ID.nl logo
10 handige tips voor Microsoft Word
© Reshift Digital
Huis

10 handige tips voor Microsoft Word

Microsoft Word, het staat op zo’n beetje ieder cv als het gaat om programma’s waar men ervaring mee heeft. Logisch ook, een aardig tekstdocumentje in elkaar draaien kunnen we allemaal wel. Er zijn echter ook heel veel handige trucjes en shortcuts in Word die het werken met de tekstverwerker een stuk efficiënter maken en die van jou nog meer een pro maken. We lichten tien handige tips voor Microsoft Word voor je uit.

Tip 01: Selecteren

Wanneer je een tekst in Word wilt selecteren, kun je klikken op de plek waar je wilt beginnen met selecteren en vervolgens met de muisknop ingedrukt naar het laatste woord slepen. Een andere optie is door éénmaal te klikken op de plek waar je wilt beginnen met selecteren, vervolgens de Shift-toets ingedrukt houden en daarna klikken op het eindpunt. Maar wist je dat het nóg sneller kan? Je weet dat wanneer je dubbelklikt op een woord in Word, het hele woord wordt geselecteerd, maar klik je driemaal achter elkaar op een woord, dan wordt de gehele alinea geselecteerd. Wil je maar één zin selecteren, van hoofdletter tot punt dus, houd dan de Ctrl-toets ingedrukt en klik eenmaal op een willekeurig woord in de zin. Houd je de Alt-toets ingedrukt tijdens het selecteren, dan ben je niet eens meer gebonden aan de structuur van het Word-document. Je kunt dan een willekeurig kader in het document trekken en alle tekst daarbinnen kopiëren. Dit is met name nuttig wanneer je een reeks woorden of cijfers onder elkaar wilt kunnen kopiëren.

©PXimport

Word 2016

De trucjes die we in dit artikel bespreken hebben allemaal betrekking op Word 2016. Dat wil niet zeggen dat ze niet van toepassing zijn op eerdere versies van Word, sterker nog, de meeste functies zijn dat zeker wel. De kans is echter wel dat de menustructuur iets anders is en dat de optie een andere naam heeft. Een deel van de trucjes de we hier bespreken, werkt overigens ook in de online versie van Word, maar dat geldt lang niet voor alles.

Tip 02: Afbeelding exporteren

Wanneer je een Word-document hebt met daarin een paar afbeeldingen, en je wilt die afbeeldingen opslaan op (oftewel exporteren naar) je harde schijf, dan is dat niet heel ingewikkeld. Het enige wat je hoeft te doen, is rechtsklikken op de afbeelding in kwestie en voor Opslaan als afbeelding te kiezen. Bevat een Word-document echter 100 afbeeldingen die je moet exporteren, dan is deze methode behoorlijk tijdrovend. Gelukkig kan Word je daar een handje bij helpen. Sla daarvoor het document op als webpagina. Een webpagina laadt de afbeeldingen namelijk extern in, en dat betekent dat ze als afzonderlijke bestanden op de harde schijf moeten staan. Een bestand opslaan als webpagina doe je door te klikken op Bestand / Opslaan als en daarna in het uitklapmenu te kiezen voor Webpagina. De tekst zal worden opgeslagen als een html-document, en de afbeeldingen zullen netjes in een mapje worden geplaatst.

Houd Alt ingedrukt om een kader in het document te tekenen en alle tekst daarbinnen te kopiëren

-

Tip 03: Hoofdletters omzetten

Een tekst begint in principe altijd met een hoofdletter en eindigt met een punt. Dat is tenminste hoe we het allemaal geleerd hebben. Helaas past niet iedereen dit in de praktijk altijd even goed toe, waardoor je af en toe documenten voor je neus krijgt die een compleet circus van hoofdletters en kleine letters zijn. Bij kleine bestanden kun je dat uiteraard eenvoudig corrigeren, maar als het gaat om honderden, wellicht duizenden zinnen, ben je daar uiteraard enorm veel tijd aan kwijt. Zonde! Word kan die klus namelijk in enkele seconden voor je klaren. Selecteer hiervoor de tekst, klik vervolgens op het tabblad Start, in het subvak Lettertype op het pictogram met de letters Aa. Je kunt nu precies aangeven hoe je wilt dat de zin wordt opgemaakt. Kies voor Zoals in een zin om de juiste taalregels toe te passen met een hoofdletter aan het begin van een zin en een punt aan het einde. Andere opties zijn bijvoorbeeld om de hele tekst om te zetten naar hoofdletters of kleine letters of ieder woord met een hoofdletter te laten beginnen, deze laatste drie opties kun je ook met Shift+F3 bereiken.

©PXimport

Tip 04: Afbeelding vervangen

Wanneer we het hebben over zoeken en vervangen, associeer je dat ongetwijfeld met een tekst. Maar wist je dat je ook afbeeldingen kunt zoeken en vervangen? Stel, je hebt een artikel gemaakt waarbij je ervoor gekozen hebt om afbeeldingen te gebruiken als onderscheid tussen de verschillende paragrafen. Nu wil je, om welke reden dan ook, de afbeeldingen vervangen. Handmatig alle afbeeldingen vervangen, kost je wel erg veel tijd, als het een groot document betreft. Maar ook hier komt Word met een snelle oplossing. Voeg boven in het document de nieuwe afbeelding toe die je wilt gebruiken, klik op die afbeelding en gebruik vervolgens de toetscombinatie Ctrl+C (afbeelding kopiëren). Verwijder die afbeelding weer en open het venster Zoeken en vervangen (Ctrl+H). Vul nu bij Zoeken de waarde ^g in, waarmee je aangeeft dat Word moet zoeken op grafische elementen en voer ^c in bij Vervangen, om aan te geven dat het moet worden vervangen door wat je zojuist gekopieerd hebt. Klik op Alles vervangen en het werk wordt voor je gedaan. Dit werkt overigens alleen als je alle afbeeldingen wilt vervangen door dezelfde afbeelding.

Tip 05: Symbolen invoegen

De meeste teksten die je in Word maakt, zullen meestal geen symbolen bevatten, op het euro- of dollarteken na. Wanneer je dan ineens wél symbolen moet invoegen, levert dat je geheid extra werk op. Neem bijvoorbeeld het trademark-teken: ™. Je kunt dit symbool, zoals alle andere symbolen, invoegen via Invoegen / Symbool, waarbij je het symbool op kunt zoeken in een van de lijsten. Echt snel is dit natuurlijk niet, en bovendien haalt het je uit de flow tijdens het schrijven. Een andere, iets snellere optie is door de letters TM te typen, de tekst te selecteren en de toetscombinatie Ctrl+Shift+= te gebruiken om de letters in superscript te zetten. Maar het kan nog sneller. De autocorrectie van Word is hierbij van grote dienst. Typ je in je tekst (tm), dan maakt Word er automatisch het trademark-symbool van, (c) verandert in het copyright-symbool en (r) geeft je het teken voor geregistreerd handelsmerk. Je kunt zelf nog veel meer codes toevoegen via Bestand / Opties / Controle / AutoCorrectie-opties.

©PXimport

Met =lorem() of =rand() wordt er automatisch een willekeurige tekst toegevoegd

-

Tip 06: Willekeurige tekst

Bij het schrijven van een tekst heb je soms stukken die je nog niet in kunt vullen. Gegevens ontbreken, of je weet nog niet hoe je iets het beste kunt verwoorden. Het is dan handig om daar wel alvast de ruimte voor te reserveren door er ‘neptekst’ in te vullen. Maar iets willekeurigs verzinnen is nog zo eenvoudig niet. Ook hier kan Word je mee helpen. Opmakers gebruiken vaak een standaard Latijnse tekst (lorem ipsum) als tijdelijke tekst en Word bevat een generator van deze tekst. Om deze tekst in te voegen, typ je =lorem() en druk je op Enter. Er wordt nu automatisch een stuk tekst toegevoegd. Hoe lang die tekst is, kun je zelf bepalen door tussen de haakjes getallen in te vullen. Het eerste getal geeft het aantal alinea’s aan, het tweede getal het aantal zinnen per alinea. Voor een stuk tekst met vijf alinea’s en vier zinnen per alinea, typ je =lorem(5,4). Wil je liever een willekeurige Nederlandse tekst, typ dan =rand() waarbij dezelfde regels gelden voor alinea’s en zinnen.

Vól met trucjes

Zoals je in dit artikel kunt lezen, zit Microsoft Word werkelijk vol met handige trucjes die het werken ermee nog veel efficiënter maakt. Zo ontdekten wij bij toeval ook dat je een tekstblok heel eenvoudig onder of boven een andere regel kunt plaatsen door de tekst te selecteren en vervolgens Alt+Shift+pijltje naar boven of beneden in te drukken. We moedigen je dan ook aan om gewoon eens het een en ander te proberen. Houd eens de Ctrl-toets ingedrukt als je ergens op klikt of probeer eens een toetscombinatie bij een handeling. Het kan soms tot zeer prettige verrassingen leiden.

Tip 07: Uitgebreid klembord

Het klembord in Word is superhandig, maar het is wel jammer dat er maar ruimte is voor één onderdeel per keer. Zodra je iets nieuws knipt of kopieert, vervangt dat automatisch de huidige inhoud van het klembord. Gelukkig heeft Word ook een methode om meer items op te slaan op het klembord, namelijk de Spike. Dit onderdeel heet zo, omdat je het kunt zien als een satéprikker waar je telkens een nieuw stukje informatie opprikt. Om een stuk tekst toe te voegen aan de Spike, selecteer je het gedeelte wat je wilt verplaatsen en druk je op Ctrl+F3. Het woord zal uit de tekst verdwijnen en is toegevoegd aan de Spike. Maar let op, je krijgt hier geen bevestiging van! Iedere keer als je iets selecteert in Word en drukt op Ctrl+F3, zal de geselecteerde tekst boven op je satéprikker worden geplaatst. Om de inhoud uit de Spike weer terug te plakken in het (of een nieuw) document, plaats je de cursor in Word op de gewenste plek en druk je op Ctrl+Shift+F3. Alle fragmenten die je hebt toegevoegd aan de Spike worden nu in volgorde waarop je ze geknipt hebt, onder elkaar geplakt.

Tip 08: Opsomming in tabel

Heb je in je document een tabel (nodig) die je graag voorziet van een automatische nummering of opsomming van letters in alfabetische volgorde, dan wend je je waarschijnlijk snel tot Excel. Begrijpelijk, maar niet noodzakelijk, want ook Word heeft een dergelijke functie ingebouwd zitten. Althans, officieel is de functie die we gaan gebruiken hier niet voor bedoeld, maar het werkt prima. Maak een tabel aan in Word (via Invoegen / Tabel) en selecteer vervolgens de rij of de kolom waarin je de nummering of de letters wilt plaatsen. Klik nu bovenin op het tabblad Start en zoek naar het pictogram Nummering. Klik hierop en Word zal een genummerde opsommingslijst invoegen, met respect voor de structuur van de tabel. Oftewel, elk cijfer komt in zijn eigen cel terecht. Wanneer je klikt op het pijltje naar beneden naast de knop Nummering, kun je ook kiezen voor letters of Romeinse cijfers. Gebruik het pictogram Opsommingstekens voor een opsomming met willekeurige tekens (rondjes, vierkantjes, vinkjes enzovoort).

©PXimport

Zoeken en vervangen is een veelzijdige functie: gebruik het voor tekst, afbeeldingen en opmaak

-

Tip 09: Lijst sorteren

Soms heb je een lijst met woorden getypt in Word en eenmaal klaar, bedenk je je dat het wel handig is als die lijst op alfabetische volgorde staat. Ook voor dit soort problemen heb je snel de neiging Excel te gebruiken door alle tekst te kopiëren, plakken en Excel het te laten sorteren. Veel gemakkelijker (en sneller) is het om het Word te laten doen. Je kunt deze sorteermethode zowel toepassen op tekst in een tabel als tekst die gewoon onder elkaar staat. Selecteer in je Word-document de lijst die je graag van volgorde wil veranderen, of in het geval van een tabel, de betreffende kolom. Klik nu in het tabblad Start op het pictogram met de letters AZ en de pijl naar beneden, in het subvak Alinea. Een venster verschijnt waarin je kunt aangeven op welke manier je je tekst wilt sorteren. Je kunt tot op drie niveaus sorteren, waardoor je meerdere criteria kunt gebruiken. Ook kun je aangeven dat je de eerste rij niet wilt sorteren. Zodra je op OK klikt, is de tekst geordend. Heel prettig is dat bij een genummerde lijst de nummering intact blijft.

Tip 10: Opmaak vervangen

Zoeken en vervangen is een heel veelzijdige functie. Je hebt in tip 4 al gelezen dat je naast tekst ook afbeeldingen ermee kunt vervangen. Maar er is meer. Ook de opmaak van een tekst kun je er eenvoudig mee omzetten. Druk op Ctrl+H om het venster Zoeken en vervangen te openen. Normaliter zou je dus bij het veld Zoekennaar de tekst invullen die je wilt veranderen en bij het veld Vervangen door de tekst waarvoor je het wilt vervangen. Maar nu klik je onderin eerst eventueel op Meer > > en daarna weer onderin op Opmaak. Je krijgt een lijst met opmaakelementen te zien. Ter illustratie klikken we op Lettertype. Je kunt hier bijvoorbeeld voor een lettertype kiezen dat je in z’n totaliteit wilt vervangen, maar ook voor een tekenstijl, zoals Vet. Vervolgens druk je op OK. Daarna klik je in het veld Vervangen door, klik je wederom op Opmaak en kies je bijvoorbeeld voor Cursief. Nu vervang je alles wat vet is door cursief. Of, wanneer je ook een woord bij Zoeken naar invult, alle vetgedrukte instanties van dat woord cursief maken. Dit kan je enorm veel tijd schelen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Een echte herfstklus: zo maak je je dakgoot schoon
© © 2019, JJ Gouin All Rights Reserved
Huis

Een echte herfstklus: zo maak je je dakgoot schoon

Met de herfst in aantocht dwarrelen de bladeren weer massaal naar beneden – en niet zelden belanden ze in je dakgoot. Samen met ander vuil kan dat de afvoer verstoppen, vooral bij nat weer. Om lekkages en andere problemen te voorkomen, is het verstandig je dakgoot regelmatig schoon te maken. Maar hoe pak je dat aan?

⏱️ Dit artikel in het kort:
  • Gereedschap: dit heb je nodig

  • De dakgoot schoonmaken: hoe vaak en wanneer?

  • Stappenplan dakgoot schoonmaken

  • Dakgoot schoonmaken? Zo doe je het veilig

  • Slimme tips voor een schone dakgoot

Lees ook: 🍂 Herfstklus: zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Gereedschap: wat heb je nodig?

Voor het doorspoelen van je dakgoten is een tuinslang onmisbaar. Monteer hier een dakgootreiniger op: een opzetstuk met borstel en harkje waarmee je vuil verwijdert en de goot grondig schoonmaakt. Met een telescoopsteel kun je zelfs vanaf de grond werken – handig en veilig. Toch is het slim om af en toe de ladder te nemen, zodat je goed kunt zien wat je doet en geen hoeken overslaat.

Lees ook: Zo werk je veilig in de hoogte met een ladder

Handschoenen zijn een must, of het nu tuinhandschoenen of huishoudhandschoenen zijn. Draag daarnaast oude kleding met lange mouwen, want het water dat uit de goot spat is meestal niet schoon.

Zink of kunststof

Dakgoten zijn meestal van zink of kunststof. Bij zinken dakgoten is het extra belangrijk om ze goed schoon te houden, omdat rottende bladeren de beschermende oxidelaag kunnen aantasten.

Een dakgoot heeft altijd een lichte helling, zodat het water naar de regenpijp kan stromen. Met een tuinslang kun je controleren of dit goed werkt. Blijft het water staan, dan moet je de dakgoot repareren. Dit is vooral van belang bij zinken dakgoten vanwege het risico op aantasting van de oxidelaag. Het repareren van een zinken dakgoot is relatief eenvoudig, bijvoorbeeld met rubber seal, reparatietape of vloeibare zink.

Hoe vaak en wanneer schoonmaken?

Eén keer per jaar je dakgoot reinigen is meestal genoeg. Woon je echter tussen veel bomen, dan kun je beter wat vaker aan de slag. Meer blad betekent immers meer kans op verstopping. De beste periode voor de grote schoonmaak is het late najaar: als het niet meer vriest en de meeste bladeren gevallen zijn. Net na een regenbui werkt het schoonmaken makkelijker, omdat het vuil dan losser ligt. Je kunt de goot ook zelf natmaken met de tuinslang.

©bildlove

Stappenplan voor een schone dakgoot

Voordat je begint: veiligheid eerst! Gebruik een stevige ladder die stabiel op een vlakke ondergrond staat. Draag kleding die vies mag worden (bijvoorbeeld een oud shirt met lange mouwen, een stevige broek en rubberen handschoenen) zodat je beschermd bent tegen vuil en scherpe randen.

1 - Verwijder grof vuil

Gebruik een plastic schep, gootschep of oude spatel om bladeren, takjes en ander afval uit de goot te halen. Leg een zeil op de grond of gebruik een emmer of vuilniszak om het netjes te houden. Heb je vooral droog blad in de goot liggen, dan kan een bladblazer met speciaal opzetstuk ook uitkomst bieden.

2 - Spoel alles goed door

Spoel de goot en regenpijp door met een tuinslang, van het ene uiteinde naar het andere. Zo controleer je meteen of het water goed doorstroomt. Blijft er vuil achter, gebruik dan een schuurspons of staalborstel om het te verwijderen.

3 - Controleer op verstoppingen en schade

Kijk tijdens het schoonmaken of er geen blokkades in de afvoerpijp zitten. Gebruik eventueel een ontstoppingsveer. Controleer ook de staat van de goot zelf: scheuren, losse verbindingen of roestige beugels kun je beter direct repareren of vervangen.

4 - Onderhoud op de lange termijn

Een jaarlijkse schoonmaakbeurt houdt je dakgoot in goede conditie. Zo voorkom je dat water blijft staan of in huis doordringt, wat schimmel of vochtproblemen kan veroorzaken.

5 - Maak je dakgoot winterklaar

Voordat de vorst invalt, is een extra controle aan te raden. Blokkades kunnen in de winter leiden tot ijsvorming en schade aan de goot.

❄️ IJsdammen

Een ijsdam ontstaat wanneer smeltwater van sneeuw of ijs op het dak niet goed kan wegstromen door een verstopte dakgoot. Het water bevriest vervolgens aan de randen van het dak, waardoor er een opeenhoping van ijs ontstaat. Dit kan leiden tot ernstige problemen, zoals lekkages, omdat het smeltwater zich onder de dakbedekking kan ophopen en in je huis kan sijpelen. IJsdammen kunnen ook extra gewicht op de dakgoten en het dak veroorzaken, wat schade kan aanrichten.

©Tomasz Zajda


Veilig werken op hoogte

Zorg altijd voor een stevige, stabiele ladder op een vlakke ondergrond. Draag schoenen met grip en overweeg een veiligheidsharnas bij hogere daken. Is de ladder nat, wacht dan tot deze droog is. Laat bij voorkeur iemand in de buurt blijven terwijl je werkt.


Slimme tips voor een blijvend schone goot

Bladvangers helpen, maar houden niet alles tegen. Klein vuil kan alsnog ophopen en zelfs mosgroei veroorzaken. Bevestig tijdens het schoonmaken je emmer of vuilniszak aan de ladder, zodat je beide handen vrij hebt. Laat je het vuil liever op de grond vallen, dan moet je later nog opruimen – extra werk dus.

Een hogedrukreiniger kan handig zijn, maar gebruik een lage stand om schade te voorkomen. Een gewone tuinslang met een goede sproeikop werkt vaak net zo goed.


▼ Volgende artikel
Bouw je eigen dashboard met Homepage: al je webapplicaties overzichtelijk op één plek
Huis

Bouw je eigen dashboard met Homepage: al je webapplicaties overzichtelijk op één plek

Heb je meer dan een handvol webapplicaties op een Linux-server draaien? Dan is een dashboard met links naar deze applicaties een uitkomst. Het project Homepage biedt precies dat, inclusief widgets die allerlei statistieken van je services weergeven. In dit artikel installeren we Homepage en laten we je zien hoe je het integreert met je bestaande services.

Dit gaan we doen

In deze masterclass richten we een persoonlijk dashboard in met Homepage. Je leert hoe je de tool installeert in Docker, services groepeert en uitbreidt met widgets voor statistieken zoals cpu- en geheugengebruik, uptime of weersinformatie. We laten zien hoe je containers automatisch herkent, monitoring toevoegt en ook bladwijzers of alternatieve dashboards gebruikt. Zo krijg je één centrale plek waar je al je webapplicaties en services snel terugvindt en beheert.

Lees ook: Windows gebruiken naast of binnen Linux? Zo krijg je het soepel aan de praat met Docker


⬇️ Code downloaden

In dit artikel staat voorbeelden met YAML-code. Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties en inspringingen, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Zie het bestand homecode.txt, beschikbaar via deze link.


Homepage helpt je om diverse webapplicaties in één dashboard te organiseren. Dit is handig als je services in Docker-containers draait of eenvoudig toegang wilt tot de beheerpagina’s van apparaten zoals je modem, router en NAS.

Hoewel dit klinkt als een veredelde bookmark-manager, doet Homepage meer dan alleen links op een pagina verzamelen. Het project ondersteunt widgets voor meer dan honderd services en kan zo bijvoorbeeld het cpu- en geheugenverbruik van je hypervisor of het aantal ongelezen artikels in je RSS-lezer tonen. Je hoeft daardoor vaak zelfs niet op de links te klikken om even snel de status van je services te bekijken.

Docker Compose

We gaan ervan uit dat je een Linux-server hebt waarop je services met behulp van Docker Compose in Docker-containers draait. Homepage draai je dan gewoon in een Docker-container naast je bestaande services, al zijn er ook andere installatie-opties. In ons voorbeeld draaien we Docker op Debian 12. Maak om te beginnen een map waarin de container van Homepage zijn data en configuratie kan opslaan, met deze opdracht:

$ mkdir -p containers/homepage

Zet vervolgens in je bestand docker-compose.yml (het bestand waarin je al je containers definieert) een service voor Homepage:

services:

  homepage:

    image: ghcr.io/gethomepage/homepage:latest

    container_name: homepage

    ports:

      - 3000:3000

    volumes:

      - /home/koan/containers/homepage:/app/config

    environment:

      HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS: debian.home:3000

    restart: unless-stopped

Homepage kun je op diverse manieren installeren.

Homepage opstarten

Wijzig in het gedefinieerde volume de directory vóór de dubbele punt naar het volledige pad van de directory die je voor de container hebt aangemaakt. Stel de waarde van de omgevingsvariabele HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS gelijk aan het domein of het ip-adres van de host, gescheiden door een dubbele punt van het poortnummer. Als je met een reverse proxy werkt, zet je hier het domein waarop de applicatie via die proxy bereikbaar is.

Start de container met:

$ docker-compose up -d

Zodra het image gedownload is en de container draait, open je Homepage in je browser op de url die je in HOMEPAGE_ALLOWED_HOSTS hebt gedefinieerd. Je ziet dan een voorbeeldpagina met van boven naar onder een header, groepen met services en groepen met bladwijzers.

Het standaarddashboard van Homepage vlak na de installatie.

Informatiewidgets

In de header vind je enkele informatiewidgets. Hoewel deze niet de kern van de functionaliteit van Homepage uitmaken, bieden ze nuttige aanvullende informatie. Standaard zie je het cpu-verbruik, het beschikbare geheugen en de vrije schijfruimte van de host. Er is ook een tekstveld om te zoeken via DuckDuckGo. De definitie van deze twee widgets vind je in het bestand widgets.yaml in de directory van de Homepage-container.

In de online documentatie van de informatiewidgets lees je hoe je hun gedrag aanpast. Zo kunnen we de widget Resources ook de uptime van het systeem laten tonen (uptime: true) en met de optie expanded: true meer informatie over de cpu, het geheugen en de schijfruimte laten weergeven. De widget ziet er dan als volgt uit in widgets.yaml:

- resources:

    label: System

    expanded: true

    cpu: true

    memory: true

    uptime: true

    disk: /

Weersomstandigheden

Homepage biedt twee widgets om het weer in de header te tonen: één via Open-Meteo en één via OpenWeatherMap. De eerste vereist geen registratie, dus daarvoor hoef je alleen maar de gps-coördinaten van je locatie in te voeren. In widgets.yaml ziet dat er als volgt uit:

- openmeteo:

    label: Attenrode

    latitude: 50.8773405

    longitude: 4.9213237

    timezone: Europe/Brussels

    units: metric

    cache: 5

    format:

      maximumFractionDigits: 1

Met cache: 5 laten we de widget de weergegevens vijf minuten lang cachen om de servers van Open-Meteo te ontlasten. Verder biedt Homepage nog andere informatiewidgets aan, bijvoorbeeld voor beurskoersen of de datum en tijd.

In de header van Homepage plaats je allerlei informatiewidgets.

Services toevoegen

De kernfunctionaliteit van Homepage ligt uiteraard in het groeperen van services in één dashboard. De standaardconfiguratie voegt drie groepen toe met elk één service. De YAML-code hiervoor vind je in het bestand services.yaml. Vervang die door je eigen groepen. Je kunt bijvoorbeeld een groep Network aanmaken met links naar de beheerinterfaces van je modem/router en accesspoints:

- Network:

  - Proximus:

      href: http://192.168.1.1

      description: Modem

      icon: mdi-web

  - OpenWrt:

      href: http://gl-mt3000.home

      description: Accesspoint

      icon: openwrt

De eigenschap icon kan een absolute url zijn of een naam uit de lijst op de website Dashboard Icons. Begin de naam van een pictogram met mdi- voor een keuze uit Material Design Icons , met si- voor een keuze uit Simple, of met sh- voor een keuze uit Self-Hosted Dashboard Icons.

Ook groepen kunnen een pictogram krijgen. Dat definieer je dan in het bestand settings.yaml:

layout:

  Network:

    icon: mdi-lan-connect

  Infrastructure:

    icon: mdi-server-network

  Services:

    icon: mdi-apps

Services en groepen kun je pictogrammen geven, bijvoorbeeld van de website Self-Hosted Dashboard Icons.

Servicewidgets

Tot nu toe lijkt ons dashboard wat op een veredeld lijstje met bladwijzers. Maar Homepage ondersteunt ook servicewidgets voor meer dan honderd services. Controleer in de lijst of je services ondersteund zijn. Draai je bijvoorbeeld OPNsense op je router, dan krijg je met de volgende widget de processorbelasting, het gebruikte geheugen, en de upload- en downloadhoeveelheden van je WAN-interface te zien:

- OPNsense:

      href: https://opnsense.home

      description: Router

      icon: opnsense

      widget:

        type: opnsense

        url: https://opnsense.home

        username: KEY

        password: SECRET

Voor username en password vul je de API-sleutel en het ‘secret’ in die je in de webinterface van OPNsense aanmaakt via System / Access / Users. De documentatie van Homepage voor de OPNsense-widget legt dit gedetailleerd uit. Wil je slechts een deel van de statistieken zien, dan kan dat door de widget uit te breiden met een regel als:

fields: ["wanDownload", "wanUpload"]

Homepage ondersteunt widgets voor meer dan honderd services.

Meerdere widgets

Je kunt een service ook van meerdere widgets voorzien. Dat is bijvoorbeeld handig bij monitoringtools zoals Uptime Kuma. Voeg aan de OPNsense-service dan de OPNsense-widget toe voor servicespecifieke statistieken en de widget van Uptime Kuma voor beschikbaarheidsstatistieken. In plaats van één object widget bevat de service dan een object widgets met een lijst die beide widgets bevat:

  - OPNsense:

      href: https://opnsense.home

      description: Router

      icon: opnsense

      widgets:

        - type: opnsense

          url: https://opnsense.home

          username: KEY

          password: SECRET

        - type: uptimekuma

          url: https://uptime-kuma.rubus.home

          slug: router

          fields: ["uptime", "incident"]

De widget van Uptime Kuma gebruikt data van een statuspagina. Die moet je dus eerst in Uptime Kuma aanmaken, en de naam van de statuspagina vul je bij slug in de widget in. Als de statuspagina bijvoorbeeld toegankelijk is via https://uptime-kuma.rubus.home/status/router, dan is de slug router.

Homepage kan een statuspagina van Uptime Kuma in een service integreren.

Beschikbaarheid monitoren

Ook zonder speciale monitoringtools kun je met Homepage eenvoudig te zien krijgen of al je services momenteel online zijn. Dat kan met de eigenschap ping of siteMonitor in de service. Voeg bijvoorbeeld aan de service voor OPNsense ping: opnsense.home toe. Homepage stuurt dan regelmatig een ICMP-echopakket (ping) naar de host en toont de beschikbaarheid in de rechterbovenhoek van het kader van de service.

Met siteMonitor: https://opnsense.home daarentegen voert Homepage een HTTP HEAD-verzoek uit naar de url om te controleren of de webpagina beschikbaar is. Zo weet je niet alleen dat de host online is, maar ook dat de webserver tenminste draait en de pagina aanbiedt. Let op dat je hier de volledige url met https:// of http:// dient te gebruiken. De stijl van de getoonde status kun je overigens in settings.yaml aanpassen met bijvoorbeeld statusStyle: dot of statusStyle: basic.

Enkele services met pictogrammen, widgets en statusinformatie.

Docker-containers integreren

Als je services in Docker-containers draait, kan Homepage via de API van de Docker-engine statistieken over die containers opvragen en zelfs automatisch services herkennen. Configureer hiervoor een Docker-instance voor Homepage in docker.yaml. Als je Homepage met de Docker-socket laat verbinden, kan dat met de volgende configuratie:

local-docker:

  socket: /var/run/docker.sock

In je Docker Compose-bestand moet je deze socket als volume in de Homepage-container aankoppelen:

    volumes:

      - /home/koan/containers/homepage:/app/config

      - /var/run/docker.sock:/var/run/docker.sock

Docker Socket Proxy

Een veiliger alternatief om Homepage toegang tot Docker te geven, is via Docker Socket Proxy. Je laat die laatste dan rechtstreeks met de Docker-socket verbinden en de andere containers via een HTTP API beperkte bevoegdheden geven. Voeg daarvoor in je Docker Compose-bestand de volgende service voor Docker Socket Proxy toe:

  docker-socket-proxy:

    image: ghcr.io/tecnativa/docker-socket-proxy:0.3.0

    container_name: docker-socket-proxy

    volumes:

      - /var/run/docker.sock:/var/run/docker.sock:ro

    environment:

      CONTAINERS: 1

    restart: unless-stopped

Standaard geeft Docker Socket Proxy sterk ingeperkte API-toegang tot de Docker-engine, en sowieso alleen-lezen. Met de omgevingsvariabele CONTAINERS: 1 geven we toegang tot informatie over containers, precies wat Homepage nodig heeft.

Wijzig nu in het bestand docker.yaml de definitie van local-docker naar:

local-docker:

  host: docker-socket-proxy

  port: 2375

Omdat de container van Docker Socket Proxy zich in hetzelfde netwerk als Homepage bevindt, is die onder de naam docker-socket-proxy bereikbaar, wat we hier als host invullen.

Maak dan de containers opnieuw aan met de opdrachten:

docker-compose down

docker-compose up -d

Containers monitoren

Containers die in hetzelfde Docker Compose-bestand als Homepage zijn gedefinieerd, kun je nu door die laatste laten monitoren. Je moet dan bij de service in services.yaml de Docker-server en de naam van de container opgeven, bijvoorbeeld:

- Services:

  - FreshRSS:

      href: http://debian.home:8081

      description: Feed aggregator

      icon: freshrss

      server: local-docker

      container: freshrss

De waarde van server is hier de naam van de Docker-instance in docker.yaml, namelijk local-docker. De waarde van container is hier de naam van de container, gedefinieerd in container_name in het Docker Compose-bestand.

Na het herladen van de webpagina van Homepage krijgt de FreshRSS-service de status RUNNING in de rechterbovenhoek of EXITED wanneer de container gestopt is. Klik op de status voor gedetailleerdere statistieken zoals de processorbelasting, het geheugengebruik en netwerkverkeer.

Services automatisch detecteren

Elke keer dat je nu een service toevoegt, moet je de container aan je Docker Compose-bestand toevoegen en een definitie van de service aan het bestand services.yaml van Homepage. Maar Homepage ondersteunt ook het automatisch detecteren van services voor containers met behulp van labels. Met deze aanpak hoef je services.yaml niet meer bij te werken en hoef je slechts één bestand te veranderen. Voor FreshRSS kan dat bijvoorbeeld als volgt:

  freshrss:

    image: docker.io/freshrss/freshrss:1.26.1-alpine

    container_name: freshrss

    ports:

      - 8081:80

    volumes:

      - /home/koan/containers/freshrss/data:/var/www/FreshRSS/data

      - /home/koan/containers/freshrss/extensions:/var/www/FreshRSS/extensions

    environment:

      CRON_MIN: "1,31"

      TZ: Europe/Brussels

    restart: unless-stopped

    labels:

      - homepage.group=Services

      - homepage.name=FreshRSS

      - homepage.href=http://debian.home:8081

      - homepage.description=Feed aggregator

      - homepage.icon=freshrss

In de labels van deze container geef je dus aan dat je in de groep Services een service met de naam FreshRSS toevoegen, met de gegeven link, beschrijving en pictogram. De opties server en container uit de vorige paragraaf zijn met deze aanpak overbodig, omdat Homepage deze automatisch via de API van de geconfigureerde Docker-instance verkrijgt. Na opnieuw het uitvoeren de volgende twee commando’s ontdekt Homepage automatisch de service en voegt deze aan de juiste groep toe:

docker-compose down

docker-compose up -d

Widgets

Op dezelfde manier kun je widgets toevoegen via labels. In het voorbeeld uit de vorige stap voeg je dan de volgende labels toe:

      - homepage.widget.type=freshrss

      - homepage.widget.url=http://freshrss

      - homepage.widget.username=USER

      - homepage.widget.password=PASSWORD

Wil je meerdere widgets aan een container toevoegen, geef dan elk widget een index:

      - homepage.widgets[0].type=freshrss

      - homepage.widgets[0].url=http://freshrss

      - homepage.widgets[0].username=USER

      - homepage.widgets[0].password=PASSWORD

      - homepage.widgets[1].type=uptimekuma

      - homepage.widgets[1].url=https://uptime-kuma.rubus.home

      - homepage.widgets[1].slug=freshrss

Wanneer je nu de container van FreshRSS opnieuw aanmaakt en opstart, detecteert Homepage de widgets en toont ze bij de service.

Alternatieven voor Homepage

Hoewel Homepage een krachtige tool is, zijn er talrijke alternatieven om een dashboard voor al je services te maken, elk met hun eigen benadering. Houd je niet van YAML-configuraties, dan biedt Homarr een gebruiksvriendelijk alternatief om met slepen en neerzetten allerlei services toe te voegen.

Ook populair is Heimdall. Het is minder naar eigen smaak aan te passen dan Homepage of Homarr, maar daardoor eenvoudig om mee aan de slag te gaan.

Bevalt de aanpak met YAML-bestanden je wel, maar ligt Homepage je niet helemaal, kijk dan eens naar Dashy.

Bookmarks

Tot slot kan Homepage ook gewone bladwijzers aan je dashboard toevoegen. Je kunt ze net op dezelfde manier als services groeperen, maar het zijn slechts links zonder extra functionaliteiten zoals widgets en monitoring. Bladwijzers definieer je in het bestand bookmarks.yaml van Homepage, dat er standaard als volgt uitziet:

- Developer:

  - GitHub:

    - abbr: GH

      href: https://github.com

- Social:

  - Reddit:

    - abbr: RE

      href: https://reddit.com

- Entertainment:

  - YouTube:

    - abbr: YT

      href: https://youtube.com

Vervang deze groepen met bladwijzers door jouw eigen keuzes. Dit is bijvoorbeeld handig om alle links naar portaalsites of accounts bij belangrijke diensten op één pagina te verzamelen. Homepage toont dan per groep een lijst met bladwijzers met hun afkorting (de waarde van abbr), naam en het domein van de link.

Wil je in plaats van een afkorting een pictogram bij een bladwijzer tonen, gebruik dan icon in plaats van abbr en geef daar net zoals bij services de naam van een pictogram op. En vul description bij een bladwijzer in om een beschrijving in de plaats van het domein te zien. Ook de groepen van bladwijzers kun je een pictogram geven. Net zoals voor de groepen van services definieer je die pictogrammen in settings.yaml.

Een volledig dashboard van Homepage met header, services en bladwijzers.

En verder

Homepage biedt nog veel meer mogelijkheden dan we hier kunnen behandelen. Vooral in het bestand settings.yaml zijn er nog allerlei aanpassingen mogelijk. Zo kun je een achtergrondafbeelding instellen en daarop allerlei filters toepassen. Ook het thema en het kleurenpalet, die je beide via pictogrammen onderaan de pagina kunt aanpassen, zijn vast in te stellen.

Ook de lay-out van het dashboard is configureerbaar. Zo neemt standaard elke groep een kolom in, waarbij de services onder elkaar komen te staan. Maar met style: row bij een groep laat je de services in die groep naast elkaar in een rij weergeven. Ook het aantal kolommen, de stijl van de header en nog meer zijn in te stellen.

Homepage is tot in de kleinste details aan te passen.

Speciaal voor de jongste Linux-fans

(dit vinden ze zeker leuk!)