De eenvoudigste manier om dit te doen, is via de Bing-website, terwijl je bent ingelogd. Klik rechtsboven op de menuknop (de drie streepjes) en kies Instellingen. Selecteer vervolgens Zoekgeschiedenis. Aan de rechterkant vind je daar de optie Alles wissen onder Uw zoekgeschiedenis beheren of wissen.

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.